«Μάθωμεν καλόν μάθημα, αγαπητοί, μη μόνο μη καταλαλείν, αλλά μηδέ ακούειν καταλαλιάς. Δεινόν γαρ κακόν η καταλαλιά, ακατάστατον δαιμόνιον, μηδέποτε ειρηνικόν τον άνθρωπον απεργαζόμενον.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 55,633δ .)
Παναγιώτατε Δέσποτα,
Θείε σύλλογε των Αρχιερέων,
Αγία συνάθρηση,
Ιερέ Λαέ!
Σήμερα με την άδειά σας θα βάλουμε υποθετικά τον «αιώνιο Πατριάρχη», στο θρόνο Του, τον Ιερό Χρυσόστομο εννοώ, για να μας επαναλάβει μερικά πράγματα περί Εκκλησίας, τουτέστι δι’ ημάς περί Ορθοδοξίας, τούτο ηννόει τουντεύθεν, όταν λέγομεν περί Εκκλησίας, και της ενότητάς της. «Ανελλιπής γαρ η χάρις της Ορθοδόξου πίστεως.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,705). Γιατί τα κηρύγματα του Αγίου Πατέρα είναι αναμφισβήτητα πλήρη χριστιανικής Ορθοδοξίας! «Ου γαρ αν γένοιτο Εκκλησία μία, διεσπασμένων των εν αυτώ, κάτ’ αλλήλων εστώτων.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,384 β’.). Γι’ αυτό, παρακαλώ, να βάλουμε αυτί και να Τον παρακολουθήσουμε, τον Ιεράρχη του καθήκοντος και μάρτυρα της αληθείας!
Ο Ιερός Χρυσόστομος, πριν απ’ όλα, πιστεύει ότι η χριστιανική τελείωση είναι δυνατό και στον παρόντα κόσμο μας! Παρά τα προβλήματα που δημιουργούμε όλοι μας και πάντοτε! Όμως όποιος αγαπά το Θεό αγαπά ο,τι αγαπά ο Θεός! Η δε Ορθοδοξία, περί ης ο λόγος σήμερον, είναι η Θεολογία των πάντων!
«Δια τούτο μετ’ αλλήλων εσμέν και πόλεις οικούμεν, και εν εκκλησίαις συναγόμεθα, ίνα τα αλλήλων αμαρτήματα διορθώμεθα.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 49,172στ’.). «Το δε κήρυγμα, εν τη Εκκλησία, αντί θυσίας αναπέμπεται τω Θεώ.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 55,623γ’.). Γι’ αυτό και λέγει ο ίδιος Πατήρ «αν έχης κάτι καλό για κήρυγμα ανέβα στο Θρόνο, αν όχι καλύτερα να σιωπάς!».
Και συνεχίζει ο Ιερός Χρυσόστομος, «ασθενής μεν ειμί (ως κήρυκας εννοεί) και πτωχός, και διδασκαλικών άπειρος λόγων• αλλ’ όταν ίδω τον υμέτερον σύλλογον, επιλανθάνομαι της ασθενείας, αγνοών την πτωχείαν, ουκ οίδα την απειρίαν• τοιαύτη γαρ της υμετέρας αγάπης η τυραννίς.» (Ι. Χρυσοστόμου PG 6,271α’). Και μεις άρα στη συνέχεια θα μιλήσουμε για την «τρυγόνα», όπως αποκαλεί την Εκκλησία, δηλαδή την αδιαίρετη Εκκλησία, την Ορθοδοξία, ο Ιερός Χρυσόστομος. (PG 55,599α’).
Λιμένας, λοιπόν, για όλους μας, η Εκκλησία και φάρος ο Τίμιος Σταυρός! Επί πλέον και απ’ αρχής σημειωθήτω ότι εμείς, η Εκκλησία σήμερα δεν περιγράφει η δεν απορρίπτει τους πατέρας και την διδασκαλίαν των περί Ορθοδοξίας, αλλά προσπαθεί να μιλήσει με την σημερινή διάλεκτο στο λαό του Θεού, εξ ου και πολλάκις παρεξηγείται από ακρόα στοιχεία. Όμως όπως λέγει και ο Ιερός Πατήρ «ουδέ χρη πάντα τα εν ταις παραβολαίς κατά λέξιν περιεργάζεσθαι, αλλά τον σκοπόν μαθόντας, δι’ ον συνετέθη, τούτον δρέπεσθαι και μηδέν πολυπραγμονείν περαιτέρω.» ( PG 58,613- στο κατά Ματθαίον 64,3).
