Του Πρωτ. Αντωνίου Καλλιγέρη
Μέ αὐτό τό σύνθημα μία πολύ γνωστή ἑταιρεία διαφημίζει τό προϊόν της τό ὁποῖο κρατᾶ στά χέρια του ἕνας χαμογελαστός νέος μία καί ἡ διαφήμιση ἀπευθύνεται στούς συνομηλίκους του.
Θά μπορούσαμε νά μή σχολιάσουμε τό μήνυμα αὐτό. ῎Αλλωστε ὑπάρχουν πολλές ἀνόητες διαφημίσεις. Πιστεύουμε ὅμως ὅτι στήν περίπτωση αὐτή, δέν ἔχουμε νά ἀντιμετωπίσουμε μία κακή διαφήμιση, ἀλλά μία προσπάθεια δημιουργίας ἀξιῶν.
Τί εἶναι λοιπόν ῝ἂὼ῍ὦ, μία καί τέτοιο προϊόν διαφημίζεται; Τί φαίνεται νά εἶναι περιττό; Τά παιδιά!
Στόν καιρό πού γίνεται μιᾶς γιγάντια προσπάθεια νά προστατευτοῦν τά παιδιά ἀπό τήν ἀνωριμότητα τῶν ἐνηλίκων καί πολλές φορές ἀπό τήν ἐγκληματική δράση ἤ τήν ἀμέλειά τους, κάποιοι θεωροῦν ὅτι τά παιδιά εἶναι ἕνα ῝ἂὼ῍ὦ ἀνθρώπινο παράγωγο. ῾Η ἰδέα δέν εἶναι φασιστική, εἶναι φρικιαστική καί δυστυχῶς ὑπαρκτή.
῾Ο διαφημιστής στήν περίπτωση αὐτή φαίνεται νά ἀποκαλύπτει ὅ,τι ἐπιμελημένα κρύβει ἡ κοινωνία μας. Δέν εἶναι ἄστοχο, ἑπομένως, νά παρατηρήσουμε τήν εἰκόνα πού ἔχουν οἱ ἐνήλικες γιά τά παιδιά.
῾Η κοινωνία μας ἀντιμετωπίζει τά παιδιά σάν παράγωγα τῶν ἐνηλίκων καί ὄχι σάν πρόσωπα πού ἔχουν ἀξία σέ συγκεκριμένη στιγμή. Τά παραδείγματα εἶναι πολλά·
῞Οσοι ἐνήλικες ἀναφέρονται σέ μέτρα πού πρέπει νά παρθοῦν γιά τήν προστασία τῶν παιδιῶν ἰσχυρίζονται ὅτι αὐτά πρέπει νά ληφθοῦν ἐπειδή οἱ νέοι εἶναι τό μέλλον μας. ῾Επομένως τά παιδιά καί οἱ νέοι δέν ἔχουν ἀξία γιά αὐτό πού εἶναι ἀλλά γιά αὐτό πού θά γίνουν.
῎Ας ἀναρωτηθοῦμε τούς λόγους γιά τούς ὁποίους γίνεται ἡ ἄμβλωση. ῎Αν τούς μελετήσουμε προσεκτικά κανένας δέν συνδέεται πραγματικά μέ τό παιδί, ἀλλά μέ τόν ἐνήλικα καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετωπίζει τόν κόσμο.
Πέρα ὅμως ἀπό αὐτή τήν ἀποτρόπαια ἰδέα, ἴσως πρέπει νά σταθοῦμε λίγο καί στά ἄλλα στηρίγματα τοῦ κεντρικοῦ μηνύματος.
