Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, παιδιὰ μου,
Βρισκόμαστε στά πρόθυρα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἤδη ἀπὸ αὔριο, Καθαρὴ Δευτέρα, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ὅρισε τὴν ἔναρξη τῆς προετοιμασίας μας γιὰ τὸ Πάσχα. Μὲ νηστεία, μὲ ἐντατικότερη προσευχὴ στὸ Ναὸ μὲ τοὺς ἀδελφούς μας στὶς συχνὲς κατανυκτικὲς ἀκολουθίες, ἀλλὰ καὶ μὲ προσευχὴ προσωπική.
Εἶναι μιὰ εὐκαιρία βαθύτερης νοηματοδότησης τῆς ζωῆς, καθὼς ξετυλίγεται μπροστά μας τὸ Πάθος καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας. Ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη Του στὸ Σταυρὸ κατάφερε νὰ κυριαρχήσει ἐπὶ τοῦ μεγαλυτέρου ἐχθροῦ μας, τοῦ θανάτου, μέσω τῆς Ἀναστάσεώς Του.
Γι’ αὐτὸ ἄς μὴ μείνουμε ἀπλοὶ παρατηρητές. Ἄς βαδίσουμε τὸν δρόμο τῆς μετανοίας, κοπιάζοντας θυσιαστικά, ὥστε «συσταυρούμενοι καί ... συνανιστάμενοι» (κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Θεολόγο) μαζί Του, νὰ φτάσουμε στὸ τέλος τῆς πορείας νικητές.
Τὸ βασικότερο ἐφόδιο αὐτῆς τῆς πορείας εἶναι ἡ συμμετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς Ζωῆς, στὴν Θεία Εὐχαριστία. Οἱ Προηγιασμένες τῶν καθημερινῶν ἡμερῶν καὶ οἱ κατὰ Σάββατο καὶ Κυριακὴ Θείες Λειτουργίες ποὺ θὰ ἀκολουθήσουν, μᾶς καλοῦν σὲ συχνότερη συμμετοχή μας στὸ Μυστήριο τῆς Ζωῆς.
Πρὶν ὅμως προσεγγίσουμε τὴν Θεία Ευχαριστία, ἀπαιτεῖται κατάλληλη προετοιμασία. Τὸ πνεῦμα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μᾶς προετοιμάζει μὲ τὸν καλύτερο τρόπο γι’ αὐτό. Τὰ πάντα στὸ Τριώδιο συμβάλλουν σὲ ἕνα νέο ξεκίνημα, τὸ ὁποῖο εἶναι ἡ ἀληθινὴ μετάνοια, ποὺ μὲ τὴ σειρά της ὁδηγεῖ σὲ μιὰ εἰλικρινῆ ἐξομολόγηση. «Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα....» θά ψάλουμε συνεχῶς. «Νηστεία ἀρχὴ μετανοίας» θὰ μᾶς θυμίσει ὁ Μέγας Βασίλειος (Περὶ Νηστείας Α΄3). Δὲν προσεγγίζω τὸ Μυστήριο χωρὶς πρῶτα νὰ ξεριζώσω τὰ πάθη ἀπὸ τὴν ψυχή μου. Ὅλα αὐτὰ ποὺ ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία κατὰ τὴν περίοδο αὐτή, συμβάλλουν ἁρμονικὰ ὥστε νὰ φτάσουμε σὲ συντριβὴ καὶ μετάνοια, νὰ ἐξομολογηθοῦμε στὸν πνευματικό τὰ πάθη μας καὶ νὰ λάβουμε συγχώρεση ἀπὸ τὸν Θεὸ συνεχίζοντας καθαρότεροι τὸν ἀγῶνα μας.
Γι’ αὐτὸ ἡ ἐξομολόγηση δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ τυπικὴ διαδικασία ποὺ ἀπαιτεῖται πρὶν ἀπὸ τὴ Θεία Κοινωνία. Εἶναι τὸ μυστήριο τῆς συμφιλίωσής μας μὲ τὸν Θεό. Εἶναι μιὰ προσπάθεια νὰ συνειδητοποιήσουμε πόσο πιστὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἴμαστε. Πόσο θέλουμε νὰ συνδεόμαστε ἀγαπητικὰ μὲ τοὺς ἀδελφούς μας χριστιανούς. Πόσο προσπαθοῦμε νὰ ζοῦμε τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Πόσο ἀφήνουμε τὸν Χριστὸ νὰ γίνεται ρυθμιστὴς τῆς ζωῆς μας. Πόσο συχνότερα ποθοῦμε τὴν ἑνωσή μας μαζί Του, στὴν Θεία Εὐχαριστία. Πόσο θεωροῦμε τὴν Ἐκκλησία πνευματικό μας σπίτι. Πόσο πιστεύουμε στὴν αἰώνια Βασιλεία Του.
