Το συνέδριο μεταδίδεται απευθείας από το δια-δικτυακό τηλεοπτικό σταθμό intv.gr με παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά και αγγλικά.
Στην έναρξη του συνεδρίου αναγνώστηκαν οι χαιρετισμοί του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου από τον Επίσκοπο Σινώπης Αθηναγόρα, (ο οποίος και εκπροσωπεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο), του Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνατίου, του Δημάρχου της πόλης του Βόλου Πάνου Σκοτινιώτη, όπως επίσης και ο χαιρετισμός του Συντονιστή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Παντελή Καλαϊτζίδη.
Στην πρώτη πρωινή συνεδρία εισηγητές ήταν οι π. Jamal Khader, Κοσμήτωρ στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Βηθλεέμ και μέλος της συντακτικής επιτροπής της Διακήρυξης Kairos, και ο π. Robert Smith από την Ευαγγελική-Λουθηρανική Εκκλησία των Η.Π.Α.
Ο π. Jamal Khader ανέπτυξε το θέμα «Η διακήρυξη ‘Kairos για την Παλαιστίνη’ και η συνάφειά της». Η διακήρυξηKairos γράφτηκε από όλους τους χριστιανούς της Παλαιστίνης και επιδιώκει να αντιμετωπίσει τα βασικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουν οι χριστιανικοί πληθυσμοί της περιοχής: Πως μπορεί να συμβάλλει η πίστη στην προσέγγιση και κατανόηση της κατάστασης της κατοχής και της αδικίας στην οποία ζούμε; Τι μπορούν να σημαίνουν για τους χριστιανούς της Παλαιστίνης σήμερα, η «Βασιλεία του Θεού», ή η εντολή για την αγάπη των εχθρών;
Στη συνέχεια ο π. Robert Smith μίλησε με θέμα «Αγγλο-αμερικανικός χριστιανικός Σιωνισμός: Οι επιπτώσεις για τους Παλαιστινίους Χριστιανούς». Σε απάντηση προς την Διακήρυξη Kairos που καλεί τους χριστιανούς της Δύσης να επανεξετάσουν τις βασικές θεολογικές θέσεις τους οι οποίες υποστηρίζουν άδικες πολιτικές επιλογές σε σχέση με το λαό της Παλαιστίνης, ο ομιλητής επεχείρησε να ερευνήσει γιατί οι Χριστιανοί της Δύσης υποστηρίζουν συχνά τέτοιες απόψεις. Προς την κατεύθυνση αυτή υποστηρίχθηκε ότι αυτές οι θεωρήσεις σε σχέση με τους χριστιανούς της Παλαιστίνης διαμορφώθηκαν μέσα από μια μακρά ιστορική αντιπαράθεση της Δύσης με το Ισλάμ, η οποία οδήγησε και σε ανάλογη αρνητική αντίληψη από τους Χριστιανούς της Ανατολής. Η διαίρεση αυτή θα μπορούσε να υπερβαθεί εάν οι Παλαιστίνιοι μπορούσαν να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά στη συνάφεια της Δύσης.
Στη δεύτερη πρωινή συνεδρία ομιλητές ήταν οι Δρ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Λέκτωρ του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ. και ο Δρ. Radu Preda, Αναπληρωτής Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Babes-Bolyai στη Ρουμανία και διευθυντής του Ινστιτούτου INTER.
Η Δρ. Αικ. Τσαλαμπούνη ανέπτυξε το θέμα «Η ‘εκλογή’ και ο λαός του Θεού: Μια ορθόδοξη θεολογική προσέγγιση». Στην εισήγησή της η ομιλήτρια εξέτασε τα θεολογικά θέματα της ‘εκλογής’ και του ‘λαού του Θεού’ στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Στο δεύτερο μέρος της εισήγησης έγινε ερμηνευτική προσέγγιση της ενότητας Ρωμ. 9-11. Προτάθηκε μια διαφορετική κατανόηση της ιδέας της εκλογής. Αντί η εκλογή να κατανοηθεί υπό το πρίσμα της αποκλειστικότητας μπορεί να λειτουργήσει περιεκτικά και να οδηγήσει σε μια αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών θρησκευτικών ομάδων.
