Συνομιλούμε με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Προύσης κ. Ελπιδοφόρο, σχετικά με την Ι. Μονή Αγ. Τριάδος Χάλκης.
Πεμπτουσία: Μιλήστε μας για τα καθήκοντά σας στο Μοναστήρι.
Σεβασμιώτατος Ελπιδοφόρος: Μία από τις προτεραιότητες που έθεσα όταν ο Παναγιώτατος μού ανέθεσε την ευθύνη της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Τριάδος Χάλκης ήταν η επάνδρωσή της με αδελφότητα. Υπήρχε τότε, τον Σεπτέμβριο του 2011, μόνο ο πατήρ Δωρόθεος, τον οποίο τον πήρε ο Κύριος κοντά του πέρυσι τον Απρίλιο. Έκτοτε, μέχρι σήμερα έχω χειροτονήσει εις Διάκονο και εις Πρεσβύτερο τον πατέρα Σαμουήλ, τον οποίο ο Πατριάρχης μας χειροθέτησε τον περασμένο Φεβρουάριο σε Αρχιμανδρίτη της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Τον Μάρτιο ετέλεσα την μοναχική κουρά του π. Γαληνού, τον οποίο θα χειροτονήσω εις Διάκονο την προσεχή εορτή της Πεντηκοστής. Μετά σειρά έχει ο δόκιμος Δημήτριος, τελειόφοιτος της Θεολογίας στη Θεσσαλονίκη. Βλέπετε, ο Θεός μας πήρε τον πατέρα Δωρόθεο, αλλά μας έστειλε τρεις στη θέση του. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι με τις πρεσβείες της Παναγίας της Παυσολύπης συνεστήθη ο πυρήνας της Αδελφότητος της Μονής μας.
Η ενθρόνιση του Ηγουμένου
Π: Πως διαμορφώνεται το πρόγραμμα των ιερών ακολουθιών στη Μονή για τη Μ. Εβδομάδα;
Σ.Ε.: Οι ακολουθίες του νυχθημέρου είναι, όπως γνωρίζετε, για μία μοναχική αδελφότητα η πνευματική τροφή, η οποία μας διατηρεί συνδεδεμένους όχι μόνο μεταξύ μας, αλλά κυρίως με τον Θεό. Κυρίαρχη θέση στις καθημερινές μας ακολουθίες έχει η ιερά θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Παυσολύπης, η οποία είναι η εφέστια εικόνα της Μονής μας και η προστάτιδά μας. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας οι ακολουθίες γίνονται κατανυκτικότερες και προσελκύουν πιστούς από τη Χάλκη, αλλά και ομάδες προσκυνητών από την Ελλάδα, οι οποίοι αναζητούν την ηρεμία και την παλιά πατριαρχική τάξη.
Η ακολουθία του Νυμφίου στην Ι. Μονή Αγ. Τριάδος Χάλκης
Π: Ποιες διαφορές θα συναντήσει ο Έλληνας προσκυνητής στην Πατριαρχική τάξη, σχετικά με την ελλαδική;
Σ.Ε.: Η Πατριαρχική τάξη γενικά δεν είναι πομπώδης, όπως θα περίμενε κανείς από ένα θεσμό σαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Είναι βέβαια εντυπωσιακή και μεγαλοπρεπής, αλλά η μεγαλοπρέπεια αυτή πηγάζει από την ιεροπρέπεια στις κινήσεις και από την κατάνυξη στη στάση των λειτουργούντων, από τη λιτή και αρχαία βυζαντινή μελωδία των ιεροψαλτών, απαλλαγμένη από ανατολίτικες υπερβολές και από δυτικίζοντα ολισθήματα. Εμείς στην Πόλη ποτέ δεν διερωτώμεθα πως τελείται η μία η η άλλη ακολουθία. Ούτε υπάρχει διαφοροποίηση στην ακολουθούμενη τάξη στη μία η την άλλη ενορία, στη μία η την άλλη Μητρόπολη. Η τάξη που θα τηρηθεί δεν επαφίεται στις προτιμήσεις η στη διάθεση του προεξάρχοντα. Γνωρίζουμε όλοι τι και πότε και πως πρέπει να γίνει. Είναι η δύναμη της ζωντανής συνέχειας της παραδόσεως, της τάξεως, που ποτέ δεν διεκόπη, αλλά μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά, όπως η αποστολική διαδοχή. Αυτό είναι, αν θέλετε, το μυστικό της αξέχαστης εμπειρίας του Πάσχα για κάθε Έλληνα που επιλέγει την Κωνσταντινούπολη για να εορτάσει την Ανάσταση του Κυρίου. Γι’ αυτό και ποτέ δεν θα πάψει η Πόλη να είναι ένας σταθερός προσκυνηματικός προορισμός για τον Έλληνα, ένα εκκλησιαστικό, ιστορικό και πολιτισμικό σημείο αναφοράς αμετακίνητο.
