Στην εκδήλωση ο κ. Ιγνάτιος εκπροσώπησε τονΠαναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.
Ο Σεβασμιώτατος, παίρνοντας αφορμή από την Ευαγγελική παραβολή του καλού Σπορέως, σημείωσε ότι σήμερα στην πατρίδα μας «Σε καιρό σοδειάς βρισκόμαστε πλέον κι εμείς... από σπορά στο μυαλό και τις καρδιές νέων ανθρώπων, που όλοι μας, ο καθένας μέσα από τον δικό του ρόλο, πραγματοποιήσαμε. Σπορά παιδείας, αξιών, προτύπων και οραμάτων...»Αναφερόμενος στην απογοητευτική καρποφορία αυτής της σποράς επεσήμανε «το μέγα αρχικό λάθος: Το λάθος της επιλογής του σπόρου και του τρόπου της σποράς... Η κοινωνία σήμερα είναι μάρτυρας της Παιδείας που την έθρεψε...»
Στη συνέχεια χαρακτήρισε την Παιδεία «Μοναδική ελπίδα, αλλά και πανίσχυρο όπλο αληθινής αντίστασης. Αυτός είναι ο σπόρος, που καθορίζει τους καρπούς της κάθε γενιάς... Και ενώ ο κάθε λογικός άνθρωπος, πριν σπείρει, φροντίζει να μάθει, ο κάθε σπόρος, τί φυτό θα του δώσει, εμείς, την κρίσιμη στιγμή της σποράς, θεωρήσαμε περιττή την ερώτηση, «τί ανθρώπους θέλουμε να διαμορφώσουμε;»
Ακολούθως περιέγραψε την παθογένεια της σύγχρονης Ελληνικής Παιδείας:«Όταν επί τρεις δεκαετίες αλλάζαμε και ξαναλλάζαμε τα συστήματα και επιτρέπαμε, οι χώροι της σπουδής να μεταβάλλονται σε αρένες κομματικών προγυμνασμάτων, ούτε χρόνος, ούτε δυνάμεις περίσσεψαν για μια σοβαρή συζήτηση γύρω από το τί λειτούργησε στο παρελθόν, με τί διδάγματα, θετικά και αρνητικά μάς προίκισε μια ιστορία τριών χιλιάδων χρόνων, τί καθορίζει την ταυτότητά μας, τί νοηματοδοτεί τη ζωή μας, πώς θα μάθουμε να συνυπάρχουμε, να συνεργαζόμαστε, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον... εμείς ήμασταν που αποθεώσαμε την μετριότητα, στιγματίσαμε τη διαδικασία ανεύρεσης των εξαιρετικών προσόντων και αδιαφορήσαμε για διαδικασίες ενεργοποίησης δεξιοτήτων, επενδύοντας μόνο στη μνήμη και στην απίστευτα βαρετή αναπαραγωγή γνώσεων, αμφίβολης κιόλας ποιότητας. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη αυτοκριτικής και διόρθωσης των κακώς κειμένων, εμείς όμως ήμασταν που αρνηθήκαμε να μετρηθούμε με ένα μέτρο σταθερό, μια κλίμακα αξιών και επιδόσεων, ένα σύστημα αξιολόγησης, μετατρέποντας σε υπέρτατο κριτή έναν καχεκτικό και βολεμένο εαυτό. Λυπούμαστε, που τόσο εύκολα υποκύψαμε στον καταναλωτισμό, εμείς όμως ήμασταν, που αποκλείσαμε από τους χώρους της σπουδής τη χαρά της πρωτοβουλίας και της δημιουργίας. Μάς πανικοβάλλει μια νεολαία, που δεν ξέρει να εκτιμά, που έμαθε μόνο να αγχώνεται, χωρίς να απολαμβάνει το ταξίδι για την Ιθάκη της γνώσης, μια νεολαία βέβαιη, πως μια καλή γνωριμία είναι το καλύτερο διδακτορικό, εμείς όμως ήμασταν που δαιμονοποιήσαμε τη λέξη «όρια» και τη λέξη «σεβασμός», κληρονομώντας στην επόμενη γενιά την ισόβια εφηβική μας ανωριμότητα να θέλουμε τα πάντα, τώρα και δωρεάν, και από κόστος και από κόπο. Το κάθε εμπόδιο στο «θέλω» μας έγινε εχθρός, που έπρεπε να εξολοθρευτεί...»
