Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων
Τον πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου 2011 η γειτονική μας Αλβανία θα διοργανώσει την πρώτη -ας ελπίσουμε αντικειμενική και δημοκρατική- απογραφή του πληθυσμού της. Για την ίδια τη χώρα τούτο είναι σημαντικό, διότι η απογραφή αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις πού θέτουν τα όργανα της Ευρ. Ενώσεως ώστε να πλησιάσει ακόμη περισσότερο η Αλβανία στους οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς της Ε.Ε. Η καταγραφή των μειονοτήτων , των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, με τον τρόπο που θα γίνει και από την ύπαρξη ή μη διαμαρτυριών εκ μέρους των ενδιαφερομένων θα δώσει ένα καλό δείγμα των προθέσεων των Τιράνων έναντι του σεβασμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ας μην ξεχνούμε ότι οι έννοιες μειονότητες, θρησκευτικές ομάδες κ.λπ. έχουν ιδιαίτερη φόρτιση στη γείτονα χώρα.Πρώτον διότι επί κομμουνιστικών κυβερνήσεων του Εμβέρ Χότζα και του Ραμίζ Αλία η Αλβανία ανακηρύχθηκε ως το πρώτο απολύτως αθεϊστικό κράτος στον κόσμο. Ιερείς φυλακίσθηκαν ή εκτελέσθηκαν, Ορθόδοξοι και Ρωμαιoκαθολικοί ναοί μετετράπησαν σε στάβλους, ακόμη και ισλαμικά τεμένη έκλεισαν.
Δεύτερον, διότι το Ισλάμ στην Αλβανία είναι διαιρεμένο σε δύο μεγάλες ομάδες και τώρα θα φανεί για πρώτη φορά πόσοι είναι περισσότεροι: Οι Σουνίτες (ομόδοξοι με την Τουρκία) ή οι Μπεκτασήδες. Τρίτον, διότι ακόμη και μετά την πτώση του Κομμουνισμού το 1990-91 η ελληνική εθνική κοινότητα, που ζει κυρίως στη Βόρειο Ήπειρο, υπέστη μία πολιτική διωγμών , άλλοτε με σκληρό τρόπο (δίκη των 6 στελεχών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ) και άλλοτε με ήπιο αλλά ύπουλο τρόπο (διατάγματα ή δικαστικές αποφάσεις βλαπτικές για το ιδιοκτησιακό καθεστώς ελληνικών περιουσιών).
Με βάση τον θρησκευτικό και εθνολογικό χάρτη της Αλβανίας για την σωστή καταγραφή των κοινοτήτων και μειονοτήτων ενδιαφέρονται: Από πλευράς θρησκευτικών παραγόντων η Ορθόδοξη Εκκλησία, το Βατικανό, η Σουνιτική και η Μπεκτασική κοινότητα ανά τον κόσμο. Από πλευράς κρατών η Ελλάδα ενδιαφέρεται για τον εκεί Ελληνισμό, τα Σκόπια για λίγους Σλαβόφωνους Χριστιανούς της περιοχής Πρεσπών -τους θεωρεί «μακεδονική μειονότητα»- το Μαυροβούνιο για την Σερβομαυροβουνιακή ορθόδοξη κοινότητα της Σκόδρας και τώρα τελευταία εξεδηλώθη το επίσημο ρουμανικό ενδιαφέρον για τους Βλαχόφωνους Έλληνες, τους οποίους το Βουκουρέστι χαρακτηρίζει ρουμανίζοντες ή ρουμανόφωνους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο όλος προβληματισμός των ρουμανικών αρχών για τον τρόπο που θα τεθεί το γραπτό ερώτημα περί εθνικής και θρησκευτικής εντάξεως του κάθε πολίτη. Άλλοι υποστήριξαν να μην γίνεται καθόλου το ερώτημα ως δήθεν προσωπικό δεδομένο, αλλά έτσι θα χανόταν ο κύριος σκοπός της απογραφής που είναι η καταγραφή, ποσοτική και γεωγραφική, των μειονοτήτων. Άλλοι μίλησαν για τη ανάγκη υποχρεωτικής καταγραφής αυτών των στοιχείων. Τελικά επικράτησε η μέση οδός, δηλαδή θα υπάρχουν στο έντυπο τα ερωτήματα περί εθνικής καταγωγής και θρησκευτικής ομολογίας, αλλά ο κάθε πολίτης θα απαντά εάν θέλει. Η προαιρετική αναγραφή των στοιχείων του έθνους, της θρησκείας και της γλώσσας επικροτήθηκε ηθικά και επιβραβεύθηκε υλικά από την Ευρ. Ένωση.
Συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε από Δελτίο Τύπου του Ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Ιωάννη Τσουκαλά, ο αρμόδιος Επίτροπος ( μέλος της Κομμισσιόν) για τη Διεύρυνση και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας Στέφαν Φίλε σε απάντησή του προς τον κ. Τσουκαλά αναφέρει ότι οι ερωτήσεις γι’ αυτά τα θέματα (εθνότητα, θρησκεία, γλώσσα) εμπίπτουν στη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους και ότι η Ευρ. Ένωση εγκρίνει την επιλογή της Αλβανία περί προαιρετικής αναγραφής. Θυμίζω σ’ αυτό το σημείο τη συζήτηση για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ελληνικές ταυτότητες. Όπως φαίνεται δικαιώνεται ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος που πρότεινε την προαιρετική αναγραφή, κάτι το οποίο δέχονται σήμερα οι κορυφαίου ευρωπαϊκοί θεσμοί. Ο κ. Φίλε επισημαίνει μάλιστα ότι η Ε.Ε. θα χρηματοδοτήσει με 8 εκατομ. ΕΥΡΩ την αλβανική απογραφή.
Τα ερωτήματα από ελληνικής πλευράς είναι πολλά και εντοπίζω τα κυριότερα κατά την άποψή μου: Α) Θα μεταβούν στην Αλβανία οι εδώ ευρισκόμενοι Βορειηπειρώτες για να απογραφούν και να δείξουν το πραγματικό μέγεθος της ελληνικής κοινότητος; Αν αδιαφορήσουν τότε θα δικαιωθεί η ανθελληνική πολιτική των Τιράνων που αρνείται να ανοίξει ελληνικά δημοτικά σχολεία σε περιοχές εκτός της «μειονοτικής ζώνης», την οποία αυθαιρέτως οροθέτησε το καθεστώς Χότζα και Αλία.
Β) Θα βοηθήσει η επίσημη Ελλάδα δια του Υπουργείου Εξωτερικών και με κάθε άλλο τρόπο την μετακίνηση των ελληνικής καταγωγής Αλβανών υπηκόων, ώστε να μεταβούν πιο εύκολα και να επιστρέψουν μετά την απογραφή γρήγορα στις εδώ εργασίες τους;
Γ) Πόσο θα πιεσθούν οι Βλάχοι της Αλβανίας από τις κυβερνήσεις Τιράνων και Βουκουρεστίου; Ιστορικά και εθνολογικά μόνον κακόπιστοι μπορούν να αμφισβητήσουν την ελληνική τους καταγωγή και συνείδηση,. Οι Βλαχόφωνοι Έλληνες μπορεί να ομιλούν από την εποχή των Ρωμαϊκών λεγεώνων μία ελληνολατινική διάλεκτο, απέδειξαν όμως και σε ειρηνικές και σε πολεμικές περιόδους την ελληνικότητά τους και την Ορθόδοξη πίστη τους. Η Μοσχόπολη της Β. Ηπείρου, σημερινό χωριό Βοσκοπόγιε ήταν γύρω στο 1750 η πνευματική πρωτεύουσα όχι μόνον των Βλάχων, αλλά όλου του υποδούλου Ελληνισμού. Σήμερα υπάρχουν κάποιες διαμαρτυρίες για ελλιπές ενδιαφέρον του ελληνικού κράτους. Αυτά τα παράπονα προσπαθούν να εκμεταλλευθούν διάφορες βαλκανικές προπαγάνδες. Κυβέρνηση και κόμματα οφείλουν να δείξουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ορθή καταγραφή των Ελλήνων αλλά και ευρύτερα των Ορθοδόξων της Αλβανίας.
syndpeiraia.blogspot.com