῾Η σύλληψη καί ἡ γέννηση ἑνός παιδιοῦ φαίνεται ὅτι συνδέεται μέ τήν ἐπιθυμία τοῦ «ἐγώ» καί μόνο. ᾿Ακούγεται πολύ συχνά «θά κάνω παιδιά ὅταν εἶμαι ἕτοιμος» ὑπονοώντας μόνο τήν οἰκονομική κυρίως προετοιμασία, ὄχι ὅμως τήν ψυχο-συναισθηματική ὁλοκλήρωση. ῾Η ἄποψη αὐτή εἶναι ἀπό τίς περισσότερο ἰσχυρές καί τή συναντᾶμε καί μέ ἄλλες παραλλαγές. Μερικές φορές αἰσθάνομαι ὅτι εἶναι ὅλα τόσο προγραμματισμένα, ἀκόμα καί στήν ἡμέρα, ὥστε νά ἀναρωτιέμαι, ἡ ὀμορφιά τῆς σχέσης δύο ἀνθρώπων πού ἀγαπιοῦνται ποῦ εἶναι; ῾Η Χάρη τοῦ Θεοῦ πόσο χῶρο ἔχει ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά νά δράσει; ῾Η ἄποψη αὐτή εἶναι ἀπό τίς πιό ἰσχυρές καί τή συναντᾶμε καί μέ ἄλλες παραλλαγές.
῎Αλλες φορές ζευγάρια ἰσχυρίζονται ὅτι ἕνα παιδί εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση τοῦ γάμου τους. ῾Η λογική τῶν ἑνηλίκων πού θέλει τό παιδί πού πρόκειται νά ἔρθει νά συμπληρώσει τή σχέση τους ἡ ὁποία πολλές φορές εἶναι ἀνώριμη εἶναι δονκιχωτική. ῞Οταν ὁ ῞Αγ. ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος ὑποστήριζε ὅτι τά παιδιά εἶναι γέφυρα πού συνδέουν τούς γονεῖς, ἐννοοῦσε ἕνα ζευγάρι τό ὁποῖο συνδέεται μέ τήν ἀγάπη πού ἔχει πρότυπο τή σχέση Χριστοῦ καί ᾿Εκκλησίας καί ὄχι τό σημερινό, πού διέπεται ἀπό τή λογική τῆς μισάνοικτης πόρτας.
Μερικές φορές συναντᾶμε τήν ἴδια εἰκόνα μέ τή λογική του δικαιώματος. Κυρίως γυναῖκες ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ μητρότητα εἶναι δικαίωμα. Νομίζουμε ὅμως ὅτι τά δικαιώματά μας ἔχουν ὅριο τόν ἑαυτό μας καί δέν προεκτείνονται σέ ἄλλα πρόσωπα.
Τό διαφημιστικό μήνυμα πιστεύουμε ὅτι ὑπονοεῖ ἐπίσης ὅτι τά παιδιά εἶναι μπελάς. ῾Επομένως πρέπει νά ἀπολαύσουμε τή ζωή μας, πρίν ἕνα μικρό πλασματάκι μᾶς στερήσει τό ὑπόλοιπο τῆς ἐλευθερίας πού περίσεψε ἀπό τό γάμο. ᾿Αξίζει νά ἀναρωτηθοῦμε πόσο ὥριμοι ἄνθρωποι εἶναι αὐτοί πού διέπονται ἀπό μία τέτοια ἀντίληψη; Τό παιδί - μπελάς στή σκέψη τῶν ἐνηλίκων μετατρέπεται πολύ ἁπλά σέ παιδί - θύμα. ῞Ενας γονέας πού αἰσθάνεται αἰχμάλωτος ἀπό τό ἴδιο του τό παιδί πόσο ἀληθινά τό ἀγαπᾶ; Πόσο ἀληθινά μπορεῖ νά θυσιάσει τόν ἑαυτό του καί τίς προσδοκίες του γιά χάρη του ἀκόμα καί ὅταν φθάσει στήν κατάλληλη γι αὐτόν ἡλικία;
Παράλληλα ὑπηρετεῖ καί τή λογική «ὁ γάμος ὑπάρχει γιά νά κάνουμε οἰκογένεια, δηλαδή παιδιά» ἡ ὁποία εἶναι πολύ ἰσχυρή στήν ἑλληνική κοινωνία. Μία ἀντίληψη ἡ ὁποία εἶναι λανθασμένη, ἐπειδή ὑποβιβάζει τήν ἀξία τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, καί ἀδιέξοδη ὅταν σέ ἕνα γάμο οἱ σύζυγοι δέν μποροῦν νά τεκνοποιήσουν. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι πολλές ἔρευνες τῶν τελευταίων χρόνων δείχνουν ὅτι ἡ ἀξία ''οἰκογένεια'' εἶναι πολύ ἰσχυρή καί σταθερά πρώτη στή συνείδηση τῶν νέων ἐνῶ ἡ ἀξία "γάμος" σταθερά ὑποτιμᾶται.