Αλλά πιθανόν, να διερωτηθεί, το ευλαβές ακροατήριο, όλα τα ανωτέρω, διατί; Διότι αδελφοί μου αγαπητοί, τελευταίως πηθαίνουν οι αμφισβητήσεις των ορθοδοξούντων! Μ’ αυτά που ακούονται και λέγονται ευκαίρως ακαίρως, δεξιά και αριστερά, επίσημα και ανεπίσημα, δίνεται η εντύπωση διάθεσης ορθοδόξου αποσυνθέσεως! Σκορποχώρι θυμίζει σήμερα η κατάσταση της σύγχρονης Ορθοδοξίας! Εδώ δεν εννοώ μόνο τα Διορθόδοξα, αλλά και κυρίως την Ελληνόφωνη Ορθοδοξία, στους κόλπους της οποίας ο ένας μας προσπαθεί να βγάλει τα μάτια του άλλου! Και διερωτάται κανείς, μήπως μπορούμε να αποσυνθέσουμε, χωρίς βέβαια να το θέλουμε, την «κόρην του οφθαλμού μας»! Παραδείγματα οι συμπεριφορές ζηλωτών, παλαιοημερολογητών, «υπερμάχων της Ορθοδοξίας» πανεπιστημιακών καθηγητών και οίτινων άλλων... Όλα αυτά νομίζω υφέρπουν την αγίαν ενότητα της Ορθοδοξίας μας!
Άρα, εδώ έχουμε πρόβλημα – μία κρίση της σύγχρονης Ορθοδοξίας. Εκεί που ανεμένετο διακαώς να αποβεί η Ορθοδοξία το ενδιαφέρον και το μέλλον της αρχόμενης νέας εκατονταετίας του εικοστού πρώτου τρέχοντος αιώνα, ξαφνικά ξεσπά και διαφαίνεται στον ορίζοντα κρίση της σύγχρονης Ορθοδοξίας!
Είναι βέβαια γνώρισμα της Ελληνικής ύπαρξης η ελεύθερη διακίνηση διαφόρων ακραίων αντιλήψεων επενδυτικών τάσεων, που τελευταίως αποτελούν πρόκληση και στον εκκλησιαστικό χώρο, πράγμα το οποίον όμως βλάπτει την ενότητα της Εκκλησίας!
Γι’ αυτό σήμερα, τέτοια χρονιάρα μέρα που είναι, στη γιορτή της Ορθοδοξίας, ο Ιερός Πατριαρχικός Άμβωνας, θεώρησε επίκαιρο να επιχειρήσει μια σκιαγράφιση της διαφαινομένης κρίσης της σύγχρονης Ορθοδοξίας και τρόπους εξόδου απ’ αυτήν, μέσα στο πέλαγος των άλλων παντοειδών κρίσεων, που ταλαιπωρούν τον σύγχρονο άνθρωπο.
Είναι βεβαίως, είναι μεγάλη η ωφέλεια των καλοπροαίρετων ελέγχων, των καλοπροαίρετων μόνον επαναλαμβάνω, αυτό το τονίζουμε, όταν γίνονται από καλούς και συνετούς ανθρώπους, όπως τα χορηγούμενα φάρμακα από καλό και έμπειρο γιατρό! «Αν μεν ουν έχεις τι χρήσιμον ειπείν, άνοιξον τα χείλη, αν δε μηδέν αναγκαίον η, σίγει• βέλτιον γαρ.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 49,237).
«Την επί της οικουμένης μίαν δει είναι Εκκλησίαν, καίτοι τόποις πολλοίς κεχωρισμένην.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61, 13α’). «Καθάπερ γαρ και σώμα και κεφαλή εις εστιν άνθρωπος, ούτω την Εκκλησίαν κατά Χριστόν εν έφησεν είναι.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,250α’).
«Η εκκλησία η παρ’ υμίν (λέγει στην προς Κορινθίους ομιλία) μερίς εστί της πανταχού κειμένης Εκκλησίας, και του σώματος του δια πασών συνισταμένου των Εκκλησιών• ώστε ουχί προς αλλήλους μόνον, αλλά και προς πάσαν την Εκκλησίαν ειρηνεύειν αν είητε δίκαιοι, α γε παντός εστέ μέλη του σώματος.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,264α’).
