Του Νικολάου Μαγγίνα
Μήνυμα σύμπνοιας και ομοψυχίας για το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης έστειλε από το Άγιο Όρος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά τη διάρκεια της πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας που τελέστηκε σήμερα το πρωί στον ιστορικό Ιερό Ναό του Πρωτάτου, στις Καρυές, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 20 χρόνια από την εκλογή του Βαρθολομαίου ως Οικουμενικού Πατριάρχη, παρουσία του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και μελών της κυβέρνησης.
Στο συλλείτουργο συμμετείχαν οι Μητροπολίτες Βεροίας Παντελεήμων, Μιλήτου Απόστολος, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ευγένιος, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στέφανος, ο επίσκοπος Ναζιανζού Θεοδώρητος, ηγούμενοι και αντιπρόσωποι των 20 Ιερών Μονών του Αγίου Όρους.
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη προσφώνησε ο ηγούμενος της Μονής Ξενοφώντος Αρχιμ. Αλέξιος, ο οποίος αναφέρθηκε στους δεσμούς της Μητέρας Εκκλησίας με το Άγιο Όρος και στη διαχρονική προσφορά του Οικουμενικού Θρόνου στην προάσπιση των δικαίων της Ορθοδοξίας.
Στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ευχήθηκε όλοι οι λαοί «και ιδιαιτέρως ο βαρέως χειμαζόμενος ελληνικός λαός» να εξέλθουν της κρίσης «με τας ολιγοτέρας δυνατάς ταλαιπωρίας». Χαρακτήρισε «δύσκολο και κοπιώδες» το έργο του πρωθυπουργού, αλλά και των άλλων ηγετών του κόσμου, ευχόμενος να τους δίνει ο Θεός πνεύμα συνέσεως και φωτισμόν και στο λαό "δύναμη" και "ομόνοια", τονίζοντας ότι για την έξοδο από αυτή τη δύσκολη περίσταση απαιτείται «συστράτευση και σύμπνοια πάντων, θυσίας, κόπους και υπομονήν».
Αμέσως μετά την Θ. Λειτουργία συνήλθε Έκτακτη Διπλή Ιερά Σύναξη των Ηγουμένων και των Αντιπροσώπων των 20 Ιερών Μονών, όπου έγινε η επίσημη υποδοχή του Πρωθυπουργού με την ευκαιρία των πνευματικών και λειτουργικών εκδηλώσεων για την 20ετία του Οικουμενικού Πατριάρχη.
«Παράδειγμα, που εμπνέει» χαρακτήρισε τον αγώνα του Οικουμενικού Πατριάρχη για την ανάδειξη των αξιών της Ορθοδοξίας, την παγκόσμια ειρήνη και το περιβάλλον, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, αναφερόμενος στην προσπάθεια που καταβάλλεται για να ξεπεραστεί η κρίση και να βγει η χώρα πιο δυνατή.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι ο αγώνας του κ. Βαρθολομαίου είναι ένα παράδειγμα "που μας εμπνέει και μας δίνει και μας δύναμη, σε μια εποχή δύσκολων καιρών για τη χώρα μας, που έχουμε επωμιστεί όλοι μας, όχι μόνο προσωπικά εγώ αλλά και ο ελληνικός λαός και βάρη και ευθύνες".
«Μας δίνετε με το παράδειγμα σας, κουράγιο και δύναμη να συνεχίσουμε και να ξεπεράσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτές τις δυσκολίες, ώστε η χώρα μας να βρεθεί στην άλλη όχθη του ποταμού, πιο δυνατή, με μεγαλύτερη βιωσιμότητα και ευημερία».
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι παρακολουθεί το έργο του Οικουμενικού Πατριάρχη, αυτά τα είκοσι χρόνια, και δήλωσε την αμέριστη συμπαράσταση του στο έργο του.
«Είμαι εντυπωσιασμένος από τη δύναμη σας, την επιμονή σας, την αφοσίωσή σας τον αγώνα σας, να αναδείξετε το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και τις πνευματικές αξίες που συμβολίζει για την ορθοδοξία, βεβαίως για τον Ελληνισμό και θέλω να ξέρετε ότι θα έχετε πάντα τη στήριξη μου. Από κάθε θέση στήριξα και θα στηρίζω τη δική σας προσπάθεια».
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι παρά τη δύσκολη συγκυρία θα βρίσκεται πάντοτε κοντά στα προβλήματα του Αγίου Όρους και των μοναχών.
Ακολουθεί η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Πρωτάτο.
