Ἱερώτατοι καί φίλτατοι ἅγιοι ἀδελφοί καί λοιποί ἐκπρόσωποι τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, Ἐξοχώτατοι,
Ἀγαπητοί καί ἐκλεκτοί συνδαιτυμόνες, Χριστός Ἀνέστη!
Ἑορτάσαντες σήμερον, "Κυριακῇ τρίτῃ ἀπό τοῦ Πάσχα, τήν τῶν ἁγίων Μυροφόρων γυναικῶν ἑορτήν" καί μνείαν ποιησάμενοι τοῦ ἐξ Ἀριμαθαίας Ἰωσήφ, ὅς ἦν μαθητής κεκρυμμένος, πρός δέ καί τοῦ νυκτερινοῦ μαθητοῦ Νικοδήμου, δοξάζομεν καί προσκυνοῦμεν μετ᾿ αὐτῶν τόν Ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν τόν μόνον ἀναμάρτητον, τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν.
Μεταλαβόντες δέ λειτουργικῶς τοῦ Τιμίου Σώματος καί τοῦ Ζωοποιοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου ἐν τῇ ἱερᾷ συλλειτουργίᾳ τῆς Ἁγίας Τραπέζης, καί κοινωνήσαντες τοῦ πόματος τῆς θαυματουργοῦ Πηγῆς, ἔχομεν νῦν τήν χαράν καί τήν εὐλογίαν νά μεταλαμβάνωμεν τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν τοῦ Θεοῦ πέριξ τῆς ἱερᾶς μοναστηριακῆς ταύτης τραπέζης.
Χαίρομεν δέ καί ὑπερχαίρομεν εἰλικρινῶς ἐκ τῆς συνειδητοποιήσεως ὅτι ἡ κατά τάς ἀναστασίμους ἡμέρας ταύτας παρουσία πάντων ὑμῶν, τῶν ἐκπροσώπων τῶν κατά τόπους ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, τιμᾷ μεγάλως τήν ἐπέτειον τῆς συμπληρώσεως τῶν χιλίων ἑπτακοσίων ἐτῶν ἀπό τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων καί συγχρόνως τήν μνήμην τοῦ Ἁγίου Βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, τοῦ ὁποίου τόν τόπον τῆς θανῆς ἔσχομεν χθές τήν δυνατότητα νά ἐπισκεφθῶμεν καί νά μνησθῶμεν τῆς ἁγιότητος καί τῆς δ ω ρ ε ᾶ ς αὐτοῦ πρός τόν κόσμον καί νά ἐπικαλεσθῶμεν τήν μ ε σ ι τ ε ί α ν αὐτοῦ πρός τόν Κύριον, ὥστε ἔργοις καί λόγοις, πράξει καί θεωρίᾳ, ἡ ἐ λ ε υ θ ε ρ ί α τήν ὁποίαν ἐπηγγέλθη ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς καί διεκήρυξε θεοκινήτως ὁ Μέγας οὗτος ἐν βασιλεῦσι νά ἀποτελῇ τήν κ ρ η- π ῖ δ α καί τήν ἀ σ π ί δ α διά πάντα ἄνθρωπον ζητοῦντα τόν Κύριον, ὡς μαθητής Αὐτοῦ κεκρυμμένος ἤ φανερός.
Συνεκινήσατε τήν καρδίαν ἡμῶν, ἅγιοι ἀδελφοί, διά τῆς παρουσίας σας ἐνταῦθα καί διά τῆς ἀναστροφῆς σας ἐν ἐλευθερίᾳ μεθ᾿ ἡμῶν μετ᾿ εὐαγγελικῆς ἁπλότητος καί ἀνεπιτηδεύτου εὐγενείας καί φιλαδελφίας, ὥστε νά εὐαγγελισθῶμεν καί ἡμεῖς ἀπό κοινοῦ ὡς Μία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ὡς ἄλλη Μυροφόρος, διαρκῶς ἐν τῷ κόσμῳ θρηνοῦσα καί συγχρόνως ἀγαλλομένη τῷ θείῳ φωτί, ὅτι Χριστός Ἀνέστη καί ᾅδης ἐσκυλεύθη.
