« Μην υποβαθμίζετε το Κατηχητικό. Αναβιώστε το. Αναδείξτε το. Η παιδική ψυχή είναι πάντα ίδια. Αξιοποιήστε το αυτό το στοιχείο, χάριν του Κυρίου. Πλημμυρίστε την καρδιά σας με ιερό ενθουσιασμό. Δόξα τω Θεώ! Η Λάρισα έχει δυνατότητες. Έχει ανθρώπους. Η ολιγωρία είναι αμαρτία για μας. Τώρα είναι η ώρα μας. Όλα ξέπεσαν! Χάθηκαν. Είναι η ώρα της Εκκλησίας! Δώστε το χέρι σας στον Κύριο. Κερδίστε ανθρώπους. Κερδίστε Χριστιανούς! Αναλώστε δυνάμεις. Αναλώστε και υλικά αγαθά αν χρειάζεται. Δώστε το χρόνο σας στην Κατήχηση. Θα σας φέρει δωρεές πολλές, χαρές ανεκλάλητες. Την ικανοποίηση προ πάντων ότι προσφέρατε ό,τι μπορούσατε στον Κύριό μας. Εμείς είμαστε εκλεγμένοι. (Εγώ εξελεξάμην υμάς). Είμαστε οι εκλεκτοί του Θεού, οι ολίγοι. Μας εξαποστέλλει στους λευκούς αγρούς προς θερισμόν.
Το Κατηχητικό θέλει Κατηχητή με προσωπικότητα. Θέλει κόπους, θυσίες, αγώνες. Προσφορά στον ελάχιστο αδελφό. Είναι μια καθαρά θεοπτία. Νομίζω το ανώτερο στον κόσμο μαζί με τη Θεία Λατρεία ».
Αυτό ήταν το μήνυμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου προς τους κατηχητές και τις κατηχήτριες της Λαρισαϊκής Εκκλησίας ενόψει της νέας κατηχητικής χρονιάς.
Το Κατηχητικό θέλει Κατηχητή με προσωπικότητα. Θέλει κόπους, θυσίες, αγώνες. Προσφορά στον ελάχιστο αδελφό. Είναι μια καθαρά θεοπτία. Νομίζω το ανώτερο στον κόσμο μαζί με τη Θεία Λατρεία ».
Αυτό ήταν το μήνυμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου προς τους κατηχητές και τις κατηχήτριες της Λαρισαϊκής Εκκλησίας ενόψει της νέας κατηχητικής χρονιάς.
1) π. Αχίλλιος
Η ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ
υπο του Αρχιμανδρίτου Αχιλλίου Τσούτσουρα
Επιούσιος, Λάρισα 26.9.2011
Μελετώντας τα περσινά αποτελέσματα των κατηχητικών μας συνάξεων και συγχρόνως ζώντας την πολυεπίπεδη κρίση, που δεν εξαιρεί ούτε τις αρχές, ούτε τις αξίες, έχω στο νού μου μερικά ερωτήυματα, που αφορούν και τους εργάτες και διακόνους της κατηχήσεως, αλλά και εκείνους που στέκονται μακρυά από το έργο αυτό.
Είναι άραγε όντως αναγκαία η κατήχηση σήμερα;
Μιλάει κάποιος άλλος παράγοντας για τον θεό σήμερα στα παιδιά; Οπότε είμαστε περιττοί;
Υπάρχει χρόνος για να μιλήσουν σήμερα οι γονείς στα παιδιά στους για την πίστη τους;
Τις απορίες των παιδιών για το Θεό και για τα υπαρξιακά προβλήματά τους είμαστε έτοιμοι να τις λύσουμε μιλώντας με ειλικρίνεια και αγάπη στα νέα μέλη της Εκκλησίας;
Οι νέοι και οι νέες ενδιαφέρονται σήμερα για το πνεύμα ή μόνο για την ύλη;
Είναι αλήθεια πως η Εκκλησία μας πάντοτε κατηχούσε τους πιστούς και επομένως πάντοτε είχε τους κατηχουμένους της. ’ρα λοιπόν αισθητή και σήμερα, όπως πάντοτε, η ανάγκη της κατήχησης στα νέα παιδιά, που δεν έχουν χρόνο, αλλά έχουν πνευματικές ανησυχίες, που δεν δέχονται στερεότυπες θεωρίες αλλά τους ενδιαφέρει η μεταθάνατον ζωή και γι αυτό έχουν αμέτρητα υπαρξιακά ερωτήματα κι έτσι επιθυμούν διαρκώς να γνωρίζουν τι πραγματικά γίνεται μετα θάνατον.
Στο σημείο αυτό έρχεται ένας καλός και πύρινος κατηχητής με όραμα και θείο ζήλο, όρεξη και μεράκι, οργάνωση, υπευθυνότητα και αγάπη γι’ αυτό που κάνει και με την χάρη του Αγίου Θεού, επιχειρεί να κερδίσει την αγάπη των νέων ανθρώπων.
