Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων "Ευαγγελίστρια 2014" πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, εκδήλωση με κεντρικό θέμα: «Η αλήθεια για την Επανάσταση του 1821». Η παρουσίαση οργανώθηκε σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιστημόνων Πειραιώς και τις εκδόσεις «Αρχονταρίκι».
Αφορμή για την οργάνωση της εκδήλωσης αποτέλεσε η κυκλοφορία των Πρακτικών του Α΄ Συνεδρίου της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με τίτλο: «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821».
Αφορμή για την οργάνωση της εκδήλωσης αποτέλεσε η κυκλοφορία των Πρακτικών του Α΄ Συνεδρίου της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με τίτλο: «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821».
Εισηγητές της βραδιάς ήταν ο Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης και ο Δρ. Νεότερης Ιστορίας και Εκπαιδευτικός κ. Χαράλαμπος Μηνάογλου. Τη συνάντηση συντόνισε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Πειραιώς, κ. Παναγιώτης Χαρατζόπουλος.
Π. Χαρατζόπουλος: «Η αλήθεια, προϋπόθεση και απαίτηση της κάθε Επιστήμης» Ξεκινώντας την εκδήλωση, ο κ. Χαρατζόπουλος έκανε μία σύντομη ιστορική αναφορά στην απόφαση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την προεδρία του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου να οργανώσει δέκα (10) Επιστημονικά Συνέδρια, από το 2012 έως και το έτος 2021, για τον εορτασμό της συμπλήρωσης 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Το πρώτο εξ΄αυτών, πραγματοποιήθηκε στο Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ιερά Μονή Πεντέλης την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου και το Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012 με θέμα: «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821».
Όπως ανέφερε, η επανάσταση του 1821, αποτελεί «μία από τις πιο παρεξηγημένες και διαστρεβλωμένες περιόδους της ιστορίας μας». Και συνέχισε τονίζοντας ότι «η μελέτη της Τουρκοκρατίας και του 1821 έχει πέσει κατά καιρούς θύμα μονομερών και μη τεκμηριωμένων θεωρήσεων. Καθώς λοιπόν ο πιο σοβαρός κίνδυνος για την αλήθεια είναι η μονομέρεια και η στράτευση σε οποιαδήποτε ιδεολογία, μία διερεύνηση η οποία δεν αποκλείει καμιά φωνή και άποψη, στόχο έχει να ρίξει περισσότερο φως».
Στο πλαίσιο αυτό ακριβώς, συνέχισε ότι στόχος της έρευνας είναι «να προσεγγίσουμε την αλήθεια, προϋπόθεση και απαίτηση της κάθε Επιστήμης. Η γνώση της Αλήθειας είναι η μόνη που χαρίζει την Ελευθερία κατά το λόγο του Κυρίου: «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς».
Το πρώτο εξ΄αυτών, πραγματοποιήθηκε στο Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ιερά Μονή Πεντέλης την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου και το Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012 με θέμα: «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821».
Όπως ανέφερε, η επανάσταση του 1821, αποτελεί «μία από τις πιο παρεξηγημένες και διαστρεβλωμένες περιόδους της ιστορίας μας». Και συνέχισε τονίζοντας ότι «η μελέτη της Τουρκοκρατίας και του 1821 έχει πέσει κατά καιρούς θύμα μονομερών και μη τεκμηριωμένων θεωρήσεων. Καθώς λοιπόν ο πιο σοβαρός κίνδυνος για την αλήθεια είναι η μονομέρεια και η στράτευση σε οποιαδήποτε ιδεολογία, μία διερεύνηση η οποία δεν αποκλείει καμιά φωνή και άποψη, στόχο έχει να ρίξει περισσότερο φως».
Στο πλαίσιο αυτό ακριβώς, συνέχισε ότι στόχος της έρευνας είναι «να προσεγγίσουμε την αλήθεια, προϋπόθεση και απαίτηση της κάθε Επιστήμης. Η γνώση της Αλήθειας είναι η μόνη που χαρίζει την Ελευθερία κατά το λόγο του Κυρίου: «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς».
Ε. Βαρβούνης: «Σοβαρή και νηφάλεια ερμηνεία των γεγονότων»
Το λόγο έλαβε στη συνέχεια ο Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης, ο οποίος ανέλυσε το σκεπτικό και τη γενική φιλοσοφία των συνεδρίων, για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά «στόχος είναι η σοβαρή και νηφάλια ερμηνεία των γεγονότων. Επιζητούμε την πολυφωνία και όχι τον προπαγανδιστικό μονόλογο. Δεν είναι μία στρατευμένη προσπάθεια. Αντιθέτως, θέλουμε να ακούσουμε πώς μιλάνε οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων».
