Κωνσταντίνος Χολέβας- Πολιτικός Επιστήμων
Οι περισσότεροι αναλυτές στην Ευρώπη και στην Αμερική προβλέπουν ότι κατά τις επικείμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα παρουσιάσουν εντυπωσιακή άνοδο τα εθνικιστικά, εξτρεμιστικά και αντι-ευρωπαϊκά κινήματα. Θεωρώ χρήσιμο να καταγράψουμε τις κυριώτερες ομάδες που εντάσσονται σ’ αυτήν την κατηγορία και να ανιχνεύσουμε για ποιους λόγους προσελκύουν ψήφους.
Στη χώρα μας επί δεκαετίες η άρνηση των θετικών στοιχείων της πρώην ΕΟΚ και νυν Ευρ. Ένωσης (Ε.Ε.) προερχόταν κυρίως από το Κ.Κ.Ε. Αντιθέτως στην υπόλοιπη Ευρώπη του 2014 η αμφισβήτηση προέρχεται από μία ετερόκλητη ομάδα κινημάτων και τάσεων που μάλλον ανήκουν στο δεξιότερο φάσμα, αν και αυτές οι κατηγοριοποιήσεις (δεξιά- αριστερά) αρχίζουν να χάνουν την παλιά σημασία τους. Βλέπω τρεις διακριτές ομάδες:
Κινήματα που επηρεάζονται από αντικοινοβουλευτικές ιδεολογίες του Μεσοπολέμου, όπως η Χρυσή Αυγή και το ουγγρικό JOBIK. Κανείς στη Ευρώπη δεν επιθυμεί συνεργασία μαζί τους λόγω των ακραίων απόψεών τους.
Κινήματα όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, που απέβαλαν την αντισημιτική και αντικοινοβουλευτική ρητορεία του παρελθόντος και επικεντρώνονται στην αντίθεσή τους προς το Ισλάμ και στην προβολή των αρνητικών συνεπειών της λαθρομετανάστευσης. Προσφάτως η κ. Λεπέν δήλωσε ότι εύχεται τη διάλυση της Ευρ. Ένωσης. Μετά τις ευρωεκλογές θα επιχειρήσει να σχηματίσει ισχυρή ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο μαζί με το αντίστοιχο κόμμα της Ολλανδίας και άλλους εταίρους.
Οι αντιευρωπαίοι του Νάϊτζελ Φάρατζ στη Μεγάλη Βρετανία. Διαφέρουν από την προηγούμενη ομάδα, διότι είναι περισσότερο νεοφιλελεύθεροι και οπαδοί των ιδιωτικοποιήσεων, ενώ η Λεπέν και οι ευρωπαίοι εταίροι της κλίνουν μάλλον προς τη μεγαλύτερη συμμετοχή του κράτους στην οικονομία. Ο Φάρατζ προβλέπεται να έχει πολύ υψηλά ποσοστά, δεδομένης και της παραδοσιακής αντιπάθειας των Βρετανών προς την ομοσπονδιακή ιδέα της Ευρώπης. Με απλά λόγια οι Βρετανοί θέλουν μόνο μία οικονομική ένωση και αρνούνται να υποτάξουν την εθνική τους κυριαρχία σε ένα υπερκράτος των Βρυξελλών.