Ο Radu Preda στην εισήγησή του με τίτλο «Η κατοχή ως αμαρτία: ο απανθρωπισμός του δυνάστη και του δυναστευόμενου» αναφέρθηκε στην εμπειρία της καταπίεσης από τον Κομμουνισμό στην Ρουμανία. Η διακήρυξηKairos αποτελεί ένα κείμενο που αναδεικνύει τη δραματική κατάσταση των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής. Ένας χριστιανός της Παλαιστίνης σηκώνει ένα διπλό σταυρό, θρησκευτικό αλλά και εθνικό. Η πιο σημαντική συμβολή της Διακήρυξης Kairos είναι η εισαγωγή της έννοιας «αμαρτία» στο πολιτικό και θρησκευτικό λεξιλόγιο.
Στην τρίτη συνεδρία ομιλητές ήταν οι Nicolas Abu-Mrad, Επίκουρος Καθηγητής Π.Δ. του Ινστιτούτου Ορθόδοξης Θεολογίας «Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός» του Πανεπιστημίου του Balamand και ο π. Phιlip Le Maters ιερέας της Ορθόδοξης Αντιοχειανής Αρχιεπισκοπής της Βόρειας Αμερικής και Κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του McMurry University στις Η.Π.Α.
Ο Δρ. Nicolas Abu-Mrad ανέπτυξε το θέμα «Η ‘Γη της Επαγγελίας’ στην ορθόδοξη θεολογία», όπου άσκησε κριτική στη χρήση της βιβλικής ιστορίας με σκοπό να δικαιωθεί κάθε σύγχρονη χρήση της σε επίπεδο κοινωνικό-πολιτικό, είτε χριστιανικό είτε ιουδαϊκό. Ως εναλλακτική πρόταση έναντι της θεώρησης ότι η βιβλική ιστορία αποτελεί ένα είδος συνέχειας μέσω της ιστορίας των Χριστιανών ή των Ιουδαίων, η άποψή του βασίζεται στο γεγονός ότι η κανονικότητα της Βίβλου διαμορφώνει από τις ίδιες τις ιστορίες της, κλειστές παραβολές, οι οποίες υπηρετούν να δώσουν οδηγίες στους αναγνώστες σχετικά με τη θέληση του Θεού και την αναγκαιότητα να ακολουθούμε το λόγο του. Επομένως οι έννοιες ‘Ισραήλ’ και ‘Γη της Επαγγελίας’ αποκτούν μια έννοια που αναδύεται από τα ίδια τα κείμενα, και δεν έχει ανάγκη συνέχισης στην ιστορία. Ιουδαίοι και Χριστιανοί καλούνται σ’αυτή την περίπτωση να εκπληρώσουν στη ζωή τους το κάλεσμα της Βίβλου για την πραγμάτωση μιας κοινότητας που ακολουθεί το λόγο και τις εντολές του.
Ο π. Phιlip Le Maters μίλησε με θέμα «Ορθόδοξες προσεγγίσεις για τη μη βίαιη αντίσταση». Αφού αναφέρθηκε στις ρίζες της σχετικής θεώρησης στο παράδειγμα και τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού έγινε λόγος για τους μάρτυρες και ομολογητές οι οποίοι με τη μη βίαιη αντίσταση αντιμετώπισαν και αρνήθηκαν να υπακούσουν στις απαιτήσεις της κοσμικής εξουσίας για την εγκατάλειψη της πίστης. Στις περιπτώσεις όπου η ίδια ύπαρξη της Εκκλησίας κινδυνεύει από εξόντωση, η διαρκής μαρτυρία της πίστης αποτελεί μια μορφή μη βίαιης αντίστασης. Στην Παλαιστίνη και σε άλλες περιοχές οι ορθόδοξοι Χριστιανοί οφείλουν να αρνούνται την υπακοή σε μη δίκαιους νόμους και να εργάζονται για τη διαμόρφωση ειρηνικών κοινωνιών, όπου όλοι θα γίνονται κατανοητοί μέσα στο πλαίσιο της κατανόησης του ανθρώπου ως εικόνας Θεού.