Π: Θα μπορούσατε να μας δώσετε ορισμένες εικόνες από τις ακολουθίες στο Μοναστήρι;
Σ.Ε.: Ιδιαίτερα συγκινητική στη Σχολή είναι η περιφορά του Επιταφίου του Τιμίου Σταυρού προηγουμένου γύρω από τη Σχολή, με στάσεις στο Κοιμητήριο (όπου αναπαύονται Πατριάρχες και Σχολάρχες και Καθηγητές), και στα προπύλαια της Σχολής. Βαδίζουμε ψάλλοντες, ενώ οι ψαλμωδίες ισοκρατούνται από την πένθιμη φωνή του γκιώνη και τον ήρεμο ήχο των γλάρων, και το μοσχοθυμίαμα αναμιγνύεται με το άρωμα της πασχαλιάς, της μυρτιάς και του νυχτολούλουδου. Τη νύχτα της Αναστάσεως είμαστε μία χούφτα άνθρωποι και ψάλλουμε μέσα στη νύχτα το “Χριστός Ανέστη” στον εξώστη της Σχολής, ενώ αγναντεύουμε απέναντι την υπερήφανη Πρίγκηπο και την αχανή Βιθυνική γη της Μητροπόλεως Χαλκηδόνος.
Ο Επιτάφιος της Ι. Μονής
Ανήμερα του Πάσχα, δοκιμάσαμε κάτι πέρυσι, και αφού πέτυχε, φέτος θα το διευρύνουμε. Καλέσαμε τους Γενικούς Προξένους των Ορθοδόξων Χωρών στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τις οικογένειές τους, να κάνουμε μαζί τον εσπερινό της αγάπης. Διάβασαν ο καθένας το ιερό Ευαγγέλιο στη γλώσσα του και μετά παρετέθη κοινή τράπεζα με τον παραδοσιακό οβελία, το αναστάσιμο τσούγκρισμα των αυγών, όπου ο καθένας εφάρμοσε τα έθιμα της πατρίδας του, τραγούδησε τραγούδια του τόπου του. Ήταν μία πανορθόδοξη πανδαισία.
Φέτος, λοιπόν, πάλι σε συνεργασία με τα Προξενεία των Ορθοδόξων Χωρών, ναυλώθηκε ιδιαίτερο πλοίο, το οποίο θα μεταφέρει όλους τους ορθοδόξους με τις οικογένειές τους στη Χάλκη, όπου θα επαναληφθεί το περυσινό εξαιρετικό γεγονός, το οποίο το χάρηκαν όλοι όσοι συμμετείχαν.
Π: Ποιο μήνυμα στέλνει φέτος η Χάλκη στην Οικουμένη;
Σ.Ε.: Ανοίγουμε τη Χάλκη !
Την ανοίγουμε πριν ακόμη ανοίξει επίσημα ως Θεολογική Σχολή από τις τουρκικές αρχές. Την ανοίγουμε σαν μοναστικό κοινόβιο. Την ανοίγουμε ως χώρο εκδηλώσεων. Την ανοίγουμε ως τόπο συναντήσεων, συνεδρίων και συμποσίων. Την ανοίγουμε ως προσκύνημα. Την ανοίγουμε ως χώρο φιλοξενίας. Την ανοίγουμε ως τόπο μελέτης στη Βιβλιοθήκη. Την ανοίγουμε. Από σας θέλουμε να είστε δίπλα μας σε κάθε προσπάθεια.
Π: Σας ευχαριστούμε!
Σ.Ε.: Σας ευχαριστώ κι εγώ! Καλή Ανάσταση!
