Στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Παναγίας Φανερωμένης Χολαργού ετελέσθη το πρωί του Σαββάτου μετά της προσηκούσης ιεροπρεπείας η εις πρεσβύτερον χειροτονία του αρχαιοτέρου διακόνου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, π. Παντελεήμονος Μανουσάκη, επίκουρου Καθηγητή της Φιλοσοφίας στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Τιμίου Σταυρού της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ).
Την χειροτονία ετέλεσε, κατ’ εντολήν του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου Β', ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Κοζάνης κ. Αμβρόσιος Γιακαλής, ο οποίος και υπηρέτησε ως προϊστάμενος του εν λόγω Ναού επί σειρά ετών πρό της εκλογής του.
Των λειτουργούντων ιερέων προίστατο ο Μέγας Ιεροκήρυξ του Οικουμενικού Πατριαρχείου π. Βησσαρίων Κομζιάς, με την συμμετοχή πλήθους ιερέων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και άλλων Μητροπόλεων της Ελλάδος και του Εξωτερικού.
Στιγμιότυπο από την χειροτονία του π.Παντελεήμονος Μανουσάκη από τον πρ.Κοζάνης ΑμβρόσιοΠροσευχόμενοι παρίσταντο ο Μητροπολίτης Ελσινκίου (Εκκλησία της Φιλανδίας) κ. Αμβρόσιος, ο Αρχιγραμματεύς της Ιεράς και Αγίας Συνόδου, Αρχιμανδρίτης κ. Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης, ενώ τον Μητροπολίτη Βοστώνης κ. Μεθόδιο εξεπροσώπησε ο Μέγας Οικονόμος π. Βασίλειος Μπέμπης. Παρίσταντο, επίσης, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ανατολικών Εκκλησιών του Regensburg (Γερμανίας), Monsignor Nikolaus Wyrwoll και ο διευθυντής του τμήματος των Οικουμενικών Σχέσεων της Αρχιεπισκοπής Lecce (της Ιταλίας) Dr. Massimo Vergari. Την ακαδημαϊκή κοινότητα του Καθολικού Κολλεγίου Βοστώνης (Boston College) εξεπροσώπησε ο καθηγητής φιλοσοφίας και εκ των Ιησουϊτών πατέρων Gary Gurtler, S. J. Εκ των Ελλήνων πανεπιστημιακών δασκάλων παρευρέθη ο καθηγητής κ. Μάριος Μπέγζος ενώ παρέστη και ο διευθυντής του εγκρίτου θεολογικού περιοδικού «Σύναξη» κ. Παπαθανασίου.
Μετά το πέρας της Θ. Λειτουργίας ετελέσθη αρχιερατικό μνημόσυνο εις μνήμην του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου.
Σημειώνεται ότι ο π. Παντελεήμων Μανουσάκης έλαβε το διδακτορικό του απο το Boston College στην φιλοσοφία και ειδικώτερα την φαινομενολογία της θρησκείας (διδακτορική διατριβή “God After Metaphysics: A Theological Aesthetic”) το 2005. Έχει διδάξει επι μιά δεκαετία στο Boston College, το Αμερικανικό Κολλέγιο της Ελλάδος (Deree), και στο Hellenic College. Έχει δημοσιεύσει δύο μονογραφίες, μία μετάφραση, πέντε συλλογικούς τόμους και πλήθος άρθρων. Στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο του Θεός Φιλοσοφούμενος (Ελληνικά Γράμματα, 2004).