Ἡ μ ν ή μ η καί ἡ ἀ ν ά μ ν η σ ι ς τοῦ λίαν εὐσημάντου τούτου διά τήν ἱστορίαν τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί διά τόν κόσμον ἅπαντα, γεγονότος τῆς ἐξαπολύσεως τοῦ Διατάγματος, καί διά τῆς διοργανωθείσης ἤδη Ἡμερίδος ταύτης καί τῶν λοιπῶν συναφῶν ἐκδηλώσεων, ἐν ἡμέραις μάλιστα καθ᾿ ἅς πλεῖστα προβλήματα ἀντιμετωπίζει ἡ ἀνθρωπότης καί ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν δέν πρέπει "νά τυρβάζεται περί πολλά", ἀλλά μόνον διά τήν "χρείαν τῶν ἁγίων", τοῦ συνανθρώπου δηλονότι, ἡ ἑορτή αὕτη μνήμης, ἐπαναλαμβάνομεν, δίδει θάρρος καί ἐλπίδα καί τήν βεβαίαν αἴσθησιν ὅτι δέν εἴμεθα μόνοι ἐν τῇ πορείᾳ ἡμῶν.
Ἐνῷ ἐνίοτε νομίζομεν, ἀνθρωπίνως πάντοτε διαλογιζόμενοι, ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπερνικηθοῦν αἱ καθ᾿ ἡμέραν δυσκολίαι καί τά προβλήματα, -ὅπως ἀσφαλῶς καί διά τόν Μέγαν Κωνσταντῖνον ἐφαίνετο δυσχερές νά κατισχύσῃ τῶν ἀντιπάλων του, τῶν "ἐχθρῶν" τοῦ Κυρίου καί τῆς Ἐκκλησίας Του-, ἡ δύναμις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία ἐν τέλει τῶν π ά ν τ ω ν κατισχύει. Ἡ δύναμις τοῦ διά τόν ἄνθρωπον παθόντος, σταυρωθέντος, ταφέντος καί Ἀναστάντος Κυρίου εἶναι ἡ χαρίζουσα πάντοτε τήν ν ί κ η ν καί ἐξάγουσα ἐκ πάσης δυσκολίας πάντας ὅσους ἀκολουθοῦν ἀκλινῶς καί σταθερῶς τόν λόγον Αὐτοῦ, ὅστις "ἀλήθειά ἐστι". Ἐμπειρικῶς ἀποδεδειγμένον εἶναι ὅτι ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔ- τ α μ ε τήν ἀνθρωπίνην ἱστορίαν. Ἐν τῇ πραγματικότητι ὅμως Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος τήν ἔ τ α μ ε ν εἶναι ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου, τό Τίμιον Ξύλον, τό ἀσφαλέστερον καταφύγιον, τό τοῦ οὐρανοῦ καί γῆς εἰρηνοβράβευτον συναπτήριον, ὁ κ ό σ μ ο ς καί τό καύχημα καί ἡ δ ό ξ α τῆς Ἐκκλησίας καί εἰς τό ὁποῖον ἐλπίζομεν καί θαρροῦμεν.
Οἱ ἄνθρωποι ὡς ἄτομα καί ὡς σύνολον, ὡς κοινωνίαι, ὡς ἔθνη, ὡς λαοί, ὡς Ἐκκλησίαι προγραμματίζομεν, σχεδιάζομεν καί κρίνομεν ἀνθρωπίνως, μέ τήν ἀ γ ω ν ί α ν τῆς Γεθσημανῆ, μέ τόν φ ό β ο ν καί τήν δ ε ι λ ί α ν τῶν Μαθητῶν καί τῶν Μυροφόρων, καί δέν βλέπομεν τόν ἀοράτως διά τοῦ Σταυροῦ Του παρόντα καί κυβερνῶντα. Καί διά τοῦτο πολλάκις ἀποθαρρυνόμεθα.
Θ α ρ ρ ο ῦ μ ε ν ὅμως, ἄν καί περιβαλλόμεθα ἀπό ποικίλας δυσκολίας. Θαρροῦμεν διότι Ἐκεῖνος ἐνίκησε τόν κόσμον, θανάτῳ θάνατον πατήσας.
Τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔλαμψέ ποτε εἰς τόν ρωμαϊκόν οὐρανόν καί μετεποίησε τήν Παλαιάν Ρώμην εἰς Νέαν, εἶναι δέ ἔκτοτε ὁ φωτεινός φ ά ρ ο ς καί ὁ δ ο δ ε ί- κ τ η ς ἡμῶν. Καί τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔκτοτε λάμπει, ἄν καί ἡμεῖς μέ τούς πηλίνους καί ἐσκοτισμένους ἀπό τά πάθη ὀφθαλμούς μας δέν τό διακρίνομεν, διότι κρίνομεν τήν "ματαίαν δόξαν".
Καί ἐάν ἡ σήμερον φιλοξενοῦσα ἡμᾶς Νέα Ρώμη φαίνεται εἰς τούς ὀφθαλμούς μερικῶν ὡς διαφέρουσα τῆς ὁραματι-σθείσης ὑπό τοῦ εὐσεβοῦς Βασιλέως, πεποίθαμεν ὅτι ἔχομεν ἑτέραν "κρείττονα Ρώμην", μεγαλυτέραν: "ὁ γάρ Κύριος ὁ Θεός ὁ παντοκράτωρ ναός αὐτῆς ἐστι, καί τό ἀρνίον. Καί ἡ πόλις οὐ χρείαν ἔχει τοῦ ἡλίου οὐδέ τῆς σελήνης ἵνα φαίνωσιν αὐτῇ· ἡ γάρ δόξα τοῦ Θεοῦ ἐφώτισεν αὐτήν, καί ὁ λύχνος αὐτῆς τό ἀρνίον" (Ἀποκ. Ἰωάν. κα΄, 23-24). Πρός αὐτήν τήν Ρώμην πορευόμεθα πάντες διά νά συναντήσωμεν τούς προκατόχους ἡμῶν καί νά ἀπολογηθῶμεν ἐνώπιον τοῦ ἐτάζοντος καρδίας καί νεφρούς καί μή λανθάνοντος Κυρίου διά τά "κρίματα" ἡμῶν.
Δέν εἶναι ἀσφαλῶς τυχαῖον τό ὅτι εἰς τήν Ὀρθόδοξον Εἰκονογραφίαν, μεταξύ τῶν δύο Βασιλέων, Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ὑψοῦται ὁ Τίμιος Σταυρός. Καί αὐτό εἶναι μία συνεχής προτροπή "ἐν τούτῳ νίκα", ὥστε νά ἀξιωθῶμεν ὡς ἡ μακαρία Ἑλένη καί ἡμεῖς τῆς ε ὑ ρ έ σ ε ω ς τοῦ ἀπολεσθέντος ὑπό τήν γῆν οὐχί Τιμίου Ξύλου, ἀλλά αὐτῆς ταύτης τῆς ζ ω ῆ ς καί νά ἀξιωθῶμεν "ἀναστάσεως τυχεῖν" "μετά πάντων τῶν ἁγίων τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος εὐαρεστησάντων (τῷ Κυρίῳ) προπατόρων, πατέρων, πατριαρχῶν, προφητῶν, ἀποστόλων, κηρύκων, εὐαγγελιστῶν, μαρτύρων, ὁμολογητῶν, ἐγκρατευτῶν καί παντός πνεύματος δικαίου ἐν πίστει τετελειωμένου" (Εὐχή Καθαγιασμοῦ Τιμίων Δώρων Θείας Λειτουργίας Μεγάλου Βασιλείου), τῶν ἀναπαυομένων ἐν τῷ Κοιμητηρίῳ τῆς Ἱερᾶς ταύτης Μονῆς καί ἐν ἁπάσῃ τῇ δεσποτείᾳ Κυρίου.
Ἡ ἀπό τῆς ἐποχῆς τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων καί ἄχρι τῆς σήμερον κοινή σύμπλευσις ἐν τῷ σταυρῷ καί τῇ ἀναστάσει τῶν κατά τόπους ἁγίων ἡμῶν Ἐκκλησιῶν ἀποδεικνύει τήν ἀλήθειαν τῆς διαρκοῦς καί ἀτελευτήτου μέχρι τῶν ἐσχάτων πορείας: "Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη" (Ματθ. κη΄ 19). Ἐπιβάλλει ὅμως, ἐξ ἑτέρου, ὅπως καί ἐν τοῖς ἐφεξῆς τηρηθῇ μετά πάσης δυνάμεως ἡ κοινή ἐν ὁμονοίᾳ πορεία, καθόσον ἐν τῇ ἑνότητι ἡ δ ύ ν α μ ι ς.
