Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, ιεροκήρυκος
Δεν με έστειλε ο Θεός να βαπτίζω. Με έστειλε να ευαγγελίζομαι! Λέει ο απόστολος Παύλος (Α΄ Κορ. α΄17). Έλεγε δε αυτό για τρεις λόγους:
· Πρώτον, γιατί μερικοί καυχόνταν για τις πολλές τελετουργίες.
· Δεύτερον, γιατί η τέλεση βαπτίσεως είναι εύκολη. Το δύσκολο είναι να οδηγήσεις ψυχές στη πίστη και στο συνειδητό βάπτισμα. Αυτό το δύσκολο είναι το κήρυγμα, ο ευαγγελισμός της ψυχής. Και αυτό το δύσκολο, ιερουργό είχε τον Παύλο και τους λοιπούς Αποστόλους.
· Τρίτον, γιατί το βάπτισμα χωρίς κατήχηση καταντά μαγική πράξη.
Να συγκρίνουμε το βάπτισμα, τη μετάνοια, τη θεία Κοινωνία με προσκυνηματικές πράξεις; Αφέλεια θα ήταν, να ισχυριστούμε, ότι η απλή προσκύνηση εικόνας ή λειψανοθήκης, ή η προσκυνηματική εκδρομή αντέχουν σε σύγκριση με τα σωτηριώδη μυστήρια της Εκκλησίας.
Αν, λοιπόν, ο Παύλος, έλεγε, «Δεν με έστειλε ο Θεός να βαπτίζω, αλλά να ευαγγελίζομαι», πολύ περισσότερο σε όσους τον καλούσαν σε υποδοχή εικόνων ή λειψάνων, θα έλεγε: «Δεν με έστειλε ο Θεός να περιφέρω στους δρόμους άγιες εικόνες ή ιερά λείψανα. Με έστειλε να κηρύττω Ιησούν, και τούτον Εσταυρωμένον».
Για τον Παύλο ανάγκη επείγουσα είναι ο λόγος του Θεού, η μεταφορά όχι λειψανοθήκης, αλλ’ η μεταφορά του λυτρωτικού μηνύματος. «Οὐαί, μοί ἐστιν, ἐάν μή εὐαγγελίζωμαι» (Α΄ Κορ. θ΄10).
Του Παύλου μιμητές είναι οι λειτουργοί της Εκκλησίας. Λόγο ζωής, ζητεί ο λαός. Όταν ο πεινασμένος τρέχει σε φούρνο, ο φούρναρης δεν του κρύβει το ψωμί, δείχνοντας του μια χρυσοθήκη με μικρό τεμάχιο λειψάνου! Ψωμί του δίνει. Ύστερα; Ας ασπασθεί και το λείψανο.
Τώρα δείχνουμε μόνο εικόνες και λείψανα (κάποτε χωρίς αυθεντικότητα!). Δεν φταίνε οι άγιοι, που εικονίζονται, ούτε τα αίματα των μαρτύρων. Ποιος φταίει; Η κατάχρηση, η κακή ιεράρχηση, η φτηνή θρησκευτικότητα, η ποικίλη εκμετάλλευση. Ρωτάνε μερικοί: Κάνουν κακό οι εικόνες και τα λείψανα; Άπαγε της βλασφημίας! Το κακό έγκειται στα εξής:
Πρώτον: Πώς μερικοί επίσκοποι και πρεσβύτεροι ανακαλύπτουν καθημερινά νέα λείψανα και γιατί αποκλειστικά και μόνο ασχολούνται με υποδοχές λειψάνων και εικόνων; Τον Χριστό πότε θα Τον υποδεχτεί ο λαός μας; Ως άλλοι Γαδαρηνοί συνεχώς Τον διώχνουμε.
Δεύτερον: Η λειψανομανία και η εικονομανία όχι μόνο δεν έχουν σχέση με τη λατρευτική προσκύνηση της εικόνας του Θεού ενανθρωπήσαντος και την τιμητική των εικόνων των αγίων λειψάνων, αλλά και κρύπτουν δύο κινδύνους:
Ο ένας λέγεται αποπροσανατολισμός. Η προσοχή πρέπει να είναι καθηλωμένη στο Πρόσωπο του Χριστού. Θρησκευτικά πράγματα, όταν κρύβουν το Πρόσωπό Του, μεριάζονται. Αλλοίμονο αν ο άρρωστος δεν προσέχει τον περίφημο γιατρό και προσέχει κομματάκι από τη στολή κάποιου καλού γιατρού προηγούμενων χρόνων!
Ο άλλος λέγεται ψευδαίσθηση. Δημιουργείται η εντύπωση, ότι αγιάζεται ο χριστιανός που προσκυνεί εικόνα ή λειψανοθήκη. Ο χριστιανός έχει ανάγκη αγιασμού, που χαρίζεται με τη μετάνοια.
Τρίτον. Η Σύνοδος της Εκκλησίας ξέρει, ότι αγύρτες πάντοτε υπήρχαν. Παντός αγίου λείψανο κατέχουν! Κάποιοι μέχρι χτες είχαν του αγίου τους, σήμερα βρήκαν και της μητέρας του, αύριο γιατί να μην βρουν και της… θείας του! Ανεξέλεγκτη θα μείνει η κατάσταση; Ή θα δεχόμαστε ανεξέλεγκτα όσα οι Παπικοί από τα υπόγειά τους μας δίνουν;
Ο λαός θέλει σωτηρία εν Χριστώ Ιησού. Θέλει την Παρθένο Μαρία, ως όργανο της σαρκώσεως του Θεού Λόγου. Δεν θέλει ένα ρομαντικό πρόσωπο. Ένας είναι ο Χριστός. Μία είναι η Παναγία. Ένα το Ευαγγέλιο. Μία η Εκκλησία.