Στο σημείο αυτό επεσήμανε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο Δάσκαλος για την ανατροπή της κατάστασης, αρκεί να επιλέξει τον δρόμο της θυσίας: «Πίσω από κάθε αληθινή πρόοδο του κόσμου, σε κάθε επίπεδο, κοινωνικό, επιστημονικό, πνευματικό, κρύβεται μια θυσία. Αυτό το ξέρουν, όλοι όσοι έθεσαν το εαυτό τους στη υπηρεσία ενός μεγάλου σκοπού. Αυτό ισχύει και για το κάθε εκπαιδευτικό σύστημα. Πίσω από τις υποδομές, τα κονδύλια, τους σχεδιασμούς και τις ρυθμίσεις, πίσω από κάθε εκπαιδευτική, μορφωτική και ευρύτερα, πνευματική σοδειά, κρύβεται το πρότυπο και η θυσία ενός δασκάλου. Και θάνατος για ένα δάσκαλο δεν είναι να πέσει ματωμένος στο δρόμο για τους μαθητές του - αν και δεν είναι λίγα και αυτά τα περιστατικά μέσα στην ιστορία - Θάνατος για τον δάσκαλο είναι να κάνει το μυαλό και την καρδιά του γέφυρα, που πάνω του θα πατήσει ο μαθητής του για να γευτεί ένα καλύτερο κόσμο...Θάνατος για το δάσκαλο είναι το ξεπέρασμα της μονοτονίας, αλλά και της δίψας του για εξουσία και ανέλιξη, πάση θυσία. Θάνατος για το δάσκαλο είναι να ξέρει να παραμερίσει, δίνοντας αρχοντικά και περήφανα τη θέση του στους νεώτερους που βγήκαν απ΄ τα χέρια του. Θάνατος για τον δάσκαλο είναι να μην πάψει ποτέ να είναι μαθητής των μαθητών του...»
Και κατέληξε ως εξής: «Σήμερα, στη δική μας πράξη, στη δική μας υπέρβαση, στη δική μας θυσία, θεμελιώνεται το μέλλον. Εσείς κι εγώ και όλοι μας αποφασίζουμε σήμερα αν οι ζωές μας θα γίνουν στέρεες γέφυρες να περάσει πάνω από την άβυσσο η πιο ταλαντούχα, η πιο προικισμένη, η πιο ελπιδοφόρα γενιά της ιστορίας μας. Η γενιά των σημερινών θρανίων και των σημερινών αμφιθεάτρων. Και θα περάσει!»
Στη συνέχεια χαρακτήρισε την Παιδεία «Μοναδική ελπίδα, αλλά και πανίσχυρο όπλο αληθινής αντίστασης. Αυτός είναι ο σπόρος, που καθορίζει τους καρπούς της κάθε γενιάς... Και ενώ ο κάθε λογικός άνθρωπος, πριν σπείρει, φροντίζει να μάθει, ο κάθε σπόρος, τί φυτό θα του δώσει, εμείς, την κρίσιμη στιγμή της σποράς, θεωρήσαμε περιττή την ερώτηση, «τί ανθρώπους θέλουμε να διαμορφώσουμε;»
Ακολούθως περιέγραψε την παθογένεια της σύγχρονης Ελληνικής Παιδείας:«Όταν επί τρεις δεκαετίες αλλάζαμε και ξαναλλάζαμε τα συστήματα και επιτρέπαμε, οι χώροι της σπουδής να μεταβάλλονται σε αρένες κομματικών προγυμνασμάτων, ούτε χρόνος, ούτε δυνάμεις περίσσεψαν για μια σοβαρή συζήτηση γύρω από το τί λειτούργησε στο παρελθόν, με τί διδάγματα, θετικά και αρνητικά μάς προίκισε μια ιστορία τριών χιλιάδων χρόνων, τί καθορίζει την ταυτότητά μας, τί νοηματοδοτεί τη ζωή μας, πώς θα μάθουμε να συνυπάρχουμε, να συνεργαζόμαστε, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον... εμείς ήμασταν που αποθεώσαμε την μετριότητα, στιγματίσαμε τη διαδικασία ανεύρεσης των εξαιρετικών προσόντων και αδιαφορήσαμε για διαδικασίες ενεργοποίησης δεξιοτήτων, επενδύοντας μόνο στη μνήμη και στην απίστευτα βαρετή αναπαραγωγή γνώσεων, αμφίβολης κιόλας ποιότητας. