ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ
Ως χρονολογία ίδρυσης της Μονής αναφέρεται το 1605 και ως κτίτορας ο ιερομόναχος Ιερεμίας Αραβανής, ο οποίος χτίζει στο σημείο εκείνο μικρό ναό προς τιμήν του Τιμίου
Προδρόμου και μικρό κτίσμα δίπλα σ’ αυτόν.
Το 1622 ενταφιάζεται στο κέντρο του Καθολικού ο Σίμων Μπούας Γρίβας. Η σχετική παράδοση τον θέλει ληστή, που έφτασε με αρπακτικές διαθέσεις στο μοναστήρι, όμως νικήθηκε από την αγάπη των Πατέρων και «εξεμέτρησε το ζην» ως αδελφός της Μονής.
Στο διάστημα της Ενετοκρατίας διακόνησαν στη Μονή ως ηγούμενοι σπουδαίες μορφές, όπως οι: Άνθιμος Μαρίνος και Ευγένιος Μαρίνος (μετ. Αρχιεπίσκοποι Λευκάδος), Θεοφάνης Σταύρακας, Ναθαναήλ Κατωπόδης κ.ά. Σε απογραφή του 1760 το προσωπικό της Μονής αριθμεί 60 πρόσωπα.
Μέχρι το 1805 το μοναστήρι κατέχει με τα μετόχια του 567,5 στρ. χωράφια, 1386 μεροδούλια αμπέλια και 909 ρίζες ελιές στην πεδιάδα της Αμαξικής και σε δεκατρία χωριά. Ως μετόχια της Μονής αναφέρονται τα μονύδρια Οδηγήτριας στην Απόλπαινα, Αγ. Νικολάου στην Εγκλουβή, Παναγίας στο Λιθάρι στο Σύβρο και Αγ. Νικολάου στο Νικολή κ.ά.
Η περιουσία της Μονής δημεύεται το 1804 για την συντήρηση δημόσιου σχολείου. Τότε προσωρινά η Μονή διαλύεται. Επί Αγγλοκρατίας, το μοναστήρι συντηρεί το «Λύκειο» στην πόλη της Λευκάδας, υπό τη διεύθυνση του διδασκάλου του Γένους Αθανασίου Ψαλλίδα.
Μαθητής του Λυκείου και αδελφός της Μονής υπήρξε και η κορυφαία εκκλησιαστική και εθνική προσωπικότητα του νησιού, Μητροπολίτης Λευκάδος και Αγίας Μαύρας Γρηγόριος Αραβανής. Ο Γρηγόριος υπήρξε φωτισμένος ηγέτης και ποικιλοτρόπως βοήθησε στη μετάβαση του νησιού από την αγγλική κατοχή στην Ένωση με τη Μητέρα Ελλάδα και τον ελεύθερο βίο.
Σε όλο το διάστημα της λειτουργίας της, η Ι. Μονή υπήρξε σημαντικό πνευματικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Διακρίθηκε ακόμη στο πεδίο της κοινωνικής προσφοράς, καταβάλλοντας γενναία χρηματικά ποσά για την ενίσχυση αναξιοπαθούντων και για άλλους κοινωφελείς σκοπούς.
Ο κεντρικός ναός της Μονής είναι κατάγραφος, με αξιόλογες αγιογραφίες, που διαρθρώνονται σε τρεις σειρές. Στην πρώτη ζώνη από το δάπεδο εικονίζονται ολόσωμοι Άγιοι –μεγαλομάρτυρες και ασκητές. Στη δεύτερη ζώνη υπάρχουν Άγιοι σε στηθάρια και στην Τρίτη ζώνη είναι αγιογραφημένοι οι είκοσι τέσσερις οίκοι του Ακαθίστου Ύμνου. Οι περίτεχνες δεσποτικές εικόνες του τέμπλου ήταν έργα του κορυφαίου μεταβυζαντινού αγιογράφου της Λευκάδας, Τομάζο Τζεν.
Με τη δήμευση της περιουσίας της το 1925, η Μονή διαλύθηκε και οι αδελφοί εγκαταβίωσαν έκτοτε στην Ι. Μονή Φανερωμένης. Μετά το 1966 εγκαταλείφθηκε και ο ναός. Το 1996 χάρη στην ευσέβεια των κατοίκων της γύρω περιοχής ξαναλειτούργησε η Μονή. Το 1999 το Καθολικό αναστηλώθηκε, με την οικονομική ενίσχυση του ΥΠ.ΠΟ.
Το μοναστήρι πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 24/6 (Γενέσιο του Προδρόμου), στις 23/9 (Σύλληψη του Προδρόμου), ενώ τελούνται συχνές ιερές ακολουθίες.