῾Η ᾿Εκκλησία μας διδάσκει ὅτι ὁ γάμος δέν εἶναι μιά παραχώρηση στόν ἄνδρα καί τή γυναίκα. ᾿Αλλά ἕνα θαῦμα πού ἀπορρέει ἀπό τήν πίστη μας στό Χριστό. Εἶναι τό μυστήριο ἐντός τοῦ ὁποίου «ὁ ἄνδρας, ὡς φυσική ὀντότητα, ἑνώνεται μέ τή διαφορετική βιολογικά φυσική ὀντότητα τῆς γυναίκας του εἰς σάρκα μίαν (᾿Εφ. 5.31), γίνονται μία ὕπαρξη, ἀκριβῶς ὅπως ὁ ῾Υιός τοῦ Θεοῦ μέ τή σάρκωσή του παύει νά εἶναι μόμο ὁ ἑαυτός Του, δηλαδή Θεός, καί γίνεται ἐπίσης ἄνθρωπος, ἔτσι ὥστε ἡ σύναξη τοῦ λαοῦ Του νά μπορεῖ νά ἀποτελέσει τό σῶμα Του.»*
᾿Εντός τοῦ γάμου οἱ σύζυγοι βρίσκουν τίς πραγματικές διαστάσεις τῆς ἑλευθερίας τους. ῾Η ὡρίμανση συζύγων-ἔρωτα ἑλκύει τήν εὑλογία τοῦ Θεοῦ, ὁδηγεῖ στήν τεκνογονία.
Καί ἑπομένως εἶναι καρπός ἐλευθερίας. Καλλιεργούμε αὐτή τήν ἀγάπη στή διάρκεια τῆς συζυγίας μας; ῾Ετοιμάζουμε τούς ἑαυτούς μας πνευματικά ὥστε νά δεχθοῦμε ἀκόμα ἕνα δώρο ἀπό τό Θεό; Νά δούμε ἀκόμα ἕνα θαῦμα;
Θά μπορούσαμε νά μή σχολιάσουμε τό μήνυμα αὐτό. ῎Αλλωστε ὑπάρχουν πολλές ἀνόητες διαφημίσεις. Πιστεύουμε ὅμως ὅτι στήν περίπτωση αὐτή, δέν ἔχουμε νά ἀντιμετωπίσουμε μία κακή διαφήμιση, ἀλλά μία προσπάθεια δημιουργίας ἀξιῶν.
Τί εἶναι λοιπόν ῝ἂὼ῍ὦ, μία καί τέτοιο προϊόν διαφημίζεται; Τί φαίνεται νά εἶναι περιττό; Τά παιδιά!
Στόν καιρό πού γίνεται μιᾶς γιγάντια προσπάθεια νά προστατευτοῦν τά παιδιά ἀπό τήν ἀνωριμότητα τῶν ἐνηλίκων καί πολλές φορές ἀπό τήν ἐγκληματική δράση ἤ τήν ἀμέλειά τους, κάποιοι θεωροῦν ὅτι τά παιδιά εἶναι ἕνα ῝ἂὼ῍ὦ ἀνθρώπινο παράγωγο. ῾Η ἰδέα δέν εἶναι φασιστική, εἶναι φρικιαστική καί δυστυχῶς ὑπαρκτή.
῾Ο διαφημιστής στήν περίπτωση αὐτή φαίνεται νά ἀποκαλύπτει ὅ,τι ἐπιμελημένα κρύβει ἡ κοινωνία μας. Δέν εἶναι ἄστοχο, ἑπομένως, νά παρατηρήσουμε τήν εἰκόνα πού ἔχουν οἱ ἐνήλικες γιά τά παιδιά.
