Στην πρώτη πρωινή συνεδρία εισηγητές ήταν οι Δρ. Tarek Mitri, πρ. Υπουργός Πληροφοριών της Κυβέρνησης του Λιβάνου και ο Δρ. Assad Elias Kattan, Καθηγητής στην Έδρα Ορθόδοξης Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Műnster (Γερμανία) και Διευθυντής του Κέντρου Θρησκευτικών Σπουδών στο ίδιο Πανεπιστήμιο.
Ο Δρ. Tarek Mitri ανέπτυξε το θέμα: «Οι Χριστιανοί στην Μέση Ανατολή: Ανάμεσα στο καθεστώς προστασίας των μειονοτήτων και της πλήρους ιθαγένειας». Ο εισηγητής αναφέρθηκε στις ελπίδες που γεννήθηκαν στους Άραβες Χριστιανούς στο πλαίσιο της «Αραβικής Άνοιξης». Συζήτησε την δυναμική που αναπτύσσεται στην περιοχή και ιδιαίτερα εντός της χριστιανικής κοινότητας και έδωσε έμφαση στην σπουδαιότητα και αναγκαιότητα της υπέρβασης της επικέντρωσης του ενδιαφέροντος σε μειοψηφικές ταυτότητες, προβάλλοντας τη σημασία διαμόρφωσης μιας ταυτότητας κοινής ιθαγένειας.
Ο Δρ. Assaad Elias Kattan μίλησε με θέμα: «Η παρουσία των Χριστιανών στον αραβικό κόσμο: σε αναζήτηση ‘ρόλου’». Ο χριστιανικός λόγος στη Μέση Ανατολή φαίνεται να παίζει σύμφωνα με τους κανόνες της ιδεολογίας του ‘ρόλου’. Κάποιος θα μπορούσε να περιγράψει αυτήν την ιδεολογία ως εξής: προκειμένου να επιβιώσουν οι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή θα πρέπει να αποδειχθούν χρήσιμοι και να παίξουν έναν επωφελή ρόλο για το περιβάλλον τους. Όσο η χρησιμότητα τους ισχύει, αποκτά σημασία και η παρουσία τους. στην αντίθετη περίπτωση η παρουσία τους απειλείται και ακυρώνεται. Ωστόσο, αυτή η ιδεολογία υπενθυμίζει τους Μέσους Χρόνους, στο βαθμό που κάποιος ασχολείται με τους Χριστιανούς ως μια συλλογική οντότητα, της οποίας η ύπαρξη εξαρτάται από την παραγωγικότητά και την αποδοτικότητά της. Τόσο οι Χριστιανοί όσο και οι Μουσουλμάνοι καλούνται σήμερα να ανακαλύψουν εκ νέου την αξία της αυθεντικής ιθαγένειας για τη διαμόρφωση σύγχρονων και ελεύθερων Αραβικών κοινωνιών.
Στο τέλος της συνεδρίας αυτής αναγνώσθηκε από τον Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνάτιο ο χαιρετισμός-μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου του Β΄, όπου τονίστηκε η σημασία και σπουδαιότητα του συνεδρίου σε σχέση με την παρουσία και τα προβλήματα των χριστιανών, όλων των παραδόσεων, στις περιοχές της Μέσης Ανατολής.
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι υιοθετήθηκε η πρόταση του Υπουργού Πληροφοριών του Λιβάνου Tarek Mitri, έπειτα από σχετική παρέμβαση του Μητροπολίτη Ιγνατίου, να συγκροτηθεί σχετικό κείμενο-διακήρυξη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του συνεδρίου, το οποίο να περιλαμβάνει τα βασικά πορίσματα και προτάσεις του συνεδρίου και το οποίο θα επιδοθεί αρμοδίως στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ενόψει της επικείμενης σύναξης των Προκαθημένων των παλαίφατων Πατριαρχείων και της Εκκλησίας της Κύπρου που θα λάβει χώρα τον επόμενο Σεπτέμβριο στο Φανάρι.
Στη δεύτερη πρωινή συνεδρία εισηγητής ήταν ο Πρέσβης ε.τ. Afif Safieh πρ. Πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ουάσιγκτον, Μόσχα και Βατικανό.
Ο Πρέσβης ε.τ. Afif Safieh ανέπτυξε το θέμα: «Η πρόσφατη διεθνής αφύπνιση και το ενδιαφέρον για τη θέση των χριστιανών στη Μέση Ανατολή: μεταξύ αλληλεγγύης και πολιτικής εκμετάλλευσης». Ο Afif Safief προσέφερε μια πανοραμική εικόνα για το ρόλο των χριστιανών στην Παλαιστίνη και τη δημόσια ζωή της, από την πολιτική και τη διπλωματία, την εκπαίδευση και την ιατρική μέχρι τις τέχνες, τον πολιτισμό, το θέατρο και τη μουσική καταλήγοντας: «η Παλαιστίνη θα αναστηθεί και ξέρετε, εμείς στην Ιερουσαλήμ, έχουμε και προηγούμενη εμπειρία Αναστάσεως!».
