«῞Οσο ἰσχύει τό σήμερα» εἶναι μία φράση τῆς ῾Αγ. Γραφῆς (πρβλ. ῾Εβρ. 3,13), πού ἀναφέρεται στή μετάνοια καί πού ἰδιαιτέρως τήν χρησιμοποιεῖ ὁ κατεξοχήν κήρυκας τῆς μετανοίας ἅγ. ᾿Ιωάννης Χρυσόστομος. Γιά τόν ἱερό Πατέρα ἡ μετάνοια εἶναι γεγονός τοῦ παρόντος. ῞Ο,τι δέν κάνουμε σήμερα, δύσκολα μπορεῖ νά γίνει αὔριο. Καί τοῦτο γιατί μόνο τό σήμερα μᾶς ἔχει δοθεῖ ἀπό τό Θεό. Τό χθές πέρασε, τό αὔριο δέν ξέρουμε ἄν θά ἔλθει. Λοιπόν μόνον αὐτό πού ἐκτείνεται ἄμεσα μπροστά μας μᾶς «ἀνήκει», πού σημαίνει ὅτι τό σήμερα εἶναι τό πεδίο τοῦ ἀγώνα τῆς σωτηρίας μας.
Κατά συνέπεια «μετανοίας ὁ καιρός» εἶναι ἡ κάθε ἡμέρα μας, ἄρα καί ὅλη ἡ ζωή μας. Διότι αὐτό πού πρέπει νά κάνουμε κάθε ἡμέρα, προσδιορίζει καί τήν ὅλη πορεία τῆς ζωῆς μας. Μήν ξεχνᾶμε ὅτι ἡ ἀτμόσφαιρα τῆς ᾿Εκκλησίας εἶναι αὐτή ἀκριβῶς ἡ μετάνοια. Τή μετάνοια ζητάει ἀπό τό Θεό καί αὐτήν ἐπιδιώκει νά καταστήσει βίωμα στούς πιστούς της. «Τόν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καί μετανοίᾳ ἐκτελέσαι παρά τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα».
Τή μετάνοια ἔχει ὡς ἀντικείμενο ἡ μικρή αὐτή ἐργασία, στήν ὁποία καταβάλαμε προσπάθεια νά ἐκφρασθοῦν, κατά τρόπο σχετικά συστηματικό, ὄχι οἱ δικές μας, ἀλλά τῶν Πατέρων τῆς ᾿Εκκλησίας μας οἱ ἀπόψεις περί τῆς μετανοίας. ῎Αν τό καταφέραμε, αὐτό θά τό κρίνουν οἱ ἀναγνῶστες μας.
᾿Ακολουθεῖ ἕνα μικρό ἐπίμετρο - ἀνθολόγιο, στό ὁποῖο ἐκτίθενται ἀποσπάσματα περί μετανοίας ἀπό δύο ἀσκητικούς πατέρες μας, ἕναν παλαιό καί ἕνα σύγχρονο· τόν ἅγιο ᾿Ιωάννη τῆς Κλίμακος καί τόν ἅγιο Σιλουανό τοῦ ῎Αθω, καθώς καί μερικά περιστατικά μετανοίας ἀπό τό Γεροντικόν. ῎Εχουμε τήν πεποίθηση ὅτι τά κείμενα αὐτά θά φωτίσουν ἀκόμη περισσότερο τίς διάφορες ὄψεις τῆς μετανοίας.
῎Αν ὁ κόπος τῆς συγγραφῆς καί τῆς ἐπιλογῆς τῶν κειμένων γίνει ἀφορμή κάποιος ἐν Χριστῷ ἀδελφός νά βοηθηθεῖ στή σχέση του μέ τό Θεό, τότε ἡ ἔκδοση θά ἔχει βρεῖ τήν καταξίωσή της.
Κατά συνέπεια «μετανοίας ὁ καιρός» εἶναι ἡ κάθε ἡμέρα μας, ἄρα καί ὅλη ἡ ζωή μας. Διότι αὐτό πού πρέπει νά κάνουμε κάθε ἡμέρα, προσδιορίζει καί τήν ὅλη πορεία τῆς ζωῆς μας. Μήν ξεχνᾶμε ὅτι ἡ ἀτμόσφαιρα τῆς ᾿Εκκλησίας εἶναι αὐτή ἀκριβῶς ἡ μετάνοια. Τή μετάνοια ζητάει ἀπό τό Θεό καί αὐτήν ἐπιδιώκει νά καταστήσει βίωμα στούς πιστούς της. «Τόν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καί μετανοίᾳ ἐκτελέσαι παρά τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα».
Τή μετάνοια ἔχει ὡς ἀντικείμενο ἡ μικρή αὐτή ἐργασία, στήν ὁποία καταβάλαμε προσπάθεια νά ἐκφρασθοῦν, κατά τρόπο σχετικά συστηματικό, ὄχι οἱ δικές μας, ἀλλά τῶν Πατέρων τῆς ᾿Εκκλησίας μας οἱ ἀπόψεις περί τῆς μετανοίας. ῎Αν τό καταφέραμε, αὐτό θά τό κρίνουν οἱ ἀναγνῶστες μας.
᾿Ακολουθεῖ ἕνα μικρό ἐπίμετρο - ἀνθολόγιο, στό ὁποῖο ἐκτίθενται ἀποσπάσματα περί μετανοίας ἀπό δύο ἀσκητικούς πατέρες μας, ἕναν παλαιό καί ἕνα σύγχρονο· τόν ἅγιο ᾿Ιωάννη τῆς Κλίμακος καί τόν ἅγιο Σιλουανό τοῦ ῎Αθω, καθώς καί μερικά περιστατικά μετανοίας ἀπό τό Γεροντικόν. ῎Εχουμε τήν πεποίθηση ὅτι τά κείμενα αὐτά θά φωτίσουν ἀκόμη περισσότερο τίς διάφορες ὄψεις τῆς μετανοίας.
῎Αν ὁ κόπος τῆς συγγραφῆς καί τῆς ἐπιλογῆς τῶν κειμένων γίνει ἀφορμή κάποιος ἐν Χριστῷ ἀδελφός νά βοηθηθεῖ στή σχέση του μέ τό Θεό, τότε ἡ ἔκδοση θά ἔχει βρεῖ τήν καταξίωσή της.