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στο ιστορικό της απόφασης για την οργάνωση των συνεδρίων από την Ειδική Επιτροπή της Ιεράς Συνόδου. Ανέφερε συγκεκριμένα:
«Τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια, η ιστορική έρευνα που αφορά στην εποχή που προετοίμασε, αγωνίσθηκε και κέρδισε ο νεότερος Ελληνισμός την πνευματική και πολιτική ανεξαρτησία του, εμφανίζεται να συγκινεί πολλούς ειδικούς επιστήμονες. Αυτό πρέπει ιδιαίτερα να ενθουσιάζει όλους, όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μία ακριβή και τεκμηριωμένη γνώση για τα πεπραγμένα του πρόσφατου παρελθόντος μας, για τα ρεύματα, τους αγωνιστές και τα κατορθώματα που επανέφεραν την Ελευθερία στον τόπο αυτό.
Αυτή την αλήθεια επιδιώκει να αναζητήσει και να την χαρίσει ακέραια η απόφαση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητoς της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με τη σειρά των συνεδρίων που θα οργανώσει με τίτλο: "1821-2021: 10 ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ".
Πιστεύουμε ότι με τη σειρά των δέκα Συνεδρίων και των αντιστοίχων τόμων που θα εκδοθούν, παρέχουμε την ευκαιρία σε κάθε ενδιαφερόμενο να αποκτήσει μία σοβαρή, νηφάλια και τεκμηριωμένη άποψη περί των γεγονότων, των προσώπων και των σχετικών ερμηνειών που έχουν δοθεί. Η Εκκλησία της Ελλάδος αισθάνεται την ευθύνη της και το χρέος της να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη των αναριθμήτων κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι έχυσαν το αίμα τους υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.
Το βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ" περιέχει τις εισηγήσεις των Ομιλητών, οι οποίοι συμμετείχαν στο Πρώτο Συνέδριο υπό τον τίτλο «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821».
Το λόγο έλαβε στη συνέχεια ο Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης, ο οποίος ανέλυσε το σκεπτικό και τη γενική φιλοσοφία των συνεδρίων, για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά «στόχος είναι η σοβαρή και νηφάλια ερμηνεία των γεγονότων. Επιζητούμε την πολυφωνία και όχι τον προπαγανδιστικό μονόλογο. Δεν είναι μία στρατευμένη προσπάθεια. Αντιθέτως, θέλουμε να ακούσουμε πώς μιλάνε οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων».
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στο ιστορικό της απόφασης για την οργάνωση των συνεδρίων από την Ειδική Επιτροπή της Ιεράς Συνόδου. Ανέφερε συγκεκριμένα:
«Τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια, η ιστορική έρευνα που αφορά στην εποχή που προετοίμασε, αγωνίσθηκε και κέρδισε ο νεότερος Ελληνισμός την πνευματική και πολιτική ανεξαρτησία του, εμφανίζεται να συγκινεί πολλούς ειδικούς επιστήμονες. Αυτό πρέπει ιδιαίτερα να ενθουσιάζει όλους, όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μία ακριβή και τεκμηριωμένη γνώση για τα πεπραγμένα του πρόσφατου παρελθόντος μας, για τα ρεύματα, τους αγωνιστές και τα κατορθώματα που επανέφεραν την Ελευθερία στον τόπο αυτό.
Αυτή την αλήθεια επιδιώκει να αναζητήσει και να την χαρίσει ακέραια η απόφαση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητoς της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με τη σειρά των συνεδρίων που θα οργανώσει με τίτλο: "1821-2021: 10 ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ".
Πιστεύουμε ότι με τη σειρά των δέκα Συνεδρίων και των αντιστοίχων τόμων που θα εκδοθούν, παρέχουμε την ευκαιρία σε κάθε ενδιαφερόμενο να αποκτήσει μία σοβαρή, νηφάλια και τεκμηριωμένη άποψη περί των γεγονότων, των προσώπων και των σχετικών ερμηνειών που έχουν δοθεί. Η Εκκλησία της Ελλάδος αισθάνεται την ευθύνη της και το χρέος της να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη των αναριθμήτων κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι έχυσαν το αίμα τους υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.
Το βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ" περιέχει τις εισηγήσεις των Ομιλητών, οι οποίοι συμμετείχαν στο Πρώτο Συνέδριο υπό τον τίτλο «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821».
Χ. Μηνάογλου: «Διαρκώς αυξανόμενες οι πηγές για το 1821» Ακολούθως, ο Δρ. Νεότερης Ιστορίας και Εκπαιδευτικός κ. Χαράλαμπος Μηνάογλου παρουσίασε τους ομιλητές και την επιμέρους θεματολογία του Α΄ συνεδρίου και του αντίστοιχου τόμου.