Στην απογευματινή συνεδρία έλαβαν μέρος οι Δρ. Mary Mikhael, πρόεδρος του Near East School of Theology στηΒηρυτό και η Δρ. Elizabeth Prodromou, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και μέλος της Αμερικανικής Επιτροπής για τις θρησκευτικές ελευθερίες στην υφήλιο.
Η Δρ. Mary Mikhael μίλησε με θέμα: «Η θέση των γυναικών στις αραβικές κοινωνίες». Η Μέση Ανατολή αποτελεί το λίκνο των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών. Είναι γνωστό ότι οι κοινωνίες της Μέσης Ανατολής υπήρξαν οργανωμένες ως πατριαρχικές κοινωνίες. Μεταξύ των θρησκείας και πατριαρχίας, οι γυναίκες συχνά στερήθηκαν ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση και στη συμμετοχή τους στη λήψη των αποφάσεων που οδηγούν στην πρόοδο. Οι γυναίκες πιστεύουν ότι οι Εκκλησίες είναι υπεύθυνες για την αντιμετώπιση και διόρθωση κάθε αδικίας, η οποία εμποδίζει τις γυναίκες από την ενεργό συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων. Οι γυναίκες είναι ικανές να εμπλουτίσουν τη ζωή και τη μαρτυρία της Εκκλησίας και επομένως δεν θα πρέπει να εμποδίζονται στην ανάληψη καθοδηγητικών ρόλων. Οι γυναίκες είναι σε θέση να υπηρετούν την Εκκλησία και την κοινωνία, ελπίζοντας να κάνουν τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για τη ζωή όλων.
Η Δρ. Elizabeth Prodromou ανέπτυξε το θέμα: «Η πολιτική της θρησκευτικής εκκαθάρισης: Η εξαφάνιση του Χριστιανισμού στην Τουρκοκρατούμενη Κύπρο». Η εισήγηση εξέτασε τις συνθήκες της χριστιανικής παρουσίας στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο. Η βασική θέση της ομιλήτριας ήταν ότι μετά τη διχοτόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1974, οι Τουρκοκυπριακές αρχές και οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής ανέλαβαν και συνεχίζουν μια συστηματική πολιτική θρησκευτικής εκκαθάρισης, της οποίας ο στόχος είναι η εξαφάνιση κάθε χριστιανικού ίχνους (μνημείων ή ανθρώπων) από την τουρκοκρατούμενη Κύπρο.
Ο Δρ. Tarek Mitri ανέπτυξε το θέμα: «Οι Χριστιανοί στην Μέση Ανατολή: Ανάμεσα στο καθεστώς προστασίας των μειονοτήτων και της πλήρους ιθαγένειας». Ο εισηγητής αναφέρθηκε στις ελπίδες που γεννήθηκαν στους Άραβες Χριστιανούς στο πλαίσιο της «Αραβικής Άνοιξης». Συζήτησε την δυναμική που αναπτύσσεται στην περιοχή και ιδιαίτερα εντός της χριστιανικής κοινότητας και έδωσε έμφαση στην σπουδαιότητα και αναγκαιότητα της υπέρβασης της επικέντρωσης του ενδιαφέροντος σε μειοψηφικές ταυτότητες, προβάλλοντας τη σημασία διαμόρφωσης μιας ταυτότητας κοινής ιθαγένειας.
Ο Δρ. Assaad Elias Kattan μίλησε με θέμα: «Η παρουσία των Χριστιανών στον αραβικό κόσμο: σε αναζήτηση ‘ρόλου’». Ο χριστιανικός λόγος στη Μέση Ανατολή φαίνεται να παίζει σύμφωνα με τους κανόνες της ιδεολογίας του ‘ρόλου’. Κάποιος θα μπορούσε να περιγράψει αυτήν την ιδεολογία ως εξής: προκειμένου να επιβιώσουν οι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή θα πρέπει να αποδειχθούν χρήσιμοι και να παίξουν έναν επωφελή ρόλο για το περιβάλλον τους. Όσο η χρησιμότητα τους ισχύει, αποκτά σημασία και η παρουσία τους. στην αντίθετη περίπτωση η παρουσία τους απειλείται και ακυρώνεται. Ωστόσο, αυτή η ιδεολογία υπενθυμίζει τους Μέσους Χρόνους, στο βαθμό που κάποιος ασχολείται με τους Χριστιανούς ως μια συλλογική οντότητα, της οποίας η ύπαρξη εξαρτάται από την παραγωγικότητά και την αποδοτικότητά της. Τόσο οι Χριστιανοί όσο και οι Μουσουλμάνοι καλούνται σήμερα να ανακαλύψουν εκ νέου την αξία της αυθεντικής ιθαγένειας για τη διαμόρφωση σύγχρονων και ελεύθερων Αραβικών κοινωνιών.