Ενώ εμείς σήμερα δεν κάμουμε τίποτε άλλο παρά να ακούμε και να διαβάζουμε αυτά που εκσφενδονίζουν προκατηλειμμένα άρρωστα μυαλά! Δεν επιτρέπεται, καίτοι έχει καταντήσει μόδα, να ελέγχει και να επιτιμά ο οιοσδήτις θεσμούς, πράγμα το οποίον και αυτό ίσως θα επετρέπετο μόνο σε ανεπίληπτους κατά τον βίον ανθρώπους, σε έχοντας ηλικίαν κατάλληλον, κύρος σεβαστής προσωπικότητας κλπ.... Άλλωστε ο προσωπικός λόγος φανερώνει το ποιόν του ανθρώπου! Αλλά τι να κάμουμε αφού ο Θεός επιτρέπει να συκοφαντούνται και να αδικούνται και οι δίκαιοι;
Μάλιστα μέσα στην Εκκλησία όλοι είμαστε ένα, «το μεν σώμα. το δε οφθαλμοί. το δε δάκτυλος, αλλά πάντες εις.». Υπάρχει ποικιλία μέσα στην ενότητα της Εκκλησίας. Κι’ αν δεν μπορεί κάποιος να φτάσει σε μεγάλα ύψη αρετής, να λάμψει σαν τον ήλιο, δεν απορρίπτεται από το σώμα της Εκκλησίας. Μπορεί να γίνει σελήνη η αστέρι, μικρό η μεγάλο, φτάνει μόνο να παραμένει στον ουρανό, δηλαδή στην Εκκλησία!
«Ευκολώτερον τον ουρανόν αφανισθήναι, και την γην απολέσθαι, η την Εκκλησίαν τι παθείν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,806). «Πέτραν την Εκκλησίαν εκάλεσε, δεχομένην κύματα και μη σαλευομένην.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,807). «Και ουρανού και αγγέλων και πάσης της κτίσεως η Εκκλησία τιμιωτέρα.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,806).
Ο Ιερός Χρυσόστομος θυσίαζε τον εαυτό του για να μη θήξει την ενότητα της Εκκλησίας! Άλλωστε εκείνοι που αγαπούν γνωρίζουν τα των αγαπόντων τους, περισσότερο από όλους τους άλλους. «Μη δάκνωμεν, λοιπόν, μηδέ κατεσθίωμεν τα αλλότρια τραύματα• μη τας μύϊας μιμησώμεθα, αλλά τας μέλιττας ζηλώσωμεν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 56,192ι’).
«Άτοπον γαρ τον μεν Ιώβ επί κοπρίας καθήμενον μη ναρκήσαι προς την ευσέβειαν, ημάς δε εν Εκκλησία χορεύοντας, οκνείν προς την αλήθειαν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 56,570α’). «Πέλαγος εστιν ευσεβείας η Εκκλησία, ου κυμάτων πεπληρωμένον, αλλά πίστεως γέμον.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 56,427⁄8η’).
«Ώσπερ η φαεσφόρος σελήνη τα της νυκτός αμαυρά λευκαίνουσα, τοις τε κατά γην και θάλατταν πλωτήρσι τε και οδοιπόροις το κάλος δαδουχούσα, ανεμπόδιστον εκάστω την πορείαν κατεργάζεται• ωσαύτως και ο της Εκκλησίας διδάσκαλος (έτσι τουλάχιστον θα αναμέναμε), δίκην σελήνης τας της θεογνωσίας λαμπιδόνας δια λόγων αυγάζων, τους τε εν τω πελάγει του βίου τούτου την αλμυρίδα των ηδονών παρατρέχοντας, και τους την χριστοφόρον οδόν βαίνοντας, επί την αλήθειαν Χριστόν παραπέμπει.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 60,763).
Ο Ιερός Χρυσόστομος, λοιπόν, κατά τον Γεώργιο Φλορόφσκι επεδίωκε και επιδιώκει έναν ολοκληρωμένο χριστιανισμό, όπου η πίστη και η αγάπη του Θεού είναι οργανικά δεμένες σε μία δίχως όρους υποταγή του ανθρώπου στην πλούσια αγάπη του Θεού, όπως και σε μια δίχως όρους εμπιστοσύνη στο έλεός Του, καθώς και σε μια δίχως όρους στράτευση στην υπηρεσία Του. Και ιδίως μια αγάπη, ένα ενός είδους αγάπης «αγγέλων σύμβιον, αποστόλων σύγχορον, Εκκλησίας σύνδεσμον.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 60,775).
