Ἀπό παντοῦ λαμβάνουμε μηνύματα ἀπαισιοδοξίας. Γιά τήν Ἑλλάδα, γιά τήν οἰκονομία μας, γιά τήν Εὐρώπη, γιά τήν ἀνθρωπότητα. Εἰδικά στόν μέσο Ἕλληνα καλλιεργεῖται ἀπό διάφορες πλευρές ἡ αἴσθηση ὅτι τά
χειρότερα δέν τά ἔχουμε δεῖ ἀκόμη. Ἡ αὐτοπεποίθηση τοῦ Νεοέλληνα κινδυνεύει νά καταρρεύσει τελείως. Καί οἱ λόγοι εἶναι πολλοί. Ἀκοῦμε τούς δανειστές μας νά μᾶς ἀπειλοῦν, βλέπουμε ὑπαλλήλους διεθνῶν ὀργανισμῶν νά ἐλέγχουν κάθε τομέα τῆς δημόσιας ζωῆς σάν νά εἴμαστε τό προτεκτοράτο τοῦ 1830, παρατηροῦμε καταστήματα νά κλείνουν, διαβάζουμε ἀπειλές γιά ἀπολύσεις. Ἡ Εὐρώπη στερεῖται μεγάλων ἡγετῶν καί οἱ ὑπερεθνικοί ὀργανισμοί διοικοῦνται ἀπό ἀνθρωπάκια πού δέν μποροῦν νά τιθασεύσουν τά ταπεινά πάθη τους.
Παρά ταῦτα αἰσιοδοξῶ. Συγκρατημένα, μετρημένα, μέ ἔντονο προβληματισμό, ναί. Ἀλλά αἰσιοδοξῶ. Διότι μελετῶ τήν πρόσφατη ἱστορία μας καί διδάσκομαι ὅτι ξεπεράσαμε χειρότερες καταστάσεις. Θυμίζω ὅτι τό 1893 ὁ Χαρίλαος Τρικούπης φώναξε μέσα στήν Βουλή τό περίφημο: Δυστυχῶς ἐπτωχεύσαμεν! Εἶχε στείλει προηγουμένως τόν Ὑπουργό Οἰκονομικῶν Θεοτόκη στή Μ. Βρετανία γιά νά ζητήσει δάνειο καί οἱ Βρετανοί ἀπαίτησαν νά ἐλέγχουν πλήρως τήν ἐξωτερική μας πολιτική ὡς προϋπόθεση κάθε οἰκονομικῆς βοήθειας. Ὁ ὑπερήφανος Τρικούπης δέν ἔκανε ὑπόγειες διαβουλεύσεις, ὅπως κάποιοι σύγχρονοι πολιτικοί μας ἔκαναν μέ τό Διεθνές Νομισματικό Ταμεῖο. Οὔτε ἀμφιταλαντεύθηκε. Δέν θέλησε νά ἀπεμπολήσει τό Μακεδονικό, τό Κρητικό καί τά ἄλλα ἐθνικά ζητήματα στό ὄνομα τῆς οἰκονομικῆς κρίσης. Ἐνῶ στήν ἐποχή μας κάποιοι ἄλλοι δηλώνουν στό ἐξωτερικό ὅτι δέν βλάπτει νά χάσουμε μερικά τετραγωνικά ἐθνικοῦ ἐδάφους ἀρκεῖ νά περνᾶμε καλά καί νά ἔχουμε εἰρήνη μέ τούς γείτονες. Ο Χ. Τρικούπης προτίμησε νά μήν παραχωρήσει τήν ἐθνική μας ἀξιοπρέπεια καί νά πεῖ τήν ἀλήθεια στόν ἑλληνικό λαό. Θά μποροῦσε νά κερδίσει ψήφους ὡραιοποιῶντας τήν κατάσταση, ἀλλά δέν τό ἔκανε. Ἔμεινε στήν ἱστορία μέ θετικό πρόσημο διότι εἶπε εἰλικρινέστατα ὅτι «λεφτά δέν ὑπάρχουν».