Στο τέλος της συνεδρίας αυτής αναγνώσθηκε από τον Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνάτιο ο χαιρετισμός-μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου του Β΄, όπου τονίστηκε η σημασία και σπουδαιότητα του συνεδρίου σε σχέση με την παρουσία και τα προβλήματα των χριστιανών, όλων των παραδόσεων, στις περιοχές της Μέσης Ανατολής.
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι υιοθετήθηκε η πρόταση του Υπουργού Πληροφοριών του Λιβάνου Tarek Mitri, έπειτα από σχετική παρέμβαση του Μητροπολίτη Ιγνατίου, να συγκροτηθεί σχετικό κείμενο-διακήρυξη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του συνεδρίου, το οποίο να περιλαμβάνει τα βασικά πορίσματα και προτάσεις του συνεδρίου και το οποίο θα επιδοθεί αρμοδίως στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ενόψει της επικείμενης σύναξης των Προκαθημένων των παλαίφατων Πατριαρχείων και της Εκκλησίας της Κύπρου που θα λάβει χώρα τον επόμενο Σεπτέμβριο στο Φανάρι.
Στη δεύτερη πρωινή συνεδρία εισηγητής ήταν ο Πρέσβης ε.τ. Afif Safieh πρ. Πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ουάσιγκτον, Μόσχα και Βατικανό.
Ο Πρέσβης ε.τ. Afif Safieh ανέπτυξε το θέμα: «Η πρόσφατη διεθνής αφύπνιση και το ενδιαφέρον για τη θέση των χριστιανών στη Μέση Ανατολή: μεταξύ αλληλεγγύης και πολιτικής εκμετάλλευσης». Ο Afif Safief προσέφερε μια πανοραμική εικόνα για το ρόλο των χριστιανών στην Παλαιστίνη και τη δημόσια ζωή της, από την πολιτική και τη διπλωματία, την εκπαίδευση και την ιατρική μέχρι τις τέχνες, τον πολιτισμό, το θέατρο και τη μουσική καταλήγοντας: «η Παλαιστίνη θα αναστηθεί και ξέρετε, εμείς στην Ιερουσαλήμ, έχουμε και προηγούμενη εμπειρία Αναστάσεως!».
Στην απογευματινή συνεδρία έλαβαν μέρος οι Δρ. Mary Mikhael, πρόεδρος του Near East School of Theology στηΒηρυτό και η Δρ. Elizabeth Prodromou, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και μέλος της Αμερικανικής Επιτροπής για τις θρησκευτικές ελευθερίες στην υφήλιο.
Η Δρ. Mary Mikhael μίλησε με θέμα: «Η θέση των γυναικών στις αραβικές κοινωνίες». Η Μέση Ανατολή αποτελεί το λίκνο των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών. Είναι γνωστό ότι οι κοινωνίες της Μέσης Ανατολής υπήρξαν οργανωμένες ως πατριαρχικές κοινωνίες. Μεταξύ των θρησκείας και πατριαρχίας, οι γυναίκες συχνά στερήθηκαν ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση και στη συμμετοχή τους στη λήψη των αποφάσεων που οδηγούν στην πρόοδο. Οι γυναίκες πιστεύουν ότι οι Εκκλησίες είναι υπεύθυνες για την αντιμετώπιση και διόρθωση κάθε αδικίας, η οποία εμποδίζει τις γυναίκες από την ενεργό συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων. Οι γυναίκες είναι ικανές να εμπλουτίσουν τη ζωή και τη μαρτυρία της Εκκλησίας και επομένως δεν θα πρέπει να εμποδίζονται στην ανάληψη καθοδηγητικών ρόλων. Οι γυναίκες είναι σε θέση να υπηρετούν την Εκκλησία και την κοινωνία, ελπίζοντας να κάνουν τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για τη ζωή όλων.
Η Δρ. Elizabeth Prodromou ανέπτυξε το θέμα: «Η πολιτική της θρησκευτικής εκκαθάρισης: Η εξαφάνιση του Χριστιανισμού στην Τουρκοκρατούμενη Κύπρο». Η εισήγηση εξέτασε τις συνθήκες της χριστιανικής παρουσίας στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο. Η βασική θέση της ομιλήτριας ήταν ότι μετά τη διχοτόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1974, οι Τουρκοκυπριακές αρχές και οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής ανέλαβαν και συνεχίζουν μια συστηματική πολιτική θρησκευτικής εκκαθάρισης, της οποίας ο στόχος είναι η εξαφάνιση κάθε χριστιανικού ίχνους (μνημείων ή ανθρώπων) από την τουρκοκρατούμενη Κύπρο.
