Κατηργήθητε ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ οἵτινες ἐν νόμῳ δικαιοῦσθε, τῆς χάριτος ἐξεπέσατε•
(Γαλ. ε’, 4)
Η συνάφεια ήτοι το περιβάλλον
Μετά την περίοδο της ψευτοευμάρειας –όλοι μαζί τα φάγαμε – κατά την σοφιστική ρήση του αντιπροέδρου της ελληνικής κυβερνήσεως, πλέον ο κόσμος έχει μεγάλα κι αληθινά προβλήματα , που θέτουν εν κρίσει την ψυχολογική του ευστάθεια και εν αμφιβόλω την αξιοπρέπεια και αυτήν ακόμα την βιολογική οικογενειακή και προσωπική του επιβίωση. Η απουσία αναμονής του 13ου μισθού για τον επωματισμό των διαφόρων οπών των νοικοκυριών επέφερε και την απουσία ενδιαφέροντος για την έλευση των Χριστουγέννων κατα τα οποία εκείνος ως Μεσσίας ετίκτετο και ψιλοέσωζε καταστάσεις. Οι οικονομικοί πρόσφυγες και τα πιθανά προβλήματα υποδοχής τους αποτελούν χθεσινή έννοια μας μιας και για αλλού αποδημούν πλέον να κάνουν την τύχη τους αφού εδώ δεν προβλέπεται.Τα πρωινά των Κυριακών (δεν τολμούμε να αναφερθούμε στις άλλες μέρες) στους ναούς συρρέουν ολοένα και ολιγότεροι συμπολίτες μας ενώ η λεγόμενη κοινωνία καταγράφει ρεκόρ αποχής. Το μέλλον τραγικά κι αρνητικά βέβαιο. Το απο του καναπέ προς την τηλεοπτική συσκευή τον καιρό των ειδήσεων φασκέλωμα ,αρχίζει να εξαντλεί την ψυχοθεραπευτική συνέπειά του. Το φάντασμα της ωμής βίας πλανάται στον αέρα και η πρώτη οσμή του αίματος του ατυχούς και μετριοπαθούς κ. Χατζηδάκη διαδέχεται την αποκρουστική αποφορά της καμμένης αθώας σάρκας, που άφησε πίσω του το κακούργημα στην Marfin.
Άνθη του κακού, αποτελέσματα της πνευματικής χρεωκοπίας, που ακολούθησε τον μεταπολιτευτικό μας υλιστικό λήθαργο. Κι επειδή αν και αναφέρεται σε άλλα η φράση "είωθε τα εκκλησιαστικά τοις πολιτικοίς συμμεταβάλλεσθαι" και στον εκκλησιαστικό χώρο πολλά προβλήματα, ο Χριστός περισσότερο ίσως απο τον καιρό του Χρυσοστόμου και Χρυσορρήμονος καθεύδει. Δι ημάς βλασφημείται, ο οίκος του Πατρός Του μετεβλήθη -μέ managers απο το London School of Economics πλέον- σε προσοδοφόρο οίκο εμπορίου. Η άνοδος στο επισκοπικό διακόνημα, Πατροπαράδοτα εξακολουθεί να αποτελεί κατά κύριο λόγο – σαφέστατα υπάρχουν εξαιρέσεις- αντικείμενο πλειοδοτικού διαγωνισμού, πολλαπλών και ποικίλων προσφερομένων. Το χριστιανικό ήθος είναι το πλέον απειλούμενο είδος. Όμως το «λείμμα», αυτό που πάντα θα υπάρχει για να δοξάζει και να ευχαριστεί τον Δημιουργό Θεό, τον Ενανθρωπίσαντα, Σταυρωθέντα και Αναστάντα Χριστό, προσεύχεται, υπομένει, περιμένει, ελπίζει, σώζεται, αγιάζει. Υπό αυτούς τους βάρβαρους όρους, υπο όποιους όρους ελπίζει στην νίκη επί αυτού του κόσμου και προσμένει «καινούς ουρανούς».
Η σύνθεση και οι νότες
Για τους μακρυά απο την αίσθηση του κόσμου ως κοινότητας, τους ξένους με την οποιαδήποτε νήψη (ενάργεια δηλαδή για τα συμβαίνοντα και τις πραγματικές τους διαστάσεις), τους αυτοδικαιούμενους και αυτάρκεις, με την συναίσθηση της αποκλειστικής κατοχής του Πνεύματος της Αληθείας όλα είναι εύκολα. Ο τοιούτος «χριστιανός» τότε αρκείται να κρατά σαν αγαπημένο παλιό μουσικό κουτί στο μπαούλο την πίστη του και νιώθει ως απειλή οποιονδήποτε νέο σκοπό ακούει να μπαίνει απ’ το παράθυρό του. Η μουσική εξαντλήθηκε πιστεύει, οι νότες δεν μπορούν να συνδυαστούν μ’ άλλο τρόπο, το βιολί δεν είναι αυθεντικό και παλιό Straparius.