Μετά ἀπό τέσσερα χρόνια ἀκολούθησε ὁ ἐν μέρει ἀτυχής πόλεμος τοῦ 1897. Στό μέν στρατιωτικό πεδίο πράγματι ὑποχωρήσαμε ἔναντι τῶν Τούρκων πλήν τοῦ Σμολένσκη στό Βελεστῖνο. Ὅμως στό διπλωματικό πεδίο κερδίσαμε τήν διεθνῆ ἀναγνώριση τῆς Αὐτονομίας τῆς Κρήτης, πού ἦταν τό πρῶτο βῆμα γιά τήν Ἕνωση. Τό ἑπόμενο ἔτος ἐπεβλήθη στήν Ἑλλάδα ὁ Διεθνής Οἰκονομικός Ἔλεγχος, ὁ ΔΟΕ, πού τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν ἦταν ἡ τρόικα τῆς ἐποχῆς. Ἄγγλοι, Γάλλοι, Αὐστριακοί, Γερμανοί, Ἰταλοί καί Ρῶσοι ἐγκαταστάθηκαν σέ ὅλα τά κρατικά μονοπώλια, ὅπως τά σπίρτα, τό ἁλάτι κ.ἅ καί ἔπαιρναν κατ’ εὐθείαν ἀπό τήν πηγή τά χρήματα γιά τούς ξένους δανειστές μας. Παρ’ ὅλα αὐτά τά προβλήματα καί τήν ἀπογοήτευση ἀπό τόν ἑλληνοτουρκικό πόλεμο τοῦ 1897, ἡ μικρή πτωχευμένη καί καθημαγμένη Ἑλλάδα κατόρθωσε τό 1903-1908 νά συντηρήσει ἔξω ἀπό τά τότε σύνορά της ἕναν διμέτωπο Μακεδονικό Ἀγῶνα ἐναντίον Τούρκων καί Βουλγάρων καί τό κυριότερο: Κατόρθωσε νά διαφυλάξει τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας.
Καί ὄχι μόνον αὐτό. Μέσα σέ λίγα χρόνια αὐτή ἡ προβληματική Ἑλλαδίτσα, μέ τόν ΔΟΕ νά βάζει τό χέρι στήν τσέπη τοῦ κάθε Ἕλληνα, κατόρθωσε νά ἀνοίξει τά φτερά τά πρωτινά της τά μεγάλα (Κωστῆς Παλαμᾶς) καί νά πραγματοποιήσει τό μεγάλο ἅλμα τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων. Τό 1912-13 ἡ Ἑλλάς ἔδιωξε τούς Τούρκους ἀπό τήν Ἤπειρο, τή Μακεδονία, τά νησιά τοῦ Β. Αἰγαίου καί τήν Κρήτη, ἐνῶ ἔθεσε τίς βάσεις γιά τή ἀπελευθέρωση τῆς Θράκης. Οἱ Ἕλληνες τοῦ 1893-1912 κατόρθωσαν τήν κρίση νά τήν μετατρέψουν σέ εὐκαιρία. Τά οἰκονομικᾶ προβλήματα τούς φιλοτίμησαν, τούς φανάτισαν μέ τήν καλή ἔννοια, τούς προέτρεψαν νά μεγαλουργήσουν καί νά ἀποδείξουν ὅτι εἶναι ἄξιοι φορεῖς ἐνός μεγάλου ὀνόματος καί ἱκανοί γιά ἕνα καλύτερο μέλλον. Ὅμως τότε οἱ διανοούμενοι τοῦ Ἔθνους πρόβαλλαν καί ὑποστήριζαν τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τόνωναν τό ἐθνικό φρόνημα. Ὁ Κωστής Παλαμᾶς, ὁ Ἴων Δραγούμης, ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ἡ Πηνελόπη Δέλτα καί πολλοί ἄλλοι προετοίμασαν τόν ἁπλό Ἕλληνα πολίτη νά γίνει ὁ συνεργάτης καί συντονιστῆς τῶν γηγενῶν Μακεδονομάχων καί στή συνέχεια νά γίνει ὁ ἐνθουσιώδης στρατιώτης τοῦ 1912-13. Σήμερα ὑπερπροβάλλονται ὁρισμένοι διανοητές πού καλλιεργοῦν τήν ἐθνική ἀπαισιοδοξία, τήν περιφρόνηση πρός τό νεοελληνικό κράτος, τήν ἀμφισβήτηση τῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἅς τούς παραμερίσουμε καί ἄς ἀνοίξουμε τόν δρόμο γιά ἐπιστήμονες, γιά διανοητές καί βεβαίως γιά πολιτικούς, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν στίς δυνάμεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ, πού δέν ὑποκλίνονται δουλοπρεπῶς μπροστά σέ κάθε Ἀνάν, Ὄλι Ρέν καί Νταβούτογλου, πού ἀκολουθοῦν τήν ἀξιοπρεπῆ γραμμή τοῦ Χ. Τρικούπη καί δεν ὑποχωροῦν στά ἐθνικά θέματα μέ πρόσχημα τήν οἰκονομική δυσπραγία.
