Αυτό προέκυψε στην εκδήλωση που έγινε χθες Τετάρτη 15 Ιουνίου από τον Σύλλογο Φίλων Μονής Βατοπαιδίου στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη. Ομιλητές ήταν ο ίδιος ο ηγούμενος της Μονής Αρχιμανδρίτης Εφραίμ, ο Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιωάννης Κονιδάρης και ο Καθηγητής Ποινικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης Αρης Χαραλαμπάκης.
Χαιρετισμό εκ μέρους του Παναγιωτάτου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου έκανε ο Ηγούμενος της Ι. Μονής Αγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Δαβίδ Τζουμάκας.
Η προσφώνηση έγινε από τον κ. Κωνσταντίνο Λούλη, Πρόεδρο του Συλλόγου φίλων Μονής Βατοπαιδίου που αριθμεί πλέον 10 χιλιάδες. Μέλη. Τον συντονισμό είχε ο δημοσιογράφος Κώστας Τσαρούχας, ο οποίος και γνωστοποίησε στο κοινό τα τελευταία στοιχεία και πορίσματα.
«Οι μοναχοί δεν έχουν τίποτε δικό τους, δεν έχουν προσωπική περιουσία. Η διαχείριση των οικονομικών της Μονής έχει γνώμονα την προσφορά στην κοινωνία. Οι Ιερές Μονές είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Ο κάθε Ηγούμενος δεν έχει μόνον ιερή υποχρέωση έναντι των ιερών κανόνων αλλά είναι και τυπικά υποχρεωμένος έναντι του νόμου να προστατεύει την περιουσία της Μονής, δηλαδή την περιουσία του δημοσίου, γιατί αλλιώς θα κατηγορηθεί για απιστία δηλαδή για κακοδιαχείριση δημόσιας περιουσίας». Αυτό ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην προσφώνησή του ο κ. Κωνσταντίνος Λούλης τονίζοντας πως το γεγονός αυτό το συνειδητοποιούν κάθε ημέρα όλο και περισσότεροι άνθρωποι.
Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης ο Καθηγητής Ποινικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης κ. Αρης Χαραλαμπάκης με στοιχεία που παρουσίασε ουσιαστικά εκμηδένισε την ύπαρξη ποινικού αδικήματος από την πλευρά της Μονής, εκφράζοντας παράλληλα τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη όλων στην ελληνική δικαιοσύνη.
Από την πλευρά του ο Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννης Κονιδάρης, αναφέρθηκε εισαγωγικώς στο «δήθεν σκάνδαλο» του Βατοπαιδίου που ουδέποτε απεδείχθη και ως μόνη απτή συνέπεια είχε τελικώς τον αρνητικό θόρυβο σε βάρος της Ι. Μονής Βατοπαιδίου, του Αγιώνυμου Όρους και συνόλου του Ορθόδοξου Μοναχισμού.
Ακολούθως διέκρινε την ακτημοσύνη των μοναχών από το δικαίωμα, τη δυνατότητα αλλά και υποχρέωση των Μονών να διαθέτουν περιουσία για να είναι οικονομικώς αυτοδύναμες και να επιτελούν το πολυσχιδές κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο τους, επεσήμανε δε ότι στην προκειμένη περίπτωση νομικά ζητήματα παρουσιάζονται ως πολιτικά και πολιτικά ζητήματα περιβάλλονται τον μανδύα των νομικών και κατέκρινε αυστηρώς την «ελαφρά τη καρδία» ποινικοποίηση καθαρώς αστικών υποθέσεων.
Στη συνέχεια ο κ. Κονιδάρης αναφέρθηκε διεξοδικώς στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της λίμνης Βιστωνίδας, η οποία ανέκαθεν υπήρξε περιουσιακό στοιχείο της Μονής Βατοπαιδίου καθ’ όλες τις περιόδους της ζωής της, η οποία αρχίζει το 980 μ.Χ., δηλ. επί μια και πλέον χιλιετία, και επισήμανε ότι την πρώτη αμφισβήτηση της κυριότητας της Μονής επί της Λίμνης ήγειρε, όσο και αν αυτό φαίνεται οξύμωρο, η Ελληνική Πολιτεία μόλις εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Θράκης το 1920.
Παρότι το Ελληνικό Δημόσιο ήρξατο χειρών αδίκων, η Μονή Βατοπαιδίου, παράλληλα με την εδραία υποστήριξη των δικαιωμάτων της από τους κορυφαίους νομικούς της εποχής εκείνης, επεζήτησε την εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς. Η προσπάθεια αυτή εστέφθη με επιτυχία και, το 1924, επί της κυβερνήσεως Αλεξ. Παπαναστασίου το Ελληνικό Δημόσιο με Νόμο παραιτήθηκε πάσης αξιώσεώς του επί της λίμνης και μάλιστα έλαβε ως αντάλλαγμα 38.000 στρέμματα ιδιοκτησίας της Ι. Μονής Βατοπαιδίου στη Χαλκιδική.
