Ἡ σπουδαιότητα τοῦ Α΄, οὐσιαστικά, Πανελληνίου Συνεδρίου Ποιμαντικῆς καί Διακονίας Φυλακῶν εἶναι, φρονοῦμε, αὐτονόητη. Ὁ ἄξονάς του, πού εἶναι ὁ κυριακός λόγος: «Ἐν φυλακῇ ἤμην καί ἤλθετε πρός με», καί ὁ ἐπεξηγηματικός του ὑπότιτλος: «Διακονώντας τόν κρατούμενο ἀδελφό», θέτουν ἀμέσως τά πράγματα στή σωστή τους βάση: διακονία στό χῶρο ἑνός σωφρονιστικοῦ ἱδρύματος σημαίνει παρόρμηση ἀγάπης, πράξη αὐτοθυσίας, προσφορά ὑπομονῆς, ἔξοδο ἀπό τόν ἑαυτό μας, χριστοκεντρική προοπτική τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Τελικά σημαίνει δόσιμο στόν ἴδιο τόν Χριστό. Ὅπως Ἐκεῖνος μᾶς τό ζήτησε: στό πρόσωπο τοῦ κρατουμένου νά βλέπουμε Αὐτόν τόν Ἴδιο.
Αὐτό, σέ ὅλες του τίς πτυχές καί τίς ἐκφάνσεις, πνευματικές καί κοινωνικές, ὑπῆρξε ἀνέκαθεν τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας ὡς Σώματος Χριστοῦ, ὡς Μητέρας καί ὡς Τροφοῦ πνευματικῆς τῶν παιδιῶν της: τό πλησίασμα τῶν προσώπων μέσα στό φῶς καί τήν προοπτική τοῦ θεανθρωπίνου προσώπου τοῦ Κυρίου. Ἰδιαίτερα στή σύγχρονη ἀπρόσωπη καί μαζοποιημένη ἐποχή μας, τό πλησίασμα αὐτό γίνεται μιά ὁλοένα καί πιό ἐπιτακτική ἀνάγκη, πού ζητεῖ δόσιμο καρδιᾶς στόν ἐξουθενωμένο ἄνθρωπο, μετάγγιση ἐλπίδας καί εἰρήνης μέσα στήν προοπτική τῆς μετάνοιας -μιᾶς ἄγνωστης, στ᾿ ἀλήθεια σήμερα, ἔννοιας στούς περισσοτέρους- , ἄγγιγμα τῆς χάριτος.
Αὐτό τό ἄγγιγμα τῆς χάριτος εἶναι αὐτό πού περισσότερο χρειάζεται σήμερα ὁ ἄνθρωπος, καί μάλιστα ὅταν βρίσκεται στόν ἀπαράκλητο χῶρο τῆς κράτησης. Ἐκεῖ, ὡς ἐκ τῆς φύσεως τοῦ πράγματος, τό πρόσωπο γεύεται τήν τιμωρία του, τήν ἀπαξίωσή του, τήν ἀπόρριψή του ἀπό τά ἄλλα πρόσωπα, τή μοναξιά καί τήν ἀπελπισία. Ἤδη ἀγριεμένο ἀπό τήν ἁμαρτία πού διέπραξε ἤ τήν ἀδικία πού τοῦ ἔγινε, ἀγριεύει ἀκόμη περισσότερο ἀπό τήν ἀναλγησία πού ὑφίσταται σιγά σιγά, ὅταν αὐτό τό ἄγγιγμα τῆς χάριτος δέν ἔρχεται.
Ἡ προσφορά οἰκονομικῶν βοηθημάτων καί ἡ κάλυψη ἄλλων ἀναγκῶν εἶναι καλή καί ἅγια. Δέν εἶναι, ὅμως, ἀπό μόνη της ὁ κατάλληλος τρόπος γιά τή θεραπεία τῶν ἐσωτερικῶν πληγῶν. Ἡ παρουσία τῆς Ἐκκλησίας διά τῶν λειτουργῶν της μέσα στά κρατητήρια καί τίς φυλακές, τούς χώρους αὐτούς τῶν ψυχικῶν τραυμάτων, εἶναι παρουσία τῆς Ἴδιας τῆς Ἁγίας Κεφαλῆς της, τοῦ Χριστοῦ, πού ὑπῆρξε ὁ πρῶτος καί μεγάλος κατάδικος-θύμα τῆς ἀνθρώπινης πονηρίας. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ πηγή τῆς χάριτος, καί ὡς τέτοιος γνωρίζει νά θεραπεύει τά τραύματα, ὅποια καί ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά, μέ τά μαλάγματα τῆς μετάνοιας, τῆς καθάρσεως, τῆς ἐξισορροπήσεως τῶν διασαλευμένων δυνάμεων τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς.