Παναγιώτατε!
Ούτως, επεχείρησε, να ομιλήσει, ο από του Ιερού Πατριαρχικού Άμβωνος καθορισθείς, δια την ημέραν της Ορθοδοξίας, κατά το παράδειγμα του ουρανίου διδασκάλου, ως ασθενής μαθητής Του και ομώνυμος. «Πας γαρ ο φαύλα πράσσων μισεί το φως και ουκ έρχεται προς το φως, ίνα μη ελεγχθή τα έργα αυτού• ο δε ποιών την αλήθειαν έρχεται προς το φως, ίνα φανερωθή αυτού τα έργα ότι εν Θεώ εστιν ειργασμένα».
Ας μη μοιάζουμε λοιπόν και μεις με τους της εποχής του Ιερού Χρυσοστόμου, οπότε έλεγε και μεις επαναλαμβάνουμε: «Εγώ εξηγώ την Γραφήν και σεις, εμείς δηλαδή όλοι, βλέπουμε τους πολυελαίους! Οπότε οποία αμέλεια!». Όχι, όχι, αλλά ας ζούμε και ας είμαστε μετά του Χριστού, εν τω Χριστώ και δια τον Χριστόν! Ας ευχαριστήσουμε όμως και το Θεό που μας έμαθε να υπομένουμε!
Πλην όμως «μη απέχομεν της Εκκλησίας• ουδέν γαρ της Εκκλησίας ισχυρότερον. Η ελπίς σου η Εκκλησία, η σωτηρία σου η Εκκλησία, η καταφυγή σου η Εκκλησία. Του ουρανού υψηλοτέρα εστί, της γης πλατυτέρα εστίν• Ουδέποτε γηρά, αεί δε ακμάζει.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,427α’). «Και γαρ οικία πάντων εστίν η Εκκλησία.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 57,384στ’).
«Μαινέσθω η θάλασσα, πέτραν δυαλύσαι ου δύναται• εγειρέσθω τα κύματα, του Ιησού το πλοίον, την Εκκλησίαν, καταποντήση ουκ ισχύει.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,427α’). Ε, λοιπόν, «μη σχίζε και μέριζε της Εκκλησίαν!» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 60,652δ’).
«Δεύρο τοίνυν, ω πιστή συνοδία και ομόψυχε, η την αυτήν οδόν της ζωής ημίν οδεύουσα, η επί το αυτό σκάφος της Εκκλησίας συνεκπλέουσα ημίν την αλμυράν και πικράν του βίου θάλασσαν, η εν ενί πνεύματι και μια ψυχή την Τριάδα δοξάζουσα, και επί τον ένα λιμένα της βασιλείας των ουρανών σπεύδουσα• δανείσατέ μοι, παρακαλώ, την της προσευχής υμών άγκυραν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 55,539α’).
«Και γαρ ως μίαν δει την Εκκλησίαν οικείν, ως σώμα εν, ούτω διακείσθαι πάντας• ώσπερ ουν και βάπτισμα εν εστί, και τράπεζα μία, και πηγή μία, και Πατήρ εις.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,528γ’).
Και εάν τα πράγματα ούτως έχουν, ερωτά ο Άγιος Πατέρας «μέχρι τίνος διατρώγομεν της Εκκλησίας, την ρίζαν σκωλήκων δίκην;» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,588δ’). Εάν συνεχίσουμε την επιπόλαια τακτική μας «καταγέλαστοι γεγόναμεν ( γινόμαστε οι Ορθόδοξοι σήμερα) και Ιουδαίοις και Έλλησιν, εις μυρία της Εκκλησίας σχιζομένης.» (PG 61,623στ’). Ας μη μας διαφεύγει λοιπόν ότι «τείχη τω χρόνω παλαιούνται, Εκκλησία δε ούδέποτε γηρά, τείχη βάρβαροι καταλύουσιν, Εκκλησία δε ουδέ δαίμονες περιγίνονται.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 62,627).
Και τέλος και πάλιν κατά τον Ιερό Χρυσόστομο «ουκ ήθελον ασχημονείν υπέρ τοιούτων διαλεγόμενος, αλλ’ ηναγκάσθην». (Ι. Χρυσοστόμου, PG 62,351α’). Δια την αγάπην της Εκκλησίας και δια την αγίαν ενότητα της Ορθοδοξίας. Αμήν.