῾Η κοινωνία μας ἀντιμετωπίζει τά παιδιά σάν παράγωγα τῶν ἐνηλίκων καί ὄχι σάν πρόσωπα πού ἔχουν ἀξία σέ συγκεκριμένη στιγμή. Τά παραδείγματα εἶναι πολλά·
῞Οσοι ἐνήλικες ἀναφέρονται σέ μέτρα πού πρέπει νά παρθοῦν γιά τήν προστασία τῶν παιδιῶν ἰσχυρίζονται ὅτι αὐτά πρέπει νά ληφθοῦν ἐπειδή οἱ νέοι εἶναι τό μέλλον μας. ῾Επομένως τά παιδιά καί οἱ νέοι δέν ἔχουν ἀξία γιά αὐτό πού εἶναι ἀλλά γιά αὐτό πού θά γίνουν.
῎Ας ἀναρωτηθοῦμε τούς λόγους γιά τούς ὁποίους γίνεται ἡ ἄμβλωση. ῎Αν τούς μελετήσουμε προσεκτικά κανένας δέν συνδέεται πραγματικά μέ τό παιδί, ἀλλά μέ τόν ἐνήλικα καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετωπίζει τόν κόσμο.
Πέρα ὅμως ἀπό αὐτή τήν ἀποτρόπαια ἰδέα, ἴσως πρέπει νά σταθοῦμε λίγο καί στά ἄλλα στηρίγματα τοῦ κεντρικοῦ μηνύματος.
῾Η σύλληψη καί ἡ γέννηση ἑνός παιδιοῦ φαίνεται ὅτι συνδέεται μέ τήν ἐπιθυμία τοῦ «ἐγώ» καί μόνο. ᾿Ακούγεται πολύ συχνά «θά κάνω παιδιά ὅταν εἶμαι ἕτοιμος» ὑπονοώντας μόνο τήν οἰκονομική κυρίως προετοιμασία, ὄχι ὅμως τήν ψυχο-συναισθηματική ὁλοκλήρωση. ῾Η ἄποψη αὐτή εἶναι ἀπό τίς περισσότερο ἰσχυρές καί τή συναντᾶμε καί μέ ἄλλες παραλλαγές. Μερικές φορές αἰσθάνομαι ὅτι εἶναι ὅλα τόσο προγραμματισμένα, ἀκόμα καί στήν ἡμέρα, ὥστε νά ἀναρωτιέμαι, ἡ ὀμορφιά τῆς σχέσης δύο ἀνθρώπων πού ἀγαπιοῦνται ποῦ εἶναι; ῾Η Χάρη τοῦ Θεοῦ πόσο χῶρο ἔχει ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά νά δράσει; ῾Η ἄποψη αὐτή εἶναι ἀπό τίς πιό ἰσχυρές καί τή συναντᾶμε καί μέ ἄλλες παραλλαγές.
῎Αλλες φορές ζευγάρια ἰσχυρίζονται ὅτι ἕνα παιδί εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση τοῦ γάμου τους. ῾Η λογική τῶν ἑνηλίκων πού θέλει τό παιδί πού πρόκειται νά ἔρθει νά συμπληρώσει τή σχέση τους ἡ ὁποία πολλές φορές εἶναι ἀνώριμη εἶναι δονκιχωτική. ῞Οταν ὁ ῞Αγ. ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος ὑποστήριζε ὅτι τά παιδιά εἶναι γέφυρα πού συνδέουν τούς γονεῖς, ἐννοοῦσε ἕνα ζευγάρι τό ὁποῖο συνδέεται μέ τήν ἀγάπη πού ἔχει πρότυπο τή σχέση Χριστοῦ καί ᾿Εκκλησίας καί ὄχι τό σημερινό, πού διέπεται ἀπό τή λογική τῆς μισάνοικτης πόρτας.
Μερικές φορές συναντᾶμε τήν ἴδια εἰκόνα μέ τή λογική του δικαιώματος. Κυρίως γυναῖκες ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ μητρότητα εἶναι δικαίωμα. Νομίζουμε ὅμως ὅτι τά δικαιώματά μας ἔχουν ὅριο τόν ἑαυτό μας καί δέν προεκτείνονται σέ ἄλλα πρόσωπα.