Στην τέταρτη και τελευταία συνεδρία της πρώτης ημέρας του συνεδρίου ομιλητές ήταν οι π. Mitri Raheb, Διευθυντής του Dijar Consortium στη Βηθλεέμ και η Δρ. Ελένη Κασσελούρη-Χατζηβασιλειάδη, διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και επιστημονική συνεργάτις της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών.
Ο π. Mitri Raheb ανέπτυξε το θέμα «Το αρχικό κείμενο και η συνάφεια: Μια Παλαιστινιακή χριστιανική ανάγνωση της Βίβλου». Το αρχικό κείμενο της Βίβλου συνδέεται βαθιά με την προ-πολιτική συνάφεια της Παλαιστίνης. Η θέση του εισηγητή είναι ότι οι χριστιανοί της Παλαιστίνης αποτελούν τη συνέχεια του λαού της Βίβλου. Αυτό σημαίνει ότι εάν θέλουμε να καταλάβουμε τι στα αλήθεια λέει η Βίβλος οφείλουμε να αφουγκραστούμε την εμπειρία των Χριστιανών της Παλαιστίνης.
Η Δρ. Ελένη Κασσελούρη-Χατζηβασιλειάδη στην εισήγησή της με θέμα «Ο πλησίον και η αγάπη των εχθρών» ανέλυσε την έννοια του πλησίον στη χριστιανική θεολογία. Αξιοποιώντας τις αναφορές της Καινής Διαθήκης για τη σημασία του πλησίον και την αγάπη προς τον εχθρό τόνισε ότι για την χριστιανική θεολογία και ειδικά την ορθόδοξη η αγάπη αποτελεί εντολή, καθήκον, «μαρτύρια» και «μαρτύριο». Ως έμπρακτο παράδειγμα της υπέρβασης των ορίων της φυλής, φύλου, έθνους και της αγάπης προς τον κάθε άλλο, οι Μητροπολίτες στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, διέσωσαν μεγάλο αριθμό Εβραίων θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή τους. Η Μητρόπολη Δημητριάδος είχε την εποχή εκείνη ως Μητροπολίτη τον κυρό Ιωακείμ, με την παρέμβαση του οποίου πολλοί Εβραίοι διασώθηκαν.
Ο π. Jamal Khader ανέπτυξε το θέμα «Η διακήρυξη ‘Kairos για την Παλαιστίνη’ και η συνάφειά της». Η διακήρυξηKairos γράφτηκε από όλους τους χριστιανούς της Παλαιστίνης και επιδιώκει να αντιμετωπίσει τα βασικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουν οι χριστιανικοί πληθυσμοί της περιοχής: Πως μπορεί να συμβάλλει η πίστη στην προσέγγιση και κατανόηση της κατάστασης της κατοχής και της αδικίας στην οποία ζούμε; Τι μπορούν να σημαίνουν για τους χριστιανούς της Παλαιστίνης σήμερα, η «Βασιλεία του Θεού», ή η εντολή για την αγάπη των εχθρών;
Στη συνέχεια ο π. Robert Smith μίλησε με θέμα «Αγγλο-αμερικανικός χριστιανικός Σιωνισμός: Οι επιπτώσεις για τους Παλαιστινίους Χριστιανούς». Σε απάντηση προς την Διακήρυξη Kairos που καλεί τους χριστιανούς της Δύσης να επανεξετάσουν τις βασικές θεολογικές θέσεις τους οι οποίες υποστηρίζουν άδικες πολιτικές επιλογές σε σχέση με το λαό της Παλαιστίνης, ο ομιλητής επεχείρησε να ερευνήσει γιατί οι Χριστιανοί της Δύσης υποστηρίζουν συχνά τέτοιες απόψεις. Προς την κατεύθυνση αυτή υποστηρίχθηκε ότι αυτές οι θεωρήσεις σε σχέση με τους χριστιανούς της Παλαιστίνης διαμορφώθηκαν μέσα από μια μακρά ιστορική αντιπαράθεση της Δύσης με το Ισλάμ, η οποία οδήγησε και σε ανάλογη αρνητική αντίληψη από τους Χριστιανούς της Ανατολής. Η διαίρεση αυτή θα μπορούσε να υπερβαθεί εάν οι Παλαιστίνιοι μπορούσαν να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά στη συνάφεια της Δύσης.