Ιδιαίτερα σήμερα που η οικογένεια διέρχεται κρίση, οι γονείς παλεύουν κυριολεκτικά να σταθούν στα πόδια τους και το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία συρρικνώνεται μέρα με την μέρα, μια ενορία φαίνεται πως εαν το θέλει πραγματικά, θα μπορέσει να διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών, αφού είναι βέβαιον πως ολόκληρη η Εκκλησία του Χριστού, ενδιαφέρεται για την πνευματική καλλιέργεια των παιδιών και την πνευματική τους ενίσχυση.
Και με ποιο τρόπο εκδηλώνεται αυτό το ενδιαφέρον; Οι συνεργάτες στο ενοριακό κατηχητικό έργο πρώτα ερευνούν τους τρόπους με τους οποίους θα προσεγγίσουν τα παιδιά και τις αγωνίες τους, προσπαθούν δηλαδή να αναζητήσουν τα παιδιά μέσα από την κοινωνία στην οποία ζουν και καθημερινά πυρπολούνται από χίλιες δυό θεωρίες και άλλα τόσα ερεθίσματα και διατρέχουν αναρίθμητους κινδύνους κι ύστερα ξεκινούν να συνομιλούν φιλικά μαζί τους, να τους δίδουν πνευματική τροφή· να τα στηρίζουν και να τα ενισχύουν και κυρίως οι κατηχητές και οι κατηχήτριες προσπαθούν να δείξουν στα παιδιά ότι υπάρχει ένας χώρος άγιος και ιερός, που ενδιαφέρεται όχι μόνο για την επίγειο ζωή τους αλλά πολύ περισσότερο θέλει να τα βοηθήσει να χτίσουν το αύριο, καλλιεργώντας την αθάνατη ψυχή τους, που είναι το σημαντικότερο όλων.
Αυτό είναι και το υψηλό έργο της κατηχήσεως: Αγωνίζομαι κατά των παθών και για την σωτηρία της ψυχής μου, τηρώ στην ζωή αυτή, τον λόγο του Θεού, επενδύω σε αυτό και δέχομαι την ευλογία του Θεού στην ζωή μου, έχω πληρότητα στην καρδιά μου, είμαι δηλαδή πάντοτε γεμάτος, δεν έχω αναπάντητα ερωτηματικά για την ύπαρξή μου και προσδοκώ Ανάσταση νεκρών, για να ζήσω αιώνια στην βασιλεία του Θεού!
Οι καλοί και επιτυχημένοι κατηχητές αγωνίζονται με ένθεο ζήλο και διάκριση πολλή, να εμφυτεύσουν τον Χριστό στις καρδιές των νέων όχι επιβλητικά, παρουσιάζοντάς το ως το πρέπον και το δεδομένο αλλά φιλικά και αδελφικά, αφού πρωτίστως κατανοήσουν ότι μόνον ο Χριστός μπορεί να πληρώσει την καρδία τους, να την αναθερμάνει και να την αναζωογονήσει.
Το Κατηχητικό σήμερα είτε κρατήσει το όνομά του, είτε μετονομασθεί σε σύναξη, συνάντηση, ομιλία, κύκλος μελέτης Αγίας Γραφής, Χριστιανικές Ομάδες, Στέκι Νέων, είτε ό,τιδήποτε άλλο πρέπει να είναι έτοιμο να γνωρίσει τον Χριστό στους κατηχουμένους γιατί όπως είπε και ο π.Μωϋσής ο Αγιορείτης, ο Χριστός μας σήμερα δυστυχώς παραμένει ο μεγάλος άγνωστος.
Και ο σύγχρονος Κατηχητής και η κατηχήτρια θα πρέπει να αναλάβουν ουσιαστικό ρόλο πραγματικού Παιδαγωγού, φίλου, αδελφού, δασκάλου και συνοδοιπόρου των μικρών παιδιών, που θα τους γνωρίσει τον Χριστό και την Αγία Του Εκκλησία, θα διδάξει αλλά και θα προσφέρει λύσεις, βιώματα ασφαλείας, αγάπης και εμπιστοσύνης στο νέο άνθρωπο, θα «ακούσει» το ίδιο το παιδί, δηλ. θα κατανοήσει αληθινά, θα το οδηγήσει στην πνευματική ζωή και συγχρόνως θα αναπληρώσει τις ελλείψεις της ανατροφής του.
Όλα αυτά, θα επιτευχθούν όταν και εφόσον εμείς πρώτοι βιώσουμε την πνευματική ζωή σε όλο της το μεγαλείο, όταν ζούμε υποδειγματικά και τα παιδιά αυτό είναι που ψάχνουν να βρουν: παραδείγματα και πρότυπα ζωής, που στέκονται άδολα δίπλα τους.
