Η Υπεραγία Θεοτόκος αποτελεί την εκπλήρωση των προτυπώσεων της Παλαιάς Διαθήκης σχετικά με την Μητέρα του Θεού.
Μία από τις πιο ωραίες προτυπώσεις είναι και η κιβωτός της Διαθήκης, όπου φυλάσσονταν οι πλάκες με τις Δέκα Εντολές, η μανναδόχος στάμνα, η ράβδος του Ααρών. Η κιβωτός ήταν επενδυμένη με χρυσό. Τις εντολές της κατασκευής της είχε δώσει ο ίδιος ο Θεός στον Μωυσή και κανείς δεν επιτρεπόταν να την αγγίξει, από τη στιγμή που μπήκε στα Άγια των Αγίων. Η χρυσωμένη κιβωτός της Διαθήκης προτυπώνει την Παναγία. Οι πέτρες που είχαν τις Δέκα Εντολές προτυπώνουν την Παναγία που έχει χαραγμένον στην καρδιά της τον ίδιο τον Δότη των Εντολών. Το μάννα που φυλάσσεται στην στάμνα της κιβωτού συμβολίζει το Χριστό που φυλάσσεται με άφθορη την θεότητα στην μήτρα της Παναγίας. Η ράβδος του Ααρών, η οποία βλάστησε συμβολίζει την Παναγία που γέννησε το Χριστό, βλάστησε δηλαδή χωρίς να τη μπολιάσει ανθρώπινο χέρι και ανθρώπινο σπέρμα. Και όπως η κιβωτός χρυσώθηκε και παρέμεινε ανέγγιχτη, έτσι και η Παναγία χρυσώθηκε από το Άγιο Πνεύμα, έγινε δηλαδή η πολυτιμότερη και λαμπρότερη και καθαρότερη ανθρώπινη ύπαρξη και παρέμεινε παρθένος «προ, κατά και μετά τον τόκον».
Η Παναγία διαφυλάττει στα σπλάχνα της το πρόσωπο του Χριστού. Στο πρόσωπό της όμως, όπως και στο πρόσωπο του Κυρίου η διαφύλαξη αυτή γίνεται συγκεκριμένη. Διαφυλάσσεται η σωτηρία του ανθρώπου από το κακό, την αμαρτία και τον θάνατο. Διαφυλάσσεται η παρακαταθήκη του Πνεύματος, δηλαδή η πίστη και η παράδοση. Διαφυλάσσεται «το χθες, το σήμερον και εις τους αιώνας το αυτόν» αναλλοίωτο πρόσωπο και ο αναλλοίωτος τρόπος ζωής που κηρύττει ο Χριστός και διασώζει το Ευαγγέλιο. Διαφυλάσσεται η ανθρωπιά και το συναίσθημα της μάνας. Διαφυλάσσεται η αρετή και ο αγώνας για εσωτερική ελευθερία. Διαφυλάσσεται η υπακοή στο θέλημα του Θεού και η νίκη κατά του ατομοκεντρισμού. Διαφυλάσσεται η ταπεινότητα, αλλά και ταυτόχρονα η αποφασιστικότητα της εν συνειδήσει κοινωνίας με το Θεό και τον άνθρωπο. Διαφυλάσσεται η κοινωνικότητα που κατανοεί τις ανθρώπινες ανάγκες, από την μετοχή στην εξωτερική χαρά των άλλων (η παρουσία της Παναγίας στο γάμο της Κανά), μέχρι και την επιθυμία για παράταση αυτής της χαράς (η παράκληση στον Υιό της να κάνει το θαύμα προσφέροντας το κρασί που λείπει). Διαφυλάσσεται η αίσθηση του ανήκειν σε ένα λαό, σε μία παράδοση, σε μία θρησκευτική κοινότητα ( η Παναγία που πηγαίνει το Χριστό για την περιτομή και για τον σαραντισμό), μέχρι και την υπέρβασή της με την πανανθρώπινη αγάπη (η Παναγία που γίνεται μάνα όλων των ανθρώπων).
Με μία φράση, στο πρόσωπο της Παναγίας που γίνεται κιβωτός διαφυλάσσεται η παρακαταθήκη της Εκκλησίας στον άνθρωπο, η σχέση που αυτή προτείνει στο Θεό. Και αυτή η παρακαταθήκη δεν νικιέται από τον χρόνο, την φθορά και τον θάνατο, αλλά παραμένει θησαυρός αδαπάνητος, που παρέχει την όντως Ζωή, δηλαδή τη σχέση με το Χριστό. Και αυτός ο θησαυρός μεταμορφώνει την καρδιά του ανθρώπου σε χώρο καθαρότητας, λαμπρότητας και αφθαρσίας, γιατί είναι χρυσός που λάμπει μέσα στο χωνευτήρι του Πνεύματος. Και τίποτε δεν μπορεί να σπιλώσει αυτόν τον θησαυρό, ούτε θλίψη, ούτε δοκιμασία, ούτε επίθεση από ανθρώπους, ούτε συκοφαντία, ούτε κακό, ούτε εσωτερική ανασφάλεια. Γιατί είναι η σχέση με το Χριστό που ανανεώνει την καθαρότητα, είναι η προσευχή και η ικεσία της Παναγίας που μας κάνει να γεμίζουμε αγαλλίαση και να αντέχουμε.
