Του Σεβ. Μητρ. Ζιμπάπουε και Αγκόλας Σεραφείμ Κυκκώτη
Η Εκκλησία μας κάνοντας αναφορά στη μνήμη των αγίων Θεοφόρων Πατέρων της εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου που συνήλθαν στη Νίκαια το 787, τιμούμε τους προμάχους της πίστεως και της Εκκλησίας, που με τους αγώνες τους και τις θυσίες τους κατόρθωσαν να νικήσουν τους πολλούς και ποικίλους εχθρούς της Εκκλησίας.
Μια αναφορά στο έργο των αγίων Πατέρων μας αποκαλύπτει το μεγαλείο της προσφοράς τους και ταυτόχρονα μας υπενθυμίζει και τις δικές μας υποχρεώσεις που προβάλλονται ως ιερό χρέος στο έργο της εκκλησιαστικής μας διακονίας.
Η μεγάλη προσφορά των αγίων Πατέρων της εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου είναι η θεολογία των αγίων εικόνων και μάλιστα η γνωστή διάκριση μεταξύ της λατρείας των πιστών που αναφέρεται εις την Θεότητα της Αγίας Τριάδος, στο Πατέρα, τον Υιόν και το Άγιο Πνεύμα, και της τιμής που αναφέρεται στις άγιες εικόνες, οι οποίες αναγάγουν την αγιότητα τους στη χάριν και στην παρησσία που δίνει ο Πατήρ διά του Υιού εν Αγίω Πνεύματι στους κορυφαίους πιστούς ανθρώπους που ζούν σύμφωνα με το άγιο θέλημα του Θεού, σύμφωνα δηλαδή με τις θείες εντολές του Ευαγγελίου και τελειώνουν την επίγειο ζωή τους είτε με μαρτύριο είτε οσιακά, όπως είναι η Παναγία μας κι όλοι οι Άγιοι μας. Κατά συνέπεια η τιμή στην Παναγία μας και στους αγίους μας ανάγεται στην Αγία Τριάδα.
Γενικότερα, όταν μιλάμε για τους Πατέρες της Εκκλησίας, εννοούμε όσους εκ των κληρικών της Εκκλησίας μας διακρίθησαν σε αγιότητα, οσιότητα και στη διαποίμανση των πιστών. Εννοούμε δηλαδή τους κληρικούς μας που αναλαμβάνουν με επιτυχία την ποιμαντική ευθύνη της πνευματικής προκοπής των πιστών.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας με την ποιμαντική τους φροντίδα και με τον ασκητικό τους αγώνα αγίασαν και έγιναν φωτεινά παραδείγματα για όλους μας. Με το έργο τους οι Πατέρες εξηγούσαν το Λόγο του Θεού, ερμήνευαν σωστά το περιεχόμενο της Αγίας Γραφής και της Παράδοσης της Εκκλησίας μας ώστε να γνωρίζουν οι πιστοί την αλήθεια και να προστατεύεται η πνευματική τους προκοπή και σωτηριολογική τους πορεία.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας αντίκρουαν με τον προφορικό και το γραπτό λόγο τις ύποπτες και τις εσφαλμένες γνώμες και αντιλήψεις διαφόρων αιρετικών και σχισματικών. Έτσι οι Πατέρες της Εκκλησίας είναι φορείς και εκφραστές της αλήθειας, όπως είναι διατυπωμένη στην Αγία Γραφή και στην Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας. Εκφράζουν την αλήθεια της Παραδόσεως στη γλώσσα της εποχής και μέσω της ιδιομορφίας των ανθρώπων για να είναι κατανοητοί.
Όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας ζούσαν και γνώριζαν το θύραθεν πνευματικό κλίμα της εποχής τους χρησιμοποιώντας το αριστοτεχνικά μέσα στη Θεολογία τους για να εκφράσουν τις αλήθειες της Εκκλησίας μας. Πρόκειται περί της σχέσεως Εκκλησίας και κόσμου. Στη πραγματικότητα είναι η προσπάθεια της πρόσληψης του κόσμου από την Εκκλησία. Αντίθετα, όταν ανέυθυνα αυτοί που ηγούνται της Εκκλησίας επιτρέπουν η Εκκλησία να λειτουργεί με τις δομές του κόσμου, τότε έχουμε το φαινόμενο της εκκοσμίκευσης της Εκκλησίας, τότε η Εκκλησία γίνεται κοσμική με κίνδυνο να απολέσει τον πνευματικό και σωτηριολογικό χαρακτήρα της.