Ομιλητές και συγγραφείς του αντίστοιχου τόμου ήταν οι : Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Γκρέγκορυ Άρς, Παύλος Τζερμιάς, Γεράσιμος Ζώρας, Ιωάννης Τσόλκας, Παρασκευάς Κονόρτας, π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ελένη Αγγελομάτη - Τσουγκαράκη, Αθανάσιος Καραθανάσης, Μαρία Μαντουβάλου, Αχιλλέας Λαζάρου, Μαρία - Ελευθερία Γιατράκου, Γεώργιος Γεωργής, Μαρία Ευθυμίου, Απόστολος Διαμαντής, Γεώργιος Καραμπελιάς και Χαράλαμπος Μηνάογλου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεματολογία του τόμου, που χαρακτηρίζεται από το εύρος της έρευνας και των αντίστοιχων ιστορικών πηγών που αξιοποιήθηκαν. Όπως ανέφερε ο κ. Μηνάογλου, «είναι διαρκώς αυξανόμενες οι πηγές, ελληνικές και ξένες για το 1821».
Παρέθεσε στη συνέχεια τις πηγές που παρουσιάζονται , με τους ακόλουθους άξονες:
1. Ευρωπαϊκές πηγές:
Γαλλικός Φιλελληνισμός, Ρωσσικά αρχεία, Πολιτιστική διάσταση, Πηγές του Βατικανού, Βρεταννοί Μισσιονάριοι, Πανόραμα Αγγλόφωνων πηγών, Επιλεκτική Βιβλιογραφία των Δυτικοευρωπαϊκών πηγών
2. Ελληνικές πηγές
ΟΙ εγκωμιαστές του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, Συμβολή των διγλώσσων Ελλήνων αποκαλουμένων Βλάχων, Η Επανάσταση και η καταστροφή της Χίου, Η κυπριακή συμμετοχή στην Επανάσταση του 1821
3. Ιστοριογραφία της Επανάστασης του 1821
Εμπορική αλληλογραφία του έτους 1821, Η νεώτερη ελληνική ιστοριογραφία και το ζήτημα της "συνέχειας", Σπυρίδων Τρικούπης και Απόστολος Βακαλόπουλος.
Ομιλητές και συγγραφείς του αντίστοιχου τόμου ήταν οι : Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Γκρέγκορυ Άρς, Παύλος Τζερμιάς, Γεράσιμος Ζώρας, Ιωάννης Τσόλκας, Παρασκευάς Κονόρτας, π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ελένη Αγγελομάτη - Τσουγκαράκη, Αθανάσιος Καραθανάσης, Μαρία Μαντουβάλου, Αχιλλέας Λαζάρου, Μαρία - Ελευθερία Γιατράκου, Γεώργιος Γεωργής, Μαρία Ευθυμίου, Απόστολος Διαμαντής, Γεώργιος Καραμπελιάς και Χαράλαμπος Μηνάογλου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεματολογία του τόμου, που χαρακτηρίζεται από το εύρος της έρευνας και των αντίστοιχων ιστορικών πηγών που αξιοποιήθηκαν. Όπως ανέφερε ο κ. Μηνάογλου, «είναι διαρκώς αυξανόμενες οι πηγές, ελληνικές και ξένες για το 1821».
Παρέθεσε στη συνέχεια τις πηγές που παρουσιάζονται , με τους ακόλουθους άξονες:
1. Ευρωπαϊκές πηγές:
Γαλλικός Φιλελληνισμός, Ρωσσικά αρχεία, Πολιτιστική διάσταση, Πηγές του Βατικανού, Βρεταννοί Μισσιονάριοι, Πανόραμα Αγγλόφωνων πηγών, Επιλεκτική Βιβλιογραφία των Δυτικοευρωπαϊκών πηγών
2. Ελληνικές πηγές
ΟΙ εγκωμιαστές του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, Συμβολή των διγλώσσων Ελλήνων αποκαλουμένων Βλάχων, Η Επανάσταση και η καταστροφή της Χίου, Η κυπριακή συμμετοχή στην Επανάσταση του 1821
3. Ιστοριογραφία της Επανάστασης του 1821
Εμπορική αλληλογραφία του έτους 1821, Η νεώτερη ελληνική ιστοριογραφία και το ζήτημα της "συνέχειας", Σπυρίδων Τρικούπης και Απόστολος Βακαλόπουλος.
Τα Πρακτικά με τίτλο: «Ιστοριογραφία και Πηγές για την ερμηνεία του 1821» κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις «ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ».