Ἡ ἐμπειρία τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας εἶναι ἤδη ἀρκετά μεγάλη, ὥστε νά εἶναι σέ θέση νά προσφέρει κάποιο λόγο ὠφέλειας καί προβληματισμοῦ στό καίριο αὐτό θέμα τῆς ποιμαντικῆς της εὐθύνης. Ἡ προσπάθειά μας εἶναι ἡ παρουσία τῶν ἐκπροσώπων της μέσα στούς τόπους τοῦ σωφρονισμοῦ νά εἶναι παρουσία αὐτῆς ἀκριβῶς τῆς μυστικῆς χάριτος, τῆς γλυκείας καί θεραπευτικῆς, τῆς θωπευτικῆς καί ἰαματικῆς, τῆς ἀγαπητικῆς, τῆς ἀνθρώπινης, πού γλυκαίνει τίς καρδιές.
Στήν προσπάθεια αὐτή θυσιάζονται στήν κυριολεξία τόσο οἱ ἐπιτετραμμένοι σ᾿ αὐτήν ἐκλεκτοί κληρικοί μας ὅσο καί οἱ ἐθελοντές λαϊκοί ἀδελφοί μας, πού πραγματικά ἔχουν ἀναγάγει τήν πολύμοχθη αὐτή διακονία σέ σκοπό ζωῆς, μέ μοναδική προθυμία καί ἱλαρότητα. Σ᾿ αὐτήν τήν ἱλαρότητα καί τήν προθυμία, πού πηγάζει ἀπό μιά ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη, ὀφείλει τήν ἐπιτυχία της κάθε ἐθελοντική προσπάθειά τους. Γιατί εἶναι ἀλήθεια πώς ὁ ἐθελοντής, μέ τήν ἀγαπῶσα καρδιά, σέ κάθε περίπτωση, κυρίως ὅμως μέσα στήν ἐκκλησία, στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καί πρός χάριν τοῦ συνανθρώπου, εἶναι αὐτός πού μπορεῖ νά ἐπιτύχει, ὅσα δέν μπορεῖ ὁ ἴσως καλοπροαίρετος ἀλλά μισθωτός ὑπάλληλος· ἀκόμα καί τά ἀδύνατα!
Στό ἔργο αὐτό τῆς Ἐκκλησίας ἡ συμβολή τῆς Πολιτείας μπορεῖ καί πρέπει νά εἶναι καίρια βοηθητική. Ἡ διευκόλυνση τῶν κληρικῶν καί τῶν ἐθελοντῶν πού ἐπιθυμοῦν νά διακονήσουν στούς χώρους κράτησης ἐπαφίεται στήν καλή διάθεση τῶν κρατικῶν λειτουργῶν, ὥστε οἱ χῶροι τῶν φυλακῶν νά γίνωνται πράγματι τόποι σωφρονισμοῦ, παιδαγωγίας, πνευματικῆς ἀποκατάστασης καί κοινωνικῆς ἐπανένταξης τῶν κρατουμένων προσώπων, μέ ἀπώτερο σκοπό τήν προοδευτική ἐξυγίανση τοῦ κοινωνικοῦ μας ὀργανισμοῦ. Ἡ δέ μόνιμη θέση καί παρουσία ἐφημερίου στίς φυλακές δέν θά ἀφήνει τίς ψυχές τῶν κρατουμένων ἀνειρήνευτες, ἀβοήθητες καί ἐξαγριωμένες. Ἡ ἠθική συμπαράσταση καί ἡ πνευματική τροφοδοσία ἐκ μέρους τοῦ ἱερέως ὡς πνευματικοῦ πατρός τῶν κρατουμένων θά εἶναι, πιστεύω ἀπόλυτα, ὁ καλύτερος, ἀσφαλέστερος, ἀνθρωπινότερος καί θεοφιλέστερος τρόπος διακονίας τῶν ἀδελφῶν μας.