Η συνέχεια κατέδειξε την αναξιοπιστία του Ελληνικού Κράτους, το οποίο τουλάχιστον δύο φορές αναγνώρισε την κυριότητα της Ι. Μονής Βατοπαιδίου επί της λίμνης Βιστωνίδας και άλλες τόσες την αμφισβήτησε, αθετώντας νόμους που το ίδιο ψήφισε.
Με την γλώσσα των αριθμών
Ο δημοσιογράφος Κώστας Τσαρούχας συντονιστής της εκδήλωση ανέφερε πως ένα από τα ζητήματα που ανέκυψαν στην υπόθεση της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου από την ανταλλαγή της Λίμνης αυτής με ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου είναι αυτό της ύπαρξης οικονομικής ζημίας η μη αυτού.
«Πολλοί έσπευσαν να αποφανθούν ότι πράγματι το Δημόσιο έχει υποστεί τεράστια ζημία, χωρίς όμως το όλο θέμα να έχει ερευνηθεί σε βάθος, ισχυριζόμενοι ότι ανταλλάχθηκε «νερό» με ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και ότι το ΣΟΕ υπερεκτίμησε την Λίμνη και τις παραλίμνιες εκτάσεις και υποτίμησε τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου», πρόσθεσε ο Κώστας Τσαρούχας.
Ποια είναι όμως η αλήθεια, που πρέπει να γνωρίζει η κοινή γνώμη, προκειμένου να μη παραπληροφορείται όσον αφορά τις ανταλλαγές εκτάσεων;
1. Όσοι προβάλλουν αυτού του είδους τις αιτιάσεις πρώτα απ’ όλα αγνοούν ότι πριν τις ανταλλαγές, εκτός από το ΣΟΕ, την Λίμνη εκτίμησε και ο διεθνής εκτιμητικός οίκος Richard Ellis καταλήγοντας σε συμπέρασμα ανάλογο εκείνο του ΣΟΕ.
2. Μετά την αμφισβήτηση των εκτιμήσεων του ΣΟΕ διενεργήθηκε εσωτερικός έλεγχος από την Επιτροπή Εσωτερικού Ελέγχουτου Σ.Ο.Ε. Σύμφωνα με αυτόν, γίνεται δεκτό ότι η μεθοδολογία που εφαρμόσθηκε από τους Εκτιμητές είναι η μόνη που θα μπορούσε να εφαρμοσθεί σύμφωνα με τα Διεθνή και Ευρωπαϊκά Εκτιμητικά Πρότυπα. Είναι δε σύμφωνη και με τις παραδοχές του ειδικού συμβούλου που προσλήφθηκε από αυτό (ΣΟΕ).
3. Η διοίκηση του ΣΟΕ δεν εξάντλησε τον έλεγχό της μόνο στον εσωτερικό έλεγχο. Ανέθεσε την επανεκτίμηση των ανταλλαγέντων στον Διεθνή Οίκο American Appraisal ο οποίος διαπίστωσε ότι οι τιμές του ΣΟΕ ευρίσκονται στο εύλογο εύρος με μικρέςδικαιολογημένες αποκλίσεις.
4. Οι δραματικές και υπερβολικές αποκλίσεις της αξίας των ακινήτων του Δημοσίου που αυτό επικαλείται, οφείλονται στο γεγονός του υπολογισμού της αξίας τους με βάση αντικειμενικές αξίες από τις Δ.Ο.Υ.
Αυτή η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι οι Δ.Ο.Υ, για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων, χρησιμοποίησαν τον αντικειμενικό προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών, που είναι εμπειρική μέθοδος και δεν έχει καμία σχέση με την αγοραία αξία αυτών.
Αδιάψευστη μαρτυρία για τον μη προσδιορισμό ζημίας του Δημοσίου συνιστά η έγγραφη αναφορά των οικονομικών επιθεωρητών του Υπουργείου Οικονομικών κ.κ. Πασσά, Ζελομοσίδη και Τετώρου, με αριθ. 1297/08.12.2008, οι οποίοι, αφού έλεγξαν όλα τα πορίσματα των κατά τόπους αρμοδίων Δ.Ο.Υ., χαρακτηρίζουν εαυτούς αναρμόδιους και αποφαίνονται σχετικά επί λέξει: «Συνεπώς δεν δυνάμεθα να απαντήσουμε, εάν τελικά το Δημόσιο ζημιώθηκε και κατά ποιο ποσό από τις εν λόγω ανταλλαγές».