Αἰσιοδοξῶ σκεπτόμενος ὅτι ἡ πτωχευμένη Ἑλλάδα τῶν ἀρχῶν τοῦ προηγουμένου αἰῶνος ὁδηγήθηκε στήν ἐθνική ἀναγέννηση τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων. Αἰσιοδοξῶ διότι μετά τή Μικρασιατική καταστροφή ἀπορροφήσαμε μέ ταχύτητα καί ἐπιτυχία 1,5 ἑκατομμύριο προσφύγων ἀδελφῶν μας καί ἀξιοποιήσαμε τήν πνευματική καί ἐμπορική τους ἰκμάδα. Αἰσιοδοξῶ διότι μετά τή δραματική δεκαετία 1940-1950 βγάλαμε δυό Νομπελίστες, τόν Σεφέρη καί τόν Ἐλύτη, ἕναν παγκοσμίου ἀκτινοβολίας ἐπιστήμονα ὅπως ὁ Γ. Παπανικολάου, δυό μουσικοσυνθέτες μέ οἰκουμενική ἀκτινοβολία ὅπως ὁ Μάνος Χατζηδάκης καί ὁ Μίκης Θεοδωράκης. Ἀναβαπτισθήκαμε στίς ἑλληνορθόδοξες ρίζες μας μέ τή βοήθεια τοῦ Φώτη Κόντογλου, τοῦ Γέροντος Παϊσίου κ.ἅ., καί ταυτοχρόνως γίναμε πλῆρες μέλος τῆς μεγάλης εὐρωπαϊκῆς οἰκογενείας μέ κύριο ἐφόδιο τή σπουδαία ἐμπορική ναυτιλία μας. Ὡς Ὀρθόδοξος καί ὡς Ἕλληνας δικαιοῦμαι νά αἰσιοδοξῶ.
Καί κλείνω μέ τήν αἰσιόδοξη εὐχή: Καλά Χριστούγενα καί τό 2012 νά εἶναι πολύ καλύτερο ἀπό τό 2011, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ!
χειρότερα δέν τά ἔχουμε δεῖ ἀκόμη. Ἡ αὐτοπεποίθηση τοῦ Νεοέλληνα κινδυνεύει νά καταρρεύσει τελείως. Καί οἱ λόγοι εἶναι πολλοί. Ἀκοῦμε τούς δανειστές μας νά μᾶς ἀπειλοῦν, βλέπουμε ὑπαλλήλους διεθνῶν ὀργανισμῶν νά ἐλέγχουν κάθε τομέα τῆς δημόσιας ζωῆς σάν νά εἴμαστε τό προτεκτοράτο τοῦ 1830, παρατηροῦμε καταστήματα νά κλείνουν, διαβάζουμε ἀπειλές γιά ἀπολύσεις. Ἡ Εὐρώπη στερεῖται μεγάλων ἡγετῶν καί οἱ ὑπερεθνικοί ὀργανισμοί διοικοῦνται ἀπό ἀνθρωπάκια πού δέν μποροῦν νά τιθασεύσουν τά ταπεινά πάθη τους.
