“Και έπεσεν επί πρόσωπον παρά τους πόδας αυτού ευχαριστών αυτώ”.
Είναι ιδιαιτέρως αξιοσπούδαστη η συμπεριφορά των δέκα λεπρών, τη θαυμαστή θεραπεία των οποίων μας περιγράφει η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Ο πρώτος, ο αλλοεθνής Σαμαρείτης, ενσαρκώνει μια από τις πιο μεγάλες και τόσο λησμονημένες στις μέρες μας αρετές: την ευχαριστία που εκφράζεται και ως ευγνωμοσύνη. Οι άλλοι, οι εννέα, εκδηλώνουν από την άλλη μια συμπεριφορά, από τις πιο συνηθισμένες που βλέπουμε και σήμερα και πάντοτε: την αχαριστία που εκφράζεται και ως αγνωμοσύνη. Και οι δέκα έλαβαν μια μεγάλη δωρεά του Θεού. Την απαλλαγή από τη φοβερή αρρώστια της λέπρας. Πόσο όμως διαφορετική είναι η συμπεριφορά του ενός και των άλλων εννέα; Ο Σαμαρείτης, ας ήταν ένας σχισματικός κατά τις αντιλήψεις τότε των Ιουδαίων, όταν συνειδητοποιεί τη θαυμαστή ίασή του, παίρνει τα πόδια του και γυρνά πίσω. Τρέχει προς τον ευεργέτη του, τον Θεάνθρωπο Κύριο, για να του εκφράσει την ευγνωμοσύνη του. Να τον δοξάσει και να τον ευχαριστήσει. Οι άλλοι, οι εννιά Ισραηλίτες, αδιαφορούν. Δέχονται την ευεργεσία, αλλά ξεχνούν τον ευεργέτη. Βλέπουν την αποκατάσταση της υγείας τους, όμως λησμονούν μια ιερή υποχρέωσή τους: Να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους στο μεγάλο ιατρό. Να τον συναντήσουν για να του εκφράσουν ένα ειλικρινές “ευχαριστώ”.
Αχάριστοι κι εμείς προς τον Θεό;
Όπως οι δέκα λεπροί, έτσι κι εμείς γινόμαστε καθημερινά δέκτες της ανέκφραστης αγάπης και των απείρων ευεργεσιών του Θεού. Μας έφερε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη. Μας στόλισε με ένα πλήθος χαρισμάτων και δωρεών. Άνθρωπε, “τί έχεις, ο ουκ έλαβες;” αναρωτιέται ο απόστολος Παύλος (Α΄ Κορ. δ, 7). Προνοεί και φροντίζει ακατάπαυστα για τον καθένα μας. Έστειλε τον Μονογενή Υιό Του να σταυρωθεί για τη δική μας σωτηρία. Μας φανέρωσε με το Ευαγγέλιο το αιώνιο θέλημά Του. Μας προσκάλεσε με το άγιο Βάπτισμα στο δρόμο της σωτηρίας. Μας τρέφει με την ουράνια Τροφή, το σώμα και το αίμα Του. Φρουρεί το πολύτιμο δώρο της υγείας και μας προφυλάσσει από τόσους κινδύνους. Για όλα αυτά που δίνει ο Θεός σε όλους μας και για πολλά άλλα που παρέχει ξεχωριστά στον καθένα μας, ποια είναι η δική μας συμπεριφορά απέναντί Του; Τον ευχαριστούμε; Του εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας; Δυστυχώς οι πολλοί στεκόμαστε ψυχροί και αδιάφοροι. Κυριευμένοι από ένα παχυλό υλισμό, παύσαμε να σκεπτόμαστε τον μεγάλο Ευεργέτη. Να υψώνουμε ευγνώμονα τα μάτια μας προς τον ουρανό. Να υμνούμε το όνομά Του. Να τον ευχαριστούμε για τα δώρα Του. Να τον ευγνωμονούμε για την άπειρη αγάπη Του. Από εγωισμό και μόνο προσπαθούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας πως όλα αυτά τα δώρα του Θεού, οι μεγάλες ευεργεσίες Του, είναι πράγματα φυσικά, τυχαία γεγονότα ή αποτελέσματα των δικών μας ικανοτήτων. Ισχύει και για την εποχή μας ο προφητικός λόγος του αποστόλου Παύλου: «Εν εσχάταις ημέραις ενστήσονται καιροί χαλεποί, έσονται γαρ οι άνθρωποι... αχάριστοι» (Β΄ Τιμ. γ, 1-2).
