Σήμερα που βρισκόμαστε στο μέσον περίπου της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής προβάλλει η Εκκλησία μας τον Σταυρό του Χριστού για να τον προσκυνήσουν οι πιστοί και να συνεχίσουν έτσι ενισχυμένοι τον πνευματικό αγώνα που θα τους φέρει, στην Μ. Εβδομάδα και το Πάσχα, διαβάζει δε την περικοπή με τα ακόλουθα λόγια του Χριστού που απηύθυνε
προς τους μαθητές του μόλις τους προανήγγειλε τον επικείμενο σταυρικό του θάνατο: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει τον σταυρό του και ας με εξακολουθήσει. Γιατί όποιος θέλει να σώσει την ζωή του, θα την χάσει· οποίος όμως χάσει την ζωή του για μένα και για το ευαγγέλιο, αυτός θα την σώσει. Γιατί τί θα ωφελήσει τον άνθρωπο εάν κερδίσει όλο τον κόσμο αλλά χάσει την ψυχή του; ή ποιό αντάλλαγμα μπορεί να δώσει κανείς για την ψυχή του; Όποιος εντραπεί έμενα και τήν διδασκαλία μου σ’ αυτή την γεμάτη αμαρτίες γενεά, θα αισθανθεί ντροπή γι’ αυτόν ο υιός του άνθρωπου όταν έλθει με όλη την δόξα του Πατέρα του και με τους αγίους αγγέλους. Και τους έλεγε ακόμη· αλήθεια σας λέγω ότι είναι μερικοί ανάμεσα σας που δεν θα πεθάνουν πριν δουν την βασιλεία του Θεού να έρχεται με δύναμη. (Μάρκ. 8. 34 – 9, 1) .
Τα λόγια αυτά είναι πολύ σημαντικά και βαριά γι’ αυτούς που θέλουν να είναι μαθητές του Ιησού, μαθητές με την ευρύτερη έννοια του οπαδού του, του χριστιανού. Εφ’ όσον ο Ιησούς έχει να αντιμετωπίσει όχι την δόξα αλλά τον σταυρό και το πάθος, δεν μπορεί να είναι διαφορετική και η τύχη των οπαδών του, εάν θέλουν βέβαια να είναι στην ουσία, όχι μόνο στο όνομα, οπαδοί του.
Καταναγκασμός όμως δεν υπάρχει στην διδασκαλία του Χριστιανισμού. Μπορεί κανείς ελεύθερα να αποφασίσει τον δρόμο του σταυρού αφού αναλογισθεί πρώτα τις δυσκολίες και αναλάβει υπεύθυνα τις ευθύνες: «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού». Η απάρνηση του εαυτού μας και η άρση του σταυρού επί των ώμων είναι οι βασικές προϋποθέσεις για να ακολουθήσουμε τον Χριστό. Αρνούμαι τον εαυτόν μου, σημαίνει :εγκαταλείπω τις νόμιμες και δίκαιες απαιτήσεις, τις φυσιολογικές και δικαιολογημένες επιθυμίες που έχει το εγώ μου μέσα στη ζωή, αρνούμαι την ασφάλεια μιας καλαβολεμένης ζωής, για να αποδυθώ στην κατά τα κριτήρια του κόσμου αβεβαιότητα και ανασφάλεια που συνεπάγεται το να ακολουθώ τον Χριστό στον δρόμο του πάθους. Ο εμπειρικός άνθρωπος, όπως τον γνωρίζουμε όλοι μας. ζητεί την τακτοποίηση και την ασφάλεια, την αποφυγή της σκέψεως του θανάτου, την παράταση της ζωής του με κάθε τρόπο. Με μια παράξενη όμως επιχειρηματολογία για την ανθρώπινη λογική ο Χριστός διδάσκει ότι η ζωή κερδίζεται μόνον όταν χαθεί. Η θυσία της ζωής οδηγεί στην κατεξοχήν ζωή. Ο Χριστός χρησιμοποιεί στις φράσεις του αυτές την λέξη «ψυχή» με την διπλή έννοια της ζωής, της βιολογικής ζωής και της αιώνιας ζωής που είναι δώρο του Θεού. Όποιος θέλει την πραγματική ζωή, πρέπει να θυσιάσει την εύκολη ζωή του κόσμου.
Τα λόγια αυτά προϋποθέτουν ή προβλέπουν συνθήκες διωγμού κατά των χριστιανών, διωγμού μπροστά στον οποίο είναι δυνατό να φοβηθεί κανείς και να αρνηθεί την πίστη του με αποτέλεσμα να χάσει την πραγματική ζωή. Δεν χάνουν την βαρύτητά τους όμως τα λόγια αυτά ακόμη κι’ όταν δεν υπάρχει διωγμός. Είναι βέβαια αυτονόητο ότι, όταν κανείς συμβιβαστεί με τις δυνάμεις της ζωής μέσα στον κόσμο και βολευτεί μέσα στην ασφάλεια της οργανωμένης κοινωνίας, δεν αντιμετωπίζει θέμα διωγμού ή πάθους, ή θυσίας της ζωής του.
