ἀνθρώπων. Γιὰ μᾶς τοὺς ᾿Ορθοδόξους, δέκα ἑπτὰ αἰῶνες τώρα, εἶναι ἡ «Βασιλεύουσα», τὸ ταμιεῖον τοῦ σεβασμοῦ, τοῦ θαυμασμοῦ, τῶν ὀνείρων. Εἶναι ἡ «Πόλη» ποὺ δικαιωματικὰ προέχει ἀπὸ ὅποια ἄλλη, τὸ θησαύρισμα τῆς ῾Ιστορίας μας, ἡ καρδιὰ τῆς πίστης μας!
Βεβαίως λίγοι ἀπὸ μᾶς ἔμειναν νὰ τὴν κατοικοῦν στοὺς χαλεποὺς καὶ ἀνατρεπτικοὺς καιρούς μας. Τὴν Πόλη τῶν Ρωμιῶν, τὴν ψυχὴ τῆς ᾿Ορθοδοξίας. Γιὰ τοῦτο καὶ ἀποσπᾶ ἕνα ἄλλο χαρακτήρα, ἕνα ἄλλο περιεχόμενο κάθε στιγμή, ποὺ θὰ ζήσεις σὲ αὐτή, κάθε γιορτὴ ποὺ θὰ βιώσεις στὸ χῶρο της. Εἶναι πολυτίμητη ἐμπειρία γιὰ τὴν ψυχή σου νὰ ζήσεις μιὰ γιορτὴ σὲ αὐτὴν καὶ μετροῦν πραγματικὰ «μακάριοι» ὅσοι τὴν ἀπόκτησαν περιουσία ἀγέραστη.
Στὴν Πόλη ζεῖς τὸ παρελθὸν καὶ τὸ παρὸν σὲ μιὰ μυστηριακὴ σύμπτωση. Τὸ χθὲς καὶ τὸ σήμερα συμπορεύονται ταυτισμένα, ἡ ζωὴ καὶ ἡ ῾Ιστορία διαπλέκονται καὶ συνυπάρχουν...
Επιστολή του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Παρτριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου
῾Ιερώτατε Μητροπολῖτα Προικοννήσου, ὑπέρτιμε καὶ ἔξαρχε πάσης Προποντίδος, ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι ἀγαπητὲ ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἠμῶν Μετριότητος κύριε ᾿Ιωσήφ, χάρις καὶ ἔλεος εἴησαν τῇ ὑμετέρα ῾Ιερότητι παρὰ τοῦ Μεγάλου ᾿Αρχιερέως καὶ Σωτῆρος ἠμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
῾Ως ᾿Αρχιποίμην τῆς ῾Αγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης ᾿Εκκλησίας ἐχάρημεν διὰ τὴν δοθεῖσαν ὑμῖν εὐκαιρίαν παρουσίας ἐν τῷ Φαναρίῳ καθ’ ὅλας τὰς ἑορτάς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, καθ’ ἣν ἐγένεσθε συγκοινωνὸς ἡμῖν «ἐν χρηστότητι, ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτω» (Κορ. Β´, ς´ 6-7).