Παναγιώτατε Δέσποτα,
Θείε σύλλογε των Αρχιερέων,
Αγία συνάθρηση,
Ιερέ Λαέ!
Σήμερα με την άδειά σας θα βάλουμε υποθετικά τον «αιώνιο Πατριάρχη», στο θρόνο Του, τον Ιερό Χρυσόστομο εννοώ, για να μας επαναλάβει μερικά πράγματα περί Εκκλησίας, τουτέστι δι’ ημάς περί Ορθοδοξίας, τούτο ηννόει τουντεύθεν, όταν λέγομεν περί Εκκλησίας, και της ενότητάς της. «Ανελλιπής γαρ η χάρις της Ορθοδόξου πίστεως.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,705). Γιατί τα κηρύγματα του Αγίου Πατέρα είναι αναμφισβήτητα πλήρη χριστιανικής Ορθοδοξίας! «Ου γαρ αν γένοιτο Εκκλησία μία, διεσπασμένων των εν αυτώ, κάτ’ αλλήλων εστώτων.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,384 β’.). Γι’ αυτό, παρακαλώ, να βάλουμε αυτί και να Τον παρακολουθήσουμε, τον Ιεράρχη του καθήκοντος και μάρτυρα της αληθείας!
Ο Ιερός Χρυσόστομος, πριν απ’ όλα, πιστεύει ότι η χριστιανική τελείωση είναι δυνατό και στον παρόντα κόσμο μας! Παρά τα προβλήματα που δημιουργούμε όλοι μας και πάντοτε! Όμως όποιος αγαπά το Θεό αγαπά ο,τι αγαπά ο Θεός! Η δε Ορθοδοξία, περί ης ο λόγος σήμερον, είναι η Θεολογία των πάντων!
«Δια τούτο μετ’ αλλήλων εσμέν και πόλεις οικούμεν, και εν εκκλησίαις συναγόμεθα, ίνα τα αλλήλων αμαρτήματα διορθώμεθα.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 49,172στ’.). «Το δε κήρυγμα, εν τη Εκκλησία, αντί θυσίας αναπέμπεται τω Θεώ.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 55,623γ’.). Γι’ αυτό και λέγει ο ίδιος Πατήρ «αν έχης κάτι καλό για κήρυγμα ανέβα στο Θρόνο, αν όχι καλύτερα να σιωπάς!».
Και συνεχίζει ο Ιερός Χρυσόστομος, «ασθενής μεν ειμί (ως κήρυκας εννοεί) και πτωχός, και διδασκαλικών άπειρος λόγων• αλλ’ όταν ίδω τον υμέτερον σύλλογον, επιλανθάνομαι της ασθενείας, αγνοών την πτωχείαν, ουκ οίδα την απειρίαν• τοιαύτη γαρ της υμετέρας αγάπης η τυραννίς.» (Ι. Χρυσοστόμου PG 6,271α’). Και μεις άρα στη συνέχεια θα μιλήσουμε για την «τρυγόνα», όπως αποκαλεί την Εκκλησία, δηλαδή την αδιαίρετη Εκκλησία, την Ορθοδοξία, ο Ιερός Χρυσόστομος. (PG 55,599α’).
Λιμένας, λοιπόν, για όλους μας, η Εκκλησία και φάρος ο Τίμιος Σταυρός! Επί πλέον και απ’ αρχής σημειωθήτω ότι εμείς, η Εκκλησία σήμερα δεν περιγράφει η δεν απορρίπτει τους πατέρας και την διδασκαλίαν των περί Ορθοδοξίας, αλλά προσπαθεί να μιλήσει με την σημερινή διάλεκτο στο λαό του Θεού, εξ ου και πολλάκις παρεξηγείται από ακρόα στοιχεία. Όμως όπως λέγει και ο Ιερός Πατήρ «ουδέ χρη πάντα τα εν ταις παραβολαίς κατά λέξιν περιεργάζεσθαι, αλλά τον σκοπόν μαθόντας, δι’ ον συνετέθη, τούτον δρέπεσθαι και μηδέν πολυπραγμονείν περαιτέρω.» ( PG 58,613- στο κατά Ματθαίον 64,3).