Σε ποιές όμως περιπτώσεις μπορεί κανείς σήμερα να μιλά για σταυρό και για μαρτύριο; Μήπως αυτά είναι ηρωικές πραγματικότητες του παρελθόντος της Εκκλησίας μας; Ο συνεπής Χριστιανισμός δεν είναι μόνο ιστορικό παρελθόν αλλά μπορεί να είναι και ζωντανό παρόν. Όταν μέσα σ’ ένα κόσμο πεσμένων αξιών μπορείς να πιστεύεις στις άξιες της πίστεως, όταν μέσα στο συνηθισμένο ψέμα εσύ συντάσσεσαι με το μέρος της αλήθειας, όταν όλοι κάνουν τα πάντα για να ικανοποιήσουν τον εαυτό τους και εσύ τον αρνείσαι, όταν όλοι συμβιβάζονται για να εξασφαλιστούν κι’ εσύ δεν προδίδεις τις αρχές σου με κίνδυνο να ζημιωθείς και να χάσεις την θέση σου, όταν οι άλλοι ορθολογιστικά εξηγούν τα πάντα με ενδοκοσμικό πρίσμα, ενώ την δική σου καρδιά την ζεσταίνει η ελπίδα της αναστάσεως, τότε είσαι πραγματικός μαθητής του Ιησού, που τον ακολουθείς στον δύσκολο δρόμο της θυσίας. Όλα αυτά όμως που φαίνονται αδύνατα για τον φυσιολογικό άνθρωπο, γίνονται πραγματικότητες μέσα στην περιοχή της χάρης του Θεού που αναγεννά και μεταβάλλει τον άνθρωπο σε νέο δημιούργημα, σε «καινή κτίση». Ένα μήνυμα λοιπόν εκούσιας αυταπαρνήσεως μας απευθύνει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, αυταπαρνήσεως όχι για οποιοδήποτε άλλο λόγο αλλά για το Χριστό και το Ευαγγέλιο. Οι ήρωες της πίστεως και οι άγιοι της Εκκλησίας μας δεν είναι μόνον μορφές του μακρινού παρελθόντος· μπορούν να γίνουν και ζωντανές πραγματικότητες στην σύγχρονή μας εποχή.
(Ι. Δ. Καραβιδόπουλου, Καθηγητού Παν/μίου, «Οδός ελπίδας»)
προς τους μαθητές του μόλις τους προανήγγειλε τον επικείμενο σταυρικό του θάνατο: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει τον σταυρό του και ας με εξακολουθήσει. Γιατί όποιος θέλει να σώσει την ζωή του, θα την χάσει· οποίος όμως χάσει την ζωή του για μένα και για το ευαγγέλιο, αυτός θα την σώσει. Γιατί τί θα ωφελήσει τον άνθρωπο εάν κερδίσει όλο τον κόσμο αλλά χάσει την ψυχή του; ή ποιό αντάλλαγμα μπορεί να δώσει κανείς για την ψυχή του; Όποιος εντραπεί έμενα και τήν διδασκαλία μου σ’ αυτή την γεμάτη αμαρτίες γενεά, θα αισθανθεί ντροπή γι’ αυτόν ο υιός του άνθρωπου όταν έλθει με όλη την δόξα του Πατέρα του και με τους αγίους αγγέλους. Και τους έλεγε ακόμη· αλήθεια σας λέγω ότι είναι μερικοί ανάμεσα σας που δεν θα πεθάνουν πριν δουν την βασιλεία του Θεού να έρχεται με δύναμη. (Μάρκ. 8. 34 – 9, 1) .
Τα λόγια αυτά είναι πολύ σημαντικά και βαριά γι’ αυτούς που θέλουν να είναι μαθητές του Ιησού, μαθητές με την ευρύτερη έννοια του οπαδού του, του χριστιανού. Εφ’ όσον ο Ιησούς έχει να αντιμετωπίσει όχι την δόξα αλλά τον σταυρό και το πάθος, δεν μπορεί να είναι διαφορετική και η τύχη των οπαδών του, εάν θέλουν βέβαια να είναι στην ουσία, όχι μόνο στο όνομα, οπαδοί του.