Θεωροῦμε ἀληθινή εὐλογία τήν παρουσία ὅλων τῶν ἐκπροσώπων τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων, πού ἀνταποκρίθηκαν στό κάλεσμά μας καί κομίζουν ἐδῶ τήν πλούσια ἐμπειρία τῆς δικῆς τους διακονίας στόν εὐαίσθητο χῶρο τῶν φυλακῶν καί συνάμα τήν ἐναγώνια πρόθεσή τους γιά πιό συστηματική καί μεθοδική ἐργασία. Βρίσκονται ἀνάμεσά μας κληρικοί καί λαϊκοί ἀπό τίς Ἱερές Μητροπόλεις Ἐδέσσης, Λαρίσης, Καισαριανῆς, Ἰλίου, Μαντινείας, Φθιώτιδος, Λευκάδος, Καρπενησίου, Σερρῶν, Τρίκκης, Μεσογαίας, Νέας Σμύρνης, Πειραιῶς, Θεσσαλιώτιδος, Νεαπόλεως, Θηβῶν, Φωκίδος καί Μυτιλήνης. Τούς εὐχαριστοῦμε θερμότατα γιά τήν ἀνταπόκριση καί τόν κόπο τῆς ἔλευσής τους στήν πόλη μας. Ἡ σημασία τῆς συνάντησης, τοῦ συμπροβληματισμοῦ καί τῆς ἀνταλλαγῆς ἀπόψεων ὅλων μας εἶναι ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ, ὑπηρετώντας τό σκοπό τῆς βελτίωσης τοῦ τομέα αὐτοῦ ποιμαντικῆς.
Συγχρόνως ἐπιθυμοῦμε νά εὐχαριστήσουμε τούς ἐκλεκτούς εἰσηγητές τοῦ παρόντος Συνεδρίου καθώς καί ὅσους κοπίασαν γιά τήν προετοιμασία του. Ἰδιαίτερα ὅμως συγχαίρουμε πατρικῶς τόν ἀγαπητό μας συνεργάτη καί ἐκλεκτό μας κληρικό Πρωτ. π. Θεόδωρο Μπατάκα, Πρόεδρο τοῦ Συλλόγου Συμπαραστάσεως Κρατουμένων «Ο ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΣ» καί ὑπεύθυνο τῆς διακονίας τῶν φυλακῶν καί σωφρονιστικῶν ἱδρυμάτων τῆς μητροπολιτικῆς μας περιφερείας, γιά τήν φιλόθεη προσπάθειά του νά διοργανωθεῖ τό παρόν Συνέδριο. Πρόκειται γιά μιά προσπάθεια πού ὑπαγορεύτηκε ἀπό τόν ζῆλο γιά τήν διακονία του, ἀπό τήν ἀγάπη του γιά τούς κρατουμένους ἀδελφούς μας. Εὐλογοῦμε μέ ὅλη μας τήν καρδιά αὐτή τήν ἀγάπη καί αὐτή τή διακονία μέ τούς πολλούς κόπους καί τούς πολλούς καρπούς, τόσο τοῦ ἰδίου ὅσο καί τῶν καλῶν συνεργατῶν του.
Ὁλόθυμη εὐχή καί προσδοκία μας εἶναι τοῦτο τό συνέδριο, πού εἶναι ἕνας ἀπό αὐτούς τούς καρπούς, νά γίνει ἕνας θεσμός πού θά καρποφορήσει ἔτι καί ἔτι, ἐνημερώνοντας, προβληματίζοντας, συγκινώντας, εὐαισθητοποιώντας καί σκιαγραφώντας μιά ὁλοκληρωμένη εἰκόνα τῆς ποιμαντικῆς τῶν φυλακῶν σέ πανελλήνιο ἐπίπεδο. Ἔτσι, καί ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί οἱ κατά τόπους Ἱερές Μητροπόλεις θά ἀποκτήσουν μιά σαφῆ ἰδέα τοῦ πῶς ἐπιτελεῖται ἤ πρέπει νά ἐπιτελεῖται ἡ διακονία αὐτή στούς χώρους κράτησης, μέ σκοπό τήν δημιουργία ἑνός ὀργανωμένου συστήματος ἀνά τήν χώρα διακονίας, στηρίξεως καί παρηγορίας τῶν κρατουμένων ἀδελφῶν μας.
Σᾶς εὐχαριστῶ.