· Πρώτον, γιατί μερικοί καυχόνταν για τις πολλές τελετουργίες.
· Δεύτερον, γιατί η τέλεση βαπτίσεως είναι εύκολη. Το δύσκολο είναι να οδηγήσεις ψυχές στη πίστη και στο συνειδητό βάπτισμα. Αυτό το δύσκολο είναι το κήρυγμα, ο ευαγγελισμός της ψυχής. Και αυτό το δύσκολο, ιερουργό είχε τον Παύλο και τους λοιπούς Αποστόλους.
· Τρίτον, γιατί το βάπτισμα χωρίς κατήχηση καταντά μαγική πράξη.
Να συγκρίνουμε το βάπτισμα, τη μετάνοια, τη θεία Κοινωνία με προσκυνηματικές πράξεις; Αφέλεια θα ήταν, να ισχυριστούμε, ότι η απλή προσκύνηση εικόνας ή λειψανοθήκης, ή η προσκυνηματική εκδρομή αντέχουν σε σύγκριση με τα σωτηριώδη μυστήρια της Εκκλησίας.
Αν, λοιπόν, ο Παύλος, έλεγε, «Δεν με έστειλε ο Θεός να βαπτίζω, αλλά να ευαγγελίζομαι», πολύ περισσότερο σε όσους τον καλούσαν σε υποδοχή εικόνων ή λειψάνων, θα έλεγε: «Δεν με έστειλε ο Θεός να περιφέρω στους δρόμους άγιες εικόνες ή ιερά λείψανα. Με έστειλε να κηρύττω Ιησούν, και τούτον Εσταυρωμένον».
Για τον Παύλο ανάγκη επείγουσα είναι ο λόγος του Θεού, η μεταφορά όχι λειψανοθήκης, αλλ’ η μεταφορά του λυτρωτικού μηνύματος. «Οὐαί, μοί ἐστιν, ἐάν μή εὐαγγελίζωμαι» (Α΄ Κορ. θ΄10).
Του Παύλου μιμητές είναι οι λειτουργοί της Εκκλησίας. Λόγο ζωής, ζητεί ο λαός. Όταν ο πεινασμένος τρέχει σε φούρνο, ο φούρναρης δεν του κρύβει το ψωμί, δείχνοντας του μια χρυσοθήκη με μικρό τεμάχιο λειψάνου! Ψωμί του δίνει. Ύστερα; Ας ασπασθεί και το λείψανο.
Τώρα δείχνουμε μόνο εικόνες και λείψανα (κάποτε χωρίς αυθεντικότητα!). Δεν φταίνε οι άγιοι, που εικονίζονται, ούτε τα αίματα των μαρτύρων. Ποιος φταίει; Η κατάχρηση, η κακή ιεράρχηση, η φτηνή θρησκευτικότητα, η ποικίλη εκμετάλλευση. Ρωτάνε μερικοί: Κάνουν κακό οι εικόνες και τα λείψανα; Άπαγε της βλασφημίας! Το κακό έγκειται στα εξής:
Πρώτον: Πώς μερικοί επίσκοποι και πρεσβύτεροι ανακαλύπτουν καθημερινά νέα λείψανα και γιατί αποκλειστικά και μόνο ασχολούνται με υποδοχές λειψάνων και εικόνων; Τον Χριστό πότε θα Τον υποδεχτεί ο λαός μας; Ως άλλοι Γαδαρηνοί συνεχώς Τον διώχνουμε.
Δεύτερον: Η λειψανομανία και η εικονομανία όχι μόνο δεν έχουν σχέση με τη λατρευτική προσκύνηση της εικόνας του Θεού ενανθρωπήσαντος και την τιμητική των εικόνων των αγίων λειψάνων, αλλά και κρύπτουν δύο κινδύνους:
Ο ένας λέγεται αποπροσανατολισμός. Η προσοχή πρέπει να είναι καθηλωμένη στο Πρόσωπο του Χριστού. Θρησκευτικά πράγματα, όταν κρύβουν το Πρόσωπό Του, μεριάζονται. Αλλοίμονο αν ο άρρωστος δεν προσέχει τον περίφημο γιατρό και προσέχει κομματάκι από τη στολή κάποιου καλού γιατρού προηγούμενων χρόνων!
Ο άλλος λέγεται ψευδαίσθηση. Δημιουργείται η εντύπωση, ότι αγιάζεται ο χριστιανός που προσκυνεί εικόνα ή λειψανοθήκη. Ο χριστιανός έχει ανάγκη αγιασμού, που χαρίζεται με τη μετάνοια.
Τρίτον. Η Σύνοδος της Εκκλησίας ξέρει, ότι αγύρτες πάντοτε υπήρχαν. Παντός αγίου λείψανο κατέχουν! Κάποιοι μέχρι χτες είχαν του αγίου τους, σήμερα βρήκαν και της μητέρας του, αύριο γιατί να μην βρουν και της… θείας του! Ανεξέλεγκτη θα μείνει η κατάσταση; Ή θα δεχόμαστε ανεξέλεγκτα όσα οι Παπικοί από τα υπόγειά τους μας δίνουν;
Ο λαός θέλει σωτηρία εν Χριστώ Ιησού. Θέλει την Παρθένο Μαρία, ως όργανο της σαρκώσεως του Θεού Λόγου. Δεν θέλει ένα ρομαντικό πρόσωπο. Ένας είναι ο Χριστός. Μία είναι η Παναγία. Ένα το Ευαγγέλιο. Μία η Εκκλησία.