Πεμπτουσία: Μιλήστε μας για τα καθήκοντά σας στο Μοναστήρι.
Σεβασμιώτατος Ελπιδοφόρος: Μία από τις προτεραιότητες που έθεσα όταν ο Παναγιώτατος μού ανέθεσε την ευθύνη της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Τριάδος Χάλκης ήταν η επάνδρωσή της με αδελφότητα. Υπήρχε τότε, τον Σεπτέμβριο του 2011, μόνο ο πατήρ Δωρόθεος, τον οποίο τον πήρε ο Κύριος κοντά του πέρυσι τον Απρίλιο. Έκτοτε, μέχρι σήμερα έχω χειροτονήσει εις Διάκονο και εις Πρεσβύτερο τον πατέρα Σαμουήλ, τον οποίο ο Πατριάρχης μας χειροθέτησε τον περασμένο Φεβρουάριο σε Αρχιμανδρίτη της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Τον Μάρτιο ετέλεσα την μοναχική κουρά του π. Γαληνού, τον οποίο θα χειροτονήσω εις Διάκονο την προσεχή εορτή της Πεντηκοστής. Μετά σειρά έχει ο δόκιμος Δημήτριος, τελειόφοιτος της Θεολογίας στη Θεσσαλονίκη. Βλέπετε, ο Θεός μας πήρε τον πατέρα Δωρόθεο, αλλά μας έστειλε τρεις στη θέση του. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι με τις πρεσβείες της Παναγίας της Παυσολύπης συνεστήθη ο πυρήνας της Αδελφότητος της Μονής μας.
Η ενθρόνιση του Ηγουμένου
Π: Πως διαμορφώνεται το πρόγραμμα των ιερών ακολουθιών στη Μονή για τη Μ. Εβδομάδα;
Σ.Ε.: Οι ακολουθίες του νυχθημέρου είναι, όπως γνωρίζετε, για μία μοναχική αδελφότητα η πνευματική τροφή, η οποία μας διατηρεί συνδεδεμένους όχι μόνο μεταξύ μας, αλλά κυρίως με τον Θεό. Κυρίαρχη θέση στις καθημερινές μας ακολουθίες έχει η ιερά θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Παυσολύπης, η οποία είναι η εφέστια εικόνα της Μονής μας και η προστάτιδά μας. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας οι ακολουθίες γίνονται κατανυκτικότερες και προσελκύουν πιστούς από τη Χάλκη, αλλά και ομάδες προσκυνητών από την Ελλάδα, οι οποίοι αναζητούν την ηρεμία και την παλιά πατριαρχική τάξη.
Η ακολουθία του Νυμφίου στην Ι. Μονή Αγ. Τριάδος Χάλκης
Π: Ποιες διαφορές θα συναντήσει ο Έλληνας προσκυνητής στην Πατριαρχική τάξη, σχετικά με την ελλαδική;
Σ.Ε.: Η Πατριαρχική τάξη γενικά δεν είναι πομπώδης, όπως θα περίμενε κανείς από ένα θεσμό σαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Είναι βέβαια εντυπωσιακή και μεγαλοπρεπής, αλλά η μεγαλοπρέπεια αυτή πηγάζει από την ιεροπρέπεια στις κινήσεις και από την κατάνυξη στη στάση των λειτουργούντων, από τη λιτή και αρχαία βυζαντινή μελωδία των ιεροψαλτών, απαλλαγμένη από ανατολίτικες υπερβολές και από δυτικίζοντα ολισθήματα. Εμείς στην Πόλη ποτέ δεν διερωτώμεθα πως τελείται η μία η η άλλη ακολουθία. Ούτε υπάρχει διαφοροποίηση στην ακολουθούμενη τάξη στη μία η την άλλη ενορία, στη μία η την άλλη Μητρόπολη. Η τάξη που θα τηρηθεί δεν επαφίεται στις προτιμήσεις η στη διάθεση του προεξάρχοντα. Γνωρίζουμε όλοι τι και πότε και πως πρέπει να γίνει. Είναι η δύναμη της ζωντανής συνέχειας της παραδόσεως, της τάξεως, που ποτέ δεν διεκόπη, αλλά μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά, όπως η αποστολική διαδοχή. Αυτό είναι, αν θέλετε, το μυστικό της αξέχαστης εμπειρίας του Πάσχα για κάθε Έλληνα που επιλέγει την Κωνσταντινούπολη για να εορτάσει την Ανάσταση του Κυρίου. Γι’ αυτό και ποτέ δεν θα πάψει η Πόλη να είναι ένας σταθερός προσκυνηματικός προορισμός για τον Έλληνα, ένα εκκλησιαστικό, ιστορικό και πολιτισμικό σημείο αναφοράς αμετακίνητο.