Με την υπ’ αριθμ. 114/26-1-2011 Πράξη του Σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Θεοφίλου ιδρύθηκε εκ νέου η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου στο Λιβάδι Καρυάς Λευκάδος και βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η νόμιμη διαδικασία για την έγκριση της Ιεράς Συνόδου και την έκδοση του προβλεπόμενου Π.Δ. Με την ολοκλήρωσή της, συν Θεώ, η Ιερά Μονή θα λειτουργεί και πάλι ως αυτοτελές Ν.Π.Δ.Δ., κυρίως όμως ως πόλος έλξης των ποθούντων τον βίον της ασκήσεως και πνευματικός φάρος για τους ευσεβείς Χριστιανούς.
Πρόσφατα, με το υπ’ αριθμ. 874/24-5-2011 έγγραφο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας, διορίσθηκε πενταμελές Ηγουμενοσυμβούλιο – Διοικούσα Επιτροπή της Ι. Μονής, υπό την προεδρία του εφημερίου Καρυάς, π. Πανογιώργου Κτενά. Το καλοκαίρι του 2011 εκάρη μοναχός και εχειροτονήθη διάκονος ο πρώτος, μετά από πολλές δεκαετίες, αδελφός της Ιεράς Μονής, π. Χριστοφόρος Αραβανής.
Έχει εκπονηθεί μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης των κελλιών της Ι. Μονής, προϋπολογισμού 92.000 ευρώ.
Ήδη στην Ιερά Μονή τελούνται τακτικά ιερές ακολουθίες, όπως η ακολουθία των Χαιρετισμών καθ’ όλη την περασμένη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και οι ακολουθίες της Μεγ. Εβδομάδος, ενώ και το φετινό καλοκαίρι θα τελούνται τακτικά ιερές αγρυπνίες και άλλες ιερές ακολουθίες.
Έκκληση βοήθειας
από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη
Λευκάδος και Ιθάκης κ. Θεόφιλο
για την αναστήλωση
της Ιεράς Μονής
Αγίου Ιωάννου στο Λιβάδι
† Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ & ΙΘΑΚΗΣ
ΘΕΟΦΙΛΟΣ
Αγαπητοί μας,
Η Ιερά Μητρόπολίς μας δε μένει αδιάφορη και για την τύχη των Ιερών Μονών, που ήκμασαν άλλοτε στο νησί μας ως σκηνώματα ευσεβών ψυχών, που ακολούθησαν τη στενή και τεθλιμμένη οδό του μοναχικού βίου, αλλά και ως παιδευτήρια του ξενοκρατούμενου λαού μας.
Αρκετά (πλέον των δέκα) Μοναστήρια υπάρχουν στην ενδοχώρα της Λευκάδος, ερειπωμένα προ πολλού. Μία εξ αυτών και η σημαντική, παλαίφατη και ιστορική, Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου στο Λιβάδι Καρυάς.
Μετά τη στερέωση - αποκατάσταση του Καθολικού της παλαιότερα, καθώς και την εκπόνηση της προβλεπόμενης αρχιτεκτονικής μελέτης με δαπάνη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λευκάδος για το συνολικό κτιριακό συγκρότημα (2010), σειρά θα έχει η σταδιακή εφαρμογή της για την ολοκλήρωση της κτιριακής ανασυγκρότησης της Ιεράς Μονής και την πλήρη επαναλειτουργία της.
Επιλέξαμε να ξεκινήσουμε την ανασύσταση των παλαιφάτων Ι.Μονών μας από την Ι. Μονή του Αγίου Ιωάννου, λόγω της ιστορίας της και της σημαντικής εργασίας που έχει ήδη πραγματοποιηθεί.
Πάντως, μάρτυρες ένδοξου παρελθόντος τα κτίριά της, πέριξ του Καθολικού, προδίδουν το πνευματικό μεγαλείο και την αίγλη της Μονής στα χρόνια της ακμής της. Σήμερα όμως κινδυνεύουν από την παραμικρή σεισμική δόνηση με ολοσχερή κατάρρευση.
Το κόστος της αναστήλωσης είναι δύσκολο, όπως καταλαβαίνετε, να καλυφθεί από τη μικρή και φτωχή Ιερά Μητρόπολή μας, που έχει ανοίξει παράλληλα και άλλα οικοδομικά «μέτωπα». Ο χρόνος πιέζει όμως ασφυκτικά! Επιτάσσει να αναλάβουμε δράση και πρωτοβουλίες, πριν είναι αργά...
Απευθυνόμαστε, λοιπόν, δια της παρούσης σε όλους τους ευσεβείς Χριστιανούς και ειδικά στους Λευκαδίους, ζητώντας την οικονομική τους αρωγή στο σπουδαίο αυτό τόλμημα.
Για πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνείτε με τον Πρόεδρο του Ηγουμενοσυμβουλίου της Ι. Μονής, Αιδεσ/τατο Οικονόμο π. Πανογιώργο Κτενά (τηλ.: 26450 41155 και 41698 – 6936422172) ή τον Ευλαβέστατο Διάκονο π. Χριστοφόρο Αραβανή (τηλ.: 6981892413).
Μετ’ εὐχῶν ἐν Κυρίῳ καί ἀπείρων εὐχαριστιῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Λευκάδος και Ιθάκης Θ ε ό φ ι λ ο ς