Ακολουθεί η ομιλία του π.Παντελεήμονος Μανουσάκη:
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα κύριε ΑΜΒΡΟΣΙΕ,
Your Eminence, Metropolitan of Helsinki, AMBROSE,
Πανοσιολογιώτατε άγιε Αρχιγραμματεύ της Ιεράς και Αγίας Συνόδου της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας, κύριε Ελπιδοφόρε,
Αιδεσιμολογιώτατε Εκπρόσωπε του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βοστώνης, πατέρα Βασίλειε,
Πανοσιολογιώτατε Προϊστάμενε τοῡ περικαλλούς τούτου Ναού, πατέρα Συμεώνα Βενετσιάνε,
Hochwürdigster Herr Prälat Dr. Nikolaus Wyrwoll von Regensburg,
Reverend Professor Gary Gurtler, S.J. of Boston College,
Dottor Massimo Vergari dell'Arcidiocesi di Lecce,
Αγαπητοί πατέρες και αδελφοί,
Ο π.Παντελεήμονας Μανουσάκης εκφωνεί την ομιλία του λίγο πριν την χειροτονία τουΚρατώντας από την σημερινή περικοπή του Αγίου Ευαγγελίου μόνο εκείνη την τόσο σημαίνουσα φράση του Κυρίου—«Μη κωλύετε αυτόν»—και δι’ αυτής θαρρών, προσέρχομαι έμπροσθεν του αγίου τούτου θυσιαστηρίου ίνα λάβω τον του πρεσβυτέρου ιερόν βαθμόν. Προσέρχομαι ελπίζοντας πως και Υμείς, Σεβασμιώτατε, θα εννοήσατε πως τούτο το «Μη κωλύετε αυτόν» ειπώθηκε ασφαλώς και δι’ εμέ, ο οποίος μετ’ολίγον και «επί τω ονόματί» Αυτού θα ποιώ, ουχί μόνον την των δαιμόνων εκβάλλουσαν δύναμιν, αλλά και όσες άλλες δυνάμεις η των μυστηρίων χάρις καθιστά ενεργείς, καίτοι και περί εμού δύναται να είπη τις, ως ο Ιωάννης εν τη Ευαγγελική περικοπή, «ότι ουκ ακολουθεί» υμίν, τουτέστιν Αυτόν, εν τω ονόματι του Οποίου, αι δυνάμεις ενεργούνται. Πως θα εδυνάμην, άραγε, να οικειοποιηθώ δια τον εαυτόν μου τοιαύτην κλήσιν όταν ο χορός των ευαγγελικών εντολών παραμένει δια τον ομιλούντα ανεκπλήρωτος, η των αρετών ομήγυρις ανεπίδεικτος; Του καλού αγώνος απέτυχα, τον δρόμον απέφυγα, την πίστην δεν εκράτησα. Τίνος κατορθώματος χάριν ίσταμαι ώδε; Ποίας αξίας πρόξενος εγενόμην ώστε να αξιώνομαι ο ανάξιος όχι μόνον την τιμήν του παραστήναι αλλά και του συγκαταριθμηθήναι του ιερατικού τούτου συλλόγου; Αύτης μόνον: της φωνής του Κυρίου, της εντέλλουσας σήμερον εκ του Ιερού Άμβωνος, μάλλον δε και επαγγέλουσας, «Μη κωλύετε αυτόν».
Προσερχόμενον, λοιπόν, μην με κωλύετε: ουκ εστι το προκείμενον ημίν μυστήριον εξ έργων εγαθών, η εξ ιδίας δικαιοσύνης δεδικαιομένον, η αρετής ένεκα ανθρωπίνης, αλλά χάριτι του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, του καθ’ υπερβολήν και απροϋποθέτως αγαπήσαντος ημάς. Η δε του Σωτήρος χάρις, ει και εν χρόνω μεν πεφανέρωται, προητοίμαστο δε αύτη και πριν γενέσθαι ημάς, μάλλον δε και «προ καταβολής κόσμου» (Εφ. 1:4). Αν δε προ καταβολής κόσμου ο Κύριος «προώρισε» (Ρωμ. 8:30) ημάς, δι’ό και «εκάλεσε», που σταθήσεται αγαθοεργιών κομπασμός; Που ανδραγαθιών έπαρσις; Τις ο καυχώμενος ειμή «εν Κυρίω»; (Α Κορ. 1:31) Δια τούτο ο Θεός «μήπω γαρ» ημών γεννηθέντων μηδέ πραξάντων τι αγαθόν η κακόν» απροϋποθέτως εξελέξατο ημάς «ίνα η κατ’ εκλογήν του Θεού πρόθεσις» και αγάπη «μένη, ουκ εξ έργων, αλλ’ εκ του καλούντος» (Ρωμ. 9:11). Ενθυμούμαι ακόμη τα λόγια δια των οποίων ο πνευματικός μου πατέρας, πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης Σάββας Δαμασκηνός, με απεχωρίστηκε και με αποχαιρέτησε επιβιβαζόμενον δια το παρθενικό υπερωκεάνιο εκείνο ταξίδιον προς μιαν χώραν άγνωστην, μιαν γλώσσαν ανοίκειαν, και ένα μέλλον αβέβαιον: «ου του θέλοντος, ουδέ του τρέχοντος, αλλά του ελεούντος Θεού» (Ρωμ. 9:16). Εν αυτοίς συγκεφαλαιώνεται, τρόπω τινά, όλη η περίοδος της διαμονής μου εν Αμερική.
