Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Μέσα στο ζόφο της εκμετάλλευσης που ζει η ανθρωπότητα και ειδικότερα η Ελλάδα ένα ευχάριστο μήνυμα ανθρωπισμού από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η κοινοβουλευτική συνέλευση του, στις 25 Ιανουαρίου, με μεγάλη πλειονοψηφία αποφάσισε ότι επιμένει στην απαγόρευση της ευθανασίας, την οποία πάντα θεωρεί ανθρωποκτονία. Συγκεκριμένα η απόφαση αναφέρει: " Η ευθανασία πρέπει πάντοτε να είναι απαγορευμένη σε όλα τα κράτη μέλη του, ως φόνος εκ προμελέτης, έστω και αν υπάρχει η συγκατάθεση του ασθενούς και ανεξάρτητα αν είναι ενεργητικός - λόγου χάριν με μία θανατηφόρα ένεση -, ή παθητικός - με αφαίρεση των υποστηρικτικών οργάνων ή διακοπή της φαρμακευτικής και άλλης θεραπείας-". Η απόφαση αποτελεί κόλαφο για τους υλιστές που, από χρόνια, επιδιώκουν να επιτραπεί η ευθανασία στην Ευρώπη και στην Αμερική, για ωφελιμιστικούς και οικονομικούς λόγους. Είναι επίσης σημαντική γιατί προέρχεται από ένα Ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό θεσμό, στον οποίο συμμετέχουν βουλευτές από 47 κράτη, είκοσι περισσότερα από αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η απόφαση χαιρετίστηκε από το "Ευρωπαϊκό Κέντρο για το Νόμο και τη Δικαιοσύνη" γιατί, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του, " είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που η ευθανασία απορρίπτεται με τόσο καθαρό τρόπο από ένα ευρωπαϊκό πολιτικό θεσμό". Κατά το ίδιο Κέντρο πρόκειται για μια πολύ μεγάλη νίκη της Ευρώπης υπέρ της προστασίας της ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ένα χρόνο μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες και στη Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) πρόβλεψη για απαγόρευση στο "δικαίωμα στην ευθανασία" ή στην "υποβοηθούμενη αυτοκτονία". Ο διευθυντής του ΕΚΝΔ Γκρέγκορ Πούπινκ πιστεύει ότι η απόφαση της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης θα έχει άμεσο αποτέλεσμα κατά της ευθανασίας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που εκκρεμεί και αφορά την υπόθεση Κοχ κατά της Γερμανίας, η οποία με Νόμο απαγόρευσε "την υποβοηθούμενη αυτοκτονία". "Η απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ένα καθαρό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση πως η μεγάλη πλειονοψηφία των Ευρωπαίων είναι κατά της ευθανασίας και υπέρ του δικαιώματος στη ζωή", δήλωσε ο κ. Πούπινκ και πρόσθεσε ότι αυτή η απόφαση πρέπει να έχει διαρκή και γενική ισχύ.
Σημειώνεται ότι υπάρχουν ισχυρά οικονομικά και ιδεολογικά λόμπι στις Βρυξέλες που υποστηρίζουν την ευθανασία. Την έχουν ήδη επιβάλλει στην Ολλανδία και έχουν επιτύχει στο Βέλγιο να την αποποινικοποιήσουν. Οι δύο αυτές χώρες σήμερα είναι σε δύσκολη θέση, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Οι οπαδοί της ευθανασίας βρήκαν υποστηρικτή τους τον υποψήφιο του σοσιαλιστικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, Φρανσουά Ολάντ. Στο πρόγραμμα του που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και στο 21ο σημείο αναφέρει: " Αν εκλεγώ πρόεδρος της Γαλλίας θα προτείνω κάθε άτομο που βρίσκεται σε προχωρημένο ή τελικό στάδιο ανίατης ασθένειας, που του προκαλεί ανυπόφορο σωματικό ή ψυχικό πόνο, που δεν μπορεί να απαλυνθεί, να μπορεί να ζητήσει, υπό αυστηρούς και συγκεκριμένους όρους, να τύχει μιας ιατρικής βοηθείας για να τελειώσει αξιοπρεπώς τη ζωή του". Η πρόταση του