Εξοχώτατε κύριε Πρωθυπουργέ της Ελλάδος,
Ιερώτατοι Αδελφοί,
Οσιολογιώτατοι και φίλτατοι Καθηγούμενοι και
Αντιπρόσωποι των είκοσιν Ιερών Μονών,
Οσιώτατε άγιε Πρωτεπιστάτα,
Εξοχώτατε κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών της Ελλάδος,
Εξοχώτατε κύριε Πολιτικέ Διοικητά του Αγίου Όρους,
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Ο πνευματικός ποιμήν εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία τυγχάνει πατήρ όλων των πνευματικών αυτού τέκνων, μηδέν διακρινόμενος, και ως ο φυσικός πατήρ απονέμει την αγάπην του εις άπασαν την οικογένειαν, ούτω και ο καλός ποιμήν αποδίδει την χάριν εξ ίσου εις ολόκληρον το ποίμνιον. Αλλ’ ως και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είχεν ιδιαιτέραν αγάπην προς τον εξαιρετικώς αγαπώντα Αυτόν μαθητήν Ιωάννην, «ον ηγάπα», ούτω και ημείς είναι αδύνατον να μη παρασυρθώμεν εις ιδιαιτέραν αγάπην προς εκείνους οι οποίοι ιδιαιτέρως μας αγαπούν. Τοιαύτα αισθήματα ιδιαιτέρας αγάπης συνδέουν την ημετέραν Μετριότητα προς υμάς, τους Αγιορείτας και τους παρόντας Άρχοντας, οίτινες παντοιοτρόπως επεδείξατε την ιδιαιτέραν αγάπην σας προς τον Πατριάρχην σας, από της πρώτης στιγμής της αφίξεως ημών εις τον Ιερόν τούτον Τόπον. Σας ευχαριστούμεν, Άγιε Καθηγούμενε της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος, δι’ όσα τοσούτον ευγλώττως είπετε.
«Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ». Δια των λόγων τούτων ο σήμερον εορταζόμενος Υιός της Βροντής, «νοί καθαρώ και αγίοις χείλεσι, και πανάγνω στόματι», «περιουσία δε θερμή της Χριστού αγαπήσεως», εκήρυξεν εις τον κόσμον την αιώνιον ζωήν, την πηγάσασαν εκ της αχράντου πλευράς του Σωτήρος. Και ιδού! Νυν συναχθέντες εις τον πάνσεπτον τούτον και πανίερον Ναόν του Πρωτάτου φανερούμεν αυτήν την αλήθειαν, ότι δηλαδή είμεθα μέλη εκ μέρους του μυστικού Σώματος του ενανθρωπήσαντος Κυρίου, και αλλήλους αγαπώντες μένομεν εν τω Θεώ ημών.
Δοξολογίαν οφείλομεν τω Κυρίω, τω αξιώσαντι ημάς ίνα διέλθωμεν το κατώφλιον της εικοσαετίας εις τους οίακας της πολυφόρτου δια της πνευματικής παραδόσεως είκοσιν αιώνων ολκάδος της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως. Μεγάλην ωσαύτως αισθανόμεθα την ευλογίαν της Εφόρου του Αγιωνύμου Όρους Κυρίας Θεοτόκου. Αυτή και κατά την αρχήν της αναλήψεως, ελέω Θεού, της οικουμενικής Πατριαρχίας, απεδώκαμεν τα ευχαριστήρια δια τας πολλάς ευεργεσίας αυτής προς την ημετέραν Μετριότητα. Χαίρομεν ευρισκόμενοι και πάλιν εν τω μέσω πάντων υμών των αγαπητών Αγιορειτών πατέρων, των γνησίων φίλων της Θεομήτορος, δια να εξοφλήσωμεν αυτή το υιικόν χρέος ευγνωμοσύνης δι’ όσα αγαθά επεδαψίλευσεν ημίν κατά το διαρρεύσαν εικοσαετές διάστημα.
Ως δε εν τη αρχή της διακονίας ημών ήλθομεν ταπεινοί προσκυνηταί της ιεράς εικόνος αυτής του «Άξιόν εστιν», ούτω και νυν επανερχόμεθα, ίνα συν τη ευγνωμοσύνη αποθέσωμεν παρά τους πόδας αυτής και το φορτίον της ευθυνοφόρου Πατριαρχίας και λάβωμεν την μητρικήν της παραμυθίαν, ομού και του ηγαπημένου Μαθητού, του τοσούτον στενώς συνδεδεμένου μετά της Θεοτόκου, του ιδίου του Κυρίου ειπόντος προς αυτόν: «Ιδού η Μήτηρ σου».
Παρά την πάροδον τοσούτων αιώνων από της καθιερώσεως του Αγίου Όρους ως τόπου ασκήσεως και αγιασμού, παρά την πάροδον τοσούτων κατακτητών και επιδρομών, ο χαρακτήρ αυτού παρέμεινεν αναλλοίωτος. Το ίδιον αναλλοίωτος και άρρηκτος παρέμεινεν ο δεσμός του μετά της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, μετά της οποίας ηκολούθησε πορείαν παράλληλον.
