Μ’ αυτή την ευαγγελική διήγηση (Μάρκ. 2, 1-12) κλείνει η Εκκλησία μας την δεύτερη εβδομάδα των Νηστειών. Η Μεγάλη Σαρακοστή προχωρεί και μαζί της ο καθένας μας καλείται να μην λησμονήσει τις πρώτες ημέρες της. Να επαναφέρει το σώμα και την ψυχή του στην στάση της προσευχής και της στροφής στον εαυτό μας. Γιατί, καθώς ο χρόνος μας κάνει να συνηθίζουμε στη νηστεία, ταυτόχρονα μάς δημιουργεί το αίσθημα της επανάπαυσης. Γι’ αυτό και η προβολή των πνευματικών μορφών της πίστης μας, όπως ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Για να συνδυάσουμε τα νοήματα του Ευαγγελίου με τον βίο των αγίων και να επανέλθουμε στον πνευματικό αγώνα. Είναι στάδιο η Σαρακοστή. Νικητής εξέρχεται όποιος αντέξει μέχρι το τέλος.
Η αποστέγαση του σπιτιού της Καπερναούμ από τους τέσσερις πιστούς ανθρώπους μας δείχνει έναν δρόμο σπουδαίο. Ότι η πνευματική προσπάθεια χρειάζεται εφευρετικότητα. Χρειάζεται επιμονή. Χρειάζεται πίστη στον σκοπό, που είναι η συνάντηση με τον Χριστό. Χρειάζεται εκζήτηση της ίασης του «είναι» μας από εκείνον και τη ζωή της Εκκλησίας. Γιατί ο διάβολος και ο κόσμος που προσπαθούν να μας αποτραβήξουν από τον Χριστό, όπως επίσης και ο παλαιός άνθρωπος που εμφωλεύει μέσα μας, αποτελούν εμπόδια, «βαρίδια» πνευματικά, τα οποία απαιτούν συντονισμένη προσπάθεια και «νουν Χριστού» για να μην μας παρασύρουν στον Άδη του ατομοκεντρισμού, στον Άδη του σαρκικού φρονήματος, στον Άδη της απογοήτευσης ότι δεν γίνεται τίποτα.
Αλλά η ίδια η αποστέγαση αποτελεί για τον καθέναν μας ένα γεγονός που έχει να κάνει με την καθαυτό εσωτερική μας πορεία. Η στάση των γραμματέων μας δείχνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν κλειστές τις στέγες της ψυχής τους και δεν αφήνουν το Φως της παρουσίας του Χριστού να εισέλθει και να τους φωτίσει. Δεν αφήνουν την αγάπη του Θεού να αγγίξει τον εσωτερικό τους κόσμο. Δεν επιτρέπουν σε άλλους να χωρέσουν μέσα τους, αλλά γεμίζουν με την αίσθηση της αυτάρκειας ότι είναι καλά. Η στάση των ανθρώπων που εξασφάλισαν την θέση τους στο σπίτι δείχνει ότι υπάρχουν εκείνοι που τον Χριστό τον θέλουν για τον εαυτό τους και δεν τους ενδιαφέρει εάν υπάρχουν και άλλοι που θα ήθελαν να Τον δούνε, να Τον ακούσουν, να Τον γνωρίσουν, να γιατρευτούν από Εκείνον. Κι έτσι εγκλωβίζουνε ακόμη και το πνευματικό γεγονός της συνάντησης με τον Χριστό σε αφορμή περιχαράκωσής τους και δεν είναι έτοιμοι να Τον μοιραστούνε με τους άλλους, με αποτέλεσμα η ψυχή να μοιάζει με χώρο φαρισαϊκό, που θέλει το Θεό προς ατομικήν δόξαν και επιχειρεί να Τον εμποδίσει να λάμψει ενώπιον του κόσμου και των άλλων.