Π: Θα μπορούσατε να μας δώσετε ορισμένες εικόνες από τις ακολουθίες στο Μοναστήρι;
Σ.Ε.: Ιδιαίτερα συγκινητική στη Σχολή είναι η περιφορά του Επιταφίου του Τιμίου Σταυρού προηγουμένου γύρω από τη Σχολή, με στάσεις στο Κοιμητήριο (όπου αναπαύονται Πατριάρχες και Σχολάρχες και Καθηγητές), και στα προπύλαια της Σχολής. Βαδίζουμε ψάλλοντες, ενώ οι ψαλμωδίες ισοκρατούνται από την πένθιμη φωνή του γκιώνη και τον ήρεμο ήχο των γλάρων, και το μοσχοθυμίαμα αναμιγνύεται με το άρωμα της πασχαλιάς, της μυρτιάς και του νυχτολούλουδου. Τη νύχτα της Αναστάσεως είμαστε μία χούφτα άνθρωποι και ψάλλουμε μέσα στη νύχτα το “Χριστός Ανέστη” στον εξώστη της Σχολής, ενώ αγναντεύουμε απέναντι την υπερήφανη Πρίγκηπο και την αχανή Βιθυνική γη της Μητροπόλεως Χαλκηδόνος.
Ο Επιτάφιος της Ι. Μονής
Ανήμερα του Πάσχα, δοκιμάσαμε κάτι πέρυσι, και αφού πέτυχε, φέτος θα το διευρύνουμε. Καλέσαμε τους Γενικούς Προξένους των Ορθοδόξων Χωρών στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τις οικογένειές τους, να κάνουμε μαζί τον εσπερινό της αγάπης. Διάβασαν ο καθένας το ιερό Ευαγγέλιο στη γλώσσα του και μετά παρετέθη κοινή τράπεζα με τον παραδοσιακό οβελία, το αναστάσιμο τσούγκρισμα των αυγών, όπου ο καθένας εφάρμοσε τα έθιμα της πατρίδας του, τραγούδησε τραγούδια του τόπου του. Ήταν μία πανορθόδοξη πανδαισία.
Φέτος, λοιπόν, πάλι σε συνεργασία με τα Προξενεία των Ορθοδόξων Χωρών, ναυλώθηκε ιδιαίτερο πλοίο, το οποίο θα μεταφέρει όλους τους ορθοδόξους με τις οικογένειές τους στη Χάλκη, όπου θα επαναληφθεί το περυσινό εξαιρετικό γεγονός, το οποίο το χάρηκαν όλοι όσοι συμμετείχαν.
Π: Ποιο μήνυμα στέλνει φέτος η Χάλκη στην Οικουμένη;
Σ.Ε.: Ανοίγουμε τη Χάλκη !
Την ανοίγουμε πριν ακόμη ανοίξει επίσημα ως Θεολογική Σχολή από τις τουρκικές αρχές. Την ανοίγουμε σαν μοναστικό κοινόβιο. Την ανοίγουμε ως χώρο εκδηλώσεων. Την ανοίγουμε ως τόπο συναντήσεων, συνεδρίων και συμποσίων. Την ανοίγουμε ως προσκύνημα. Την ανοίγουμε ως χώρο φιλοξενίας. Την ανοίγουμε ως τόπο μελέτης στη Βιβλιοθήκη. Την ανοίγουμε. Από σας θέλουμε να είστε δίπλα μας σε κάθε προσπάθεια.
Π: Σας ευχαριστούμε!
Σ.Ε.: Σας ευχαριστώ κι εγώ! Καλή Ανάσταση!
Η συνέντευξη δόθηκε στο συνεργάτη της Πεμπτουσίας κ. Π. Παναγιωτόπουλο.
Πηγή εδώ