Ἡ παρέμβασις τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὡς ἐκφραστοῦ τοῦ Θείου Θελήματος, εἰς τήν ἱστορίαν τοῦ κόσμου, μᾶς ἐχάρισε τήν μεγάλην εὐλογίαν νά προσκυνῶμεν ἐλευθέρως τόν Ἀρχηγόν τῆς σωτηρίας ἡμῶν καί ἐλευθέρως νά βαδίζωμεν ἐπί τά ἴχνη τῶν ἁγίων ἐντολῶν Αὐτοῦ, ὡς οἱ πρό ἡμῶν Θεῖοι Ἀπόστολοι, Μάρτυρες, Ἱεράρχαι, Ὅσιοι, Δίκαιοι, Μονασταί καί πάντες Ἅγιοι ἀνά τούς αἰῶνας, οἱ τόν ἀγῶνα τόν καλόν τελέσαντες καί τήν πίστιν ἀνόθευτον μέχρι τέλους φυλάξαντες.
Ἐν τῇ ἐπιφοιτήσει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον ὅτε κατέβη ἐπί τούς Ἁγίους Μαθητάς καί Ἀποστόλους, "τάς γλώσσας συνέχεε" καί "διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος", ἤρξατο δρῶσα ἡ ἐν τῷ κόσμῳ στρατευομένη Ἐκκλησία. Διά τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἤρξατο ἡ ἁγιαστική ἐπίδρασις αὐτῆς νά εἰσέρχεται πλέον βαθέως εἰς τήν ζωήν τῶν ἐθνῶν καί τῶν γλωσσῶν καί νά "καλῇ εἰς ἑνότητα" τούς πάντας καί τά πάντα, ὥστε "συμφώνως νά δοξάζεται τό Πανάγιον Πνεῦμα", ὁ εἷς ἐπί πάντων καί ἐν πᾶσι Θεός.
Προσφιλέστατοι ἀδελφοί,
Ἀπευθύνομεν μετά πάντων ὑμῶν, τέλος, τήν παρακλητικήν προσευχήν τῶν δύο μαθητῶν Λουκᾶ καί Κλεόπα πρός τόν συνοδεύοντα αὐτούς ἀναστάντα Κύριον νά μένῃ πάντοτε μεθ᾿ ἡμῶν "ὅτι πρός ἑσπέραν ἐστί καί κέκλικεν ἡ ἡμέρα" (Λουκ. κδ΄,29), ἐν τῇ βιώσει πάντοτε τῆς ἀληθείας τῶν λόγων "ἰδού δή τί καλόν ἤ τί τερπνόν, ἀλλ᾿ ἤ τό κατοικεῖν ἀδελφούς ἐπί τό αὐτό;" (Ψαλμ. 132,1).
Ἐν τῇ κοινωνίᾳ ταύτῃ, καίτοι χωριζόμενοι ἐντός ὀλίγου ἀλλήλων, ἵνα πορευθῶμεν ἕκαστος "ἐφ᾿ ᾧ ἐτάχθη", διατηροῦμεν καί κρατοῦμεν τήν ἐλπίδα καί τήν μνήμην τῆς παρούσης συνάξεως, ἐν τῇ ὁποίᾳ ἑστιάτωρ καί ξενοδόχος ἦτο ὁ Θεόστεπτος Βασιλεύς Κωνσταντῖνος διά τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, Κυρία καί Δέσποινα ἡ θαυματουργός Ζωοδόχος Πηγή, καί Καταφυγή, Ὁδός καί Ἀλήθεια, Φῶς καί Εἰρήνη καί Ἀνάστασις ἡ Χώρα τῶν Ζώντων, ὁ Κύριος τῆς δόξης, τοῦ Ἐλέους καί τῶν Οἰκτιρμῶν!
