Γυρνᾶμε πίσω , 193 χρόνια, τότε πού ἀκούστηκε τό σύνθημα τῶν ἐπαναστατημένων Ἑλλήνων : « Ἐλευθερία ἤ Θάνατος ». Δέν τούς εἶχαν λυγίσει τά 400 χρόνια τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς . Οὔτε τούς εἶχαν ἀποθαρρύνει τά κατά καιρούς ἀποτυχημένα κινήματα , πού οἱ συνέπειές τους ἦταν τρομακτικές : Σφαγές , ἐξανδραποδισμοί , λεηλασίες , φωτιά καί ὄλεθρος , ὅπως ἔγινε μέ τά περιβόητα « Ὀρλωφικά » τό 1770. Τώρα , οἱ Ἕλληνες , μέ γενναίους ὁπλαρχηγούς καί ψυχωμένα παλληκάρια , τό εἶχαν πάρει ἀπόφαση : Ἤ θά ζήσουν ἐλεύθεροι στήν Πατρίδα τους ἤ θά πεθάνουν. Γιατί τό νά ἔχουν στό κεφάλι τους τόν σκληρό καί αἱμοβόρο Τοῦρκο , δέν μποροῦσαν πιά νά τό ἀντέξουν . Ἔτσι , ὅταν ἡ Ἐκκλησία μέ τόν Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανό καί ἄλλους γενναίους καί ἐμπνευσμένους Ἐπισκόπους καί Κληρικούς καί Μοναχούς , ἐκήρυξε τήν Ἐπανάσταση , ὅλοι οἱ Ἕλληνες ἔδωσαν ὁλοπρόθυμα τό « παρών » . Ἡ Ἑλλάδα ἔπρεπε νά ἀναστηθῇ μέσα ἀπό τήν τέφρα της .
- Β -
Ἔτσι , ὅταν ἄρχισαν οἱ πρῶτες ἁψιμαχίες , φάνηκε καθαρά πῶς οἱ Ἐπαναστάτες εἶχαν καί πίστη δυνατή καί καρδιά γενναία καί θέληση γιά τήν νίκη ἀταλάντευτη . Γι’ αὐτό , οὔτε ἡ σφαγή στήν Χίο , οὔτε ἡ καταστροφή τῶν Ψαρῶν σταμάτησαν τόν ἀγῶνα τοῦ Ἔθνους . Ὁ Ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός ἔγραψε ἕνα ὀλιγόστιχο , ἀλλά συγκλονιστικό ποίημα μέ τόν χαρακτηριστικό τίτλο : « Ἡ δόξα τῶν Ψαρῶν » : « Στῶν Ψαρῶν τήν ὁλόμαυρη ράχη , περπατῶντας ἡ Δόξα μονάχη , μελετᾶ τά λαμπρά παλληκάρια · καί στήν κόμη στεφάνι φορεῖ , γινωμένο ἀπό λίγα χορτάρια ποὖχαν μείνει στήν ἔρημη γῆ » . Φωτιά , σφαγή καί ἐρήμωση στά ὡραῖα νησιά τοῦ Αἰγαίου . Κι’ ἀργότερα , φωτιά καί τσεκούρι ἀπό τόν Ἰμπραήμ στήν Πελοπόννησο. Ἀλλά καί τό Μεσολόγγι , μετά τήν δεύτερη πολιορκία του καί τήν ἅλωσή του , τό 1826 , δέν εἶχε νά δείξῃ στούς Τούρκους παρά τά ἐρείπια τῶν σπιτιῶν καί τά νεκρά σώματα τῶν ὑπερασπιστῶν του , ἐκείνων , βέβαια , πού εἶχαν ἐπιζήσει ἀπό τήν τρομακτική πεῖνα , τίς ἀρρώστειες καί τίς στερήσεις.