Οὕτω, λοιπόν, μετὰ πλείστης χαρᾶς ἐπληροφορήθημεν τὴν τύποις κυκλοφορίαν τῶν ὑμετέρων ἐντυπώσεων καὶ βιωμάτων διὰ τῆς παρούσης ἐκδόσεως, ἣν τιμητικῶς ἀφιερώσατε τῇ ἡμετέρᾳ Μετριότητι, ἐπ’ ἀφορμῇ τῆς συμπληρώσεως εἴκοσιν ἐτῶν εἰς τὸ πηδάλιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Θερμῶς εὐχαριστοῦντες διὰ τήν τε συγγραφὴν καὶ τὴν ἀφιέρωσιν τοῦ ἀνὰ χεῖρας «ἅλατι ἠρτυμένου» πονήματος ὑμῶν, ὃπερ διὰ τῆς ὀξυγράφου καὶ γλαφυρᾶς ὑμετέρας γραφίδος ἐποιήσατε ἡδύ, εὐχάριστον καὶ οἰκοδομητικὸν εἰς πάντα ἀναγνώστην καὶ ἐραστὴν τῆς ζωηφόρου παραδόσεως τῆς Βασιλίδος τῶν Πόλεων, συγχαίρομεν ἐκ καρδίας τῇ ὑμετέρᾳ ῾Ιερότητι διὰ τὴν ἀξιόλογον προσπάθειαν ταύτην, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν σύνολον πνευματικὴν προσφορὰν αὐτῆς εἰς τὸν μυστικὸν ᾿Αμπελῶνα τοῦ Κυρίου, ἐργαζομένης ἵνα κηρύξῃ Χριστὸν ᾿Ιησοῦν.
῞Αμα δὲ εὐχόμεθα ἔτι εὐλογημένην παρὰ τοῦ Παρακλήτου τὴν ἐφεξῆς πνευματικὴν διακονίαν ὑμῶν ἐν τῇ Μητρὶ ᾿Εκκλησίᾳ, πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ οἰκοδομὴν τοῦ πιστοῦ λαοῦ τοῦ Κυρίου.
῾Η δὲ πλουσιόδωρος χάρις καὶ εὐλογία τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ ἠμῶν εἴησαν μετὰ τῆς ὑμετέρας ἀγαπητῆς ῾Ιερότητος εἰς ἔτη πολλὰ καὶ ὄλβια.
´βια´ Νοεμβρίου ιζ
+ Ο Κωνσταντιμνουπόλεως Βαρθολομαίος
Εἰσαγωγικά
Μὲ ἀξίωσε ὁ Θεὸς σὲ διάστημα μιᾶς τετραετίας (2007-2011) νὰ γιορτάσω ὅλες σχεδὸν τὶς κύριες γιορτὲς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους στὴ Βασιλεύουσα τῆς πίστεως Κωνσταντινούπολη, στὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ ῾Ιεράρχου τοῦ Θρόνου καὶ γιὰ ἕνα ἔτος μ’ ἐκείνη τοῦ παρέδρου τῆς ῾Αγίας καὶ ῾Ιερᾶς Συνόδου. Μαζὶ μὲ τὸν ἀξιόθεο Πατριάρχη τοῦ Γένους καὶ τῆς Οἰκουμένης Βαρθολομαῖο τὸν ῎Ιμβριο, τοὺς Συνοδικοὺς καὶ τοὺς ἄλλους ἐνδημοῦντες καὶ παρεπιδημοῦντες ᾿Αρχιερεῖς, τὴν ὀλιγάριθμη ῾Ομογένεια τῆς Πόλεως καὶ τοὺς πολυάριθμους προσκυνητὲς καὶ ἀκόμη πολυαριθμότερους περιηγητὲς (στὰ τρέχοντα ῾Ελληνικὰ “τουρίστες”), ἐζήσαμε Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φῶτα, Κυριακὴ τῆς ᾿Ορθοδοξίας, ᾿Ακάθιστο, Μεγαλοβδομάδα, Πάσχα, Διακαινήσιμη, Ψυχοσάββατο, Πεντηκοστή, ὀνομαστήρια τοῦ Πατριάρχου, Δεκαπενταύγουστο, ῎Ινδικτο, Εἰσόδια τῆς Παναγίας, Θρονικὴ ῾Εορτὴ κ.λπ. ῏Ηταν ἐμπειρίες σπάνιες! Κυριολεκτικὰ μοναδικές!