Ζούμε σε μια πραγματικότητα όπου έχουμε ουσιαστικά αποθέσει αυτήν την κιβωτό στο περιθώριο της ζωής μας. Αλλοτριωθήκαμε από άλλα ήθη και άλλες παρακαταθήκες, με αποτέλεσμα να δρέπουμε καρπούς σπιλωμένους και πικρούς. Και θεωρείται οπισθοδρόμηση να ξαναδούμε αυτή την Κιβωτό και την σημασία της. Παραδομένοι στα αλλότρια ρεύματα και στους ψεύτικους θησαυρούς των μοντέρνων ιδεών και του μοντέρνου τρόπου ζωής λησμονήσαμε τις καρδιές μας που πρέπει να έχουν κατεύθυνση προς τον Θεό για να ξεδιψάσουν αληθινά και να βρούνε νόημα. Αναζητήσαμε χαρά στα αντικείμενα, τα υλικά αγαθά, ξεχάσαμε τι σημαίνει να ανήκουμε και παραδοθήκαμε στην λατρεία του εαυτού μας. Και πληρώνουμε τον λογαριασμό, χωρίς να αισθανόμαστε έτοιμοι να ξαναβρούμε πυξίδα στην παρακαταθήκη της κιβωτού της Εκκλησίας, στον τρόπο της Παναγίας, στην παρουσία του Χριστού στη ζωή μας. Ας αφυπνιστούμε, εάν θέλουμε να φωτιζόμαστε από αυτήν την κιβωτό και να αισθανόμαστε την πανοπλία της την βάση για να αντισταθούμε σε κάθε ανελευθερία ήθους, ιδεών, φθοράς και προσωρινότητας. Και η Παναγία, ας είμαστε βέβαιοι, ότι θα μας στηρίζει με τις προσευχές και την αγάπη της. Όπως έκανε πάντοτε για τον λαό μας.
Μία από τις πιο ωραίες προτυπώσεις είναι και η κιβωτός της Διαθήκης, όπου φυλάσσονταν οι πλάκες με τις Δέκα Εντολές, η μανναδόχος στάμνα, η ράβδος του Ααρών. Η κιβωτός ήταν επενδυμένη με χρυσό. Τις εντολές της κατασκευής της είχε δώσει ο ίδιος ο Θεός στον Μωυσή και κανείς δεν επιτρεπόταν να την αγγίξει, από τη στιγμή που μπήκε στα Άγια των Αγίων. Η χρυσωμένη κιβωτός της Διαθήκης προτυπώνει την Παναγία. Οι πέτρες που είχαν τις Δέκα Εντολές προτυπώνουν την Παναγία που έχει χαραγμένον στην καρδιά της τον ίδιο τον Δότη των Εντολών. Το μάννα που φυλάσσεται στην στάμνα της κιβωτού συμβολίζει το Χριστό που φυλάσσεται με άφθορη την θεότητα στην μήτρα της Παναγίας. Η ράβδος του Ααρών, η οποία βλάστησε συμβολίζει την Παναγία που γέννησε το Χριστό, βλάστησε δηλαδή χωρίς να τη μπολιάσει ανθρώπινο χέρι και ανθρώπινο σπέρμα. Και όπως η κιβωτός χρυσώθηκε και παρέμεινε ανέγγιχτη, έτσι και η Παναγία χρυσώθηκε από το Άγιο Πνεύμα, έγινε δηλαδή η πολυτιμότερη και λαμπρότερη και καθαρότερη ανθρώπινη ύπαρξη και παρέμεινε παρθένος «προ, κατά και μετά τον τόκον».