- Γ -
Ἀλλά ὁ δαυλός τοῦ Κανάρη , πού ἔκαψε τήν ναυαρχίδα τοῦ Καρᾶ - Ἀλῆ , στό λιμάνι τῆς Χίου · τό Χάνι τῆς Γραβιᾶς · ἡ καταστροφή τῆς στρατιᾶς τοῦ Δράμαλη , στά Δερβενάκια καί τό ὁλοκαύτωμα τοῦ Μεσολογγίου , γιά νά περιορισθοῦμε μόνο σ’ αὐτά , προκάλεσαν ἕνα σεισμό στήν Εὐρώπη . Ἕνα σεισμό , ποῦ δημιούργησε τό κῦμα τοῦ φιλελληνισμοῦ . Πολλοί ἐπώνυμοι καί ἀνώνυμοι Εὐρωπαῖοι ἔνοιωσαν συμπάθεια καί ἀγάπη γιά τούς Ἕλληνες , πού λίγοι καί μέ ἐλάχιστα μέσα τά ἔβαλαν μέ τήν πανίσχυρη Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία . Κι’ αὐτό , παρά τήν λυσσώδη ἀντίδραση τοῦ μισέλληνα Μέττερνιχ καί τῆς λεγομένης « Ἱερᾶς Συμμαχίας » ( ἀνίερης στήν πραγματικότητα ) , πού ἤθελαν τήν Ἑλλάδα μέσα στόν τάφο , ὅπου τήν εἶχε καταδικάσει ὁ Τοῦρκος τύραννος.
Ἔτσι , ἄρχισαν ν’ ἀκούγωνται στήν Εὐρώπη κάποιες φωνές γιά τό Ἑλληνικό Ζήτημα καί νά ἔρχεται κάποια βοήθεια πρός τό ἀγωνιζόμενο Ἔθνος , μέ ἀποκορύφωμα τήν Ναυμαχία τοῦ Ναυαρίνου , ὅπου ὁ στόλος τῶν Ρώσων , τῶν Ἄγγλων καί τῶν Γάλλων κατενίκησε τόν στόλο τοῦ Ἰμπραήμ , μέ ἀποτέλεσμα νά φύγῃ καί νά μή ξαναρθῇ ποτέ.
- Δ -
Βέβαια , οἱ ἐπαναστατημένοι Ἕλληνες δέν ἦσαν ἄγγελοι . Εἶχαν τά ἐλαττώματα τῆς Ἑλληνικῆς Φυλῆς , ὅπως αὐτά διαγράφονται μέσα στίς σελίδες τῆς ἱστορίας τοῦ Ἔθνους : Ξεσυνέρειες , ζήλειες , δύστροποι χαρακτῆρες , κακίες καί μίση καί φιλοδοξίες , ἔφθασαν στό σημεῖο νά φυλακίσουν τόν Κολοκοτρώνη , νά δολοφονήσουν τόν Ὀδυσσέα Ἀνδροῦτσο , νά μοιράζουν…διπλώματα « στρατηγῶν » , γιά νά μειώσουν τόν Μάρκο Μπότσαρη… Ὅμως , ὁ Κολοκοτρώνης καί ὁ Μπότσαρης , γιά ν’ ἀρκεσθοῦμε σ’ αὐτούς , ἔδωσαν παράδειγμα ἀνώτερης συμπεριφορᾶς , χωρίς ψευτοφιλότιμα καί ἀντεκδικήσεις . Κι’ αὐτοί , ἀκριβῶς , οἱ λίγοι σχετικῶς , ἔδωσαν τό στίγμα τῆς Ἐπαναστάσεως , ὅτι ἦταν ὄχι ἀγώνας ταξικός , ἀλλά ἐθνικός , ἀγώνας ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος , δόξα τῆς Ἑλλάδος.