Αλλά πιθανόν, να διερωτηθεί, το ευλαβές ακροατήριο, όλα τα ανωτέρω, διατί; Διότι αδελφοί μου αγαπητοί, τελευταίως πηθαίνουν οι αμφισβητήσεις των ορθοδοξούντων! Μ’ αυτά που ακούονται και λέγονται ευκαίρως ακαίρως, δεξιά και αριστερά, επίσημα και ανεπίσημα, δίνεται η εντύπωση διάθεσης ορθοδόξου αποσυνθέσεως! Σκορποχώρι θυμίζει σήμερα η κατάσταση της σύγχρονης Ορθοδοξίας! Εδώ δεν εννοώ μόνο τα Διορθόδοξα, αλλά και κυρίως την Ελληνόφωνη Ορθοδοξία, στους κόλπους της οποίας ο ένας μας προσπαθεί να βγάλει τα μάτια του άλλου! Και διερωτάται κανείς, μήπως μπορούμε να αποσυνθέσουμε, χωρίς βέβαια να το θέλουμε, την «κόρην του οφθαλμού μας»! Παραδείγματα οι συμπεριφορές ζηλωτών, παλαιοημερολογητών, «υπερμάχων της Ορθοδοξίας» πανεπιστημιακών καθηγητών και οίτινων άλλων... Όλα αυτά νομίζω υφέρπουν την αγίαν ενότητα της Ορθοδοξίας μας!
Άρα, εδώ έχουμε πρόβλημα – μία κρίση της σύγχρονης Ορθοδοξίας. Εκεί που ανεμένετο διακαώς να αποβεί η Ορθοδοξία το ενδιαφέρον και το μέλλον της αρχόμενης νέας εκατονταετίας του εικοστού πρώτου τρέχοντος αιώνα, ξαφνικά ξεσπά και διαφαίνεται στον ορίζοντα κρίση της σύγχρονης Ορθοδοξίας!
Είναι βέβαια γνώρισμα της Ελληνικής ύπαρξης η ελεύθερη διακίνηση διαφόρων ακραίων αντιλήψεων επενδυτικών τάσεων, που τελευταίως αποτελούν πρόκληση και στον εκκλησιαστικό χώρο, πράγμα το οποίον όμως βλάπτει την ενότητα της Εκκλησίας!
Γι’ αυτό σήμερα, τέτοια χρονιάρα μέρα που είναι, στη γιορτή της Ορθοδοξίας, ο Ιερός Πατριαρχικός Άμβωνας, θεώρησε επίκαιρο να επιχειρήσει μια σκιαγράφιση της διαφαινομένης κρίσης της σύγχρονης Ορθοδοξίας και τρόπους εξόδου απ’ αυτήν, μέσα στο πέλαγος των άλλων παντοειδών κρίσεων, που ταλαιπωρούν τον σύγχρονο άνθρωπο.
Είναι βεβαίως, είναι μεγάλη η ωφέλεια των καλοπροαίρετων ελέγχων, των καλοπροαίρετων μόνον επαναλαμβάνω, αυτό το τονίζουμε, όταν γίνονται από καλούς και συνετούς ανθρώπους, όπως τα χορηγούμενα φάρμακα από καλό και έμπειρο γιατρό! «Αν μεν ουν έχεις τι χρήσιμον ειπείν, άνοιξον τα χείλη, αν δε μηδέν αναγκαίον η, σίγει• βέλτιον γαρ.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 49,237).
«Την επί της οικουμένης μίαν δει είναι Εκκλησίαν, καίτοι τόποις πολλοίς κεχωρισμένην.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61, 13α’). «Καθάπερ γαρ και σώμα και κεφαλή εις εστιν άνθρωπος, ούτω την Εκκλησίαν κατά Χριστόν εν έφησεν είναι.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,250α’).
«Η εκκλησία η παρ’ υμίν (λέγει στην προς Κορινθίους ομιλία) μερίς εστί της πανταχού κειμένης Εκκλησίας, και του σώματος του δια πασών συνισταμένου των Εκκλησιών• ώστε ουχί προς αλλήλους μόνον, αλλά και προς πάσαν την Εκκλησίαν ειρηνεύειν αν είητε δίκαιοι, α γε παντός εστέ μέλη του σώματος.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,264α’).