Υπάρχουν φυσικά και ευρωπαίοι ψηφοφόροι που θα ψηφίσουν άλλες πολιτικές ομάδες, αλλά στις δημοσκοπήσεις δηλώνουν απογοητευμένοι από το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Συντελούσης της οικονομικής κρίσης, που ανέδειξε και τον σκληρό ρυθμιστικό και άκομψα παρεμβατικό ρόλο της Γερμανίας, πιστεύω ότι η Ευρώπη έχασε τον προσανατολισμό της σε τρεις τομείς
Α) Η ιδέα της απώλειας της εθνικής κυριαρχίας φοβίζει και ενοχλεί. Κατά καιρούς ακούσθηκαν υπερβολές για κατάργηση των εθνικών ύμνων και σημαιών στο όνομα μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας. Με την ισχύουσα σήμερα Συνθήκη της Λισσαβόνας άρχισε να επιστρέφει ο σεβασμός προς την εθνική ταυτότητα και κυριαρχία των κρατών. Ναι, βεβαίως, η συμμετοχή μας στην Ένωση προϋποθέτει την εκούσια παραχώρηση ενός μέρους της κυριαρχίας μας. Όμως η λεγόμενη εμβάθυνση της Ένωσης δεν πρέπει να απειλήσει περισσότερο τα εθνικά κράτη. Μεταξύ υπερκράτους που τρομάζει και διαλύσεως της Ε.Ε., που θα είναι βλαπτική για τα εθνικά μας συμφέροντα, προτείνω τη λύση που πρότεινε και ο Ζακ Ντελόρ. Ο πρώην Πρόεδρος της Ευρ,. Επιτροπής ζήτησε μία χαλαρή Ομοσπονδία εθνικών κρατών. Αν δεν ξεκαθαρισθεί αυτό ο ακραίος ευρωσκεπτικισμός θα αυξάνεται.
Β) Η Ευρώπη δεν μπόρεσε να εξελιχθεί σε έναν ισχυρό πόλο τεχνολογικής, δημογραφικής και στρατιωτικής ισχύος,, που θα σταθεί με αξιώσεις απέναντι στις παλιές και νέες υπερδυνάμεις. Δημογραφικά γηράσκει, πολιτιστικά αποχριστιανοποιείται, αμυντικά αναζητεί τον ρόλο της ή βομβαρδίζει τη Μεγάλη Παρασκευή τους Σέρβους, τεχνολογικά μένει πίσω συγκριτικά με τις ανερχόμενες δυνάμεις
Γ) Η Ευρώπη υπήρξε ο χώρος καλλιέργειας πνευματικών αναζητήσεων και της δημιουργικής συνάντησης ελληνικού πνεύματος και χριστιανικής διδασκαλίας. Σήμερα τα περισσότερα κόμματα συζητούν μόνο για οικονομικά ζητήματα και δεν προβάλλουν ιδέες και αξίες. Αυτή θα μπορούσε να είναι η συμβολή του Ελληνισμού στην Ευρώπη!
Στη χώρα μας επί δεκαετίες η άρνηση των θετικών στοιχείων της πρώην ΕΟΚ και νυν Ευρ. Ένωσης (Ε.Ε.) προερχόταν κυρίως από το Κ.Κ.Ε. Αντιθέτως στην υπόλοιπη Ευρώπη του 2014 η αμφισβήτηση προέρχεται από μία ετερόκλητη ομάδα κινημάτων και τάσεων που μάλλον ανήκουν στο δεξιότερο φάσμα, αν και αυτές οι κατηγοριοποιήσεις (δεξιά- αριστερά) αρχίζουν να χάνουν την παλιά σημασία τους. Βλέπω τρεις διακριτές ομάδες:
Κινήματα που επηρεάζονται από αντικοινοβουλευτικές ιδεολογίες του Μεσοπολέμου, όπως η Χρυσή Αυγή και το ουγγρικό JOBIK. Κανείς στη Ευρώπη δεν επιθυμεί συνεργασία μαζί τους λόγω των ακραίων απόψεών τους.
Κινήματα όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, που απέβαλαν την αντισημιτική και αντικοινοβουλευτική ρητορεία του παρελθόντος και επικεντρώνονται στην αντίθεσή τους προς το Ισλάμ και στην προβολή των αρνητικών συνεπειών της λαθρομετανάστευσης. Προσφάτως η κ. Λεπέν δήλωσε ότι εύχεται τη διάλυση της Ευρ. Ένωσης. Μετά τις ευρωεκλογές θα επιχειρήσει να σχηματίσει ισχυρή ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο μαζί με το αντίστοιχο κόμμα της Ολλανδίας και άλλους εταίρους.
