Η ένωση της Σάμου με την Ελλάδα υπήρξε βεβαίως η πάγια επιδίωξη των συμπατριωτών μας ήδη από το 1834, όταν οι πολιτικές σκοπιμότητες της εποχής άφησαν το νησί μας έξω από τα όρια του πρώτου ελεύθερου ελληνικού κράτους, ιδρύοντας την Ηγεμονία της Σάμου. Η επιδίωξη αυτή υπήρξε σταθερή και διαρκής, με σειρά επαναστατικών κινημάτων και διαμαρτυριών, που εξέφραζαν το φρόνημα των Σαμίων, και υπήρξαν οι βάσεις και η προϋπόθεση για την τελική επίτευξη της ένωσης.
Πάνω απ’ όλα όμως, βάση και κρηπίδα των καθοριστικών ιστορικών γεγονότων που εορτάζουμε σήμερα υπήρξε η αφοσίωση των προγόνων μας στα όσια και τα ιερά του Γένους, και η διατήρηση των στοιχείων της θρησκευτικής, της εθνικής και της πολιτιστικής συνείδησής τους. Οι πρόγονοί μας, οι οποίοι με αγώνες και θυσίες μας εξασφάλισαν την ελευθερία που απολαμβάνουμε σήμερα, είχαν βαθύτατα συνειδητοποιήσει τη σημασία της διατήρησης των συνεκτικών δεσμών της κοινωνίας τους, δηλαδή την αίσθηση της κοινής ιστορίας, της κοινής καταγωγής, της κοινής πίστης στην Ορθόδοξη Εκκλησία και της κοινής γλώσσας. Στηρίχθηκαν σε ό,τι ένωνε πάντοτε τους Έλληνες στο διάβα των αιώνων, βασίστηκαν σε αυτά που μας ενώνουν, αφήνοντας στην άκρη όσα τυχόν πρόσκαιρα και μικρά τους χώριζαν. Κι έτσι, όταν ο Θεμιστοκλής Σοφούλης πάτησε ξανά το χώμα του νησιού μας ως επαναστάτης και ελευθερωτής παραμέρισαν τις όποιες διαφορές τους και συντάχθηκαν στο πλευρό του.
Γι’ αυτό η σημερινή επέτειος, που εορτάζεται σε ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον, εν μέσω μιας πρωτοφανούς πνευματικής, οικονομικής, κοινωνικής και ανθρωπιστικής κρίσης, η οποία απειλεί να ξεθεμελιώσει και να διαλύσει την ελληνική κοινωνία, είναι ευκαιρία να στοχαστούμε πώς οι αρχές εκείνων των ανθρώπων θα μπορούσαν να μας εμπνεύσουν σήμερα. Πώς δηλαδή θα μπορούσαμε να διδαχθούμε από την πρόσφατη ιστορία μας, μιμούμενοι τα όσα καλά οι πρωταγωνιστές των γεγονότων εκείνων προσέφεραν, και απομακρύνοντας τις τυχόν αδυναμίες και αστοχίες τους.
Η ιστορία έχει κοινωνική αξία όταν διδάσκει. Από την ένωση της Σάμου με την Ελλάδα, το 1912, μπορούμε να διδαχθούμε την φιλοπατρία, την πίστη στο Θεό και την αφοσίωση στα ιδανικά και τις αξίες της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας και της αγωνιστικότητας. Μπορούμε να αντλήσουμε ένα υπόδειγμα ζωής, που θα μας είναι χρησιμότατο στον καθημερινό αγώνα μας, σήμερα που η πατρίδα μας αλλά και οι παραδοσιακές αξίες μας βάλλονται καθημερινά και αντιμετωπίζουν ολοφάνερο τον κίνδυνο του αφανισμού. Με πίστη στο Θεό και την παράδοση του Γένους μας, στην εθνική, θρησκευτική και πολιτισμική μας ταυτότητα μπορούμε για μια ακόμη φορά να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και να παραδώσουμε στους απογόνους μας μια πατρίδα δυνατή, ελεύθερη, ανεξάρτητη και αξιοπρεπή, αλλά και ένα αγωνιστικό υπόδειγμα ζωής και δράσης.
Γι’ αυτό αγαπητά μου παιδιά, ας εντρυφήσουμε όλοι στα μεγάλα και σημαντικά γεγονότα που σήμερα εορτάζουμε, και ας ικετεύσουμε τον Κύριό μας να μας χαρίζει πίστη και αγάπη, υπομονή και καρτερία, θέληση και ελπίδα, ώστε να ξεπεράσουμε με ενότητα και τις παρούσες δυσκολίες και να μας αναδείξει νικητές, με αφοσίωση στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας καί την ελληνορθόδοξη παράδοσή μας.
Χρόνια Πολλά κατά πάντα
ευλογημένα και χαρούμενα
+Ο Σάμου και Ικαρίας Ευσέβιος