Ενώ εμείς σήμερα δεν κάμουμε τίποτε άλλο παρά να ακούμε και να διαβάζουμε αυτά που εκσφενδονίζουν προκατηλειμμένα άρρωστα μυαλά! Δεν επιτρέπεται, καίτοι έχει καταντήσει μόδα, να ελέγχει και να επιτιμά ο οιοσδήτις θεσμούς, πράγμα το οποίον και αυτό ίσως θα επετρέπετο μόνο σε ανεπίληπτους κατά τον βίον ανθρώπους, σε έχοντας ηλικίαν κατάλληλον, κύρος σεβαστής προσωπικότητας κλπ.... Άλλωστε ο προσωπικός λόγος φανερώνει το ποιόν του ανθρώπου! Αλλά τι να κάμουμε αφού ο Θεός επιτρέπει να συκοφαντούνται και να αδικούνται και οι δίκαιοι;
Μάλιστα μέσα στην Εκκλησία όλοι είμαστε ένα, «το μεν σώμα. το δε οφθαλμοί. το δε δάκτυλος, αλλά πάντες εις.». Υπάρχει ποικιλία μέσα στην ενότητα της Εκκλησίας. Κι’ αν δεν μπορεί κάποιος να φτάσει σε μεγάλα ύψη αρετής, να λάμψει σαν τον ήλιο, δεν απορρίπτεται από το σώμα της Εκκλησίας. Μπορεί να γίνει σελήνη η αστέρι, μικρό η μεγάλο, φτάνει μόνο να παραμένει στον ουρανό, δηλαδή στην Εκκλησία!
«Ευκολώτερον τον ουρανόν αφανισθήναι, και την γην απολέσθαι, η την Εκκλησίαν τι παθείν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,806). «Πέτραν την Εκκλησίαν εκάλεσε, δεχομένην κύματα και μη σαλευομένην.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,807). «Και ουρανού και αγγέλων και πάσης της κτίσεως η Εκκλησία τιμιωτέρα.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,806).
Ο Ιερός Χρυσόστομος θυσίαζε τον εαυτό του για να μη θήξει την ενότητα της Εκκλησίας! Άλλωστε εκείνοι που αγαπούν γνωρίζουν τα των αγαπόντων τους, περισσότερο από όλους τους άλλους. «Μη δάκνωμεν, λοιπόν, μηδέ κατεσθίωμεν τα αλλότρια τραύματα• μη τας μύϊας μιμησώμεθα, αλλά τας μέλιττας ζηλώσωμεν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 56,192ι’).
«Άτοπον γαρ τον μεν Ιώβ επί κοπρίας καθήμενον μη ναρκήσαι προς την ευσέβειαν, ημάς δε εν Εκκλησία χορεύοντας, οκνείν προς την αλήθειαν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 56,570α’). «Πέλαγος εστιν ευσεβείας η Εκκλησία, ου κυμάτων πεπληρωμένον, αλλά πίστεως γέμον.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 56,427⁄8η’).
«Ώσπερ η φαεσφόρος σελήνη τα της νυκτός αμαυρά λευκαίνουσα, τοις τε κατά γην και θάλατταν πλωτήρσι τε και οδοιπόροις το κάλος δαδουχούσα, ανεμπόδιστον εκάστω την πορείαν κατεργάζεται• ωσαύτως και ο της Εκκλησίας διδάσκαλος (έτσι τουλάχιστον θα αναμέναμε), δίκην σελήνης τας της θεογνωσίας λαμπιδόνας δια λόγων αυγάζων, τους τε εν τω πελάγει του βίου τούτου την αλμυρίδα των ηδονών παρατρέχοντας, και τους την χριστοφόρον οδόν βαίνοντας, επί την αλήθειαν Χριστόν παραπέμπει.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 60,763).
Ο Ιερός Χρυσόστομος, λοιπόν, κατά τον Γεώργιο Φλορόφσκι επεδίωκε και επιδιώκει έναν ολοκληρωμένο χριστιανισμό, όπου η πίστη και η αγάπη του Θεού είναι οργανικά δεμένες σε μία δίχως όρους υποταγή του ανθρώπου στην πλούσια αγάπη του Θεού, όπως και σε μια δίχως όρους εμπιστοσύνη στο έλεός Του, καθώς και σε μια δίχως όρους στράτευση στην υπηρεσία Του. Και ιδίως μια αγάπη, ένα ενός είδους αγάπης «αγγέλων σύμβιον, αποστόλων σύγχορον, Εκκλησίας σύνδεσμον.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 60,775).
Παναγιώτατε!