5. Την ίδια αδυναμία εντοπισμού ζημίας του Δημοσίου είχε και η Προκαταρτική Επιτροπή της Βουλής η οποία ζήτησε από τον Υπουργό Οικονομικών τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων με την ανάθεση της διενεργείας εκτιμήσεων σε διεθνείς οίκους, πράγμα που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι δεν υφίσταται προσδιορισμός της ζημίας.
6. Από τον πολύμηνο και ενδελεχή έλεγχο Τράπεζας της Ελλάδος διαπιστώνεται, ότι δεν υπάρχει ούτε ένα ευρώ διακίνησης μαύρου χρήματος.
Ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου Αρχιμανδρίτης κ. Εφραίμ στην πνευματικού περιεχομένου ομιλία του με τίτλο «Μετάνοια, θεσμική και οικονομική κρίση» αναφέρθηκε στην μετάνοια ως κατάσταση ενώσεως του ανθρώπου με τον Θεό. Η μετάνοια είναι ένα ανεκτίμητο δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Με την μετάνοια συντελείται η κάθαρση της καρδιάς του ανθρώπου από τα πάθη, ο άνθρωπος αποκτά ενάρετη κατάσταση και φθάνει στον αγιασμό.
Επίσης ο Ηγούμενος Εφραίμ συνέδεσε την κρίση των θεσμών που ζούμε σήμερα με την κρίση του ανθρωπίνου προσώπου. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν γνωρίζει ότι το οντολογικό του περιεχόμενο είναι θεοειδές για αυτό ζει με ιδιοτέλεια, δεν ζει την μετάνοια, δεν αγωνίζεται για την απόκτηση της ενάρετης κατάστασης. Η δε οικονομική κρίση είναι απόρροια της θεσμικής και ουσιαστικά της ανθρωπολογικής κρίσεως. Πώς ένας άνθρωπος με εμπαθή και σκοτισμένο νου, με ιδιοτελή συμφέροντα μπορεί να κάνει σωστή διαχείριση των υλικών αγαθών;
Τέλος ο Γέροντας Εφραίμ τόνισε ότι η Μονή Βατοπαιδίου έχει πλήρη επίγνωση της πνευματικής και πολιτιστικής παραδόσεώς της και ότι θα φέρει εις πέρας αυτά που έχει προγραμματίσει ότι θα κάνει –έστω κάτω και από αυτές τις αντίξοες συνθήκες– προς δόξα της Εκκλησίας, της Ορθοδοξίας και για το καλό της πατρίδας.
Ντοκυμανταίρ με θέμα την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με προβολή ντοκυμανταίρ με θέμα την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου με το οποίο προβλήθηκε η ιστορία της Μονής και του Αγίου Όρους. Παρουσιάστηκαν διαχρονικά οι κτήτορες και δωρητές της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου, το τεράστιο μέγεθος της περιουσίας της Μονής που μέχρι το 1935 ξεπερνούσε το 1,5 εκατομμύριο στρέμματα. Επιπροσθέτως έγινε αναφορά στην Αθωνιάδα Σχολή, στην προσφορά της, στη σύγχρονη πραγματικότητά της και για πρώτη φορά έγινε σαφές μέσα από την εικόνα ότι η Μονή έδωσε όλα της τα μετόχια, όπως έπραξε και όλο το Άγιο Όρος, για την αποκατάσταση των προσφύγων. Τονίστηκε μέσα από την έρευνα και την εικόνα ότι 38.000 στρέμματα στην Χαλκιδική δόθηκαν για τον ίδιο σκοπό προκειμένου να λήξει συμβιβαστικά η αντιδικία με το Δημόσιο. Φάνηκε ότι ενώ η αντιδικία έπρεπε να είχε λήξει από τότε με Νομοθετικό Διάταγμα που εκδόθηκε το 1924, όμως από την αφερεγγυότητα του Δημοσίου ταλαιπωρείται η Μονή μέχρι σήμερα.
Νέα διαδικτυακή πύλη
Τέλος ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός» κ. Νικόλαος Γκουράρος παρουσίασε τη νέα διαδικτυακή πύλη www.pemptousia.com. Πρόκειται για ένα νέο διαδικτυακό περιοδικό του Συλλόγου των Φίλων Μονής Βατοπαιδίου βασισμένο στο περιεκτικό τρίπτυχο «Πολιτισμός – Επιστήμες – Θρησκεία». Αξιοποιώντας τα εργαλεία που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, το διαδικτυακό περιοδικό «Πεμπτουσία» θα ενημερώνεται σε καθημερινή βάση, ενώ θα προσφέρει, εκτός από τα γραπτά άρθρα και άφθονο οπτικοακουστικό υλικό (ομιλίες, μουσική, αποκλειστικές συνεντεύξεις, ταινίες, ντοκυμανταίρ αλλά και γενικότερου ενδιαφέροντος video clips).