Βρισκόσουν ταυτόχρονα στὸ σήμερα καὶ στὸ χθές, ἐνῷ μπροστά σου ἦταν ὀρθάνοιχτο τὸ παράθυρο τοῦ αὔριο· τῆς αἰωνιότητος. Κυκλοφοροῦσες ἀνάμεσα σὲ σκιὲς θεοστέπτων Αὐτοκρατόρων καὶ πανιέρων Πατριαρχῶν, ἄκουες τὸ θρόϊσμα ἀπὸ τὶς ἐσθῆτες μεγαλοπρεπῶν Αὐγουστῶν καὶ κομψῶν δεσποίνων, ὀσμιζόσουν τὴν εὐσέβεια καὶ τὴν ἁγιότητα τοῦ λαοῦ τῆς Χάριτος, ἔβλεπες σεβάσμιες χορεῖες Στουδιτῶν Μοναχῶν νὰ λιτανεύουν ἐν ἄκρᾳ σεμνότητι τὴν ἄχραντον εἰκόνα τῆς Θεομήτορος, ἐγέμιζε τὸ ἀφτί σου ἀπὸ ὑπερκόσμιες μελωδίες δοξολογίας καὶ ἱκεσίας, ἔβλεπες δάκρυα κατανύξεως, μὰ κάπου-κάπου ἔπιαναν οἱ κεραῖες σου καὶ μηχανορραφίες τῶν εὐνούχων τοῦ ῾Ιεροῦ Παλατίου (“ραπτομηχανίες”! κατά τὰ ῾Ελληνικὰ τοῦ μακαρίτη Κατάνης Κασσιανοῦ), καθὼς καὶ συμβατικότητα καὶ τυπολατρεία. Βυζάντιο!..
Κάπου ἄκουγες τὶς σκληρὲς φωνὲς τῶν Βαράγγων ποὺ ἐπευφημοῦσαν στὰ γύρω καλλίνδρομα (“καλντερίμια” ἐπὶ τὸ ...ἑλληνικότερον!) τὸν προσ-ερχόμενο γιὰ νὰ ἐκκλησιασθῆ Γαληνότατο Αὔγουστο, τὸν Πλανητάρχη τῆς ἐποχῆς· κάπου τὶς στριγγιὲς τσιρίδες τοῦ πανικόβλητου ὄχλου ἐπὶ τῆ ἐμφανίσει ὀρδῶν βαρβάρων πρὸ τῶν τειχῶν τῆς Θεοφρουρήτου ῾Επταλόφου καὶ ἀγωνιώδεις ἐπικλήσεις· «῾Υπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς»· κάπου τὸ φοβερὸ «ἡ Πόλις ἑάλω!», τόσο τοῦ 1204, ὅταν οἱ λιμασμένοι ληστοσυμμορίτες, οἱ κατ’ εὐφημισμὸν «Σταυροφόροι», κατέλαβαν τὴ Βασιλεύουσα καὶ διαγούμισαν ὅλο τὸ ἔχειν τῆς Αὐτοκρατορίας, ὅσο κι ἐκεῖνο τὸ δεύτερο καὶ τελειωτικὸ τῆς ἀποφράδος 29ης Μαΐου τοῦ 1453, ἐνῷ δίπλα σου μιὰ πύλη μόνιμα κλειστὴ (ἅγιε ῾Ιερομάρτυς Γρηγόριε, πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν!) σοῦ θύμιζε ἐπίμονα πὼς ἡ δόξα τῆς Ρωμηοσύνης εἶναι σταυρώσιμη, ὅπως ἀκριβῶς καὶ ἡ δόξα τοῦ Χριστοῦ...
