Η εν λόγω ανακοίνωση αφορά τη ρύπανση που δημιουργούν τα ελλιμενιζόμενα πλοία, για τα οποία , όπως προβλέπεται, θα ισχύει η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Όμως, ποιος πληρώνει την ρύπανση του πυθμένα του λιμανιού του Πειραιά ο οποίος παρουσιάζει έντονη τοξικότητα και αποτελεί σοβαρή απειλή για το οικοσύστημα και των γύρω περιοχών;
Ας δούμε τι λέει ένας ειδήμων, όπως είναι ο δρ. χημικός μηχανικός Πέτρος Τζιάς, ο οποίος ήταν επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του έργου της Ψυττάλειας που καθάρισε τον Σαρωνικό και είδαμε πάλι ψαράκια σε Σαλαμίνα και Πειραϊκή…
- Κύριε Τζιά, σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα ο πυθμένας του λιμανιού του Πειραιά;
- Υπάρχει στον πυθμένα, στρώμα τοξικής ιλύος, η οποία πρέπει να αφαιρεθεί, ώστε να γίνει εξυγίανση και επαναφορά του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην φυσική του κατάσταση, αλλά και να αποφευχθεί ο κίνδυνος περαιτέρω διάδοσης της τοξικότητας έξω από αυτό.
- Αυτή η λάσπη, το ίζημα, η ιλύς όπως λέγεται επιστημονικά, από πού προέρχεται και από τι αποτελείται;
- Προέρχεται από κατακαθίσεις υγρών βιομηχανικών αποβλήτων που κατέληγαν στο λιμάνι μέσω αγωγών, ή σε απορρίψεις πλοίων που ελιμενίζονταν ή επισκευάζονταν στο λιμάνι. Τοξικές ενώσεις από τα ιζήματα αυτά μεταφέρονται με θαλάσσια ρεύματα, ή με θαλάσσιους οργανισμούς και εκτός των μολυσμένων περιοχών επεκτείνοντας την μόλυνση και εκτός του λιμανιού. Αυτές οι ενώσεις καταστρέφουν χρήσιμους μικροοργανισμούς του θαλάσσιου περιβάλλοντος διαταράσσοντας έτσι τον βιολογικό κύκλο και προκαλώντας ανεξέλεγκτες οικολογικές καταστροφές. Συσσωρεύονται δε, στο σώμα οργανισμών που ζουν στην θάλασσα, όπως ψάρια και στην συνέχεια στον άνθρωπο, με αποτέλεσμα την πρόκληση σοβαρών και μή αντιστρεπτών επιπτώσεων στην υγεία του.
- Και τι κάνουμε;
- Τι… κάνουμε; Εάν ληφθεί υπ’ όψιν ότι σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, η ιλύς που υπάρχει στην πυθμένα του λιμανιού του Πειραιά παρουσιάζει έντονη τοξικότητα, τότε γίνεται αντιληπτό κατά πόσο υπάρχει ανάγκη «εξυγίανσης» του πυθμένα. Ας σημειωθεί δε, ότι το τοξικό στρώμα υπάρχει χρόνια. Από τότε που η ευαισθησία της απόρριψης αποβλήτων στην θάλασσα ήταν χλιαρή και ανύπαρκτη εξαιτίας της άγνοιας των δυσμενών συνεπειών που προκαλεί η ρύπανση στο θαλάσσιο οικοσύστημα και την ανθρώπινη υγεία αλλά και που η νομοθεσία για την προστασία της θάλασσας από την ρύπανση ήταν υποτυπώδης. Σήμερα που η νομοθεσία για την προστασία της θάλασσας από την ρύπανση είναι πολύ λεπτομερής και συγκεκριμένη και οι προβλεπόμενες από αυτήν ποινές και κυρώσεις για ενδεχόμενες σχετικές παραβάσεις πολύ υψηλές και αυστηρές έχει σταματήσει πλέον η απόρριψη αποβλήτων και στο λιμάνι αυτό. Εντούτοις η μακροχρόνια ρύπανση του παρελθόντος έχει δημιουργήσει στρώμα τοξικής ιλύος πάνω στον πυθμένα του λιμανιού και σε μικρότερη έκταση έξω από αυτό.