Ἔρρωσθε ἐν Αὐτῷ, ἀδελφοί καί πατέρες καί τέκνα!
Ἀγαπητοί καί ἐκλεκτοί συνδαιτυμόνες, Χριστός Ἀνέστη!
Ἑορτάσαντες σήμερον, "Κυριακῇ τρίτῃ ἀπό τοῦ Πάσχα, τήν τῶν ἁγίων Μυροφόρων γυναικῶν ἑορτήν" καί μνείαν ποιησάμενοι τοῦ ἐξ Ἀριμαθαίας Ἰωσήφ, ὅς ἦν μαθητής κεκρυμμένος, πρός δέ καί τοῦ νυκτερινοῦ μαθητοῦ Νικοδήμου, δοξάζομεν καί προσκυνοῦμεν μετ᾿ αὐτῶν τόν Ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν τόν μόνον ἀναμάρτητον, τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν.
Μεταλαβόντες δέ λειτουργικῶς τοῦ Τιμίου Σώματος καί τοῦ Ζωοποιοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου ἐν τῇ ἱερᾷ συλλειτουργίᾳ τῆς Ἁγίας Τραπέζης, καί κοινωνήσαντες τοῦ πόματος τῆς θαυματουργοῦ Πηγῆς, ἔχομεν νῦν τήν χαράν καί τήν εὐλογίαν νά μεταλαμβάνωμεν τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν τοῦ Θεοῦ πέριξ τῆς ἱερᾶς μοναστηριακῆς ταύτης τραπέζης.
Χαίρομεν δέ καί ὑπερχαίρομεν εἰλικρινῶς ἐκ τῆς συνειδητοποιήσεως ὅτι ἡ κατά τάς ἀναστασίμους ἡμέρας ταύτας παρουσία πάντων ὑμῶν, τῶν ἐκπροσώπων τῶν κατά τόπους ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, τιμᾷ μεγάλως τήν ἐπέτειον τῆς συμπληρώσεως τῶν χιλίων ἑπτακοσίων ἐτῶν ἀπό τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων καί συγχρόνως τήν μνήμην τοῦ Ἁγίου Βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, τοῦ ὁποίου τόν τόπον τῆς θανῆς ἔσχομεν χθές τήν δυνατότητα νά ἐπισκεφθῶμεν καί νά μνησθῶμεν τῆς ἁγιότητος καί τῆς δ ω ρ ε ᾶ ς αὐτοῦ πρός τόν κόσμον καί νά ἐπικαλεσθῶμεν τήν μ ε σ ι τ ε ί α ν αὐτοῦ πρός τόν Κύριον, ὥστε ἔργοις καί λόγοις, πράξει καί θεωρίᾳ, ἡ ἐ λ ε υ θ ε ρ ί α τήν ὁποίαν ἐπηγγέλθη ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς καί διεκήρυξε θεοκινήτως ὁ Μέγας οὗτος ἐν βασιλεῦσι νά ἀποτελῇ τήν κ ρ η- π ῖ δ α καί τήν ἀ σ π ί δ α διά πάντα ἄνθρωπον ζητοῦντα τόν Κύριον, ὡς μαθητής Αὐτοῦ κεκρυμμένος ἤ φανερός.
Συνεκινήσατε τήν καρδίαν ἡμῶν, ἅγιοι ἀδελφοί, διά τῆς παρουσίας σας ἐνταῦθα καί διά τῆς ἀναστροφῆς σας ἐν ἐλευθερίᾳ μεθ᾿ ἡμῶν μετ᾿ εὐαγγελικῆς ἁπλότητος καί ἀνεπιτηδεύτου εὐγενείας καί φιλαδελφίας, ὥστε νά εὐαγγελισθῶμεν καί ἡμεῖς ἀπό κοινοῦ ὡς Μία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ὡς ἄλλη Μυροφόρος, διαρκῶς ἐν τῷ κόσμῳ θρηνοῦσα καί συγχρόνως ἀγαλλομένη τῷ θείῳ φωτί, ὅτι Χριστός Ἀνέστη καί ᾅδης ἐσκυλεύθη.