Η ολοκληρωμένη προσωπικότητα, η διδακτική ικανότητα, η πίστη στον ’γιο Τριαδικό Θεό, η ευστροφία του πνεύματος, η φανέρωση της κλήσεως του Κατηχητού, η σύνδεσή του με τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας, ο ζήλος του, η προκοπή του, η καθημερινή του μελέτη και επιμόρφωση, η αληθινή αγάπη του για το κάθε ένα παιδί, το ειλικρινές ενδιαφέρον του, η επιμονή του να κατανοήσει τις αναζητήσεις του παιδιού, είναι εκείνα τα εφόδια με τα οποία κατά την ταπεινή μου γνώμη πρέπει να είναι οπλισμένος ο καλός και επιτυχημένος Κατηχητής.
Σε μια σύναξη νέων ακούστηκε και το εξής: Κανείς δεν μπορεί να μεταδώσει παρά μόνον αυτό που έχει. ’ρα είναι αδύνατο να μεταδώσουμε Χριστό χωρίς να τον βιώνουμε, χωρίς να βρισκόμαστε σε πλήρη κοινωνία μαζί Του.
Είναι ακατόρθωτο να υποσχόμαστε την ελπίδα όταν εμείς οι ίδιοι δεν εναποθέτουμε στον Δεσπότη Χριστό τη ζωή και την ελπίδα μας.
Να λοιπόν η σκιαγράφιση της προσωπικότητος του κατηχητού σήμερα:
πνευματική ζωή, κατανόηση αληθινή, συνέπεια, επιμέλεια, υπευθυνό-τητα, αληθινό ενδιαφέρον, κάτι που αντιλαμβάνονται απόλυτα τα παιδιά, και κυρίως καθαρότητα ψυχής που αντανακλά ουσιαστικά στις αθώες ψυχές των παιδιών και ακόμη ικανότητα αντιμετώπισης των παιδιών όχι ως αριθμό αλλά ως εικόνες του Θεού, πρόσωπα ξεχωριστά με ανεκτίμητη μοναδική αξία που για το καθένα από αυτά ο Υιός του θεού σταυρώθηκε και αναστήθηκε.
2) κ. Ψαλτάκης: Ο ΑΠΑΡΑΜΙΛΛΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
Πολλοί διδάσκαλοι παρουσιάσθηκαν δια μέσου των αιώνων. Υπεράνω όλων όμως στέκει Εκείνος, που ενσάρκωσε τον τέλειο και ανυπέρβλητο τύπο του «Διδασκάλου», τον Οποίο αναγνωρίζουν και προσπαθούν να μιμηθούν οι επιφανέστεροι παιδαγωγοί. Ο Ιησούς Χριστός.
Α´ Ο διδασκαλικός τίτλος Του.
Ωνομάζετο από τους ανθρώπους «Διδάσκαλος», μολονότι δεν εφοίτησε σε ραββινικές ή παιδαγωγικές Σχολές. Οι εχθροί Του Τον εθεωρούσαν αγράμματον και άνθρωπον κατωτέρας κοινωνικής τάξεως. «Πώς ούτος γράμματα οίδε, μη μεμαθηκώς;» (Ιωαν. ζ´15). Δεν εδιδάχθη από ανθρώπους. Δεν έλαβε ουδεμίαν γνώσιν της Ελληνικής Φιλολογίας. Αν είχε διδαχθή από ξένους, πρώτοι θα εστρέφοντο εναντίον Του οι μισαλλόδοξοι Ιουδαίοι και οι εχθροί Του Φαρισαίοι. Παρομοία κατηγορία όμως δεν εξετοξεύθη εναντίον Του.
Ακόμη και οι εχθροί Του Τον ωνόμαζαν «Διδάσκαλον». «Νομικός τις ανέστη πειράζων αυτόν και λέγων, διδάσκαλε, τι ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;» (Λουκ ι´25). Πολύ περισσότερο Τον αποκαλούσαν έτσι οι φίλοι Του. Όταν επήγε στη Βηθανία, στο σπίτι του Λαζάρου, είπε η Μάρθα στη Μαρία: «Ο Διδάσκαλος πάρεστι και φωνεί σε» (Ιωαν. ια´28). Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας «εμαθήτευσε τω Ιησού» (Ματθ. κζ´57). Διδάσκαλον και μάλιστα ανώτερον όλων Τον εθεωρούσαν τα πλήθη των Ιουδαίων: «Ο λαός άπας εξεκρέματο αυτού ακούων» (Λουκ. ιθ´48). Και εχθροί Του εγοητεύθηκαν από αυτόν τον Διδάσκαλον. «Ουδέποτε ελάλησεν άνθρωπος ως ούτος ο άνθρωπος», είπαν στους Φαρισαίους αυτοί, που τους είχαν στείλει εκείνοι για να συλλάβουν τον Ιησού και εγύρισαν πίσω άπρακτοι (Ιωαν. ζ´32-46). Δεν αναφέρθηκαν στα θαύματά Του, αλλά στη διδασκαλία Του, από την οποίαν αιχμαλωτίσθηκαν.