Ως κατ’ εξοχήν πνευματικά καθιδρύματα αμφότερα κατώρθωσαν να διαφυλάξουν αλώβητον την παραδοθείσαν αποστολικήν πίστιν και παράδοσιν, ζώντα μεν ως ανθρώπινοι οργανισμοί επί γης, στοχεύοντα δε την ασάλευτον Πόλιν της άνω Ιερουσαλήμ, ένθα το πολίτευμα των εις Χριστόν πιστευόντων υπάρχει. Διο και αμφότερα κατέχουν ως πολύτιμον θησαυρόν μίαν γνησίαν οικουμενικότητα και παγκοσμιότητα. Το δε έργον των διακρίνεται δια τον σεβασμόν της ιδιοπροσωπίας και της ιδιαιτερότητος εκάστου ανθρώπου και λαού, των παραδόσεών των, της γλώσσης, των εθίμων και του πολιτισμού των, στοιχεία τα οποία κατ’ ουδένα τρόπον η τε Μήτηρ Εκκλησία και το Αγιώνυμον Όρος διενοήθησαν ποτέ να αλλοιώσουν και να επιδείξουν αλλοίαν του χριστοειδούς ήθους αυτών κοσμικήν και ηγεμονικήν δεσποτείαν. «Ει λοιπόν ο τόπος χωρίζει, αλλ’ ο Κύριος συνάπτει» ημάς μετά του Αγίου Όρους, «κοινός ων», κατά τους λόγους του προκατόχου ημών εις τον Θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Μετά συγκινήσεως δε ενθυμούμεθα ενταύθα ένα εκ των εκλεκτοτέρων προκατόχων ημών εις την πρόσφατον ιστορίαν του Οικουμενικού Θρόνου, τον αοίδιμον Πατριάρχην Ιωακείμ Γ', από της κοιμήσεως του οποίου συμπληρούται κατά το επιόν έτος μία εκατονταετηρίς. Ούτος, Αγιορείτης όντως ψυχή τε και σώματι, παρέμεινεν υπέρ την δεκαετίαν εις τον Ιερόν τούτον Τόπον και διέσφιγξεν έτι πλέον τον σύνδεσμον της Μητρός ημών Εκκλησίας μετά του Αγίου Όρους, καταλιπών ως τεκμήριον αυτού το εν τη κορυφή του Άθωνος ναΐδιον της Μεταμορφώσεως, υπέρ της ανακαινίσεως του οποίου ιδιαιτέρως εμερίμνησεν. Ούτος επίσης πολλάκις ανήρχετο τολμηρώς και την οδόν την άγουσαν προς την υψικάρρηνα ταύτην Κορυφήν, την ανάντη και απόκρημνον, δια να μας ενθυμίζη ότι μόνον οι τω ύψει των αρετών επαρθέντες, και της ενθέου της Μεταμορφώσεως δόξης αξιωθήσονται.
Ωσαύτως, δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν τον αείμνηστον προκάτοχον ημών κυρόν Δημήτριον, τον δια της πραότητος και της επαινετής πολιτείας αυτού καταλιπόντα ημίν «παράδειγμα αρετής» και «υπόμνημα αγαθόν», όστις ολίγον προ της μακαρίας τελευτής του επεσκέψατο τον Αγιώνυμον Τόπον. Χρέος οφειλετικόν εκπληρούντες, τελούμεν σήμερον το ιερόν αυτού μνημόσυνον και παρακαλούμεν υμάς, άγιοι πατέρες, ίνα εύχησθε πάντοτε υπέρ αυτού εις τας προς Κύριον εντεύξεις σας, ότι πολύ εκοπίασεν υπέρ της Εκκλησίας.
Πατρικώς δε προτρεπόμεθα υμάς, τέκνα ηγαπημένα, όπως μη λησμονήτε ποτέ τον σκοπόν της ενταύθα παρουσίας σας, ίνα επιτελήτε αδιαλείπτως αγιωσύνην εν φόβω Θεού. Μη αποκάμητε εις τους πνευματικούς αγώνας υμών μετά των αοράτων εχθρών. «Το ταπεινόν τούτο σώμα χρήσασθε τω Θεώ, μέχρις αν διαρκή και σθένησθε», κατά τους λόγους του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου (επιστολή Βοσπορίω). Ζηλώσατε τας αρετάς και τους αγώνας των παλαιών πατέρων. Η ωφέλεια ήτις προκύπτει, όταν εις μοναχός ζη συμφώνως προς τας υποσχέσεις αυτού, δεν αντανακλά μόνον εις τον ίδιον, αλλά είναι κοινός καρπός δια σύμπαντα τον ταλαίπωρον κόσμον μας, όστις τοσαύτην ανάγκην πνευματικής στηρίξεως έχει σήμερον. Μη λησμονήτε ποτέ την αξίαν της πνευματικής παρακαταθήκης του Αγίου Όρους και του αιωνοβίου θεσμού της Μοναχικής ταύτης Πολιτείας, τον οποίον, ελεηθέντες παρά Θεού, εκλήθητε να διακονήσητε. Γνωρίζομεν τας δυσκόλους συνθήκας υπό των οποίων ενίοτε συμπεδούσθε, μη δυνάμενοι να επιτελέσητε όσα επιθυμείτε δια την προστασίαν και την διαφύλαξιν αυτού. Σας παρακαλούμεν, όμως, συνεχίσατε τας προσπαθείας υμών, μηδέν απελπίζοντες, βέβαιοι όντες ότι ο Κύριος θα αποδώση εν τέλει υμίν τον στέφανον της δικαιοσύνης.
Ωσαύτως, επιθυμούμεν να εκφράσωμεν την χαράν και τας ευχαριστίας ημών, δια την τιμητικήν παρουσίαν εν τω μέσω ημών, του Εξοχωτάτου κ. Πρωθυπουργού της Ελλάδος. Η σκέψις ημών ευρίσκεται πάντοτε μετά του Ελληνικού λαού. Αι προσευχαί ημών θερμαί αναπέμπονται προς Κύριον, όπως άπαντες οι δοκιμαζόμενοι λαοί, και ιδιαιτέρως ο βαρέως χειμαζόμενος Ελληνικός, εξέλθουν της κρίσεως, η οποία σήμερον μαστίζει αυτούς, με τας ολιγωτέρας δυνατάς ταλαιπωρίας. Συμμεριζόμεθα το δύσκολον και κοπιώδες έργον του Εξοχωτάτου κ. Πρωθυπουργού της Ελλάδος και των λοιπών ιθυνόντων της χώρας, αλλά και πάντων των Κυβερνητών των χωρών του κόσμου, δια την έξοδον εκ της δυσχερούς ταύτης περιστάσεως, η οποία απαιτεί συστράτευσιν και σύμπνοιαν πάντων, θυσίας, κόπους και υπομονήν.