Δεκαεπτά έτη παρήλθαν έκτοτε. Την ιερατικήν τιμήν «ουκ εδίωξα», ουδέ κελεύειν με «σοφόν» επιδίωξα, τον όντα «ουδέ σοφισθέντα». Και αν σήμερον αναβιβάζομαι «εν καθέδρα πρεσβυτέρων» τούτο ουχ «αυθημερόν» εγένετο. Δεκαεπτά έτη παρήλθαν, έτη σπουδής και μελέτης, πλήρη αγωνιών, δοκιμασιών, και κόπων. Επί δεκαεπτά συναπτά έτη «άνθρωπον ουκ είχον», ως ο παραλυτικός εκείνος, ίνα βάλη με εις την κολυμβήθραν της συναντιλήψεως• πάντες δε οι άλλοι προ εμού κατέβησαν εις τα ρείθρα του Πνεύματος και υγιείς εγένοντο (Ιωαν. 5:7). Έως ότου ήρθατε Υμείς, Σεβασμιώτατε, και εγενήθητε δι’ εμέ «άνθρωπος», ως ο Θεάνθρωπος και ελεήμων Θεός. Ευλογητός, λοιπόν, ο Θεός ημών, ο πυρώσας με «ως πυρούται το αργύριον», ο εισάγων με «εις παγίδα», ο θέμενός μοι «θλίψεις επί τον νώτον» μου, ο «επεβιβάσας ανθρώπους» επί την κεφαλήν μου. Ναι, Κύριε, «διήλθομεν δια πυρός και ύδατος, και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν» (Ψαλ. 65). Δι’ό και σήμερον επληρώθην ο του προφητάνακτος ψαλμός, υποψάλλοντος και εμού συν αυτώ, «εισελεύσομαι εις τον οίκόν σου εν ολοκαυτώμασιν, αποδώσω σοι τας ευχάς μου» (Ψαλ. 65:13).
Αναμνημισκόμενος των τελευταίων δύο δεκαετιών, υπερισχύει εντός μου η ανάμνησις των ευεργετησάντων με και πληρούται η ψυχή μου εκ των οφειλομένων ευχαριστιών. Ευχαριστίες προς την κατά σάρκα οικογένειά μου και την μητέρα μου, η οποία με εξέθρεψε μετά δυσκολιών πολλών. Ευχαριστίες, όμως, και δια την υποστήριξη της εκ της πνευματικής μου οικογενείας προερχομένης, της αδελφότητος της γεραράς Ιεράς Μονής των Ασωμάτων Πετράκη και του προεστώτος αυτής Καθηγουμένου και πατρός ημών Ιακώβου Μπιζαούρτη. Εν τη κοινωνία της μοναστικής αυτής αδελφότητος εγνώρισα βιωματικώς τον σύνδεσμον της πνευματικής συγγένειας, της φιλαδελφίας, του συν ανθρώποις ομοουσίου. Πλείστων εκ των συλλειτουργούντων ημίν σήμερον ιερέων προέρχονται εκ των αδελφών ους η Μονή έτεκε εν τη πνευματική Αυτής μήτρα. Δίχως ενός εκάστου εξ αυτών η ζωή μου θα ήτο βίος ανέορτος.
Ομοίως, προσφέρω ευχαριστίες εις τους φίλους τους οποίους κέρδησαν δι’ εμέ τα χρόνια των ακαδημαϊκών μου σπουδών εν Βοστώνη. Ομιλώ δια τους Βασιλείους και τους Γρηγορίους των δικών μου Αθηνών. Εν ταις φοιτητικαίς μας πανυχίδαις εγενήθημεν δι’ αλλήλους αλλήλων δάσκαλοι και συνάμα μαθηταί. Ευχαριστώ και τους καθηγητές μου—τον γέροντά μου, ο οποίος με εδίδαξε εις τα έδρανα της Ριζαρείου Σχολής, τον μέντορά μου εις το Ελληνικό Κολλέγιο της Βοστώνης, τότε καθηγητή Νικόλαον Κώνσταν, και νυν της μοναχικής πολιτείας συμπολίτην πατέρα Μάξιμον Σιμωνοπετρίτην, και τέλος, τον πατέρα Gary Gurler, όστις αόκνως διέσχισε την μακρινήν απόστασιν εξ Αμερικής προκειμένου να παραστή αναμεσά μας την στιγμήν τούτην εκπροσωπόντας ολόκληρον την ακαδημαϊκήν κοινότητα του Boston College.
Ο Μητροπολίτης πρ.Κοζάνης ΑμβρόσιοςΕυχαριστώ, επίσης, τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Βοστώνης κ. Μεθόδιο, εντός της θεοσώστου επαρχίας του Οποίου μου επετράπη να εξασκώ τας λειτουργικάς μου υποχρεώσεις και να διακονώ την ιστορικήν κοινότητα του Αγ. Ιωάννου Βοστώνης, καθ’όλη την διάρικειαν της παραμονής μου εν Βοστώνη. Εις τους προέδρους και εις άπαντα τα μέλη της εν λόγω Κοινότητος είμαι βαθύτατα ευγνώμων δια την στοργήν δια της οποίας με περιέβαλον.