Λίγο ἀπ’ ὅλα, μέχρι νὰ σὲ φέρει ἀπὸ τ’ ὄνειρο στὴν πραγματικότητα ἡ εἰρηνικὴ φωνὴ τοῦ δεομένου Πατριάρχη, κάποιος ἡδὺς λαρυγγισμὸς τοῦ Πρωτοψάλτη ἤ ἡ αὐστηρὴ μορφὴ τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸ ἀρχαῖο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Γύρω σου οἱ λιγοστοὶ ἐπίσημοι καὶ λογάδες τοῦ Γένους, οἱ συνήθεις ἐκπρόσωποι τοῦ ῾Ελληνικοῦ κράτους, ἡ κυρία Χ μὲ τὸ ριπίδι της, ἡ (μακαρίτισσα σήμερα) κυρὰ Τασούλα μὲ τὸ πλεχτὸ σκουφὶ καὶ τὴν ἀκατάσχετη φλυαρία της, οἱ περιηγητὲς μὲ τὰ φιαλίδια τοῦ νεροῦ στὸ ἕνα χέρι καὶ τὶς φωτογραφικὲς μηχανὲς στὸ ἄλλο νὰ κόβουν βόλτες στὸ νότιο καὶ τὸ βόρειο κλίτος, οἱ κάμερες τῆς ΕΤ3 νὰ μεταδίδουν στὸν τετραπέρατο κόσμο τὰ τελούμενα, τὰ ἀραβόφωνα πιτσιρίκια νὰ κάνουν τὰ παπαδάκια στὸ ἱερὸ καὶ τὰ κανοναρχάκια στοὺς χορούς, ὁ Λαμπαδάριος νὰ διδάσκει μὲ τὴ σεμνότητά του, ὁ ἔνστολος ἀρχικλητήρας νὰ παραστέκεται καμαρωτὸς στὸν θρόνο, ὁ Πριμηκήριος νὰ κρατᾶ ἀναμμένο τὸ διβάμβουλο ἀπέναντι στὸν Πατριάρχη καὶ ὁ τελευταῖος, ὀλύμπιος καὶ εὐθυτενὴς πάνω στὸν σεντεφένιο θρόνο τῶν ᾿Αρχιεπισκόπων Νέας Ρώμης - Κωνσταντινουπόλεως, νὰ εὐλογεῖ ἱεροπρεπῶς τὸ ἐκκλησίασμα καὶ τὴν Οἰκουμένη! Οἱ ἱερὲς ᾿Ακολουθίες ἐν ἄκρᾳ σεμνοπρεπείᾳ καὶ τάξει, μὲ ἐμμονὴ στὴ σεβάσμια λειτουργικὴ παράδοση τῆς ποτνίας Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας, μακριὰ ἀπὸ ἐπαρχιωτίλες καὶ κούφιους νεωτερισμοὺς ἐντυπωσιασμοῦ. ᾿Αλλὰ τὰ ὑπόλοιπα θὰ τὰ ποῦμε παρακατιόντες στὴν οἰκεία θέση.
Θερμότατες εὐχαριστίες ἐν εὐλαβείᾳ πολλῇ ἀπευθύνονται στὴν Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότητα τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη καὶ Πατέρα μας κύριο κύριο Βαρθολομαῖο, τὸν πανσέβαστο Πρῶτο τῆς ᾿Ορθοδοξίας καὶ ῞Υπατο τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους, ποὺ ἀγαθύνθηκε νὰ προλογίσει καὶ νὰ εὐλογήσει τὸ ταπεινὸ τοῦτο ἔργο, ποὺ δικαιοῦται νὰ τοῦ τὸ ἀφιερώσουμε μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς συμπληρηρώσεως 20ετοῦς εὐκλεοῦς Πατριαρχίας.
῎Εγραφα στὴν Πόλη, τὴν πάντοτε Βασιλεύουσα τῆς Πίστεως καὶ τῆς καρδιᾶς μας, τὴν 1η Σεπτεμβρίου 2011, τῆς ᾿Ινδίκτου.
+ ῾Ο Προικοννήσου ᾿Ιωσήφ
-----------
Το βιβλίο περιέχει φωτογραφίες ἀπό τόν ἑορτασμό μεγάλων ἑορτῶν στό Φανάρι καί στήν Κωνσταντινούπολη.