Ενώπιον της ιστορικής θαυματουργού εικόνος του «Άξιόν εστιν» ευχόμεθα η Έφορος του Αγιωνύμου Τόπου, η Οποία επροστάτευσε το Γένος ημών εις πάντα κίνδυνον και πολλάκις επενέβη δια την σωτηρίαν αυτού, να χαρίζη, ταις πρεσβείαις της πληθύος των Αγιορειτών αγίων και μαρτύρων, δύναμιν, πνεύμα συνέσεως και φωτισμόν εις τους πολιτικούς ταγούς, εις δε τον λαόν υπομονήν, ομόνοιαν και μετάνοιαν. Συγχρόνως, όμως, οφείλομεν να υπογραμμίσωμεν ότι τα αίτια της παρούσης κρίσεως δεν είναι μόνον οικονομικά, αλλά πρωτίστως πνευματικά και ότι δυνάμεθα ευκόλως να εξέλθωμεν αυτής, εάν άπαντες κατανοήσωμεν ότι η θεραπεία ευρίσκεται εις την επιστροφήν εις τον Θεόν, εις την μετάνοιαν και αλλαγήν νοοτροπίας, εις την επανασύνδεσιν μετά της πνευματικής παραδόσεως και των ευαγγελικών και πνευματικών αξιών, της ανιδιοτελείας, της λιτότητος, της ομονοίας, της φιλαδελφίας και αλληλοκατανοήσεως, της φιλοπονίας, της συνεργασίας, της αυτοθυσίας. Είθε το Άγιον Όρος να αποτελέση πρότυπον και υπόδειγμα δι’ άπαντα τον λαόν και τους ηγέτας αυτού, διότι αυτό εις την κρίσιμον ταύτην κατάστασιν εξακολουθεί να εκπληρώνη την διαχρονικήν του αποστολήν και να αποτελή λιμένα σωτηρίας και καταφύγιον ψυχών. Ο αριθμός όσων καθημερινώς προσέρχονται εις αυτό εξ Ελλάδος αλλά και εκ των περάτων της οικουμένης όχι μόνον δεν ελαττούται, ως πληροφορούμεθα, αλλά συνεχώς αυξάνεται. Δια τούτο και η καλή συνεργασία της Ελληνικής Πολιτείας μετά των Αγιορειτών πατέρων δια την διαφύλαξιν αυτής της ανεκτιμήτου πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομίας, η οποία καλείται «Άγιον Όρος» και «αγιορειτική παράδοσις», μόνον αγαθά αποτελέσματα θα έχη δια πάντα τον λαόν, ιδία μάλιστα κατά την παρούσαν περίοδον.
Εξοχώτατε,
Προσφιλέστατοι Καθηγούμενοι και Προεστώτες των είκοσιν Ιερών Μονών,
Πορευόμενοι καθ’ ημέραν εν μέσω πλείστων όσων συμπληγάδων ευθυνών και προβλημάτων του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου, πολλά εκ των οποίων τυγχάνουν και υμίν γνωστά, ως συγκυρηναϊκήν εκδήλωσιν δεχόμεθα τα υμέτερα συγχαρητήρια και τας θερμάς υιϊκάς ευχάς υμών, επί τη εικοσαετία της πατριαρχίας ημών, δια να συνεχίσωμεν με νέας δυνάμεις, άχρι τελευταίας πνοής, την διακονίαν της πεφιλη-μένης και μαρτυρικής Μητρός πάντων των Ορθοδόξων, της καθ’ ημάς Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
Εκ της Μητρός Εκκλησίας, της αεί εσταυρωμένης και ιδού ζώσης, κομίζομεν υμίν την ευλογίαν του μεγάλου πλήθους των απ’ αιώνος Αγίων Πατριαρχών, όσοι υπό την σκιάν των πτερύγων αυτής ευηρέστησαν τω Κυρίω, ένιοι εκ των οποίων προήλθον ή συνεδέθησαν στενώς μετά του Ιερού τούτου Τόπου.
Εξαιτούμεθα δε, τας εκτενείς και πλήρεις αγάπης και πνευματικής ενότητος προσευχάς σας προς Κύριον, υπέρ τε της ημετέρας Μετριότητος και του Οικουμενικού Πατριαρχείου και υπέρ επιλύσεως, Θεία συνάρσει, πάντων των απασχολούντων το Άγιον Όρος καιρικών προβλημάτων, ιδία δε του προς την οριστικήν κανονικήν λύσιν, δια της επαινετής συνεργασίας των εκκλησιαστικών και πολιτειακών παραγόντων, οδηγουμένου υπό της Θείας Προνοίας θέματος της αποκαταστάσεως της κανονικής και εννόμου τάξεως εν τη Ιερά Μονή Εσφιγμένου, δια της εγκαταστάσεως εν αυτή της κανονικής αδελφότητος και της απομακρύνσεως των αντικανονικών καταληψιών αυτής. Δι' αυτούς ευχόμεθα πατρικώς να έλθουν, επί τέλους, εις εαυτούς, να ανανήψουν και να μετανοήσουν δια να σωθούν.