Ούτως, επεχείρησε, να ομιλήσει, ο από του Ιερού Πατριαρχικού Άμβωνος καθορισθείς, δια την ημέραν της Ορθοδοξίας, κατά το παράδειγμα του ουρανίου διδασκάλου, ως ασθενής μαθητής Του και ομώνυμος. «Πας γαρ ο φαύλα πράσσων μισεί το φως και ουκ έρχεται προς το φως, ίνα μη ελεγχθή τα έργα αυτού• ο δε ποιών την αλήθειαν έρχεται προς το φως, ίνα φανερωθή αυτού τα έργα ότι εν Θεώ εστιν ειργασμένα».
Ας μη μοιάζουμε λοιπόν και μεις με τους της εποχής του Ιερού Χρυσοστόμου, οπότε έλεγε και μεις επαναλαμβάνουμε: «Εγώ εξηγώ την Γραφήν και σεις, εμείς δηλαδή όλοι, βλέπουμε τους πολυελαίους! Οπότε οποία αμέλεια!». Όχι, όχι, αλλά ας ζούμε και ας είμαστε μετά του Χριστού, εν τω Χριστώ και δια τον Χριστόν! Ας ευχαριστήσουμε όμως και το Θεό που μας έμαθε να υπομένουμε!
Πλην όμως «μη απέχομεν της Εκκλησίας• ουδέν γαρ της Εκκλησίας ισχυρότερον. Η ελπίς σου η Εκκλησία, η σωτηρία σου η Εκκλησία, η καταφυγή σου η Εκκλησία. Του ουρανού υψηλοτέρα εστί, της γης πλατυτέρα εστίν• Ουδέποτε γηρά, αεί δε ακμάζει.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,427α’). «Και γαρ οικία πάντων εστίν η Εκκλησία.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 57,384στ’).
«Μαινέσθω η θάλασσα, πέτραν δυαλύσαι ου δύναται• εγειρέσθω τα κύματα, του Ιησού το πλοίον, την Εκκλησίαν, καταποντήση ουκ ισχύει.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 52,427α’). Ε, λοιπόν, «μη σχίζε και μέριζε της Εκκλησίαν!» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 60,652δ’).
«Δεύρο τοίνυν, ω πιστή συνοδία και ομόψυχε, η την αυτήν οδόν της ζωής ημίν οδεύουσα, η επί το αυτό σκάφος της Εκκλησίας συνεκπλέουσα ημίν την αλμυράν και πικράν του βίου θάλασσαν, η εν ενί πνεύματι και μια ψυχή την Τριάδα δοξάζουσα, και επί τον ένα λιμένα της βασιλείας των ουρανών σπεύδουσα• δανείσατέ μοι, παρακαλώ, την της προσευχής υμών άγκυραν.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 55,539α’).
«Και γαρ ως μίαν δει την Εκκλησίαν οικείν, ως σώμα εν, ούτω διακείσθαι πάντας• ώσπερ ουν και βάπτισμα εν εστί, και τράπεζα μία, και πηγή μία, και Πατήρ εις.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,528γ’).
Και εάν τα πράγματα ούτως έχουν, ερωτά ο Άγιος Πατέρας «μέχρι τίνος διατρώγομεν της Εκκλησίας, την ρίζαν σκωλήκων δίκην;» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 61,588δ’). Εάν συνεχίσουμε την επιπόλαια τακτική μας «καταγέλαστοι γεγόναμεν ( γινόμαστε οι Ορθόδοξοι σήμερα) και Ιουδαίοις και Έλλησιν, εις μυρία της Εκκλησίας σχιζομένης.» (PG 61,623στ’). Ας μη μας διαφεύγει λοιπόν ότι «τείχη τω χρόνω παλαιούνται, Εκκλησία δε ούδέποτε γηρά, τείχη βάρβαροι καταλύουσιν, Εκκλησία δε ουδέ δαίμονες περιγίνονται.» (Ι. Χρυσοστόμου, PG 62,627).
Και τέλος και πάλιν κατά τον Ιερό Χρυσόστομο «ουκ ήθελον ασχημονείν υπέρ τοιούτων διαλεγόμενος, αλλ’ ηναγκάσθην». (Ι. Χρυσοστόμου, PG 62,351α’). Δια την αγάπην της Εκκλησίας και δια την αγίαν ενότητα της Ορθοδοξίας. Αμήν.