Ἄν ὅλα αὐτὰ δὲν μᾶς ἀγγίζουν, ἡ ἐξομολόγηση γίνεται μιὰ πράξη τυπική, χωρὶς καμία οὐσία. Ὅταν πιστεύω στὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀποδέχομαι ὅλα τὰ παραπάνω, τότε καὶ ἡ ἐξομολόγησή μου ἀποκτᾶ νόημα ὡς ἐνέργεια ἀποκατάστασης τῆς κλονισμένης σχέσης μου μὲ τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους.
Ἔχοντας αὐτὰ κατὰ νοῦ, ἄς διδαχθοῦμε ἀπὸ τὶς προτροπὲς τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος λέει: «Εἶναι ἀνάγκη, ἀδελφοί, νὰ ἔχει καθένας σας πνευματικὸ πατέρα, νὰ προσέρχεται μὲ πίστη, νὰ ταπεινώνεται ἐνώπιόν του καὶ νὰ καταθέτει κάτω ἀπὸ τὸ πετραχήλι τὰ πονηρὰ πάθη τῆς καρδιᾶς του. Κι ἔπειτα νὰ δεχθεῖ τὴ θεραπεία καὶ νὰ ξεριζώσει τὰ ἀγκάθια τῆς ἁμαρτίας ποὺ ὁ ἴδιος ἔθρεψε μὲ τὴν ἐμπαθῆ καὶ φιλήδονη ζωή.... Μὲ τὴ συγχώρηση καὶ τὴν εὐλογία τοῦ πνευματικοῦ ἔρχεται ἡ γλυκειὰ καταλλαγή, ἡ συμφιλίωση μὲ τὸν Κύριο, ποὺ χάρη στὸ ἀφάνταστο πέλαγος τῆς φιλανθρωπίας του ἔκλινε τοὺς οὐρανοὺς καὶ κατέβηκε στὴ γῆ.... Κανεὶς μὴ στερήσει ἀπὸ τὸν ἑαυτό του αὐτὴ τὴν ἀρχὴ τῆς μετανοίας. Ἄν δὲν ἀγγίξεις τὴν ἀρχὴ τῶν ἀρετῶν, πῶς θὰ προχωρήσεις στὸ καλύτερο;
Ἰδιαίτερα αὐτὴ τὴν περίοδο ἀξίζει νὰ προσέλθουμε μὲ ζῆλο στὸ μυστήριο τῆς ἐξομολόγησης...... Ἄν χωρὶς τὴν ἐξομολόγηση καὶ τὴ μετάνοια δὲν εἶμαι ἄξιος οὔτε κἄν τὰ θεῖα λόγια νὰ ὑποδεχθῶ, πῶς θὰ λάβω αἷμα καὶ σῶμα Χριστοῦ, ἄν πρῶτα δὲν καθαρισθῶ μὲ τὸ μυστήριο; Πῶς νὰ κατοικήσει ὁ Ἀναμάρτητος σὲ σῶμα καταχρεωμένο μὲ ἁμαρτίες; (Γρ. Παλαμᾶ Περὶ τῶν ἀγίων καὶ φρικτῶν τοῦ Χριστοῦ Μυστηρίων, ΕΠΕ 11,398-400).
Ἀδελφοί μου,
Τὸ μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως ποὺ ὅρισε ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, εἶναι πράξη σημαντικὴ καὶ οὐσιαστική. Εἶναι τὸ ξεκίνημά μας σὲ αὐτὴ τὴν πορεία, εἶναι τό πρῶτο σκαλοπάτι. Ἡ περίοδος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι κατεξοχὴν περίοδος μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως. Εὐκαιρία νὰ συναισθανθοῦμε τὴν ὑποχρέωσή μας ὡς χριστιανοὶ νὰ προσαρμόζουμε τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά μας στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ.
Εὔχομαι ὁλόψυχα μέ βαθειά συναίσθηση νά ἀκολουθήσουμε τόν δρόμο πρός τήν Ἐξομολόγηση, ὥστε πνευματικὰ ἔτοιμοι νὰ φτάσουμε καὶ στὸ Πάσχα.
Καλὴ Σαρακοστὴ καὶ καλὸν ἀγῶνα !!!
Μετά πατρικῶν εὐχῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Λευκάδος καὶ Ἰθάκης ΘΕΟΦΙΛΟΣ