Δέξασθε, άγιοι Πατέρες, δια μίαν εισέτι φοράν την έκφρασιν της πατριαρχικής ευαρεσκείας ημών, δια την ποικίλην συμπαράστασίν σας εις το έργον της Μητρός Εκκλησίας και δια τας πολλαπλάς εκδηλώσεις υιικής φιλοστοργίας υμών.
Ευχαριστούντες από καρδίας άπαντας, υψούμεν χείρας ικέτιδας και δεόμεθα πατρικώς:
Μνήσθητι, Κύριε, των πιστοτάτων και ευσεβεστάτων ημών Αρχόντων, ους εδικαίωσας άρχειν επί της γης, ενίσχυσον αυτούς εν ημέρα κρίσεως, χάρισαι αυτοίς βαθείαν και αναφαίρετον ειρήνην. Μνήσθητι, Κύριε, παντός του λαού Σου και επί πάντας έκχεον το πλούσιόν Σου έλεος, πάσι παρέχων τα προς σωτηρίαν αιτήματα. Αυτός τοις πάσι τα πάντα γενού, ο ειδώς έκαστον, και το αίτημα αυτού, οίκον και την χρείαν αυτού.
Δέσποινα ημών, Υπεραγία Θεοτόκε, ευλόγησον τα εν Αγίω Όρει πιστά τέκνα σου, τα αποτελούντα την κληρονομίαν σου ταύτην, σοι κληρωθείσαν και εν σοι έχουσαν πάσαν την ελπίδα αυτής εναποτεθειμένην, ίνα καρποφορούντα εν τη κατά Χριστόν ασκήσει και αγνή πολιτεία ως αγροί πολύκαρποι, αξιωθώσι της βασιλείας του Υιού Σου και Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, μετά πάντων των Αγίων και του σήμερον εορταζομένου επιστηθίου φίλου και ηγαπημένου Αυτού μαθητού Ιωάννου. Αμήν.
Στο συλλείτουργο συμμετείχαν οι Μητροπολίτες Βεροίας Παντελεήμων, Μιλήτου Απόστολος, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ευγένιος, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στέφανος, ο επίσκοπος Ναζιανζού Θεοδώρητος, ηγούμενοι και αντιπρόσωποι των 20 Ιερών Μονών του Αγίου Όρους.
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη προσφώνησε ο ηγούμενος της Μονής Ξενοφώντος Αρχιμ. Αλέξιος, ο οποίος αναφέρθηκε στους δεσμούς της Μητέρας Εκκλησίας με το Άγιο Όρος και στη διαχρονική προσφορά του Οικουμενικού Θρόνου στην προάσπιση των δικαίων της Ορθοδοξίας.
Αμέσως μετά την Θ. Λειτουργία συνήλθε Έκτακτη Διπλή Ιερά Σύναξη των Ηγουμένων και των Αντιπροσώπων των 20 Ιερών Μονών, όπου έγινε η επίσημη υποδοχή του Πρωθυπουργού με την ευκαιρία των πνευματικών και λειτουργικών εκδηλώσεων για την 20ετία του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι ο αγώνας του κ. Βαρθολομαίου είναι ένα παράδειγμα "που μας εμπνέει και μας δίνει και μας δύναμη, σε μια εποχή δύσκολων καιρών για τη χώρα μας, που έχουμε επωμιστεί όλοι μας, όχι μόνο προσωπικά εγώ αλλά και ο ελληνικός λαός και βάρη και ευθύνες".
«Μας δίνετε με το παράδειγμα σας, κουράγιο και δύναμη να συνεχίσουμε και να ξεπεράσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτές τις δυσκολίες, ώστε η χώρα μας να βρεθεί στην άλλη όχθη του ποταμού, πιο δυνατή, με μεγαλύτερη βιωσιμότητα και ευημερία».
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι παρακολουθεί το έργο του Οικουμενικού Πατριάρχη, αυτά τα είκοσι χρόνια, και δήλωσε την αμέριστη συμπαράσταση του στο έργο του.
«Είμαι εντυπωσιασμένος από τη δύναμη σας, την επιμονή σας, την αφοσίωσή σας τον αγώνα σας, να αναδείξετε το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και τις πνευματικές αξίες που συμβολίζει για την ορθοδοξία, βεβαίως για τον Ελληνισμό και θέλω να ξέρετε ότι θα έχετε πάντα τη στήριξη μου. Από κάθε θέση στήριξα και θα στηρίζω τη δική σας προσπάθεια».
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι παρά τη δύσκολη συγκυρία θα βρίσκεται πάντοτε κοντά στα προβλήματα του Αγίου Όρους και των μοναχών.
Ακολουθεί η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Πρωτάτο.