Ολάντ προκάλεσε έντονη αντίδραση στις Οργανώσεις που είναι κατά της ευθανασίας. Κατά την άποψη του συντονιστικού τους οργάνου VITA το πρόγραμμα του υποψήφιου του σοσιαλιστικού Κόμματος είναι επικίνδυνο, γιατί κάτω από κομψές λέξεις κρύβει την τραγική και απάνθρωπη πραγματικότητα, που είναι ο φόνος ή η αυτοκτονία ενός ανθρώπου. Και προσθέτουν το ερώτημα ποιοι θα κρίνουν αν οι ψυχικοί ή σωματικοί πόνοι είναι "αφόρητοι" και πως δεν υπάρχουν τρόποι ανακούφισης από τους πόνους; Σημειώνουν ακόμη ότι η πράξη της ευθανασίας είναι προσβολή κατά της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, η οποία διατηρείται μόνο με τις ανακουφιστικές θεραπείες, που συνεχώς βελτιώνονται. Υπογραμμίζεται επίσης ότι η πρόταση Ολάντ παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού της ζωής.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος για την ευθανασία
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κυρός Χριστόδουλος είχε διαβλέψει ότι ο ωφελιμιστικός και υλιστικός τρόπος ζωής μπορεί να οδηγήσει στην ευθανασία και στον φόνο των προχωρημένων σε ηλικία και ασθενών συνανθρώπων μας. Από το 1974 είχε επισημάνει το γεγονός ότι ανθρωπότητα πορεύεται προς μια κοινωνία σκληρή, απάνθρωπη και χωρίς οίκτο. Τότε υλιστές επιστήμονες είχαν υπογράψει "το μανιφέστο για την ευθανασία", στο οποίο υποστήριζαν ότι " ο άνθρωπος έχει το δικαίωμα να πεθάνει με αξιοπρέπεια…είναι ελεύθερος να αποφασίσει με τη λογική του για το είδος του θανάτου του…και πρέπει να του δοθούν τα μέσα για να πεθάνει ήσυχα και εύκολα…όταν η ζωή έχει χάσει κάθε αξιοπρέπεια, νόημα και προοπτική μέλλοντος". Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος χαρακτήρισε "ρητορική θανάτου" το μανιφέστο, γιατί, όπως έγραψε, "προσδιορίζει τον θάνατο ως δικαίωμα και όχι ως γεγονός". Και πρόσθεσε ότι ο άνθρωπος "το μόνο δικαίωμα που έχει είναι να προστατεύσει τον συνάνθρωπο και να κάνει το παν για να μείνει στη ζωή που του δόθηκε από τον Θεό".
Επίσης σε διάλεξη του σε επιστημονικό συμπόσιο, που διεξήχθη τον Μάϊο του 2002 στη Θεσσαλονίκη, με θέμα την ευθανασία και με την αφορμή της εφαρμογής του νόμου υπέρ της ευθανασίας στην Ολλανδία ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος σημείωσε ότι μια δικαστική υπόθεση στην εν λόγω χώρα πρόβαλε την αμηχανία της κοινωνίας της να ορίσει τα σαφή όρια που να την επιτρέπουν. Στο Εφετείο του Άμστερνταμ καταδικάστηκε ιατρός, ο οποίος εφάρμοσε την ευθανασία στον πρώην γερουσιαστή Εντβάρ Μπρόνγκεσμα, με την αιτιολογία ότι "γερνούσε", "πονούσε" και "είχε κουραστεί να ζει". Η καταδίκη του ιατρού οφειλόταν στο ότι οι ισχυρισμοί του δεν αποδείχθηκαν.
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος στην ίδια ομιλία του επισήμανε πως η εφαρμογή της ευθανασίας σε ορισμένα κράτη προκάλεσε τη δημιουργία της "εμπορίας του θανάτου". Πρόκειται για τη μεθόδευση παράνομης διακίνησης σ' αυτά όσων επιθυμούν την
ευθανασία, ή αυτών που μεταφέρονται από συγγενείς, που θέλουν να τους "ξεφορτωθούν". Ο αείμνηστος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος ανέφερε ότι η Ιταλική Δικαιοσύνη διεξήγαγε έρευνα σε καταγγελίες, πως υπήρχαν δίκτυα κακοποιών, τα οποία εκτελώντας εντολές προσώπων της "καλής κοινωνίας" που ήθελαν να απαλλαγούν από τους πλούσιους ασθενείς συγγενείς τους και να τους πάρουν την κληρονομιά, τους μετέφεραν στην Ελβετία ή στην Ολλανδία, όπου "νομίμως" εφαρμοζόταν σ' αυτούς η ευθανασία.