Εκεί που έχουμε πρόσληψη του κόσμου από την Εκκλησία πορεύεται η Ορθοδοξία, η οποία εκφράζεται κι ως ορατή ενότητα ανάμεσα στους Επισκόπους μιας τοπικής Εκκλησίας.
Εκεί που έχουμε πρόσληψη της Εκκλησίας από τον κόσμο, προβάλλει επικίνδυνα η απειλή του σχίσματος, της κακοδοξίας και της αίρεσης. Συνήθως εκφράζεται με την εσωτερική ρήξη της ενότητας των επισκόπων μιας τοπικής Εκκλησίας που έχει τις συνέπειες της και στους πιστούς με τις ομαδοποιήσεις τους και τις αντιπαραθέσεις τους και μάλιστα με τρόπον φανατικόν και επικίνδυνον.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας ως εμπνευσμένοι και καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα με την άσκηση τους, την προσευχή τους και τη πίστη τους, δημιούργησαν το φρόνημα και το ήθος της Εκκλησίας και του Χριστιανισμού. Είναι αυτό που έλεγε ο π. Φλωρόσκι, ότι αν δεν έχουμε το φρόνημα των άγιων Πατέρων της Εκκλησίας δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε με ελπίδα και επιτυχία την οδόν της εν Χριστώ σωτηρίας μας.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας, ως οι συνεχιστές του Αποστολικού έργου των Μαθητών του Ιησού Χριστού, εκπροσωπούν και εκφράζουν τη νέα πνευματική πραγματικότητα, η οποία εμφανίσθηκε με την ενανθρώπιση του θείου Λόγου και συνεκλόνισε και μεταστοιχείωσε την όλη ανθρωπότητα και την όλη Δημιουργία του Θεού.
Όπως τονίζει ο γνωστός διδάσκαλος μας Πατρολόγος Πανεπιστημιακός Στυλιανός Παπαδόπουλος, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας αποτελούν τους φορείς της Παραδόσεως και του ήθους της Εκκλησίας που εξ αφορμής κάποιας μεγάλης θεολογικής κρίσης φωτίζονται από το Άγιο Πνεύμα και εκφράζουν θεολογικά μια ευρύτερη εμπειρία της αλήθειας, με αποτέλεσμα να συμβάλλουν αποφασιστικά στην αντιμετώπιση της κρίσεως, η οποία αφορά στην αλήθεια και άρα στη σωτηρία του ανθρώπου.
Κοινό γνώρισμα όλων των Πατέρων της Εκκλησίας μας υπήρξε ο πόνος και ο παλμός τους για τα κοινά και για το κοινό καλό της κοινωνίας τους. Η ζωή τους κι όλη η ύπαρξη τους αποτελούσαν έκφραση και πραγμάτωση του όλου σώματος της Εκκλησίας, των πόνων και των ονείρων των ανθρώπων της εποχής τους για ένα καλύτερο κόσμο.
Έτσι οι Πατέρες της Εκκλησίας αποτελούν τα ζωντανά στόματα της Εκκλησίας μέσω των οποίων εκφράζεται η εκκλησιαστική συνείδηση. Μέσω των Πατέρων της Εκκλησίας εκφράζεται η πίστη της Εκκλησίας μας, και χωρίς τη προστασία και τη διατήρηση αυτής της Ορθόδοξης πίστης η πορεία μας προς την εν Χριστώ σωτηρία μας με τη χάριν του Θεού, τότε αποτελεί ουτοπία και σχολαστική ακαδημαϊκή ενασχόληση.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας είναι αυτοί που αναφέρεται κι η παραβολή του σπόρου που έπεσε σε γόνιμο έδαφος. Είναι αυτοί δηλαδή που άκουσαν τον λόγο του Θεού με καλή και αγαθή καρδία και τον φυλάξανε μέσα τους και καρποφόρησαν με υπομονή. Αυτό ισχύει και για τους ευσεβείς χριστιανούς, γι’ αυτό στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ψάλλουμε «Κύριε Σώσον τους ευσεβείς».
amen.gr