Ιερώτατοι Αδελφοί,
Οσιολογιώτατοι και φίλτατοι Καθηγούμενοι και
Αντιπρόσωποι των είκοσιν Ιερών Μονών,
Οσιώτατε άγιε Πρωτεπιστάτα,
Εξοχώτατε κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών της Ελλάδος,
Εξοχώτατε κύριε Πολιτικέ Διοικητά του Αγίου Όρους,
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Ο πνευματικός ποιμήν εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία τυγχάνει πατήρ όλων των πνευματικών αυτού τέκνων, μηδέν διακρινόμενος, και ως ο φυσικός πατήρ απονέμει την αγάπην του εις άπασαν την οικογένειαν, ούτω και ο καλός ποιμήν αποδίδει την χάριν εξ ίσου εις ολόκληρον το ποίμνιον. Αλλ’ ως και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είχεν ιδιαιτέραν αγάπην προς τον εξαιρετικώς αγαπώντα Αυτόν μαθητήν Ιωάννην, «ον ηγάπα», ούτω και ημείς είναι αδύνατον να μη παρασυρθώμεν εις ιδιαιτέραν αγάπην προς εκείνους οι οποίοι ιδιαιτέρως μας αγαπούν. Τοιαύτα αισθήματα ιδιαιτέρας αγάπης συνδέουν την ημετέραν Μετριότητα προς υμάς, τους Αγιορείτας και τους παρόντας Άρχοντας, οίτινες παντοιοτρόπως επεδείξατε την ιδιαιτέραν αγάπην σας προς τον Πατριάρχην σας, από της πρώτης στιγμής της αφίξεως ημών εις τον Ιερόν τούτον Τόπον. Σας ευχαριστούμεν, Άγιε Καθηγούμενε της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος, δι’ όσα τοσούτον ευγλώττως είπετε.
«Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ». Δια των λόγων τούτων ο σήμερον εορταζόμενος Υιός της Βροντής, «νοί καθαρώ και αγίοις χείλεσι, και πανάγνω στόματι», «περιουσία δε θερμή της Χριστού αγαπήσεως», εκήρυξεν εις τον κόσμον την αιώνιον ζωήν, την πηγάσασαν εκ της αχράντου πλευράς του Σωτήρος. Και ιδού! Νυν συναχθέντες εις τον πάνσεπτον τούτον και πανίερον Ναόν του Πρωτάτου φανερούμεν αυτήν την αλήθειαν, ότι δηλαδή είμεθα μέλη εκ μέρους του μυστικού Σώματος του ενανθρωπήσαντος Κυρίου, και αλλήλους αγαπώντες μένομεν εν τω Θεώ ημών.
Δοξολογίαν οφείλομεν τω Κυρίω, τω αξιώσαντι ημάς ίνα διέλθωμεν το κατώφλιον της εικοσαετίας εις τους οίακας της πολυφόρτου δια της πνευματικής παραδόσεως είκοσιν αιώνων ολκάδος της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως. Μεγάλην ωσαύτως αισθανόμεθα την ευλογίαν της Εφόρου του Αγιωνύμου Όρους Κυρίας Θεοτόκου. Αυτή και κατά την αρχήν της αναλήψεως, ελέω Θεού, της οικουμενικής Πατριαρχίας, απεδώκαμεν τα ευχαριστήρια δια τας πολλάς ευεργεσίας αυτής προς την ημετέραν Μετριότητα. Χαίρομεν ευρισκόμενοι και πάλιν εν τω μέσω πάντων υμών των αγαπητών Αγιορειτών πατέρων, των γνησίων φίλων της Θεομήτορος, δια να εξοφλήσωμεν αυτή το υιικόν χρέος ευγνωμοσύνης δι’ όσα αγαθά επεδαψίλευσεν ημίν κατά το διαρρεύσαν εικοσαετές διάστημα.
Ως δε εν τη αρχή της διακονίας ημών ήλθομεν ταπεινοί προσκυνηταί της ιεράς εικόνος αυτής του «Άξιόν εστιν», ούτω και νυν επανερχόμεθα, ίνα συν τη ευγνωμοσύνη αποθέσωμεν παρά τους πόδας αυτής και το φορτίον της ευθυνοφόρου Πατριαρχίας και λάβωμεν την μητρικήν της παραμυθίαν, ομού και του ηγαπημένου Μαθητού, του τοσούτον στενώς συνδεδεμένου μετά της Θεοτόκου, του ιδίου του Κυρίου ειπόντος προς αυτόν: «Ιδού η Μήτηρ σου».
Παρά την πάροδον τοσούτων αιώνων από της καθιερώσεως του Αγίου Όρους ως τόπου ασκήσεως και αγιασμού, παρά την πάροδον τοσούτων κατακτητών και επιδρομών, ο χαρακτήρ αυτού παρέμεινεν αναλλοίωτος. Το ίδιον αναλλοίωτος και άρρηκτος παρέμεινεν ο δεσμός του μετά της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, μετά της οποίας ηκολούθησε πορείαν παράλληλον.
