Ο τόπος αυτός έχει ιστορία μεγάλη. Και τα διδάγματά της, τις δύσκολες εποχές, σαν τη δική μας, βοούν. Δεν πρόκειται για θεωρίες, που αρθρώθηκαν μέσα σε γραφεία ή σε εργαστήρια φιλοσοφίας. Πρόκειται για αναμφισβήτητα συμπεράσματα, διαποτισμένα από πόνο και αίμα. Από τους κλασσικούς χρόνους μέχρι τον ταραγμένο 21ο αιώνα, η Ελληνική ιστορία απευθύνεται στον καθένα μας ξεχωριστά και, δείχνοντάς μας ένα προς ένα τα γεγονότα, μας καταθέτει την αδέκαστη ετυμηγορία της: Πίσω από κάθε εθνικό θρίαμβο βρίσκεται η ενότητα και πίσω από κάθε εθνική τραγωδία ο διχασμός.
Οι εποχές της εικονικής ευμάρειας, που διανύσαμε, δεν μας άφησαν μόνον χρεωμένους απέναντι σε δανειστές. Μας αφήνουν και εκτεθειμένους απέναντι στην ιστορία μας και σε όλους εκείνους, που με κόστος πολύ μας παρέδωσαν, όχι μόνον γη ελεύθερη, αλλά και το καταστάλαγμα των δικών τους παθημάτων, προσδοκώντας από μας να μην υποπέσουμε στις ίδιες παγίδες. Και η κραυγή τους μία και κοινή: «Ενωμένοι, μόνον ενωμένοι».
Δυστυχώς, οι ζοφεροί καιροί μάς βρίσκουν και πάλι διχασμένους, με διχασμό που έχει διαποτίσει τη νοοτροπία μας, την καθημερινότητά μας, την ίδια την ψυχή μας. Έχουμε εθιστεί στην ατομική ευκολία και την πάση θυσία διεκπεραίωση των ατομικών μας στόχων. Όποιος ή ό,τι εμποδίζουν την ασυδοσία μας, μάθαμε να το θεωρούμε ενοχλητικό, ακόμη και εχθρικό. Από το οπτικό μας πεδίο εξαφανίστηκε ο συν-τροφος, ο συν-πολίτης, ο συν-άνθρωπος. Μια κοινωνία σε παράλληλους βίους, ανεχομένων αλλήλους, όσο οι παροχές κρατούσαν κάποιες ισορροπίες. Ο χώρος, όμως, πλέον στενεύει και οι πορείες μας συναντώνται. Θυμόμαστε άραγε πώς ζουν οι άνθρωποι μαζί; Διατηρούμε άραγε επαφή με τους παράγοντες εκείνους, που διαμόρφωσαν επί αιώνες μια μάζα ανθρώπων σε ενιαία εθνική οντότητα, με κοινούς οραματισμούς, κοινό νόημα και κοινούς κώδικες σχέσης και επικοινωνίας;
Σ΄ αυτή την δίψα και σ΄ αυτή την αγωνία, το ήθος της Ορθόδοξης πίστης του λαού μας, ήθος ταπεινό, ήθος συμφιλιωτικό, ήθος αφανούς προσφοράς, ήθος καρτερίας, ήθος θυσιαστικής αγάπης, μας καλεί να το ξανασυναντήσουμε. Ήθος, που γέννησε κοινότητες Ελληνικές εδώ και στα πέρατα του κόσμου, ήθος που στήριξε σπίτια και ανάθρεψε παιδιά, όταν η ανθρώπινη κτηνωδία εκτελούσε αμάχους και έκαιγε το βιος τους, ήθος που μέχρι και σήμερα στέκεται όρθιο απέναντι στα αναπάντεχα και αναπληρώνει με περίσσεια αγάπης την σκληροκαρδία των καιρών.
Το Ορθόδοξο ήθος της ενότητας και της αλληλεγγύης δεν αφορά μόνον τον λαό. Αφορά με την ίδια, αν όχι και με μεγαλύτερη ένταση, την ίδια την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Καθώς ο κουρνιαχτός της κατεδάφισης θεσμών και δομών γίνεται πλέον εκκωφαντικός, εκείνη είναι που καλείται να σηκώσει, τη στιγμή αυτή, το βάρος της ευθύνης για την εμπέδωση και αναθέρμανση της ενότητας της Ελληνικής κοινωνίας. Ο συνεπής και τεκμηριωμένος λόγος της, κυρίως, όμως, το ζωντανό παράδειγμα σύμπνοιας των μελών και των ταγών της, πρέπει να αποτελέσουν την πυξίδα ενός διασπασμένου και αποπροσανατολισμένου λαού. Το έργο αυτό δεν είναι αυτονόητο, καθώς οι πειρασμοί της διάσπασης και της τάσης για μοναχικές και αποσπασματικές διαδρομές φαίνεται να έχουν κτυπήσει και τη δική της πόρτα. Από εδώ ξεκινά και η ευθύνη της.
Κάθε εποχή προσφέρει πεδίο και ευκαιρίες για ορθόδοξη μαρτυρία. Και κάθε γενεά έχει τουλάχιστον μια ευκαιρία να γεννήσει μάρτυρες. Αυτοί, κάποτε, αναδεικνύονταν στα ιπποδρόμια ή σε κελιά φυλακών. Σήμερα, Ορθόδοξη μαρτυρία αποτελεί η υπέρβαση του απομονωτισμού, η αρραγής ενότητα και η ενοποιημένη φωνή της Εκκλησίας μας για τα δεινά και τους κινδύνους που μας περιτριγυρίζουν. Εάν αυτός ο στόχος της εκκλησιαστικής ενότητας δεν επιτευχθεί, ο κόσμος, θα κατατάξει και την Εκκλησία στην κατηγορία των χρεωκοπημένων θεσμών ενός παλιού κόσμου, που έκλεισαν τον κύκλο τους, διαλυμένοι από φυγόκεντρες δυνάμεις προσωπικής προβολής και ατομικών επιδιώξεων. Εάν όμως επιτύχει να προβάλλει, ενοποιημένη αλλά και ενοποιό, την μαρτυρία της προς την σύγχρονη Ελληνική κοινωνία, θα έχει εκπληρώσει την αποστολή της, ως έσχατου καταφυγίου ελπίδας, ομοψυχίας και νοήματος ζωής.
Άρθρο στην Εφημερίδα "ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ" (3/11/2012)