Σημειώνεται πως ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος στη Θεσσαλονίκη τόνισε: " Εμείς, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, κηρύσσουμε την Αγάπη και το Σεβασμό προς κάθε άνθρωπο, από τη σύλληψη του έως τη τελευτή του. Άνθρωπος για εμάς είναι το έμβρυο, όπως και ο λογικά καταδικασμένος σε θάνατο. Και να συμβουλεύσω όσους υποστηρίζουν την ευθανασία να μην εθελοτυφλούν. Ο άνθρωπος από την ώρα που γεννιέται ζει τον θάνατο, πότε με την απώλεια αγαπητού προσώπου, πότε με την ασθένεια, πότε με τις αλλαγές στο σώμα του, όσο η ηλικία προχωρεί. Και μόνο ο άνθρωπος, ο οποίος νικά δια του Χριστού την αμαρτία νικά τον θάνατο. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Στον χωρίς Χριστό κόσμο ο θάνατος αποτελεί μια βασανιστική και ανυπέρβλητη πραγματικότητα, ό, τι κι αν φραστικά υποστηρίζεται και επίσης χωρίς Χριστό απάνθρωπη καταντά η κοινωνία, όσες διακηρύξεις κι αν γράφονται για ανθρώπινα δικαιώματα και για πολιτικές ελευθερίες".-
Η απόφαση χαιρετίστηκε από το "Ευρωπαϊκό Κέντρο για το Νόμο και τη Δικαιοσύνη" γιατί, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του, " είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που η ευθανασία απορρίπτεται με τόσο καθαρό τρόπο από ένα ευρωπαϊκό πολιτικό θεσμό". Κατά το ίδιο Κέντρο πρόκειται για μια πολύ μεγάλη νίκη της Ευρώπης υπέρ της προστασίας της ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ένα χρόνο μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες και στη Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) πρόβλεψη για απαγόρευση στο "δικαίωμα στην ευθανασία" ή στην "υποβοηθούμενη αυτοκτονία". Ο διευθυντής του ΕΚΝΔ Γκρέγκορ Πούπινκ πιστεύει ότι η απόφαση της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης θα έχει άμεσο αποτέλεσμα κατά της ευθανασίας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που εκκρεμεί και αφορά την υπόθεση Κοχ κατά της Γερμανίας, η οποία με Νόμο απαγόρευσε "την υποβοηθούμενη αυτοκτονία". "Η απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ένα καθαρό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση πως η μεγάλη πλειονοψηφία των Ευρωπαίων είναι κατά της ευθανασίας και υπέρ του δικαιώματος στη ζωή", δήλωσε ο κ. Πούπινκ και πρόσθεσε ότι αυτή η απόφαση πρέπει να έχει διαρκή και γενική ισχύ.
Σημειώνεται ότι υπάρχουν ισχυρά οικονομικά και ιδεολογικά λόμπι στις Βρυξέλες που υποστηρίζουν την ευθανασία. Την έχουν ήδη επιβάλλει στην Ολλανδία και έχουν επιτύχει στο Βέλγιο να την αποποινικοποιήσουν. Οι δύο αυτές χώρες σήμερα είναι σε δύσκολη θέση, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Οι οπαδοί της ευθανασίας βρήκαν υποστηρικτή τους τον υποψήφιο του σοσιαλιστικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, Φρανσουά Ολάντ. Στο πρόγραμμα του που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και στο 21ο σημείο αναφέρει: " Αν εκλεγώ πρόεδρος της Γαλλίας θα προτείνω κάθε άτομο που βρίσκεται σε προχωρημένο ή τελικό στάδιο ανίατης ασθένειας, που του προκαλεί ανυπόφορο σωματικό ή ψυχικό πόνο, που δεν μπορεί να απαλυνθεί, να μπορεί να ζητήσει, υπό αυστηρούς και συγκεκριμένους όρους, να τύχει μιας ιατρικής βοηθείας για να τελειώσει αξιοπρεπώς τη ζωή του". Η πρόταση του Ολάντ προκάλεσε έντονη αντίδραση στις Οργανώσεις που είναι κατά της ευθανασίας. Κατά την άποψη του συντονιστικού τους οργάνου VITA το πρόγραμμα του υποψήφιου του σοσιαλιστικού Κόμματος είναι επικίνδυνο, γιατί κάτω από κομψές λέξεις κρύβει την τραγική και απάνθρωπη πραγματικότητα, που είναι ο φόνος ή η αυτοκτονία ενός ανθρώπου. Και προσθέτουν το ερώτημα ποιοι θα κρίνουν αν οι ψυχικοί ή σωματικοί πόνοι είναι "αφόρητοι" και πως δεν υπάρχουν τρόποι ανακούφισης από τους πόνους; Σημειώνουν ακόμη ότι η πράξη της ευθανασίας είναι προσβολή κατά της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, η οποία διατηρείται μόνο με τις ανακουφιστικές θεραπείες, που συνεχώς βελτιώνονται. Υπογραμμίζεται επίσης ότι η πρόταση Ολάντ παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού της ζωής.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος για την ευθανασία
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κυρός Χριστόδουλος είχε διαβλέψει ότι ο ωφελιμιστικός και υλιστικός τρόπος ζωής μπορεί να οδηγήσει στην ευθανασία και στον φόνο των προχωρημένων σε ηλικία και ασθενών συνανθρώπων μας. Από το 1974 είχε επισημάνει το γεγονός ότι ανθρωπότητα πορεύεται προς μια κοινωνία σκληρή, απάνθρωπη και χωρίς οίκτο. Τότε υλιστές επιστήμονες είχαν υπογράψει "το μανιφέστο για την ευθανασία", στο οποίο υποστήριζαν ότι " ο άνθρωπος έχει το δικαίωμα να πεθάνει με αξιοπρέπεια…είναι ελεύθερος να αποφασίσει με τη λογική του για το είδος του θανάτου του…και πρέπει να του δοθούν τα μέσα για να πεθάνει ήσυχα και εύκολα…όταν η ζωή έχει χάσει κάθε αξιοπρέπεια, νόημα και προοπτική μέλλοντος". Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος χαρακτήρισε "ρητορική θανάτου" το μανιφέστο, γιατί, όπως έγραψε, "προσδιορίζει τον θάνατο ως δικαίωμα και όχι ως γεγονός". Και πρόσθεσε ότι ο άνθρωπος "το μόνο δικαίωμα που έχει είναι να προστατεύσει τον συνάνθρωπο και να κάνει το παν για να μείνει στη ζωή που του δόθηκε από τον Θεό".