Ως κατ’ εξοχήν πνευματικά καθιδρύματα αμφότερα κατώρθωσαν να διαφυλάξουν αλώβητον την παραδοθείσαν αποστολικήν πίστιν και παράδοσιν, ζώντα μεν ως ανθρώπινοι οργανισμοί επί γης, στοχεύοντα δε την ασάλευτον Πόλιν της άνω Ιερουσαλήμ, ένθα το πολίτευμα των εις Χριστόν πιστευόντων υπάρχει. Διο και αμφότερα κατέχουν ως πολύτιμον θησαυρόν μίαν γνησίαν οικουμενικότητα και παγκοσμιότητα. Το δε έργον των διακρίνεται δια τον σεβασμόν της ιδιοπροσωπίας και της ιδιαιτερότητος εκάστου ανθρώπου και λαού, των παραδόσεών των, της γλώσσης, των εθίμων και του πολιτισμού των, στοιχεία τα οποία κατ’ ουδένα τρόπον η τε Μήτηρ Εκκλησία και το Αγιώνυμον Όρος διενοήθησαν ποτέ να αλλοιώσουν και να επιδείξουν αλλοίαν του χριστοειδούς ήθους αυτών κοσμικήν και ηγεμονικήν δεσποτείαν. «Ει λοιπόν ο τόπος χωρίζει, αλλ’ ο Κύριος συνάπτει» ημάς μετά του Αγίου Όρους, «κοινός ων», κατά τους λόγους του προκατόχου ημών εις τον Θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Μετά συγκινήσεως δε ενθυμούμεθα ενταύθα ένα εκ των εκλεκτοτέρων προκατόχων ημών εις την πρόσφατον ιστορίαν του Οικουμενικού Θρόνου, τον αοίδιμον Πατριάρχην Ιωακείμ Γ', από της κοιμήσεως του οποίου συμπληρούται κατά το επιόν έτος μία εκατονταετηρίς. Ούτος, Αγιορείτης όντως ψυχή τε και σώματι, παρέμεινεν υπέρ την δεκαετίαν εις τον Ιερόν τούτον Τόπον και διέσφιγξεν έτι πλέον τον σύνδεσμον της Μητρός ημών Εκκλησίας μετά του Αγίου Όρους, καταλιπών ως τεκμήριον αυτού το εν τη κορυφή του Άθωνος ναΐδιον της Μεταμορφώσεως, υπέρ της ανακαινίσεως του οποίου ιδιαιτέρως εμερίμνησεν. Ούτος επίσης πολλάκις ανήρχετο τολμηρώς και την οδόν την άγουσαν προς την υψικάρρηνα ταύτην Κορυφήν, την ανάντη και απόκρημνον, δια να μας ενθυμίζη ότι μόνον οι τω ύψει των αρετών επαρθέντες, και της ενθέου της Μεταμορφώσεως δόξης αξιωθήσονται.
Ωσαύτως, δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν τον αείμνηστον προκάτοχον ημών κυρόν Δημήτριον, τον δια της πραότητος και της επαινετής πολιτείας αυτού καταλιπόντα ημίν «παράδειγμα αρετής» και «υπόμνημα αγαθόν», όστις ολίγον προ της μακαρίας τελευτής του επεσκέψατο τον Αγιώνυμον Τόπον. Χρέος οφειλετικόν εκπληρούντες, τελούμεν σήμερον το ιερόν αυτού μνημόσυνον και παρακαλούμεν υμάς, άγιοι πατέρες, ίνα εύχησθε πάντοτε υπέρ αυτού εις τας προς Κύριον εντεύξεις σας, ότι πολύ εκοπίασεν υπέρ της Εκκλησίας.
Ωσαύτως, επιθυμούμεν να εκφράσωμεν την χαράν και τας ευχαριστίας ημών, δια την τιμητικήν παρουσίαν εν τω μέσω ημών, του Εξοχωτάτου κ. Πρωθυπουργού της Ελλάδος. Η σκέψις ημών ευρίσκεται πάντοτε μετά του Ελληνικού λαού. Αι προσευχαί ημών θερμαί αναπέμπονται προς Κύριον, όπως άπαντες οι δοκιμαζόμενοι λαοί, και ιδιαιτέρως ο βαρέως χειμαζόμενος Ελληνικός, εξέλθουν της κρίσεως, η οποία σήμερον μαστίζει αυτούς, με τας ολιγωτέρας δυνατάς ταλαιπωρίας. Συμμεριζόμεθα το δύσκολον και κοπιώδες έργον του Εξοχωτάτου κ. Πρωθυπουργού της Ελλάδος και των λοιπών ιθυνόντων της χώρας, αλλά και πάντων των Κυβερνητών των χωρών του κόσμου, δια την έξοδον εκ της δυσχερούς ταύτης περιστάσεως, η οποία απαιτεί συστράτευσιν και σύμπνοιαν πάντων, θυσίας, κόπους και υπομονήν.
Ενώπιον της ιστορικής θαυματουργού εικόνος του «Άξιόν εστιν» ευχόμεθα η Έφορος του Αγιωνύμου Τόπου, η Οποία επροστάτευσε το Γένος ημών εις πάντα κίνδυνον και πολλάκις επενέβη δια την σωτηρίαν αυτού, να χαρίζη, ταις πρεσβείαις της πληθύος των Αγιορειτών αγίων και μαρτύρων, δύναμιν, πνεύμα συνέσεως και φωτισμόν εις τους πολιτικούς ταγούς, εις δε τον λαόν υπομονήν, ομόνοιαν και μετάνοιαν. Συγχρόνως, όμως, οφείλομεν να υπογραμμίσωμεν ότι τα αίτια της παρούσης κρίσεως δεν είναι μόνον οικονομικά, αλλά πρωτίστως πνευματικά και ότι δυνάμεθα ευκόλως να εξέλθωμεν αυτής, εάν άπαντες κατανοήσωμεν ότι η θεραπεία ευρίσκεται εις την επιστροφήν εις τον Θεόν, εις την μετάνοιαν και αλλαγήν νοοτροπίας, εις την επανασύνδεσιν μετά της πνευματικής παραδόσεως και των ευαγγελικών και πνευματικών αξιών, της ανιδιοτελείας, της λιτότητος, της ομονοίας, της φιλαδελφίας και αλληλοκατανοήσεως, της φιλοπονίας, της συνεργασίας, της αυτοθυσίας. Είθε το Άγιον Όρος να αποτελέση πρότυπον και υπόδειγμα δι’ άπαντα τον λαόν και τους ηγέτας αυτού, διότι αυτό εις την κρίσιμον ταύτην κατάστασιν εξακολουθεί να εκπληρώνη την διαχρονικήν του αποστολήν και να αποτελή λιμένα σωτηρίας και καταφύγιον ψυχών. Ο αριθμός όσων καθημερινώς προσέρχονται εις αυτό εξ Ελλάδος αλλά και εκ των περάτων της οικουμένης όχι μόνον δεν ελαττούται, ως πληροφορούμεθα, αλλά συνεχώς αυξάνεται. Δια τούτο και η καλή συνεργασία της Ελληνικής Πολιτείας μετά των Αγιορειτών πατέρων δια την διαφύλαξιν αυτής της ανεκτιμήτου πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομίας, η οποία καλείται «Άγιον Όρος» και «αγιορειτική παράδοσις», μόνον αγαθά αποτελέσματα θα έχη δια πάντα τον λαόν, ιδία μάλιστα κατά την παρούσαν περίοδον.