Καταναγκασμός όμως δεν υπάρχει στην διδασκαλία του Χριστιανισμού. Μπορεί κανείς ελεύθερα να αποφασίσει τον δρόμο του σταυρού αφού αναλογισθεί πρώτα τις δυσκολίες και αναλάβει υπεύθυνα τις ευθύνες: «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού». Η απάρνηση του εαυτού μας και η άρση του σταυρού επί των ώμων είναι οι βασικές προϋποθέσεις για να ακολουθήσουμε τον Χριστό. Αρνούμαι τον εαυτόν μου, σημαίνει :εγκαταλείπω τις νόμιμες και δίκαιες απαιτήσεις, τις φυσιολογικές και δικαιολογημένες επιθυμίες που έχει το εγώ μου μέσα στη ζωή, αρνούμαι την ασφάλεια μιας καλαβολεμένης ζωής, για να αποδυθώ στην κατά τα κριτήρια του κόσμου αβεβαιότητα και ανασφάλεια που συνεπάγεται το να ακολουθώ τον Χριστό στον δρόμο του πάθους. Ο εμπειρικός άνθρωπος, όπως τον γνωρίζουμε όλοι μας. ζητεί την τακτοποίηση και την ασφάλεια, την αποφυγή της σκέψεως του θανάτου, την παράταση της ζωής του με κάθε τρόπο. Με μια παράξενη όμως επιχειρηματολογία για την ανθρώπινη λογική ο Χριστός διδάσκει ότι η ζωή κερδίζεται μόνον όταν χαθεί. Η θυσία της ζωής οδηγεί στην κατεξοχήν ζωή. Ο Χριστός χρησιμοποιεί στις φράσεις του αυτές την λέξη «ψυχή» με την διπλή έννοια της ζωής, της βιολογικής ζωής και της αιώνιας ζωής που είναι δώρο του Θεού. Όποιος θέλει την πραγματική ζωή, πρέπει να θυσιάσει την εύκολη ζωή του κόσμου.
Τα λόγια αυτά προϋποθέτουν ή προβλέπουν συνθήκες διωγμού κατά των χριστιανών, διωγμού μπροστά στον οποίο είναι δυνατό να φοβηθεί κανείς και να αρνηθεί την πίστη του με αποτέλεσμα να χάσει την πραγματική ζωή. Δεν χάνουν την βαρύτητά τους όμως τα λόγια αυτά ακόμη κι’ όταν δεν υπάρχει διωγμός. Είναι βέβαια αυτονόητο ότι, όταν κανείς συμβιβαστεί με τις δυνάμεις της ζωής μέσα στον κόσμο και βολευτεί μέσα στην ασφάλεια της οργανωμένης κοινωνίας, δεν αντιμετωπίζει θέμα διωγμού ή πάθους, ή θυσίας της ζωής του.
Σε ποιές όμως περιπτώσεις μπορεί κανείς σήμερα να μιλά για σταυρό και για μαρτύριο; Μήπως αυτά είναι ηρωικές πραγματικότητες του παρελθόντος της Εκκλησίας μας; Ο συνεπής Χριστιανισμός δεν είναι μόνο ιστορικό παρελθόν αλλά μπορεί να είναι και ζωντανό παρόν. Όταν μέσα σ’ ένα κόσμο πεσμένων αξιών μπορείς να πιστεύεις στις άξιες της πίστεως, όταν μέσα στο συνηθισμένο ψέμα εσύ συντάσσεσαι με το μέρος της αλήθειας, όταν όλοι κάνουν τα πάντα για να ικανοποιήσουν τον εαυτό τους και εσύ τον αρνείσαι, όταν όλοι συμβιβάζονται για να εξασφαλιστούν κι’ εσύ δεν προδίδεις τις αρχές σου με κίνδυνο να ζημιωθείς και να χάσεις την θέση σου, όταν οι άλλοι ορθολογιστικά εξηγούν τα πάντα με ενδοκοσμικό πρίσμα, ενώ την δική σου καρδιά την ζεσταίνει η ελπίδα της αναστάσεως, τότε είσαι πραγματικός μαθητής του Ιησού, που τον ακολουθείς στον δύσκολο δρόμο της θυσίας. Όλα αυτά όμως που φαίνονται αδύνατα για τον φυσιολογικό άνθρωπο, γίνονται πραγματικότητες μέσα στην περιοχή της χάρης του Θεού που αναγεννά και μεταβάλλει τον άνθρωπο σε νέο δημιούργημα, σε «καινή κτίση». Ένα μήνυμα λοιπόν εκούσιας αυταπαρνήσεως μας απευθύνει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, αυταπαρνήσεως όχι για οποιοδήποτε άλλο λόγο αλλά για το Χριστό και το Ευαγγέλιο. Οι ήρωες της πίστεως και οι άγιοι της Εκκλησίας μας δεν είναι μόνον μορφές του μακρινού παρελθόντος· μπορούν να γίνουν και ζωντανές πραγματικότητες στην σύγχρονή μας εποχή.
(Ι. Δ. Καραβιδόπουλου, Καθηγητού Παν/μίου, «Οδός ελπίδας»)
fdathanasiou.wordpress.com
