Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
Η νηστεία γεννά τους προφήτες, δυναμώνει τους δυνατούς. Η νηστεία κάνει σοφούς τους νομοθέτες· είναι το καλό φυλαχτό της ψυχής, ο πιστός σύντροφος του σώματος, το όπλο γι᾿ αυτούς που αριστεύουν, το γυμναστήριο για τους αθλητές. Αυτή αποκρούει πειρασμούς, αυτή προετοιμάζει για την απόκτηση ευσέβειας· είναι σύντροφος της νήψεως και δημιουργός της σωφροσύνης. Η νηστεία ανεβάζει την προσευχή στον ουρανό, με το να γίνεται τρόπον τινά η φτερούγα στην πορεία προς τα άνω. Η νηστεία κάνει τα σπίτια να προκόβουν, είναι η μητέρα της υγείας, η παιδαγωγός της νεότητας, το στολίδι των γερόντων, η καλή σύντροφος των οδοιπόρων, ο πιστός συγκάτοικος αυτών που συνοικούν.
Η νηστεία προστατεύει τα νήπια, σωφρονίζει τον νέο, κάνει σεβαστό τον γέροντα. Διότι τα γεράματα, στολισμένα με τη νηστεία, γίνονται πιο σεβαστά. Για τις γυναίκες είναι ο πιο κατάλληλος στολισμός, γι' αυτούς που βρίσκονται στην ακμή της ηλικίας, το χαλινάρι· είναι το φυλακτό των συζύγων και η τροφός αυτών που παρθενεύουν. Με αυτούς τους τρόπους η νηστεία βοηθά σε κάθε σπίτι.
Μέγας Βασίλειος
Νηστεύεις; Απόδειξε μου το δια μέσου των ίδιων εργων. Ποια έργα εννοεί; Αν δεις φτωχό, να τον ελεήσεις. Αν δεις εχθρό, να συμφιλιωθείς μαζί του. Ας μη νηστεύει λοιπόν μόνο το στόμα, αλλά και το μάτι και η ακοή, και τα πόδια και τα χέρια και όλα τα μέλη του σώματός μας.
Να νηστεύουν τα χέρια, παραμένοντας καθαρά από την αρπαγή και την πλεονεξία. Να νηστεύουν τα πόδια, ξεκόβοντας από τους δρόμους που οδηγούν σε αμαρτωλά θεάματα. Δεν τρως κρέας; Να μη φας και την ακολασία δια μέσου των ματιών. Ας νηστεύει και η ακοή. Και νηστεία της ακοής είναι να μη δέχεται κακολογίες και διαβολές... Ας νηστεύει και το στόμα από αισχρά λόγια και λοιδορίες. Διότι τι όφελος έχουμε, όταν απέχουμε από πουλερικά και ψάρια, δαγκώνουμε όμως και κατατρώμε τους αδελφούς μας;.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Ας έρθει, λοιπόν, ανάμεσά μας ο μαθητής του Χριστού. Ας μας διδάξει τον τρόπο της νηστείας. Ας τον ακούσουμε που λέει: «Νηστεία καθαρή και αμόλυντη ενώπιον του Θεού και Πατέρα είναι αυτή: να επισκέπτεται κανείς ορφανά και χήρες στη θλίψη τους και να τηρεί τον εαυτό του αμόλυντο από τον κόσμο». Πώς όμως και με ποιο τρόπο θα επιτύχουμε αυτά που ελέχθησαν, είναι εύκολο να ανεύρουμε. Διότι αρκεί, νομίζω, γι᾿ αυτούς που σκέπτονται σωστά και αυτός ο φυσικός νόμος, που αφ᾿ ενός μας διδάσκει να μισούμε όσα φαίνεται να είναι αντίθετα στις θείες εντολές και αφ᾿ ετέρου μας παρακινεί να κρατούμε μέσα μας το θέλημα του Νομοθέτου Χριστού.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας
Οι βασικές νηστείες των χριστιανών είναι:
1) Η Σαρακοστή των Χριστουγέννων
Από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι και τις 24 Δεκεμβρίου. Υπογραμμίζουμε ότι και η παραμονή των Χριστουγέννων είναι ημέρα αυστηρής νηστείας. Καταλύουμε το ψάρι, εκτός από την Τετάρτη και την Παρασκευή.
2) Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή
Από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο.
3) Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων
Από τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων μέχρι και τις 28 Ιουνίου. Καταλύουμε το ψάρι, εκτός από την Τετάρτη και την Παρασκευή.
4) Η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου
Από την 1η έως και τις 14 Αυγούστου.
5) Η νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής σε όλο τον χρόνο (εκτός από κάποιες συγκεκριμένες ημέρες που η Εκκλησία μας επιτρέπει την κατάλυση)
6) Η ημέρα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)
7) Η παραμονή των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου)
8) Η μνήμη της αποτομής της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου (29 Αυγούστου)
Δεν νηστεύουμε, έχουμε κατάλυση δηλαδή στα πάντα:
α) Την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου (από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου έως και την Κυριακή του Ασώτου)
β) Μετά την Κυριακή του Πάσχα, όλη την εβδομάδα της Διακαινησίμου, μέχρι και την Κυριακή του Θωμά
γ) Μετά την Πεντηκοστή (μέχρι και την Κυριακή των Αγίων Πάντων)
δ) Από Χριστούγεννα μέχρι και τα Θεοφάνεια (εκτός της παραμονής των Θεοφανείων, που είναι ημέρα νηστείας)
Κατάλυση ιχθύος, δηλ. τρώμε ψάρια, έχουμε τις παρακάτω ημέρες:
α) Την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25 Μαρτίου)
β) Την Κυριακή των Βαΐων (το μεσημέρι)
γ) Την εορτή της μεταμορφώσεως του Κυρίου (6 Αυγούστου)
δ) Την εορτή των Εισοδείων της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)
faneromenihol.gr