Προσφιλέστατοι Καθηγούμενοι και Προεστώτες των είκοσιν Ιερών Μονών,
Πορευόμενοι καθ’ ημέραν εν μέσω πλείστων όσων συμπληγάδων ευθυνών και προβλημάτων του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου, πολλά εκ των οποίων τυγχάνουν και υμίν γνωστά, ως συγκυρηναϊκήν εκδήλωσιν δεχόμεθα τα υμέτερα συγχαρητήρια και τας θερμάς υιϊκάς ευχάς υμών, επί τη εικοσαετία της πατριαρχίας ημών, δια να συνεχίσωμεν με νέας δυνάμεις, άχρι τελευταίας πνοής, την διακονίαν της πεφιλη-μένης και μαρτυρικής Μητρός πάντων των Ορθοδόξων, της καθ’ ημάς Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
Εκ της Μητρός Εκκλησίας, της αεί εσταυρωμένης και ιδού ζώσης, κομίζομεν υμίν την ευλογίαν του μεγάλου πλήθους των απ’ αιώνος Αγίων Πατριαρχών, όσοι υπό την σκιάν των πτερύγων αυτής ευηρέστησαν τω Κυρίω, ένιοι εκ των οποίων προήλθον ή συνεδέθησαν στενώς μετά του Ιερού τούτου Τόπου.
Εξαιτούμεθα δε, τας εκτενείς και πλήρεις αγάπης και πνευματικής ενότητος προσευχάς σας προς Κύριον, υπέρ τε της ημετέρας Μετριότητος και του Οικουμενικού Πατριαρχείου και υπέρ επιλύσεως, Θεία συνάρσει, πάντων των απασχολούντων το Άγιον Όρος καιρικών προβλημάτων, ιδία δε του προς την οριστικήν κανονικήν λύσιν, δια της επαινετής συνεργασίας των εκκλησιαστικών και πολιτειακών παραγόντων, οδηγουμένου υπό της Θείας Προνοίας θέματος της αποκαταστάσεως της κανονικής και εννόμου τάξεως εν τη Ιερά Μονή Εσφιγμένου, δια της εγκαταστάσεως εν αυτή της κανονικής αδελφότητος και της απομακρύνσεως των αντικανονικών καταληψιών αυτής. Δι' αυτούς ευχόμεθα πατρικώς να έλθουν, επί τέλους, εις εαυτούς, να ανανήψουν και να μετανοήσουν δια να σωθούν.
Δέξασθε, άγιοι Πατέρες, δια μίαν εισέτι φοράν την έκφρασιν της πατριαρχικής ευαρεσκείας ημών, δια την ποικίλην συμπαράστασίν σας εις το έργον της Μητρός Εκκλησίας και δια τας πολλαπλάς εκδηλώσεις υιικής φιλοστοργίας υμών.
Ευχαριστούντες από καρδίας άπαντας, υψούμεν χείρας ικέτιδας και δεόμεθα πατρικώς:
Μνήσθητι, Κύριε, των πιστοτάτων και ευσεβεστάτων ημών Αρχόντων, ους εδικαίωσας άρχειν επί της γης, ενίσχυσον αυτούς εν ημέρα κρίσεως, χάρισαι αυτοίς βαθείαν και αναφαίρετον ειρήνην. Μνήσθητι, Κύριε, παντός του λαού Σου και επί πάντας έκχεον το πλούσιόν Σου έλεος, πάσι παρέχων τα προς σωτηρίαν αιτήματα. Αυτός τοις πάσι τα πάντα γενού, ο ειδώς έκαστον, και το αίτημα αυτού, οίκον και την χρείαν αυτού.
Δέσποινα ημών, Υπεραγία Θεοτόκε, ευλόγησον τα εν Αγίω Όρει πιστά τέκνα σου, τα αποτελούντα την κληρονομίαν σου ταύτην, σοι κληρωθείσαν και εν σοι έχουσαν πάσαν την ελπίδα αυτής εναποτεθειμένην, ίνα καρποφορούντα εν τη κατά Χριστόν ασκήσει και αγνή πολιτεία ως αγροί πολύκαρποι, αξιωθώσι της βασιλείας του Υιού Σου και Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, μετά πάντων των Αγίων και του σήμερον εορταζομένου επιστηθίου φίλου και ηγαπημένου Αυτού μαθητού Ιωάννου. Αμήν.