Ευγνωμοσύνη, όχι αχαριστία
Ευγνώμονες κατ΄ αρχάς προς τον Θεό και Πατέρα μας. Έχουμε χρέος να τον ευχαριστούμε και να τον δοξάζουμε για όλα αυτά που η αγάπη Του μας παρέχει. Και αυτό, βέβαια, όχι διότι ο Θεός έχει ανάγκη της ευγνωμοσύνης ή των ευχαριστιών μας, αφού δεν είναι δυνατόν ούτε και για την πιο ασήμαντη δωρεάν Του να τον ευχαριστήσουμε επάξια, αλλά διότι με την ταπεινή και ευγνώμονα ευχαριστία εξευγενίζουμε την ψυχή μας. Ενωνόμαστε με τον ευεργέτη μας Κύριο. Γινόμαστε σκεύη δεκτικά περισσοτέρων ευλογιών. Άξιοι της Βασιλείας Του. Αυτό ακριβώς μας διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: “Η ευχαριστία εκείνω μεν (τω Θεώ) ουδέν προστίθησιν, ημάς δε οικειοτέρους αυτώ κατασκευάζει”.
Αγαπητοί αδελφοί, δεν υπάρχει πιο απεχθές πράγμα, αμάρτημα βαρύ, θα λέγαμε, από την αχαριστία. Και όσο απεχθής συμπεριφορά είναι η αγνωμοσύνη, τόσο μεγάλη και αξιοζήλευτη αρετή είναι η ευγνωμοσύνη. Ας είμαστε, λοιπόν, πάντοτε ευγνώμονες προς τον Θεό και Πατέρα μας. Αλλά και προς τους συνανθρώπους μας. Άς αφήσουμε την ύπαρξη μας να εντρυφήσει στο μεγαλείο της ευχαριστιακής ζωής, σε μια ιερή προοπτική και σε ένα ευλογημένο ορίζοντα ανώτερης καταξίωσης.
Είναι ιδιαιτέρως αξιοσπούδαστη η συμπεριφορά των δέκα λεπρών, τη θαυμαστή θεραπεία των οποίων μας περιγράφει η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Ο πρώτος, ο αλλοεθνής Σαμαρείτης, ενσαρκώνει μια από τις πιο μεγάλες και τόσο λησμονημένες στις μέρες μας αρετές: την ευχαριστία που εκφράζεται και ως ευγνωμοσύνη. Οι άλλοι, οι εννέα, εκδηλώνουν από την άλλη μια συμπεριφορά, από τις πιο συνηθισμένες που βλέπουμε και σήμερα και πάντοτε: την αχαριστία που εκφράζεται και ως αγνωμοσύνη. Και οι δέκα έλαβαν μια μεγάλη δωρεά του Θεού. Την απαλλαγή από τη φοβερή αρρώστια της λέπρας. Πόσο όμως διαφορετική είναι η συμπεριφορά του ενός και των άλλων εννέα; Ο Σαμαρείτης, ας ήταν ένας σχισματικός κατά τις αντιλήψεις τότε των Ιουδαίων, όταν συνειδητοποιεί τη θαυμαστή ίασή του, παίρνει τα πόδια του και γυρνά πίσω. Τρέχει προς τον ευεργέτη του, τον Θεάνθρωπο Κύριο, για να του εκφράσει την ευγνωμοσύνη του. Να τον δοξάσει και να τον ευχαριστήσει. Οι άλλοι, οι εννιά Ισραηλίτες, αδιαφορούν. Δέχονται την ευεργεσία, αλλά ξεχνούν τον ευεργέτη. Βλέπουν την αποκατάσταση της υγείας τους, όμως λησμονούν μια ιερή υποχρέωσή τους: Να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους στο μεγάλο ιατρό. Να τον συναντήσουν για να του εκφράσουν ένα ειλικρινές “ευχαριστώ”.