Ἡ μ ν ή μ η καί ἡ ἀ ν ά μ ν η σ ι ς τοῦ λίαν εὐσημάντου τούτου διά τήν ἱστορίαν τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί διά τόν κόσμον ἅπαντα, γεγονότος τῆς ἐξαπολύσεως τοῦ Διατάγματος, καί διά τῆς διοργανωθείσης ἤδη Ἡμερίδος ταύτης καί τῶν λοιπῶν συναφῶν ἐκδηλώσεων, ἐν ἡμέραις μάλιστα καθ᾿ ἅς πλεῖστα προβλήματα ἀντιμετωπίζει ἡ ἀνθρωπότης καί ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν δέν πρέπει "νά τυρβάζεται περί πολλά", ἀλλά μόνον διά τήν "χρείαν τῶν ἁγίων", τοῦ συνανθρώπου δηλονότι, ἡ ἑορτή αὕτη μνήμης, ἐπαναλαμβάνομεν, δίδει θάρρος καί ἐλπίδα καί τήν βεβαίαν αἴσθησιν ὅτι δέν εἴμεθα μόνοι ἐν τῇ πορείᾳ ἡμῶν.
Ἐνῷ ἐνίοτε νομίζομεν, ἀνθρωπίνως πάντοτε διαλογιζόμενοι, ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπερνικηθοῦν αἱ καθ᾿ ἡμέραν δυσκολίαι καί τά προβλήματα, -ὅπως ἀσφαλῶς καί διά τόν Μέγαν Κωνσταντῖνον ἐφαίνετο δυσχερές νά κατισχύσῃ τῶν ἀντιπάλων του, τῶν "ἐχθρῶν" τοῦ Κυρίου καί τῆς Ἐκκλησίας Του-, ἡ δύναμις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία ἐν τέλει τῶν π ά ν τ ω ν κατισχύει. Ἡ δύναμις τοῦ διά τόν ἄνθρωπον παθόντος, σταυρωθέντος, ταφέντος καί Ἀναστάντος Κυρίου εἶναι ἡ χαρίζουσα πάντοτε τήν ν ί κ η ν καί ἐξάγουσα ἐκ πάσης δυσκολίας πάντας ὅσους ἀκολουθοῦν ἀκλινῶς καί σταθερῶς τόν λόγον Αὐτοῦ, ὅστις "ἀλήθειά ἐστι". Ἐμπειρικῶς ἀποδεδειγμένον εἶναι ὅτι ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔ- τ α μ ε τήν ἀνθρωπίνην ἱστορίαν. Ἐν τῇ πραγματικότητι ὅμως Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος τήν ἔ τ α μ ε ν εἶναι ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου, τό Τίμιον Ξύλον, τό ἀσφαλέστερον καταφύγιον, τό τοῦ οὐρανοῦ καί γῆς εἰρηνοβράβευτον συναπτήριον, ὁ κ ό σ μ ο ς καί τό καύχημα καί ἡ δ ό ξ α τῆς Ἐκκλησίας καί εἰς τό ὁποῖον ἐλπίζομεν καί θαρροῦμεν.
Οἱ ἄνθρωποι ὡς ἄτομα καί ὡς σύνολον, ὡς κοινωνίαι, ὡς ἔθνη, ὡς λαοί, ὡς Ἐκκλησίαι προγραμματίζομεν, σχεδιάζομεν καί κρίνομεν ἀνθρωπίνως, μέ τήν ἀ γ ω ν ί α ν τῆς Γεθσημανῆ, μέ τόν φ ό β ο ν καί τήν δ ε ι λ ί α ν τῶν Μαθητῶν καί τῶν Μυροφόρων, καί δέν βλέπομεν τόν ἀοράτως διά τοῦ Σταυροῦ Του παρόντα καί κυβερνῶντα. Καί διά τοῦτο πολλάκις ἀποθαρρυνόμεθα.
Θ α ρ ρ ο ῦ μ ε ν ὅμως, ἄν καί περιβαλλόμεθα ἀπό ποικίλας δυσκολίας. Θαρροῦμεν διότι Ἐκεῖνος ἐνίκησε τόν κόσμον, θανάτῳ θάνατον πατήσας.
Τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔλαμψέ ποτε εἰς τόν ρωμαϊκόν οὐρανόν καί μετεποίησε τήν Παλαιάν Ρώμην εἰς Νέαν, εἶναι δέ ἔκτοτε ὁ φωτεινός φ ά ρ ο ς καί ὁ δ ο δ ε ί- κ τ η ς ἡμῶν. Καί τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔκτοτε λάμπει, ἄν καί ἡμεῖς μέ τούς πηλίνους καί ἐσκοτισμένους ἀπό τά πάθη ὀφθαλμούς μας δέν τό διακρίνομεν, διότι κρίνομεν τήν "ματαίαν δόξαν".
Καί ἐάν ἡ σήμερον φιλοξενοῦσα ἡμᾶς Νέα Ρώμη φαίνεται εἰς τούς ὀφθαλμούς μερικῶν ὡς διαφέρουσα τῆς ὁραματι-σθείσης ὑπό τοῦ εὐσεβοῦς Βασιλέως, πεποίθαμεν ὅτι ἔχομεν ἑτέραν "κρείττονα Ρώμην", μεγαλυτέραν: "ὁ γάρ Κύριος ὁ Θεός ὁ παντοκράτωρ ναός αὐτῆς ἐστι, καί τό ἀρνίον. Καί ἡ πόλις οὐ χρείαν ἔχει τοῦ ἡλίου οὐδέ τῆς σελήνης ἵνα φαίνωσιν αὐτῇ· ἡ γάρ δόξα τοῦ Θεοῦ ἐφώτισεν αὐτήν, καί ὁ λύχνος αὐτῆς τό ἀρνίον" (Ἀποκ. Ἰωάν. κα΄, 23-24). Πρός αὐτήν τήν Ρώμην πορευόμεθα πάντες διά νά συναντήσωμεν τούς προκατόχους ἡμῶν καί νά ἀπολογηθῶμεν ἐνώπιον τοῦ ἐτάζοντος καρδίας καί νεφρούς καί μή λανθάνοντος Κυρίου διά τά "κρίματα" ἡμῶν.
Δέν εἶναι ἀσφαλῶς τυχαῖον τό ὅτι εἰς τήν Ὀρθόδοξον Εἰκονογραφίαν, μεταξύ τῶν δύο Βασιλέων, Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ὑψοῦται ὁ Τίμιος Σταυρός. Καί αὐτό εἶναι μία συνεχής προτροπή "ἐν τούτῳ νίκα", ὥστε νά ἀξιωθῶμεν ὡς ἡ μακαρία Ἑλένη καί ἡμεῖς τῆς ε ὑ ρ έ σ ε ω ς τοῦ ἀπολεσθέντος ὑπό τήν γῆν οὐχί Τιμίου Ξύλου, ἀλλά αὐτῆς ταύτης τῆς ζ ω ῆ ς καί νά ἀξιωθῶμεν "ἀναστάσεως τυχεῖν" "μετά πάντων τῶν ἁγίων τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος εὐαρεστησάντων (τῷ Κυρίῳ) προπατόρων, πατέρων, πατριαρχῶν, προφητῶν, ἀποστόλων, κηρύκων, εὐαγγελιστῶν, μαρτύρων, ὁμολογητῶν, ἐγκρατευτῶν καί παντός πνεύματος δικαίου ἐν πίστει τετελειωμένου" (Εὐχή Καθαγιασμοῦ Τιμίων Δώρων Θείας Λειτουργίας Μεγάλου Βασιλείου), τῶν ἀναπαυομένων ἐν τῷ Κοιμητηρίῳ τῆς Ἱερᾶς ταύτης Μονῆς καί ἐν ἁπάσῃ τῇ δεσποτείᾳ Κυρίου.
Ἡ ἀπό τῆς ἐποχῆς τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων καί ἄχρι τῆς σήμερον κοινή σύμπλευσις ἐν τῷ σταυρῷ καί τῇ ἀναστάσει τῶν κατά τόπους ἁγίων ἡμῶν Ἐκκλησιῶν ἀποδεικνύει τήν ἀλήθειαν τῆς διαρκοῦς καί ἀτελευτήτου μέχρι τῶν ἐσχάτων πορείας: "Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη" (Ματθ. κη΄ 19). Ἐπιβάλλει ὅμως, ἐξ ἑτέρου, ὅπως καί ἐν τοῖς ἐφεξῆς τηρηθῇ μετά πάσης δυνάμεως ἡ κοινή ἐν ὁμονοίᾳ πορεία, καθόσον ἐν τῇ ἑνότητι ἡ δ ύ ν α μ ι ς.