Δεν αντιλαμβάνεται τα λόγια του Ευαγγελίου και των Πατέρων σαν μοναδικές στο άκουσμά τους μουσικές συνθέσεις πρός τον Θεό, σαν νότες που ποτέ δεν θα πάψουν να φτιάχνουν υπέροχες μελωδίες σαν σμίξουν με τους άπειρους τρόπους που η ίδια η οντότητά τους διαρκώς απαιτεί.
Στα πανεπιστημιακά σπουδαστήρια, στα μοναστήρια και στην έρημο, σε ερευνητικά κέντρα αναζητάται αυτή η σύνθεση. Η σύνθεση που θα δεί τον κόσμο και τις αδυναμίες του για να τον νικήσει. Πότε η μουσική βγαίνει καλύτερη, πότε λιγότερο καλή, καμμιά φορά και κακή κι απορρίπτεται. Έτσι γινόταν πάντα, έτσι γίνεται πάντα γιατί το «υπέρ του σύμπαντος κόσμου» δεν είναι στατικό. Ο κόσμος αλλάζει κι αν μείνουμε βουβοί και τυφλοί σε αυτές τις αλλαγές ο κόσμος δεν νικάται, δεν έχει την δυνατότητα να μεταμορφωθεί. Ο δήθεν «παραδοσιακός» πιστός αμύνεται αδίκως μιας ανύπαρκτης νεκρής φόρμας, ενός νεκρού γράμματος, ενός ξένου με τον άνθρωπο συστήματος που θανατώνει. Τραγουδάει στη στέγη του σπιτιού του που καίγεται. Μακριά απο την ζωή και τις απαιτήσεις της. Υιοθετεί ως άλλος Φαρισαίος το νομικό πνεύμα και τότε το Πνεύμα του Θεού φεύγει για αλλού. Βιαιοπραγεί σαν ζηλωτής λόγω και έργω επί θεσμών και προσώπων, επί δικαίων και αδίκων, πυροβολεί ό,τι κινείται. Μεταβάλλει την ίδια του την πίστη σε ιδεολογία που απειλείται δια του λόγου μιας άλλης, ξεχνώντας, πως αυτή στηρίζεται στον προαιώνιο Λόγο και διασώζεται πάντα και μόνον απο την Παρουσία του Πνεύματος. Εν τέλλει επιδυκνύει σοβαρό έλλειμα πίστης.
Επιχειρεί να επιβάλλει ο αυτοαποκαλούμενος «παραδοσιακός» πιστός στον Κύριο της Ζωής και στις έμψυχες εικόνες Του τους Αγίους Πατέρες, εκείνο που ο Διάβολος απέτυχε. Να τους νεκρώσει το Πνεύμα και την διαρκή παρουσία, να τους φιμώσει προβάλλοντας τον Λόγο τους ως την μια εκδοχή ενός μόνου χειρογράφου στο οποίο εκείνος διασώθηκε. Τους καταδικάζει σε συγχρονία, ακινησία, τους θέλει δεσμώτες του θανάτου. Όμως ο θάνατος έχει νεκρωθεί κι ο Άδης πικραθεί οριστικά.
Ένα πολύ άσχημο Φάλτσο
Και εγεννήθη βάρβαρος. Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών του Βόλου. Πάρτε τις πέτρες αδέλφια. Βρήκαμε τον ένοχο για τα ποικιλώνυμα χάλια μας. Να ο "Χατζηδάκης" του θεολογικού χώρου.
Μακρυά, μακρυά η χυδαιότητα των επισκοπικών συμφερόντων για την ασεβέστατη φιλοδοξία της αρχιεπισκοπικής διαδοχής. Ακόμη κι αν ξέρουμε πολύ καλά πως αυτός είναι ο στόχος της επίθεσης κατά της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών του Βόλου και των ανθρώπων της, ας το αρνηθούμε ως το ακρότατο όριο χυδαιότητας και απανθρωπίας, στο οποίο δεν μπορεί να έφτασαν οι επικριτικοί αδελφοί μας. Ας δεχθούμε, πως πρόκειται για την παιδική αρώστεια του Χριστιανισμού. Την αδυναμία να κατανοηθούν πλήρως οι ανθρωπολογικές συνέπειες της Ενανθρώπισης και της Ανάστασης, ο ρόλος του Παναγίου Πνεύματος στην Εκκλησία, το Αποστολικό Έργο της Εκκλησίας.
Υπάρχουν πλήθος αναλογίες των θεολογικών προβλημάτων που αγγίζει αυτό το φαινομενικά άσχετο θέμα με την Απολογία και το μαρτύριο του Πρωτομάρτυρα Στεφάνου, το πρόβλημα της Αποστολικής Συνόδου, το κυνηγητό του Ιερού Χρυσοστόμου, τους παραβολάνους και την γνώση κλπ. κλπ.
Παρακολουθώντας το έργο της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών του Βόλου απο τα δύσκολα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της έως τα ένδοξα σημερινά (όχι όμως και πιό εύκολα) οφείλω να απορήσω με την αήθη και παράδοξη για μένα (είπαμε πως απορρίπτω τις χυδαίες σκοπιμότητες) επίθεση εναντίον του έργου και των ανθρώπων της.