Παρά ταῦτα αἰσιοδοξῶ. Συγκρατημένα, μετρημένα, μέ ἔντονο προβληματισμό, ναί. Ἀλλά αἰσιοδοξῶ. Διότι μελετῶ τήν πρόσφατη ἱστορία μας καί διδάσκομαι ὅτι ξεπεράσαμε χειρότερες καταστάσεις. Θυμίζω ὅτι τό 1893 ὁ Χαρίλαος Τρικούπης φώναξε μέσα στήν Βουλή τό περίφημο: Δυστυχῶς ἐπτωχεύσαμεν! Εἶχε στείλει προηγουμένως τόν Ὑπουργό Οἰκονομικῶν Θεοτόκη στή Μ. Βρετανία γιά νά ζητήσει δάνειο καί οἱ Βρετανοί ἀπαίτησαν νά ἐλέγχουν πλήρως τήν ἐξωτερική μας πολιτική ὡς προϋπόθεση κάθε οἰκονομικῆς βοήθειας. Ὁ ὑπερήφανος Τρικούπης δέν ἔκανε ὑπόγειες διαβουλεύσεις, ὅπως κάποιοι σύγχρονοι πολιτικοί μας ἔκαναν μέ τό Διεθνές Νομισματικό Ταμεῖο. Οὔτε ἀμφιταλαντεύθηκε. Δέν θέλησε νά ἀπεμπολήσει τό Μακεδονικό, τό Κρητικό καί τά ἄλλα ἐθνικά ζητήματα στό ὄνομα τῆς οἰκονομικῆς κρίσης. Ἐνῶ στήν ἐποχή μας κάποιοι ἄλλοι δηλώνουν στό ἐξωτερικό ὅτι δέν βλάπτει νά χάσουμε μερικά τετραγωνικά ἐθνικοῦ ἐδάφους ἀρκεῖ νά περνᾶμε καλά καί νά ἔχουμε εἰρήνη μέ τούς γείτονες. Ο Χ. Τρικούπης προτίμησε νά μήν παραχωρήσει τήν ἐθνική μας ἀξιοπρέπεια καί νά πεῖ τήν ἀλήθεια στόν ἑλληνικό λαό. Θά μποροῦσε νά κερδίσει ψήφους ὡραιοποιῶντας τήν κατάσταση, ἀλλά δέν τό ἔκανε. Ἔμεινε στήν ἱστορία μέ θετικό πρόσημο διότι εἶπε εἰλικρινέστατα ὅτι «λεφτά δέν ὑπάρχουν».
Μετά ἀπό τέσσερα χρόνια ἀκολούθησε ὁ ἐν μέρει ἀτυχής πόλεμος τοῦ 1897. Στό μέν στρατιωτικό πεδίο πράγματι ὑποχωρήσαμε ἔναντι τῶν Τούρκων πλήν τοῦ Σμολένσκη στό Βελεστῖνο. Ὅμως στό διπλωματικό πεδίο κερδίσαμε τήν διεθνῆ ἀναγνώριση τῆς Αὐτονομίας τῆς Κρήτης, πού ἦταν τό πρῶτο βῆμα γιά τήν Ἕνωση. Τό ἑπόμενο ἔτος ἐπεβλήθη στήν Ἑλλάδα ὁ Διεθνής Οἰκονομικός Ἔλεγχος, ὁ ΔΟΕ, πού τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν ἦταν ἡ τρόικα τῆς ἐποχῆς. Ἄγγλοι, Γάλλοι, Αὐστριακοί, Γερμανοί, Ἰταλοί καί Ρῶσοι ἐγκαταστάθηκαν σέ ὅλα τά κρατικά μονοπώλια, ὅπως τά σπίρτα, τό ἁλάτι κ.ἅ καί ἔπαιρναν κατ’ εὐθείαν ἀπό τήν πηγή τά χρήματα γιά τούς ξένους δανειστές μας. Παρ’ ὅλα αὐτά τά προβλήματα καί τήν ἀπογοήτευση ἀπό τόν ἑλληνοτουρκικό πόλεμο τοῦ 1897, ἡ μικρή πτωχευμένη καί καθημαγμένη Ἑλλάδα κατόρθωσε τό 1903-1908 νά συντηρήσει ἔξω ἀπό τά τότε σύνορά της ἕναν διμέτωπο Μακεδονικό Ἀγῶνα ἐναντίον Τούρκων καί Βουλγάρων καί τό κυριότερο: Κατόρθωσε νά διαφυλάξει τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας.
