Του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου
Χωρίς ζωντανά κύτταρα δεν υπάρχει ζωντανός οργανισμός. Και χωρίς ζωντανή οικογένεια δεν υπάρχει ζωντανή κοινωνία. Στην διαπίστωση αυτή μπορεί να αναζητηθεί
η εξήγηση της γενικής παραλυσίας μιας κοινωνίας, που ξεκινά πάλι σχεδόν από το μηδέν, για να ξαναβρεί αξίες και νόημα ζωής.
Όταν από τον τόπο αυτό πέρασαν κατακτητές απ΄ όλες τις φυλές και όταν βρίσκονται ακόμη εν ζωή άνθρωποι, που θυμούνται εποχές απόλυτης εξαθλίωσης και θανατηφόρας πείνας, θα ήταν λίγο υπερβολικό να χαρακτηρίσει κανείς την δική μας εποχή ως τη δυσκολότερη της ιστορίας του Γένους μας. Κι όμως! Ακόμη κι όταν την πατρίδα μας «έσκιαζε η φοβέρα και πλάκωνε η σκλαβιά», το κάθε σπίτι, η κάθε οικογένεια, είχε τη δυνατότητα να μεταβάλλει την κάθε νεώτερη γενιά σε κρίκο μιας φωτεινής αλυσίδας εθνικής αυτοσυνειδησίας και πολιτισμού, που ένωνε το παρελθόν με το μέλλον. Με καταδιωγμένη παιδεία, με βάρβαρο κράτος και κτηνώδη εξουσία, ένας πατέρας και μια μάνα βρήκαν τη δύναμη να μιλήσουν στα νέα παιδιά για όσα μια πατρίδα έχασε, για όσα έχει και για όσα της πρέπουν.
Δεν είναι όμως μόνον η εθνική αυτοσυνειδησία και η πολιτιστική ταυτότητα, που διέσωσε η Ελληνική οικογένεια. Παράλληλα, μέσα στους κόλπους της, διασώθηκαν επί αιώνες, κώδικες και κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, οι οποίοι κατάφεραν να διατηρήσουν την κοινωνική συνοχή, αλλά και την προσωπική φιλοτιμία και αρχοντιά. Έτσι, στις ανύπαρκτες κοινωνικές δομές, στον φόβο και στην βαρβαρότητα, η ελληνική κοινωνία, μέσα από την οικογένεια, όρθωνε πάντα ένα τείχος ανθρωπιάς, ελπίδας και πολιτισμού.
Η Ελληνική οικογένεια, αυτό το φυτώριο αξιών και ευγένειας, φαίνεται να έχει χτυπηθεί στη ρίζα της. Παρατηρώντας την, σχηματίζει κανείς την εντύπωση πως ο άκρατος ατομισμός και η καταναλωτική μανία έχουν αλλοιώσει ακόμη και το ενστικτώδες γονεϊκό της φίλτρο. Δεν είναι μόνον πως πολλοί γονείς δεν νοιάζονται, παρά μόνον για τα μέσα διαβίωσης των παιδιών τους, δεν είναι μόνον πως πολλά παιδιά μεγαλώνουν κυριολεκτικά σαν ορφανά, δεν είναι μόνον πως συγγενικοί δεσμοί διαλύονται από τη μια στιγμή στην άλλη. Είναι και πως οι συνθήκες ζωής δεν προσφέρουν ούτε τα ελάχιστα χρονικά περιθώρια για μια στοιχειώδη καλλιέργεια οικογενειακών σχέσεων, ανθρώπινης επικοινωνίας και καλλιέργειας αρχών και αξιών.
Όλα δείχνουν, πως το παιχνίδι της κρίσης χάθηκε μέσα στην οικογένεια, αλλά και πως μέσα σ ΄ αυτήν μπορεί και πρέπει να ξανακερδηθεί. Ιδιαίτερα επιτακτική κάνει την ανάγκη αυτή η παντελής απουσία στέρεων θεσμών και οργανωμένων κοινωνικών και εκπαιδευτικών δομών. Χωρίς ισχυρή και λειτουργική οικογένεια, αφαιρείται κάθε εμπόδιο στην αντικοινωνική συμπεριφορά και στην γενικευμένη αυθαιρεσία, που επί δεκαετίες μαστίζουν την κοινωνία μας
Σε εποχές, όπου αναζητούνται εναγωνίως επενδύσεις, ο σημερινός 'Έλληνας και κυρίως ο νέος Έλληνας γονιός πρέπει να αντιμετωπίσει το έργο της αναβάθμισης του θεσμού της οικογένειας ως επένδυση, όχι μόνο με οικονομικό, αλλά και με ψυχικό και πνευματικό όφελος. Όταν όλοι ομολογούν πλέον πως η κρίση, πέραν της οικονομικής δυσπραγίας, θεριεύει και λόγω ψυχικών πιέσεων, αλλά και πνευματικής απονέκρωσης ως προς αξίες και ηθικές σταθερές, η Ελληνική οικογένεια μπορεί, όχι μόνο να μετριάσει τα οικονομικά αδιέξοδα, αλλά και να προσφέρει ψυχολογική ασφάλεια και πνευματική προοπτική.
Τα δέντρα των αξιών μπορεί να φαίνονται πριονισμένα. Πολλοί, από απαισιοδοξία ή από σκοπιμότητα, επιχειρούν να μας πείσουν, πως ο νέος κόσμος δεν έχει χώρο για τέτοιου είδους παλαιομοδίτικες δομές. Ο σπόρος όμως της ελπίδας κρύβεται στο χωράφι της οικογένειας και περιμένει την αφοσίωση και την υποστήριξή μας, για να ξαναδώσει κοινωνικούς και πνευματικούς καρπούς.