Αχάριστοι κι εμείς προς τον Θεό;
Όπως οι δέκα λεπροί, έτσι κι εμείς γινόμαστε καθημερινά δέκτες της ανέκφραστης αγάπης και των απείρων ευεργεσιών του Θεού. Μας έφερε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη. Μας στόλισε με ένα πλήθος χαρισμάτων και δωρεών. Άνθρωπε, “τί έχεις, ο ουκ έλαβες;” αναρωτιέται ο απόστολος Παύλος (Α΄ Κορ. δ, 7). Προνοεί και φροντίζει ακατάπαυστα για τον καθένα μας. Έστειλε τον Μονογενή Υιό Του να σταυρωθεί για τη δική μας σωτηρία. Μας φανέρωσε με το Ευαγγέλιο το αιώνιο θέλημά Του. Μας προσκάλεσε με το άγιο Βάπτισμα στο δρόμο της σωτηρίας. Μας τρέφει με την ουράνια Τροφή, το σώμα και το αίμα Του. Φρουρεί το πολύτιμο δώρο της υγείας και μας προφυλάσσει από τόσους κινδύνους. Για όλα αυτά που δίνει ο Θεός σε όλους μας και για πολλά άλλα που παρέχει ξεχωριστά στον καθένα μας, ποια είναι η δική μας συμπεριφορά απέναντί Του; Τον ευχαριστούμε; Του εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας; Δυστυχώς οι πολλοί στεκόμαστε ψυχροί και αδιάφοροι. Κυριευμένοι από ένα παχυλό υλισμό, παύσαμε να σκεπτόμαστε τον μεγάλο Ευεργέτη. Να υψώνουμε ευγνώμονα τα μάτια μας προς τον ουρανό. Να υμνούμε το όνομά Του. Να τον ευχαριστούμε για τα δώρα Του. Να τον ευγνωμονούμε για την άπειρη αγάπη Του. Από εγωισμό και μόνο προσπαθούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας πως όλα αυτά τα δώρα του Θεού, οι μεγάλες ευεργεσίες Του, είναι πράγματα φυσικά, τυχαία γεγονότα ή αποτελέσματα των δικών μας ικανοτήτων. Ισχύει και για την εποχή μας ο προφητικός λόγος του αποστόλου Παύλου: «Εν εσχάταις ημέραις ενστήσονται καιροί χαλεποί, έσονται γαρ οι άνθρωποι... αχάριστοι» (Β΄ Τιμ. γ, 1-2).
Ευγνωμοσύνη, όχι αχαριστία
Ευγνώμονες κατ΄ αρχάς προς τον Θεό και Πατέρα μας. Έχουμε χρέος να τον ευχαριστούμε και να τον δοξάζουμε για όλα αυτά που η αγάπη Του μας παρέχει. Και αυτό, βέβαια, όχι διότι ο Θεός έχει ανάγκη της ευγνωμοσύνης ή των ευχαριστιών μας, αφού δεν είναι δυνατόν ούτε και για την πιο ασήμαντη δωρεάν Του να τον ευχαριστήσουμε επάξια, αλλά διότι με την ταπεινή και ευγνώμονα ευχαριστία εξευγενίζουμε την ψυχή μας. Ενωνόμαστε με τον ευεργέτη μας Κύριο. Γινόμαστε σκεύη δεκτικά περισσοτέρων ευλογιών. Άξιοι της Βασιλείας Του. Αυτό ακριβώς μας διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: “Η ευχαριστία εκείνω μεν (τω Θεώ) ουδέν προστίθησιν, ημάς δε οικειοτέρους αυτώ κατασκευάζει”.
Αγαπητοί αδελφοί, δεν υπάρχει πιο απεχθές πράγμα, αμάρτημα βαρύ, θα λέγαμε, από την αχαριστία. Και όσο απεχθής συμπεριφορά είναι η αγνωμοσύνη, τόσο μεγάλη και αξιοζήλευτη αρετή είναι η ευγνωμοσύνη. Ας είμαστε, λοιπόν, πάντοτε ευγνώμονες προς τον Θεό και Πατέρα μας. Αλλά και προς τους συνανθρώπους μας. Άς αφήσουμε την ύπαρξη μας να εντρυφήσει στο μεγαλείο της ευχαριστιακής ζωής, σε μια ιερή προοπτική και σε ένα ευλογημένο ορίζοντα ανώτερης καταξίωσης.