Οι αντιευρωπαίοι του Νάϊτζελ Φάρατζ στη Μεγάλη Βρετανία. Διαφέρουν από την προηγούμενη ομάδα, διότι είναι περισσότερο νεοφιλελεύθεροι και οπαδοί των ιδιωτικοποιήσεων, ενώ η Λεπέν και οι ευρωπαίοι εταίροι της κλίνουν μάλλον προς τη μεγαλύτερη συμμετοχή του κράτους στην οικονομία. Ο Φάρατζ προβλέπεται να έχει πολύ υψηλά ποσοστά, δεδομένης και της παραδοσιακής αντιπάθειας των Βρετανών προς την ομοσπονδιακή ιδέα της Ευρώπης. Με απλά λόγια οι Βρετανοί θέλουν μόνο μία οικονομική ένωση και αρνούνται να υποτάξουν την εθνική τους κυριαρχία σε ένα υπερκράτος των Βρυξελλών.
Υπάρχουν φυσικά και ευρωπαίοι ψηφοφόροι που θα ψηφίσουν άλλες πολιτικές ομάδες, αλλά στις δημοσκοπήσεις δηλώνουν απογοητευμένοι από το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Συντελούσης της οικονομικής κρίσης, που ανέδειξε και τον σκληρό ρυθμιστικό και άκομψα παρεμβατικό ρόλο της Γερμανίας, πιστεύω ότι η Ευρώπη έχασε τον προσανατολισμό της σε τρεις τομείς
Α) Η ιδέα της απώλειας της εθνικής κυριαρχίας φοβίζει και ενοχλεί. Κατά καιρούς ακούσθηκαν υπερβολές για κατάργηση των εθνικών ύμνων και σημαιών στο όνομα μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας. Με την ισχύουσα σήμερα Συνθήκη της Λισσαβόνας άρχισε να επιστρέφει ο σεβασμός προς την εθνική ταυτότητα και κυριαρχία των κρατών. Ναι, βεβαίως, η συμμετοχή μας στην Ένωση προϋποθέτει την εκούσια παραχώρηση ενός μέρους της κυριαρχίας μας. Όμως η λεγόμενη εμβάθυνση της Ένωσης δεν πρέπει να απειλήσει περισσότερο τα εθνικά κράτη. Μεταξύ υπερκράτους που τρομάζει και διαλύσεως της Ε.Ε., που θα είναι βλαπτική για τα εθνικά μας συμφέροντα, προτείνω τη λύση που πρότεινε και ο Ζακ Ντελόρ. Ο πρώην Πρόεδρος της Ευρ,. Επιτροπής ζήτησε μία χαλαρή Ομοσπονδία εθνικών κρατών. Αν δεν ξεκαθαρισθεί αυτό ο ακραίος ευρωσκεπτικισμός θα αυξάνεται.
Β) Η Ευρώπη δεν μπόρεσε να εξελιχθεί σε έναν ισχυρό πόλο τεχνολογικής, δημογραφικής και στρατιωτικής ισχύος,, που θα σταθεί με αξιώσεις απέναντι στις παλιές και νέες υπερδυνάμεις. Δημογραφικά γηράσκει, πολιτιστικά αποχριστιανοποιείται, αμυντικά αναζητεί τον ρόλο της ή βομβαρδίζει τη Μεγάλη Παρασκευή τους Σέρβους, τεχνολογικά μένει πίσω συγκριτικά με τις ανερχόμενες δυνάμεις
Γ) Η Ευρώπη υπήρξε ο χώρος καλλιέργειας πνευματικών αναζητήσεων και της δημιουργικής συνάντησης ελληνικού πνεύματος και χριστιανικής διδασκαλίας. Σήμερα τα περισσότερα κόμματα συζητούν μόνο για οικονομικά ζητήματα και δεν προβάλλουν ιδέες και αξίες. Αυτή θα μπορούσε να είναι η συμβολή του Ελληνισμού στην Ευρώπη!