Επίσης σε διάλεξη του σε επιστημονικό συμπόσιο, που διεξήχθη τον Μάϊο του 2002 στη Θεσσαλονίκη, με θέμα την ευθανασία και με την αφορμή της εφαρμογής του νόμου υπέρ της ευθανασίας στην Ολλανδία ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος σημείωσε ότι μια δικαστική υπόθεση στην εν λόγω χώρα πρόβαλε την αμηχανία της κοινωνίας της να ορίσει τα σαφή όρια που να την επιτρέπουν. Στο Εφετείο του Άμστερνταμ καταδικάστηκε ιατρός, ο οποίος εφάρμοσε την ευθανασία στον πρώην γερουσιαστή Εντβάρ Μπρόνγκεσμα, με την αιτιολογία ότι "γερνούσε", "πονούσε" και "είχε κουραστεί να ζει". Η καταδίκη του ιατρού οφειλόταν στο ότι οι ισχυρισμοί του δεν αποδείχθηκαν.
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος στην ίδια ομιλία του επισήμανε πως η εφαρμογή της ευθανασίας σε ορισμένα κράτη προκάλεσε τη δημιουργία της "εμπορίας του θανάτου". Πρόκειται για τη μεθόδευση παράνομης διακίνησης σ' αυτά όσων επιθυμούν την
ευθανασία, ή αυτών που μεταφέρονται από συγγενείς, που θέλουν να τους "ξεφορτωθούν". Ο αείμνηστος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος ανέφερε ότι η Ιταλική Δικαιοσύνη διεξήγαγε έρευνα σε καταγγελίες, πως υπήρχαν δίκτυα κακοποιών, τα οποία εκτελώντας εντολές προσώπων της "καλής κοινωνίας" που ήθελαν να απαλλαγούν από τους πλούσιους ασθενείς συγγενείς τους και να τους πάρουν την κληρονομιά, τους μετέφεραν στην Ελβετία ή στην Ολλανδία, όπου "νομίμως" εφαρμοζόταν σ' αυτούς η ευθανασία.
Σημειώνεται πως ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος στη Θεσσαλονίκη τόνισε: " Εμείς, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, κηρύσσουμε την Αγάπη και το Σεβασμό προς κάθε άνθρωπο, από τη σύλληψη του έως τη τελευτή του. Άνθρωπος για εμάς είναι το έμβρυο, όπως και ο λογικά καταδικασμένος σε θάνατο. Και να συμβουλεύσω όσους υποστηρίζουν την ευθανασία να μην εθελοτυφλούν. Ο άνθρωπος από την ώρα που γεννιέται ζει τον θάνατο, πότε με την απώλεια αγαπητού προσώπου, πότε με την ασθένεια, πότε με τις αλλαγές στο σώμα του, όσο η ηλικία προχωρεί. Και μόνο ο άνθρωπος, ο οποίος νικά δια του Χριστού την αμαρτία νικά τον θάνατο. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Στον χωρίς Χριστό κόσμο ο θάνατος αποτελεί μια βασανιστική και ανυπέρβλητη πραγματικότητα, ό, τι κι αν φραστικά υποστηρίζεται και επίσης χωρίς Χριστό απάνθρωπη καταντά η κοινωνία, όσες διακηρύξεις κι αν γράφονται για ανθρώπινα δικαιώματα και για πολιτικές ελευθερίες".-