Τον τίτλο του Διδασκάλου τον εδέχετο και τον εχρησιμοποιούσε και ο ίδιος για τον Εαυτό Του. Κατά την ώρα του Μυστικού Δείπνου είπε στους Μαθητάς: «Υμείς φωνείτε με ο διδάσκαλος και ο Κύριος, και καλώς λέγετε· ειμί γαρ» (Ιωάν. ιγ´13). Ήτο ο «Διδάσκαλος» κατ’απόλυτον έννοιαν του τίτλου. Εφήρμοζε δε πρώτος αυτά που εδίδασκε. Ήτο «άμωμος και άσπιλος» (Α´ Πέτρ. α´ 19). Κανείς δεν ημπορούσε να Τον ελέγξη περί αμαρτίας» (Ιωάν. η´ 46).
β) Η μορφή της διδασκαλίας Του
Ήτο απλούς και ταπεινός, αλλ’όμως εδίδασκε «ως εξουσίαν έχων» (Ματθ. ζ´ 29). Ήτο αυθεντία. Οι Προφήται έλεγαν «Τάδε λέγει Κύριος», ενώ Εκείνος «Εγώ δε λέγω υμίν»(Ματθ. ε´21-44). Δεν χρησιμοποιούσε φιλοσοφικούς όρους και πολύπλοκους συλλογισμούς. Έπαιρνε εικόνες από την φύσι και ζωή. Εδίδασκε με Παραβολές, εντυπωσιακές για την απλότητα αλλά και την βαθύτητά τους. Απηύθυνε ερωτήσεις στους ακροατές Του και επερίμενε τις απαντήσεις τους (Ματθ. κα´40-41). Με ερωτήσεις αποστόμωνε και τους εχθρούς Του (Ματθ. κα´23-27).
Παιδαγωγούσε ιδιαιτέρως τους Μαθητάς Του αναλόγως προς τον χαρακτήρα και τις διανοητικές ικανότητές τους, χωρίς να τους προσβάλη ποτέ για την δυσκολία του νου τους στο να συλλάβη μεγάλες αλήθειες. Εφήρμοζε εξατομικευμένη αγωγή. Έκαμνε λεπτές παρατηρήσεις και ευγενικό έλεγχο (Μάρκ. ιδ´37, Ιωάν. ιδ´ 9).
γ) Το περιεχόμενον της διδασκαλίας Του
Απεκάλυψε εκπληκτικές αλήθειες. Ότι ο Θεός είναι «πνεύμα». Είναι λογικό και άφθαρτο Ον, στο Οποίο αρμόζει η ανωτέρα, πνευματική και λογική λατρεία (Ιωάν. δ´ 24). Ότι ο Θεός είναι «Πατήρ»όλων των ανθρώπων και όχι μόνον των Ιουδαίων. Τούτο σημαίνει ότι οι άνθρωποι είμαστε αδελφοί μεταξύ μας και έχουμε κοινή κληρονομία μας την ουράνια βασιλεία του Πατρός μας. Η έννοια του Θεού ως Πατρός γεμίζει με ειρήνη, ασφάλεια και αισιοδοξία για τη ζωή τον άνθρωπο. Συγχρόνως γίνεται και κίνητρο για μια καλύτερη ζωή από μέρους μας, αντάξια τέτοιου Πατρός.
Μας εδίδαξε επίσης ότι έχομε ψυχή και ότι κανένα αγαθό της παρούσης ζωής δεν ισοφαρίζει την αξία της ψυχής μας (Μάρκ. η´ 36-37).
Μας μίλησε για την ελευθερία και την σημασία της (Ιωάν. η´36).
Μας απεκάλυψε την έννοια της αγάπης σ’ όλο της το μεγαλείο, μάλιστα δε της Αγάπης προς τους εχθρούς, την οποίαν πρώτος Εκείνος εφήρμοζε (Ματθ. ε´43-47).
Το μεγαλύτερο δείγμα της διδασκαλικής αξίας Του είναι ότι η διδασκαλία Του έχει δύναμι λυτρωτική και αναγεννητική. Προκάλεσε και προκαλεί ηθικές μεταμορφώσεις και επαναστάσεις ψυχικές. Η διδασκαλία Του απεδείχθη και αποδεικνύεται αδιάσειστο θεμέλιο για να στερεωθή ασφαλώς το οικοδόμημα της ζωής μας (Ματθ.ζ´24-27).