Στη δεύτερη πρωινή συνεδρία ομιλητές ήταν οι Δρ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Λέκτωρ του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ. και ο Δρ. Radu Preda, Αναπληρωτής Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Babes-Bolyai στη Ρουμανία και διευθυντής του Ινστιτούτου INTER.
Η Δρ. Αικ. Τσαλαμπούνη ανέπτυξε το θέμα «Η ‘εκλογή’ και ο λαός του Θεού: Μια ορθόδοξη θεολογική προσέγγιση». Στην εισήγησή της η ομιλήτρια εξέτασε τα θεολογικά θέματα της ‘εκλογής’ και του ‘λαού του Θεού’ στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Στο δεύτερο μέρος της εισήγησης έγινε ερμηνευτική προσέγγιση της ενότητας Ρωμ. 9-11. Προτάθηκε μια διαφορετική κατανόηση της ιδέας της εκλογής. Αντί η εκλογή να κατανοηθεί υπό το πρίσμα της αποκλειστικότητας μπορεί να λειτουργήσει περιεκτικά και να οδηγήσει σε μια αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών θρησκευτικών ομάδων.
Ο Radu Preda στην εισήγησή του με τίτλο «Η κατοχή ως αμαρτία: ο απανθρωπισμός του δυνάστη και του δυναστευόμενου» αναφέρθηκε στην εμπειρία της καταπίεσης από τον Κομμουνισμό στην Ρουμανία. Η διακήρυξηKairos αποτελεί ένα κείμενο που αναδεικνύει τη δραματική κατάσταση των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής. Ένας χριστιανός της Παλαιστίνης σηκώνει ένα διπλό σταυρό, θρησκευτικό αλλά και εθνικό. Η πιο σημαντική συμβολή της Διακήρυξης Kairos είναι η εισαγωγή της έννοιας «αμαρτία» στο πολιτικό και θρησκευτικό λεξιλόγιο.
Στην τρίτη συνεδρία ομιλητές ήταν οι Nicolas Abu-Mrad, Επίκουρος Καθηγητής Π.Δ. του Ινστιτούτου Ορθόδοξης Θεολογίας «Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός» του Πανεπιστημίου του Balamand και ο π. Phιlip Le Maters ιερέας της Ορθόδοξης Αντιοχειανής Αρχιεπισκοπής της Βόρειας Αμερικής και Κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του McMurry University στις Η.Π.Α.
Ο Δρ. Nicolas Abu-Mrad ανέπτυξε το θέμα «Η ‘Γη της Επαγγελίας’ στην ορθόδοξη θεολογία», όπου άσκησε κριτική στη χρήση της βιβλικής ιστορίας με σκοπό να δικαιωθεί κάθε σύγχρονη χρήση της σε επίπεδο κοινωνικό-πολιτικό, είτε χριστιανικό είτε ιουδαϊκό. Ως εναλλακτική πρόταση έναντι της θεώρησης ότι η βιβλική ιστορία αποτελεί ένα είδος συνέχειας μέσω της ιστορίας των Χριστιανών ή των Ιουδαίων, η άποψή του βασίζεται στο γεγονός ότι η κανονικότητα της Βίβλου διαμορφώνει από τις ίδιες τις ιστορίες της, κλειστές παραβολές, οι οποίες υπηρετούν να δώσουν οδηγίες στους αναγνώστες σχετικά με τη θέληση του Θεού και την αναγκαιότητα να ακολουθούμε το λόγο του. Επομένως οι έννοιες ‘Ισραήλ’ και ‘Γη της Επαγγελίας’ αποκτούν μια έννοια που αναδύεται από τα ίδια τα κείμενα, και δεν έχει ανάγκη συνέχισης στην ιστορία. Ιουδαίοι και Χριστιανοί καλούνται σ’αυτή την περίπτωση να εκπληρώσουν στη ζωή τους το κάλεσμα της Βίβλου για την πραγμάτωση μιας κοινότητας που ακολουθεί το λόγο και τις εντολές του.