Εις το πρόσωπον του προϊσταμένου του Ναού, πατέρα Συμεών Βενετσιάνο, ευχαριστώ άπαντες του κληρικούς και πιστούς της ενορίας εις ην εδιορίσθην ήδη από του 2007 και οι οποίοι με εστήριξον παντοειδώς, καίτοι η ακαδημαϊκή μου σταδιοδρομία εν τω εξωτερικώ δεν μου επέτρεψαν να ευρίσκομαι μαζί των ως και όσον θα επεθύμουν. Το γεγονός, όμως, πως η χειροτονία αύτη τελείται σήμερον εδώ είναι δηλωτική του δεσμού μου μετά του Ναού.
Προπάντων ευχαριστώ τον πανοσιολογιώτατον Αρχιγραμματέαν της Ιεράς και Αγίας Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και πρότριτα έκλεγέντα Πανεπιστημιακόν διδάσκαλον του Αριστοτελείου, καθηγητήν κύριον Ελπιδοφόρον, όστις δια της υψηλής Αυτού παρουσίας λαμπρύνει την ώδε γενομένην χειροτονίαν, προσκομίζοντας μετ’ Αυτού, και από κοινού μετά του Πατριαρχικού Ιερκήρυκος κυρίου Βησσαρίωνος, την ευλογίαν της Βασιλεύουσας πόλεως και αυτού τούτου του Ιερού της Ορθοδοξίας Κέντρου.
Μετ’ ευχαριστιών πολλών ενθυμούμαι και όσους δεν ευρίσκονται μεταξύ μας αλλά ήδη μετέχουν της όντως ζωής: της μάμης μου, αφ’ ης εδιδάχθην το πρώτον την θεοσέβειαν, του κείραντός με μοναχόν μακαριστού πατρός Χριστοφόρου Παπαδοπούλου, του χειροτονήσαντός με διάκονον αειμνήστου επισκόπου Κερνίτσης κυρού Λεοντίου, και των αειδήμων Αρχιεπισκόπων Αθηνών Σεραφείμ και Χριστοδούλου. Αιωνία η μνήμη αυτών!
Πάντες οι φίλοι και οι αδελφοί ους προεμνημόνευσα, όσοι παρευρίσκονται σήμερα εδώ περιϊστάμενοι κύκλω τη εμή αναξιότητι, και όσοι ουκ εδυνήθησαν παρείναι, «ουκ εκώλυσόν με», αλλά ηνέχθησάν με εις ο,τι και αν υστέρησα, εις ο,τι και αν ημάρτησα. Τούτων ένεκα ίσταμαι ώδε, την χάριν του αγίου και τελεταρχικού Πνεύματος προσδοκώντας «κατά την αποκαραδοκίαν και ελπίδα μου, ότι εν ουδενί αισχυνθήσομαι αλλ’ εν πάση παρρησία ως πάντοτε και νυν μεγαλυνθήσεται Χριστός» εν εμοί (Φιλ. 1:20) και δι’αυτών.
Τούτων επόμενος και του Κυρίου λέγοντος «μη κωλύετε αυτόν», υπόσχομαι επί τη προκειμένη μοι ιερατικήν διακονίαν όπως «τον ερχόμενον προς με ου μη εκβάλω έξω» (Ιωαν. 6:37), μη κωλύοντος αυτόν της σωτηριώδους της Εκκλησίας συμμετοχής επ’ ουδενί, ως και εγώ ουκ εκωλύθην της αγάπης του Χριστού. Ούτε γένους ασημία, ούτε φύλου αδυναμία, ούτε βιοτικής καταστάσεως ανυποληψία, ούτε γραμμάτων και παιδείας έλλειψις, αλλά ούτε ακόμη αμαρτίας αιχμαλωσία, δύναται ημάς χωρήσαι της αγάπης του Χριστού, δι’ ης εφάπαξ απέθανε κρεμασθείς επί του ξύλου της ζωής, καθ’ εκάστην δε θυσιάζεται μεριζόμενος αλλά μηδέποτε διαιρούμενος επί του θυσιαστηρίου της Ευχαριστίας.
Εχοντας ήδη μακρυγορήσει, θα μου επιτρέψετε, Σεβασμιώτατε και τον πατέρων αγαπητή ομήγυρις, να φέρω εις πέρας τον ευχαριστήριον τούτον όχι δια της εμής φωνής, αλά οικειοποιούμενος και υιοθετώντας δι’ ολίγον τον ποιητικόν λόγον μαθητού μου τινός όστις συνέγραψεν δια την παρούσαν περίστασιν τους εξής στίχους εις την Αγγλικήν:
(Becoming a Father by Matthew Clemente)
Now that his moment had come,
He could feel uncertainty growing
Like a loaf of leavened bread
In the bottom of his stomach.
Forty years of searching
Led him back to this delivery room
Where forty years ago,
He began his search.
But now, as he knelt in the shadows
Of the Fathers who came before,
He felt unworthy to hold the child
In his unwashed hands.
                                   |