Καί ὄχι μόνον αὐτό. Μέσα σέ λίγα χρόνια αὐτή ἡ προβληματική Ἑλλαδίτσα, μέ τόν ΔΟΕ νά βάζει τό χέρι στήν τσέπη τοῦ κάθε Ἕλληνα, κατόρθωσε νά ἀνοίξει τά φτερά τά πρωτινά της τά μεγάλα (Κωστῆς Παλαμᾶς) καί νά πραγματοποιήσει τό μεγάλο ἅλμα τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων. Τό 1912-13 ἡ Ἑλλάς ἔδιωξε τούς Τούρκους ἀπό τήν Ἤπειρο, τή Μακεδονία, τά νησιά τοῦ Β. Αἰγαίου καί τήν Κρήτη, ἐνῶ ἔθεσε τίς βάσεις γιά τή ἀπελευθέρωση τῆς Θράκης. Οἱ Ἕλληνες τοῦ 1893-1912 κατόρθωσαν τήν κρίση νά τήν μετατρέψουν σέ εὐκαιρία. Τά οἰκονομικᾶ προβλήματα τούς φιλοτίμησαν, τούς φανάτισαν μέ τήν καλή ἔννοια, τούς προέτρεψαν νά μεγαλουργήσουν καί νά ἀποδείξουν ὅτι εἶναι ἄξιοι φορεῖς ἐνός μεγάλου ὀνόματος καί ἱκανοί γιά ἕνα καλύτερο μέλλον. Ὅμως τότε οἱ διανοούμενοι τοῦ Ἔθνους πρόβαλλαν καί ὑποστήριζαν τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τόνωναν τό ἐθνικό φρόνημα. Ὁ Κωστής Παλαμᾶς, ὁ Ἴων Δραγούμης, ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ἡ Πηνελόπη Δέλτα καί πολλοί ἄλλοι προετοίμασαν τόν ἁπλό Ἕλληνα πολίτη νά γίνει ὁ συνεργάτης καί συντονιστῆς τῶν γηγενῶν Μακεδονομάχων καί στή συνέχεια νά γίνει ὁ ἐνθουσιώδης στρατιώτης τοῦ 1912-13. Σήμερα ὑπερπροβάλλονται ὁρισμένοι διανοητές πού καλλιεργοῦν τήν ἐθνική ἀπαισιοδοξία, τήν περιφρόνηση πρός τό νεοελληνικό κράτος, τήν ἀμφισβήτηση τῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἅς τούς παραμερίσουμε καί ἄς ἀνοίξουμε τόν δρόμο γιά ἐπιστήμονες, γιά διανοητές καί βεβαίως γιά πολιτικούς, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν στίς δυνάμεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ, πού δέν ὑποκλίνονται δουλοπρεπῶς μπροστά σέ κάθε Ἀνάν, Ὄλι Ρέν καί Νταβούτογλου, πού ἀκολουθοῦν τήν ἀξιοπρεπῆ γραμμή τοῦ Χ. Τρικούπη καί δεν ὑποχωροῦν στά ἐθνικά θέματα μέ πρόσχημα τήν οἰκονομική δυσπραγία.
Αἰσιοδοξῶ σκεπτόμενος ὅτι ἡ πτωχευμένη Ἑλλάδα τῶν ἀρχῶν τοῦ προηγουμένου αἰῶνος ὁδηγήθηκε στήν ἐθνική ἀναγέννηση τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων. Αἰσιοδοξῶ διότι μετά τή Μικρασιατική καταστροφή ἀπορροφήσαμε μέ ταχύτητα καί ἐπιτυχία 1,5 ἑκατομμύριο προσφύγων ἀδελφῶν μας καί ἀξιοποιήσαμε τήν πνευματική καί ἐμπορική τους ἰκμάδα. Αἰσιοδοξῶ διότι μετά τή δραματική δεκαετία 1940-1950 βγάλαμε δυό Νομπελίστες, τόν Σεφέρη καί τόν Ἐλύτη, ἕναν παγκοσμίου ἀκτινοβολίας ἐπιστήμονα ὅπως ὁ Γ. Παπανικολάου, δυό μουσικοσυνθέτες μέ οἰκουμενική ἀκτινοβολία ὅπως ὁ Μάνος Χατζηδάκης καί ὁ Μίκης Θεοδωράκης. Ἀναβαπτισθήκαμε στίς ἑλληνορθόδοξες ρίζες μας μέ τή βοήθεια τοῦ Φώτη Κόντογλου, τοῦ Γέροντος Παϊσίου κ.ἅ., καί ταυτοχρόνως γίναμε πλῆρες μέλος τῆς μεγάλης εὐρωπαϊκῆς οἰκογενείας μέ κύριο ἐφόδιο τή σπουδαία ἐμπορική ναυτιλία μας. Ὡς Ὀρθόδοξος καί ὡς Ἕλληνας δικαιοῦμαι νά αἰσιοδοξῶ.
Καί κλείνω μέ τήν αἰσιόδοξη εὐχή: Καλά Χριστούγενα καί τό 2012 νά εἶναι πολύ καλύτερο ἀπό τό 2011, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ!