η εξήγηση της γενικής παραλυσίας μιας κοινωνίας, που ξεκινά πάλι σχεδόν από το μηδέν, για να ξαναβρεί αξίες και νόημα ζωής.
Όταν από τον τόπο αυτό πέρασαν κατακτητές απ΄ όλες τις φυλές και όταν βρίσκονται ακόμη εν ζωή άνθρωποι, που θυμούνται εποχές απόλυτης εξαθλίωσης και θανατηφόρας πείνας, θα ήταν λίγο υπερβολικό να χαρακτηρίσει κανείς την δική μας εποχή ως τη δυσκολότερη της ιστορίας του Γένους μας. Κι όμως! Ακόμη κι όταν την πατρίδα μας «έσκιαζε η φοβέρα και πλάκωνε η σκλαβιά», το κάθε σπίτι, η κάθε οικογένεια, είχε τη δυνατότητα να μεταβάλλει την κάθε νεώτερη γενιά σε κρίκο μιας φωτεινής αλυσίδας εθνικής αυτοσυνειδησίας και πολιτισμού, που ένωνε το παρελθόν με το μέλλον. Με καταδιωγμένη παιδεία, με βάρβαρο κράτος και κτηνώδη εξουσία, ένας πατέρας και μια μάνα βρήκαν τη δύναμη να μιλήσουν στα νέα παιδιά για όσα μια πατρίδα έχασε, για όσα έχει και για όσα της πρέπουν.
Δεν είναι όμως μόνον η εθνική αυτοσυνειδησία και η πολιτιστική ταυτότητα, που διέσωσε η Ελληνική οικογένεια. Παράλληλα, μέσα στους κόλπους της, διασώθηκαν επί αιώνες, κώδικες και κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, οι οποίοι κατάφεραν να διατηρήσουν την κοινωνική συνοχή, αλλά και την προσωπική φιλοτιμία και αρχοντιά. Έτσι, στις ανύπαρκτες κοινωνικές δομές, στον φόβο και στην βαρβαρότητα, η ελληνική κοινωνία, μέσα από την οικογένεια, όρθωνε πάντα ένα τείχος ανθρωπιάς, ελπίδας και πολιτισμού.
Η Ελληνική οικογένεια, αυτό το φυτώριο αξιών και ευγένειας, φαίνεται να έχει χτυπηθεί στη ρίζα της. Παρατηρώντας την, σχηματίζει κανείς την εντύπωση πως ο άκρατος ατομισμός και η καταναλωτική μανία έχουν αλλοιώσει ακόμη και το ενστικτώδες γονεϊκό της φίλτρο. Δεν είναι μόνον πως πολλοί γονείς δεν νοιάζονται, παρά μόνον για τα μέσα διαβίωσης των παιδιών τους, δεν είναι μόνον πως πολλά παιδιά μεγαλώνουν κυριολεκτικά σαν ορφανά, δεν είναι μόνον πως συγγενικοί δεσμοί διαλύονται από τη μια στιγμή στην άλλη. Είναι και πως οι συνθήκες ζωής δεν προσφέρουν ούτε τα ελάχιστα χρονικά περιθώρια για μια στοιχειώδη καλλιέργεια οικογενειακών σχέσεων, ανθρώπινης επικοινωνίας και καλλιέργειας αρχών και αξιών.
Όλα δείχνουν, πως το παιχνίδι της κρίσης χάθηκε μέσα στην οικογένεια, αλλά και πως μέσα σ ΄ αυτήν μπορεί και πρέπει να ξανακερδηθεί. Ιδιαίτερα επιτακτική κάνει την ανάγκη αυτή η παντελής απουσία στέρεων θεσμών και οργανωμένων κοινωνικών και εκπαιδευτικών δομών. Χωρίς ισχυρή και λειτουργική οικογένεια, αφαιρείται κάθε εμπόδιο στην αντικοινωνική συμπεριφορά και στην γενικευμένη αυθαιρεσία, που επί δεκαετίες μαστίζουν την κοινωνία μας
Σε εποχές, όπου αναζητούνται εναγωνίως επενδύσεις, ο σημερινός 'Έλληνας και κυρίως ο νέος Έλληνας γονιός πρέπει να αντιμετωπίσει το έργο της αναβάθμισης του θεσμού της οικογένειας ως επένδυση, όχι μόνο με οικονομικό, αλλά και με ψυχικό και πνευματικό όφελος. Όταν όλοι ομολογούν πλέον πως η κρίση, πέραν της οικονομικής δυσπραγίας, θεριεύει και λόγω ψυχικών πιέσεων, αλλά και πνευματικής απονέκρωσης ως προς αξίες και ηθικές σταθερές, η Ελληνική οικογένεια μπορεί, όχι μόνο να μετριάσει τα οικονομικά αδιέξοδα, αλλά και να προσφέρει ψυχολογική ασφάλεια και πνευματική προοπτική.
Τα δέντρα των αξιών μπορεί να φαίνονται πριονισμένα. Πολλοί, από απαισιοδοξία ή από σκοπιμότητα, επιχειρούν να μας πείσουν, πως ο νέος κόσμος δεν έχει χώρο για τέτοιου είδους παλαιομοδίτικες δομές. Ο σπόρος όμως της ελπίδας κρύβεται στο χωράφι της οικογένειας και περιμένει την αφοσίωση και την υποστήριξή μας, για να ξαναδώσει κοινωνικούς και πνευματικούς καρπούς.
Άρθρο στην Εφημερίδα "ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ" 09/03/2013