Η Ακαδημία λειτουργεί επί σειράν ετών ως ένα υψηλότατων μεταπτυχιακών προδιαγραφών και θεματολογίας θεολογικό σεμινάριο και μάλιστα υπο την ευλογία και σκέπη της τοπικής Εκκλησίας. Θεωρώ, πως όλοι εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται την σκοπιμότητα της θεματολογίας των εκδηλώσεων τις οποίες διοργανώνει, δεν αντιλαμβάνονται το πρόθεμα Ακαδημία και ακατανόητο το γιατί, θα επιθυμούσαν την εξάντλησή της –καθώς πιστεύω και των Θεολογικών σχολών – στο εξαιρετικά χρήσιμο αλλά οπωσδήποτε όχι αρκετό θεολογικό επίπεδο ενός μέσου κατηχητικού.
Οι προσκεκλημένοι στις εκδηλώσεις της ομιλητές, αποτελούν μέλη της παγκόσμιας θεολογικής κοινότητας, συχνά βρίσκονται στην πρωτοπορία των θεολογικών αναζητήσεων και φυσικά δεν είναι όλοι ορθόδοξοι. Αυτοί που ενοχλούνται απο την φυσική παρουσία των αλλοδόξων, ας ρίξουν -γιατί δυστυχώς κάποιοι απο αυτούς ανήκουν και στον λεγόμενο ακαδημαικό ή ευρύτερα λόγιο χώρο- μια ματιά στίς παραπομπές των δικών τους βιβλίων και συγγραμάτων, που βρίθουν ανάλογων ονομάτων στον χώρο της βιβλιογραφίας τους. Ο χώρος των ορθοδόξων όμως ευτύχησε χάρις στην Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών να υποδεχθεί στην Ελλάδα και να διαλεχθεί, αντί των βιβλίων τους, με τα ίδια τα πρόσωπα πλήθους ορθοδόξων θεολόγων όπως π.χ. του π. A. Louth (ας επιχειρηθεί μια σοβαρή μελέτη για τον άγιο Αθανάσιο χωρίς να προυποθέτει το έργο του), του π. Κάλλιστος Ware, του P. Meyendorff , του π. J. Behr κλπ. Η ακύρωση τέτοιων προσώπων φυσικά ας αναλογισθούμε πως ακυρώνει με τις όποιες συνέπειες σχολές όπου θεραπεύεται η ορθόδοξη θεολογία διεθνώς όπως το Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Καίμπριτζ, Ο Τίμιος Σταυρός, Ο Άγιος Βλαδίμηρος κλπ. (Τι περισσεύει άραγε;) . Φυσικά πολύ ενωρίτερα ακυρώθηκαν απο τους ίδιους ανθρώπους αθρόως και συλήβδην οι Ελληνικές Θεολογικές Σχολές που με πλήθος δασκάλων τους συμμετείχαν στις συζητήσεις της Ακαδημίας.
Μετά τον Οικουμενικό Πατριάρχη, σειρά Ορθόδοξων επισκόπων και κληρικών, θεολόγων και λογίων του χώρου της Εκκλησίας στο στόχαστρο των κριτών της οικουμένης μπήκε η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών και οι άνθρωποί της με πρώτους τον Σεβ. Μητροπολίτη Ιγνάτιο και τον Δρ. Παντελή Καλαιτζίδη. Κάνουν βλέπετε το σοβαρό λάθος και οι δύο απο διάφορα βήματα να προσπαθούν να συνδέσουν την Εκκλησία και την Θεολογία με τον σύγχρονο, σημερινό κόσμο και τα προβλήματά του. Δεδομένων των συνθηκών στον Εκκλησιαστικό χώρο δεν θα περίμενε κανείς να τους δοθεί νερό αλλά ούτε και αντί όξους χολή.
Τέλειος Άγιος και Αλάθητος είναι μόνον ο Θεός μας. Κι η όποια κριτική οφείκεται να γίνει στην Ακαδημία μπορεί και πρέπει να γίνεται και γίνεται αγαπητικά και αδελφικά στους κατάλληλους τόπους και χρόνους. Κι η Ακαδημία ξέρω πως και την αντέχει και την επιδιώκει. Αλλά άλλο αυτό κι άλλο η λάσπη, η μουτζούρα, το κάρβουνο.
Θα λογικευτούμε ποτέ; Πεινάμε που πεινάμε κυριολεκτικά αυτή την εποχή αφήστε τα μυστήρια της Εκκλησίας, τις Θεολογικές Σχολές, και τα θεολογικά ερευνητικά κέντρα να μας χορταίνουν τουλάχιστον και κατ’ αρχήν πνευματικά αδελφοί «παραδοσιακοί». Αφήστε την ορχήστρα να παίξει την ευγενική μελωδία της ψηλάφισης των δρόμων του Θεού στον σύγχρονο κόσμο.
Όχι άλλο κάρβουνο...
Σημείωση: Ο Παναγιώτης Βολάκης είναι Θεολόγος εκπαιδευτικός, M.Phil. και Υποψ. Δρ. Θεολογίας Α.Π.Θ.
amen.gr