Η Παναγία διαφυλάττει στα σπλάχνα της το πρόσωπο του Χριστού. Στο πρόσωπό της όμως, όπως και στο πρόσωπο του Κυρίου η διαφύλαξη αυτή γίνεται συγκεκριμένη. Διαφυλάσσεται η σωτηρία του ανθρώπου από το κακό, την αμαρτία και τον θάνατο. Διαφυλάσσεται η παρακαταθήκη του Πνεύματος, δηλαδή η πίστη και η παράδοση. Διαφυλάσσεται «το χθες, το σήμερον και εις τους αιώνας το αυτόν» αναλλοίωτο πρόσωπο και ο αναλλοίωτος τρόπος ζωής που κηρύττει ο Χριστός και διασώζει το Ευαγγέλιο. Διαφυλάσσεται η ανθρωπιά και το συναίσθημα της μάνας. Διαφυλάσσεται η αρετή και ο αγώνας για εσωτερική ελευθερία. Διαφυλάσσεται η υπακοή στο θέλημα του Θεού και η νίκη κατά του ατομοκεντρισμού. Διαφυλάσσεται η ταπεινότητα, αλλά και ταυτόχρονα η αποφασιστικότητα της εν συνειδήσει κοινωνίας με το Θεό και τον άνθρωπο. Διαφυλάσσεται η κοινωνικότητα που κατανοεί τις ανθρώπινες ανάγκες, από την μετοχή στην εξωτερική χαρά των άλλων (η παρουσία της Παναγίας στο γάμο της Κανά), μέχρι και την επιθυμία για παράταση αυτής της χαράς (η παράκληση στον Υιό της να κάνει το θαύμα προσφέροντας το κρασί που λείπει). Διαφυλάσσεται η αίσθηση του ανήκειν σε ένα λαό, σε μία παράδοση, σε μία θρησκευτική κοινότητα ( η Παναγία που πηγαίνει το Χριστό για την περιτομή και για τον σαραντισμό), μέχρι και την υπέρβασή της με την πανανθρώπινη αγάπη (η Παναγία που γίνεται μάνα όλων των ανθρώπων).
Με μία φράση, στο πρόσωπο της Παναγίας που γίνεται κιβωτός διαφυλάσσεται η παρακαταθήκη της Εκκλησίας στον άνθρωπο, η σχέση που αυτή προτείνει στο Θεό. Και αυτή η παρακαταθήκη δεν νικιέται από τον χρόνο, την φθορά και τον θάνατο, αλλά παραμένει θησαυρός αδαπάνητος, που παρέχει την όντως Ζωή, δηλαδή τη σχέση με το Χριστό. Και αυτός ο θησαυρός μεταμορφώνει την καρδιά του ανθρώπου σε χώρο καθαρότητας, λαμπρότητας και αφθαρσίας, γιατί είναι χρυσός που λάμπει μέσα στο χωνευτήρι του Πνεύματος. Και τίποτε δεν μπορεί να σπιλώσει αυτόν τον θησαυρό, ούτε θλίψη, ούτε δοκιμασία, ούτε επίθεση από ανθρώπους, ούτε συκοφαντία, ούτε κακό, ούτε εσωτερική ανασφάλεια. Γιατί είναι η σχέση με το Χριστό που ανανεώνει την καθαρότητα, είναι η προσευχή και η ικεσία της Παναγίας που μας κάνει να γεμίζουμε αγαλλίαση και να αντέχουμε.
Ζούμε σε μια πραγματικότητα όπου έχουμε ουσιαστικά αποθέσει αυτήν την κιβωτό στο περιθώριο της ζωής μας. Αλλοτριωθήκαμε από άλλα ήθη και άλλες παρακαταθήκες, με αποτέλεσμα να δρέπουμε καρπούς σπιλωμένους και πικρούς. Και θεωρείται οπισθοδρόμηση να ξαναδούμε αυτή την Κιβωτό και την σημασία της. Παραδομένοι στα αλλότρια ρεύματα και στους ψεύτικους θησαυρούς των μοντέρνων ιδεών και του μοντέρνου τρόπου ζωής λησμονήσαμε τις καρδιές μας που πρέπει να έχουν κατεύθυνση προς τον Θεό για να ξεδιψάσουν αληθινά και να βρούνε νόημα. Αναζητήσαμε χαρά στα αντικείμενα, τα υλικά αγαθά, ξεχάσαμε τι σημαίνει να ανήκουμε και παραδοθήκαμε στην λατρεία του εαυτού μας. Και πληρώνουμε τον λογαριασμό, χωρίς να αισθανόμαστε έτοιμοι να ξαναβρούμε πυξίδα στην παρακαταθήκη της κιβωτού της Εκκλησίας, στον τρόπο της Παναγίας, στην παρουσία του Χριστού στη ζωή μας. Ας αφυπνιστούμε, εάν θέλουμε να φωτιζόμαστε από αυτήν την κιβωτό και να αισθανόμαστε την πανοπλία της την βάση για να αντισταθούμε σε κάθε ανελευθερία ήθους, ιδεών, φθοράς και προσωρινότητας. Και η Παναγία, ας είμαστε βέβαιοι, ότι θα μας στηρίζει με τις προσευχές και την αγάπη της. Όπως έκανε πάντοτε για τον λαό μας.