- Και χρειάζεται, άμεση αφαίρεση!
- Ναι, αλλά μετά την αφαίρεσή της από το λιμάνι δεν επιτρέπεται να απορριφθεί πάλι στην θάλασσα σε βαθύτερα νερά…
- Πού σημαίνει…
- Που σημαίνει ότι, η αφαίρεση της τοξικής ιλύος και η εξυγίανση του πυθμένα, απαιτούν ειδικούς χειρισμούς και εξοπλισμό, έτσι ώστε να μην προκαλείται μεταφορά τοξικών ενώσεων από την ιλύ στο υπερκείμενο θαλάσσιο στρώμα και από εκεί, διάδοση στη γύρω θαλάσσια περιοχή. Επίσης κατά την επεξεργασία της ιλύος πρέπει να ακολουθείται ειδική μέθοδος για αποφυγή ρύπανσης της θάλασσας και του εν γένει γύρω χώρου, καθώς και αποφυγή όχλησης των περιοίκων. Επίσης η απόθεση ή οι διεργασίες αδρανοποίησης πρέπει να γίνονται με αυστηρά μέτρα ασφαλείας και ακολουθώντας ειδικές προδιαγραφές και την ισχύουσα νομοθεσία ώστε να αποφεύγεται η ρύπανση του περιβάλλοντος.
- Η διαδικασία που ακολουθείται, είναι πολύπλοκη;
- Ακολουθούνται, κάποια στάδια, δηλαδή: το πρόγραμμα των δειγματοληψιών (για την ακριβή εκτίμηση της τοξικότητας), η αφαίρεση των ογκωδών αντικειμένων από τον πυθμένα, η χαρτογράφηση του βυθού και η εύρεση της ποσότητας της ιλύος. Μετά, γίνεται η εκτέλεση της αφαίρεσης της επεξεργασίας και της απόθεσης.
- Με τις εργασίες αυτές, κύριε Τζιά, δεν παρεμποδίζεται η κίνηση στο λιμάνι;
- Όχι. Όταν χωριστεί σε ζώνες εργασίας δεν δυσχεραίνεται η λειτουργία του. Ένα τέτοιο έργο μπορεί να γίνει πιλότος για την εξυγίανση και άλλων μικρών και μεγάλων λιμανιών της Ελλάδας, όπως το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αλλά και το λιμάνι της Ζέας και το Μικρολίμανο στον Πειραιά. Ακόμη και θαλάσσιοι χώροι, πλησίον της εκβολής ρεμάτων που παρουσιάζουν στον πυθμένα τους τοξικά ιζήματα από παλαιότερες εκροές βιομηχανικών αποβλήτων.
- Υπάρχουν πιο απλές, ή και πιο οικονομικές λύσεις;
- Μία πρόταση που θα μπορούσε να μελετηθεί είναι η κατασκευή μίας πλωτής μονάδας επεξεργασίας της αφαιρούμενης ιλύος, που θα μπορούσε να βρίσκεται δίπλα στο σκάφος που εκτελεί την αφαίρεση.
- Σ` αυτή την περίπτωση μειώνεται το κόστος επεξεργασίας και διάθεσης;
- Βέβαια, αφού η αφαιρούμενη από τον πυθμένα λάσπη, αφυδατώνεται επί τόπου και έτσι τα μεταφορικά στην ξηρά μειώνονται κατά το κόστος της μεταφοράς του νερού, που αφαιρέθηκε και απορρίφθηκε στη θάλασσα. Επίσης, όταν ένα έργο εξυγίανσης του πυθμένα μίας περιοχής τελειώσει, η πλωτή μονάδα επεξεργασίας, μπορεί να μεταφερθεί σε ένα άλλο προς εξυγίανση μέρος, στο οποίο δεν θα χρειαστεί να κατασκευαστεί στην ξηρά μονάδα επεξεργασίας.
"Παρασκήνιο"
