Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, της Χριστίνας Σανούδου
Ένα μνημειώδες οικοδόμημα των παλαιοχριστιανικών χρόνων έρχεται σιγά σιγά στο φως σε οικόπεδο της κεντρικής Θεσσαλονίκης, όπου πραγματοποιούνται ανασκαφικές έρευνες εδώ και πέντε μήνες. Το κτίριο, με την πλακόστρωτη αυλή, τις πλαϊνές στοές και την εντυπωσιακή μαρμάρινη σκάλα, πιθανότατα οικοδομήθηκε τον 6ο αιώνα και χρησίμευσε ως τόπος λατρείας, όπως μαρτυρούν τα εγχάρακτα χριστιανικά σύμβολα στους τοίχους.
Υπέρ της συνέχισης της ανασκαφής, που εκτιμάται ότι θα συμβάλει καθοριστικά στη μελέτη μιας ελάχιστα γνωστής φάσης κατοίκησης της συμπρωτεύουσας, γνωμοδότησε προχθές το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Ωστόσο, πριν από την επανέναρξη της έρευνας θα πρέπει να βρεθεί χρηματοδότης, αφού οι 22 ιδιοκτήτες του οικοπέδου εμβαδού 1.640 τ.μ., μεταξύ των οδών Δουμπιώτη και Φιλώτα, έχουν ήδη καταβάλει πάνω από 260.000 ευρώ.
Ένα νόμισμα της εποχής του Αρκαδίου, πολύτιμο για τη χρονολόγηση του κτίσματος, μία κρήνη και βυζαντινά ψηφιδωτά δάπεδα είναι ορισμένα από τα μικρότερα ευρήματα της ανασκαφής. Τα ασυνήθιστα αρχαία κιονόκρανα, που έχουν ενσωματωθεί στο παλαιοχριστιανικό μνημείο, δεν αποκλείεται να μεταφέρθηκαν εκεί από άλλες περιοχές. Ωστόσο, κάποια από τα εντοιχισμένα μέλη πιστεύεται ότι προέρχονται από ρωμαϊκά κτίρια της περιοχής, όπως το κυκλικό κτίσμα στο διπλανό οικόπεδο. Εκεί λειτουργεί σήμερα σημαντικός υποσταθμός της ΔΕΗ, που σχεδιάζεται να αναβαθμιστεί στο άμεσο μέλλον. Αίτημα του ΚΑΣ είναι να μην επεκταθούν οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι η μεταφορά του δεν είναι εφικτή. Η τοποθεσία φαίνεται ότι παρέμεινε σε χρήση σχεδόν αδιάλειπτα από την ύστερη αρχαιότητα μέχρι τους νεότερους χρόνους, αφού στο οικόπεδο, όπου βρίσκεται το μνημειώδες κτίριο, έχουν εντοπιστεί, επίσης, ένα ολόκληρο νεκροταφείο της μεσοβυζαντινής περιόδου με αρχαιότερα μέλη εντοιχισμένα σε κάποιους τάφους και ένας απορριμ ματικός λάκκος των οθωμανικών χρόνων. Στην ευρύτερη περιοχή έχουν κατά καιρούς ανακαλυφθεί ρωμαϊκά αγάλματα, που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Οι έρευνες θα συνεχιστούν στο υπόλοιπο οικόπεδο ώς τώρα έχουν διερευνηθεί περίπου 400 τ.μ. αλλά και σε μεγαλύτερο βάθος, για να εξακριβωθεί αν υπάρχουν αρχαιότερες φάσεις. Στην πρώτη συνεδρίαση του ΚΑΣ για το 2012, η Γ.Γ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έκανε ένα σύντομο απολογισμό της δραστηριότητας του Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα των συσσωρευμένων εκκρεμοτήτων έχει πλέον λυθεί. Μόνο το 2010 εξετάστηκαν 1.892 υποθέσεις, ενώ το 2011 συζητήθηκαν 1.412,500 εκ των οποίων αφορούσαν αιτήματα ιδιωτών.
Ένα νόμισμα της εποχής του Αρκαδίου, πολύτιμο για τη χρονολόγηση του κτίσματος, μία κρήνη και βυζαντινά ψηφιδωτά δάπεδα είναι ορισμένα από τα μικρότερα ευρήματα της ανασκαφής. Τα ασυνήθιστα αρχαία κιονόκρανα, που έχουν ενσωματωθεί στο παλαιοχριστιανικό μνημείο, δεν αποκλείεται να μεταφέρθηκαν εκεί από άλλες περιοχές. Ωστόσο, κάποια από τα εντοιχισμένα μέλη πιστεύεται ότι προέρχονται από ρωμαϊκά κτίρια της περιοχής, όπως το κυκλικό κτίσμα στο διπλανό οικόπεδο. Εκεί λειτουργεί σήμερα σημαντικός υποσταθμός της ΔΕΗ, που σχεδιάζεται να αναβαθμιστεί στο άμεσο μέλλον. Αίτημα του ΚΑΣ είναι να μην επεκταθούν οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι η μεταφορά του δεν είναι εφικτή. Η τοποθεσία φαίνεται ότι παρέμεινε σε χρήση σχεδόν αδιάλειπτα από την ύστερη αρχαιότητα μέχρι τους νεότερους χρόνους, αφού στο οικόπεδο, όπου βρίσκεται το μνημειώδες κτίριο, έχουν εντοπιστεί, επίσης, ένα ολόκληρο νεκροταφείο της μεσοβυζαντινής περιόδου με αρχαιότερα μέλη εντοιχισμένα σε κάποιους τάφους και ένας απορριμ ματικός λάκκος των οθωμανικών χρόνων. Στην ευρύτερη περιοχή έχουν κατά καιρούς ανακαλυφθεί ρωμαϊκά αγάλματα, που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Οι έρευνες θα συνεχιστούν στο υπόλοιπο οικόπεδο ώς τώρα έχουν διερευνηθεί περίπου 400 τ.μ. αλλά και σε μεγαλύτερο βάθος, για να εξακριβωθεί αν υπάρχουν αρχαιότερες φάσεις. Στην πρώτη συνεδρίαση του ΚΑΣ για το 2012, η Γ.Γ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έκανε ένα σύντομο απολογισμό της δραστηριότητας του Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα των συσσωρευμένων εκκρεμοτήτων έχει πλέον λυθεί. Μόνο το 2010 εξετάστηκαν 1.892 υποθέσεις, ενώ το 2011 συζητήθηκαν 1.412,500 εκ των οποίων αφορούσαν αιτήματα ιδιωτών.