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη αυτοκριτικής και διόρθωσης των κακώς κειμένων, εμείς όμως ήμασταν που αρνηθήκαμε να μετρηθούμε με ένα μέτρο σταθερό, μια κλίμακα αξιών και επιδόσεων, ένα σύστημα αξιολόγησης, μετατρέποντας σε υπέρτατο κριτή έναν καχεκτικό και βολεμένο εαυτό. Λυπούμαστε, που τόσο εύκολα υποκύψαμε στον καταναλωτισμό, εμείς όμως ήμασταν, που αποκλείσαμε από τους χώρους της σπουδής τη χαρά της πρωτοβουλίας και της δημιουργίας. Μάς πανικοβάλλει μια νεολαία, που δεν ξέρει να εκτιμά, που έμαθε μόνο να αγχώνεται, χωρίς να απολαμβάνει το ταξίδι για την Ιθάκη της γνώσης, μια νεολαία βέβαιη, πως μια καλή γνωριμία είναι το καλύτερο διδακτορικό, εμείς όμως ήμασταν που δαιμονοποιήσαμε τη λέξη «όρια» και τη λέξη «σεβασμός», κληρονομώντας στην επόμενη γενιά την ισόβια εφηβική μας ανωριμότητα να θέλουμε τα πάντα, τώρα και δωρεάν, και από κόστος και από κόπο. Το κάθε εμπόδιο στο «θέλω» μας έγινε εχθρός, που έπρεπε να εξολοθρευτεί...»
Στο σημείο αυτό επεσήμανε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο Δάσκαλος για την ανατροπή της κατάστασης, αρκεί να επιλέξει τον δρόμο της θυσίας: «Πίσω από κάθε αληθινή πρόοδο του κόσμου, σε κάθε επίπεδο, κοινωνικό, επιστημονικό, πνευματικό, κρύβεται μια θυσία. Αυτό το ξέρουν, όλοι όσοι έθεσαν το εαυτό τους στη υπηρεσία ενός μεγάλου σκοπού. Αυτό ισχύει και για το κάθε εκπαιδευτικό σύστημα. Πίσω από τις υποδομές, τα κονδύλια, τους σχεδιασμούς και τις ρυθμίσεις, πίσω από κάθε εκπαιδευτική, μορφωτική και ευρύτερα, πνευματική σοδειά, κρύβεται το πρότυπο και η θυσία ενός δασκάλου. Και θάνατος για ένα δάσκαλο δεν είναι να πέσει ματωμένος στο δρόμο για τους μαθητές του - αν και δεν είναι λίγα και αυτά τα περιστατικά μέσα στην ιστορία - Θάνατος για τον δάσκαλο είναι να κάνει το μυαλό και την καρδιά του γέφυρα, που πάνω του θα πατήσει ο μαθητής του για να γευτεί ένα καλύτερο κόσμο...Θάνατος για το δάσκαλο είναι το ξεπέρασμα της μονοτονίας, αλλά και της δίψας του για εξουσία και ανέλιξη, πάση θυσία. Θάνατος για το δάσκαλο είναι να ξέρει να παραμερίσει, δίνοντας αρχοντικά και περήφανα τη θέση του στους νεώτερους που βγήκαν απ΄ τα χέρια του. Θάνατος για τον δάσκαλο είναι να μην πάψει ποτέ να είναι μαθητής των μαθητών του...»