Ἡ παρέμβασις τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὡς ἐκφραστοῦ τοῦ Θείου Θελήματος, εἰς τήν ἱστορίαν τοῦ κόσμου, μᾶς ἐχάρισε τήν μεγάλην εὐλογίαν νά προσκυνῶμεν ἐλευθέρως τόν Ἀρχηγόν τῆς σωτηρίας ἡμῶν καί ἐλευθέρως νά βαδίζωμεν ἐπί τά ἴχνη τῶν ἁγίων ἐντολῶν Αὐτοῦ, ὡς οἱ πρό ἡμῶν Θεῖοι Ἀπόστολοι, Μάρτυρες, Ἱεράρχαι, Ὅσιοι, Δίκαιοι, Μονασταί καί πάντες Ἅγιοι ἀνά τούς αἰῶνας, οἱ τόν ἀγῶνα τόν καλόν τελέσαντες καί τήν πίστιν ἀνόθευτον μέχρι τέλους φυλάξαντες.
Ἐν τῇ ἐπιφοιτήσει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον ὅτε κατέβη ἐπί τούς Ἁγίους Μαθητάς καί Ἀποστόλους, "τάς γλώσσας συνέχεε" καί "διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος", ἤρξατο δρῶσα ἡ ἐν τῷ κόσμῳ στρατευομένη Ἐκκλησία. Διά τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἤρξατο ἡ ἁγιαστική ἐπίδρασις αὐτῆς νά εἰσέρχεται πλέον βαθέως εἰς τήν ζωήν τῶν ἐθνῶν καί τῶν γλωσσῶν καί νά "καλῇ εἰς ἑνότητα" τούς πάντας καί τά πάντα, ὥστε "συμφώνως νά δοξάζεται τό Πανάγιον Πνεῦμα", ὁ εἷς ἐπί πάντων καί ἐν πᾶσι Θεός.
Προσφιλέστατοι ἀδελφοί,
Ἀπευθύνομεν μετά πάντων ὑμῶν, τέλος, τήν παρακλητικήν προσευχήν τῶν δύο μαθητῶν Λουκᾶ καί Κλεόπα πρός τόν συνοδεύοντα αὐτούς ἀναστάντα Κύριον νά μένῃ πάντοτε μεθ᾿ ἡμῶν "ὅτι πρός ἑσπέραν ἐστί καί κέκλικεν ἡ ἡμέρα" (Λουκ. κδ΄,29), ἐν τῇ βιώσει πάντοτε τῆς ἀληθείας τῶν λόγων "ἰδού δή τί καλόν ἤ τί τερπνόν, ἀλλ᾿ ἤ τό κατοικεῖν ἀδελφούς ἐπί τό αὐτό;" (Ψαλμ. 132,1).
Ἐν τῇ κοινωνίᾳ ταύτῃ, καίτοι χωριζόμενοι ἐντός ὀλίγου ἀλλήλων, ἵνα πορευθῶμεν ἕκαστος "ἐφ᾿ ᾧ ἐτάχθη", διατηροῦμεν καί κρατοῦμεν τήν ἐλπίδα καί τήν μνήμην τῆς παρούσης συνάξεως, ἐν τῇ ὁποίᾳ ἑστιάτωρ καί ξενοδόχος ἦτο ὁ Θεόστεπτος Βασιλεύς Κωνσταντῖνος διά τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, Κυρία καί Δέσποινα ἡ θαυματουργός Ζωοδόχος Πηγή, καί Καταφυγή, Ὁδός καί Ἀλήθεια, Φῶς καί Εἰρήνη καί Ἀνάστασις ἡ Χώρα τῶν Ζώντων, ὁ Κύριος τῆς δόξης, τοῦ Ἐλέους καί τῶν Οἰκτιρμῶν!
Ἔρρωσθε ἐν Αὐτῷ, ἀδελφοί καί πατέρες καί τέκνα!