Αποστέγαση χρειαζόμαστε και σε σχέση με τους εμπαθείς λογισμούς και τις επιθέσεις της αμαρτίας που κάνουν την καρδιά μας «πέτρινη». Μας κάνουν να ασχολούμαστε μόνο με τον εαυτό μας. Μας κάνουν να βλέπουμε τους άλλους ως αντικείμενα προς χρήσιν. Να κοιτάμε να πάρουμε από αυτούς, να τους εξουσιάσουμε, να τους κατακρίνουμε, να αμαρτήσουμε μαζί τους. Και πετρώνει η ψυχή μας, γιατί δεν μπορούμε να βρούμε αληθινή χαρά στη ζωή μας. Το κυνήγι της εξουσίας, της φιληδονίας, της φιλαυτίας είναι μία πλάνη. Δίνει την ψευδαίσθηση πως μόνο έτσι ο άνθρωπος μπορεί να βρει την χαρά, αλλά υπονομεύει την δυνατότητα του ανθρώπου να δει τον κόσμο πνευματικά. Και η αληθινή χαρά βρίσκεται στην κοινωνία με το Θεό, στους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, που καθιστούν την ύπαρξή μας «σάρκινη», δηλαδή ευαίσθητη, δοτική, αγαπητική, ανοιχτή στην μακροθυμία και την συγχωρητικότητα του Θεού, γιατί πρώτοι εμείς «αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών» και νικάμε έτσι τους μάταιους λογισμούς, που μας εγκλωβίζουν στον εαυτό και τα πάθη μας.
Αποστέγαση χρειαζόμαστε και σε σχέση με τον ίδιο τον κόσμο. Πολλές φορές μοιάζουμε να έχουμε τον νου και την καρδιά μας προσανατολισμένα στον παρόντα χρόνο και κόσμο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην αφήνουμε περιθώριο στον Χριστό να μιλήσει στην ύπαρξή μας. Η αμαρτία, η ανομία, ο τρόπος της εποχής μας που στηρίζεται στα δικαιώματά μας και αμνηστεύει δικαιολογώντας κάθε παρεκτροπή μας (όχι όμως και όλων όσων είναι ταγοί της κοινωνίας), μας δείχνει ότι η στέγη της υπάρξεώς μας είναι κλειστή στο Θεό, το Ευαγγέλιο, την αγάπη. Γι’ αυτό και η αποστέγαση που μπορεί να μας δώσει η προσευχή, η άσκηση, ο αγώνας για την αρετή και η αγάπη για τους άλλους, αποτελεί κλειδί για να μπορέσει ο Χριστός να φωτίσει την ύπαρξή μας και να την μεταμορφώσει.
Άνοιγμα στον συνάνθρωπο και μοίρασμα της σχέσης μας με τον Χριστό στη ζωή της Εκκλησίας είναι ο ένας τρόπος της αποστέγασης. Αναπροσανατολισμός της ύπαρξής μας στον πνευματικό χρόνο που μας δίδει ο Χριστός και υπερνίκηση της επίθεσης που μας κάνει ο εκκοσμικευμένος πολιτισμός μας, είναι ο δεύτερος τρόπος. Μεταμόρφωση της πέτρινης από το πνεύμα της εξουσίας, της φιληδονίας και της φιλαυτίας καρδιάς μας σε «σάρκινη», δηλαδή σε δεκτική της αγάπης του Θεού και δοτική στους άλλους είναι ο τρίτος τρόπος. Και όλα αυτά με προσευχή, άσκηση, αγώνα αρετής και αγάπη, όχι θεωρία δηλαδή, αλλά έμπρακτη βίωση, είναι ο τέταρτος τρόπος της αποστέγασης και του ανοίγματος της ύπαρξής μας.
Ο παραλυτικός της Καπερναούμ δεν μπορούσε να αποστεγάσει ο ίδιος το σπίτι στο οποίο βρισκόταν ο Χριστός. Είχε όμως τέσσερις φίλους του κοντά του. Άραγε, ο καθένας από εμάς σε ποιον μοιάζει; Στον παραλυτικό ή στους φίλους του; Ή μήπως μοιάζουμε στους παρατηρητές του Χριστού και της αποστέγασης ή, ακόμη χειρότερα, στους γραμματείς που κατέκριναν; Ας δώσει ο καθένας μας την απάντηση, καθώς προχωρά η Μεγάλη Σαρακοστή, ταις πρεσβείαις των Αγίων μας.