Τό διαφημιστικό μήνυμα πιστεύουμε ὅτι ὑπονοεῖ ἐπίσης ὅτι τά παιδιά εἶναι μπελάς. ῾Επομένως πρέπει νά ἀπολαύσουμε τή ζωή μας, πρίν ἕνα μικρό πλασματάκι μᾶς στερήσει τό ὑπόλοιπο τῆς ἐλευθερίας πού περίσεψε ἀπό τό γάμο. ᾿Αξίζει νά ἀναρωτηθοῦμε πόσο ὥριμοι ἄνθρωποι εἶναι αὐτοί πού διέπονται ἀπό μία τέτοια ἀντίληψη; Τό παιδί - μπελάς στή σκέψη τῶν ἐνηλίκων μετατρέπεται πολύ ἁπλά σέ παιδί - θύμα. ῞Ενας γονέας πού αἰσθάνεται αἰχμάλωτος ἀπό τό ἴδιο του τό παιδί πόσο ἀληθινά τό ἀγαπᾶ; Πόσο ἀληθινά μπορεῖ νά θυσιάσει τόν ἑαυτό του καί τίς προσδοκίες του γιά χάρη του ἀκόμα καί ὅταν φθάσει στήν κατάλληλη γι αὐτόν ἡλικία;
Παράλληλα ὑπηρετεῖ καί τή λογική «ὁ γάμος ὑπάρχει γιά νά κάνουμε οἰκογένεια, δηλαδή παιδιά» ἡ ὁποία εἶναι πολύ ἰσχυρή στήν ἑλληνική κοινωνία. Μία ἀντίληψη ἡ ὁποία εἶναι λανθασμένη, ἐπειδή ὑποβιβάζει τήν ἀξία τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, καί ἀδιέξοδη ὅταν σέ ἕνα γάμο οἱ σύζυγοι δέν μποροῦν νά τεκνοποιήσουν. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι πολλές ἔρευνες τῶν τελευταίων χρόνων δείχνουν ὅτι ἡ ἀξία ''οἰκογένεια'' εἶναι πολύ ἰσχυρή καί σταθερά πρώτη στή συνείδηση τῶν νέων ἐνῶ ἡ ἀξία "γάμος" σταθερά ὑποτιμᾶται.
῾Η ᾿Εκκλησία μας διδάσκει ὅτι ὁ γάμος δέν εἶναι μιά παραχώρηση στόν ἄνδρα καί τή γυναίκα. ᾿Αλλά ἕνα θαῦμα πού ἀπορρέει ἀπό τήν πίστη μας στό Χριστό. Εἶναι τό μυστήριο ἐντός τοῦ ὁποίου «ὁ ἄνδρας, ὡς φυσική ὀντότητα, ἑνώνεται μέ τή διαφορετική βιολογικά φυσική ὀντότητα τῆς γυναίκας του εἰς σάρκα μίαν (᾿Εφ. 5.31), γίνονται μία ὕπαρξη, ἀκριβῶς ὅπως ὁ ῾Υιός τοῦ Θεοῦ μέ τή σάρκωσή του παύει νά εἶναι μόμο ὁ ἑαυτός Του, δηλαδή Θεός, καί γίνεται ἐπίσης ἄνθρωπος, ἔτσι ὥστε ἡ σύναξη τοῦ λαοῦ Του νά μπορεῖ νά ἀποτελέσει τό σῶμα Του.»*
᾿Εντός τοῦ γάμου οἱ σύζυγοι βρίσκουν τίς πραγματικές διαστάσεις τῆς ἑλευθερίας τους. ῾Η ὡρίμανση συζύγων-ἔρωτα ἑλκύει τήν εὑλογία τοῦ Θεοῦ, ὁδηγεῖ στήν τεκνογονία.
Καί ἑπομένως εἶναι καρπός ἐλευθερίας. Καλλιεργούμε αὐτή τήν ἀγάπη στή διάρκεια τῆς συζυγίας μας; ῾Ετοιμάζουμε τούς ἑαυτούς μας πνευματικά ὥστε νά δεχθοῦμε ἀκόμα ἕνα δώρο ἀπό τό Θεό; Νά δούμε ἀκόμα ἕνα θαῦμα;
Από το βιβλίο του Πρωτοπρεσβυτέρου Αντωνίου Καλλιγέρη "Γονείς - παιδιά «...κάπου θα συναντηθούμε!»" από τις εκδόσεις "ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ"