Ο π. Phιlip Le Maters μίλησε με θέμα «Ορθόδοξες προσεγγίσεις για τη μη βίαιη αντίσταση». Αφού αναφέρθηκε στις ρίζες της σχετικής θεώρησης στο παράδειγμα και τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού έγινε λόγος για τους μάρτυρες και ομολογητές οι οποίοι με τη μη βίαιη αντίσταση αντιμετώπισαν και αρνήθηκαν να υπακούσουν στις απαιτήσεις της κοσμικής εξουσίας για την εγκατάλειψη της πίστης. Στις περιπτώσεις όπου η ίδια ύπαρξη της Εκκλησίας κινδυνεύει από εξόντωση, η διαρκής μαρτυρία της πίστης αποτελεί μια μορφή μη βίαιης αντίστασης. Στην Παλαιστίνη και σε άλλες περιοχές οι ορθόδοξοι Χριστιανοί οφείλουν να αρνούνται την υπακοή σε μη δίκαιους νόμους και να εργάζονται για τη διαμόρφωση ειρηνικών κοινωνιών, όπου όλοι θα γίνονται κατανοητοί μέσα στο πλαίσιο της κατανόησης του ανθρώπου ως εικόνας Θεού.
Στην τέταρτη και τελευταία συνεδρία της πρώτης ημέρας του συνεδρίου ομιλητές ήταν οι π. Mitri Raheb, Διευθυντής του Dijar Consortium στη Βηθλεέμ και η Δρ. Ελένη Κασσελούρη-Χατζηβασιλειάδη, διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και επιστημονική συνεργάτις της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών.
Ο π. Mitri Raheb ανέπτυξε το θέμα «Το αρχικό κείμενο και η συνάφεια: Μια Παλαιστινιακή χριστιανική ανάγνωση της Βίβλου». Το αρχικό κείμενο της Βίβλου συνδέεται βαθιά με την προ-πολιτική συνάφεια της Παλαιστίνης. Η θέση του εισηγητή είναι ότι οι χριστιανοί της Παλαιστίνης αποτελούν τη συνέχεια του λαού της Βίβλου. Αυτό σημαίνει ότι εάν θέλουμε να καταλάβουμε τι στα αλήθεια λέει η Βίβλος οφείλουμε να αφουγκραστούμε την εμπειρία των Χριστιανών της Παλαιστίνης.
Η Δρ. Ελένη Κασσελούρη-Χατζηβασιλειάδη στην εισήγησή της με θέμα «Ο πλησίον και η αγάπη των εχθρών» ανέλυσε την έννοια του πλησίον στη χριστιανική θεολογία. Αξιοποιώντας τις αναφορές της Καινής Διαθήκης για τη σημασία του πλησίον και την αγάπη προς τον εχθρό τόνισε ότι για την χριστιανική θεολογία και ειδικά την ορθόδοξη η αγάπη αποτελεί εντολή, καθήκον, «μαρτύρια» και «μαρτύριο». Ως έμπρακτο παράδειγμα της υπέρβασης των ορίων της φυλής, φύλου, έθνους και της αγάπης προς τον κάθε άλλο, οι Μητροπολίτες στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, διέσωσαν μεγάλο αριθμό Εβραίων θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή τους. Η Μητρόπολη Δημητριάδος είχε την εποχή εκείνη ως Μητροπολίτη τον κυρό Ιωακείμ, με την παρέμβαση του οποίου πολλοί Εβραίοι διασώθηκαν.