- Ε -
Γιορτάζουμε , λοιπόν , καί φέτος τήν διπλή γιορτή , τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί τῆς Ἐθνικῆς μας Παλιγγενεσίας . Οἱ καιροί , βεβαίως , ἐξακολουθοῦν νά εἶναι δύσκολοι . Ὅμως , πρέπει νά παραδεχθοῦμε ὅτι στά 1821 οἱ Ἕλληνες εἶχαν ἀσυγκρίτως περισσότερες δυσκολίες ἀπ’ ὅσες ἔχουμε ἐμεῖς , οἱ σημερινοί ἀπόγονοί τους . Ἄς μήν ἀπογοητευώμαστε , λοιπόν , καί ἄς μήν ἀπελπιζώμαστε . Οἱ καλοί καιροί θά ξανάρθουν . Μόνο τήν Πίστη πρός τόν Χριστό καί τήν ἀγάπη μας πρός τήν Ἑλλάδα νά κρατήσουμε γερά . Καί νά προσευχώμαστε γιά τήν Βόρειο Ἤπειρο καί γιά τήν Κύπρο μας , ὅπου ὁ ἐκεῖ Ἑλληνισμός συνεχίζει νά ἔχῃ τίς δυσκολίες καί τά προβλήματά του.
Χαιρετίζω μέ πατρική ἀγάπη τά μαθητικά , τά φοιτητικά , τά ἐργαζόμενα καί τά στρατευμένα Ἑλληνόπουλα . Ὁ Χριστός νά τά φωτίζῃ καί νά τά καθοδηγῇ . Σέ ὅλους σας , ἀγαπητοί ἀδελφοί , εὔχομαι χρόνια πολλά , ἅγια , εὐλογημένα καί ἀγωνιστικά .
Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ
- Β -
Ἔτσι , ὅταν ἄρχισαν οἱ πρῶτες ἁψιμαχίες , φάνηκε καθαρά πῶς οἱ Ἐπαναστάτες εἶχαν καί πίστη δυνατή καί καρδιά γενναία καί θέληση γιά τήν νίκη ἀταλάντευτη . Γι’ αὐτό , οὔτε ἡ σφαγή στήν Χίο , οὔτε ἡ καταστροφή τῶν Ψαρῶν σταμάτησαν τόν ἀγῶνα τοῦ Ἔθνους . Ὁ Ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός ἔγραψε ἕνα ὀλιγόστιχο , ἀλλά συγκλονιστικό ποίημα μέ τόν χαρακτηριστικό τίτλο : « Ἡ δόξα τῶν Ψαρῶν » : « Στῶν Ψαρῶν τήν ὁλόμαυρη ράχη , περπατῶντας ἡ Δόξα μονάχη , μελετᾶ τά λαμπρά παλληκάρια · καί στήν κόμη στεφάνι φορεῖ , γινωμένο ἀπό λίγα χορτάρια ποὖχαν μείνει στήν ἔρημη γῆ » . Φωτιά , σφαγή καί ἐρήμωση στά ὡραῖα νησιά τοῦ Αἰγαίου . Κι’ ἀργότερα , φωτιά καί τσεκούρι ἀπό τόν Ἰμπραήμ στήν Πελοπόννησο. Ἀλλά καί τό Μεσολόγγι , μετά τήν δεύτερη πολιορκία του καί τήν ἅλωσή του , τό 1826 , δέν εἶχε νά δείξῃ στούς Τούρκους παρά τά ἐρείπια τῶν σπιτιῶν καί τά νεκρά σώματα τῶν ὑπερασπιστῶν του , ἐκείνων , βέβαια , πού εἶχαν ἐπιζήσει ἀπό τήν τρομακτική πεῖνα , τίς ἀρρώστειες καί τίς στερήσεις.
- Γ -
Ἀλλά ὁ δαυλός τοῦ Κανάρη , πού ἔκαψε τήν ναυαρχίδα τοῦ Καρᾶ - Ἀλῆ , στό λιμάνι τῆς Χίου · τό Χάνι τῆς Γραβιᾶς · ἡ καταστροφή τῆς στρατιᾶς τοῦ Δράμαλη , στά Δερβενάκια καί τό ὁλοκαύτωμα τοῦ Μεσολογγίου , γιά νά περιορισθοῦμε μόνο σ’ αὐτά , προκάλεσαν ἕνα σεισμό στήν Εὐρώπη . Ἕνα σεισμό , ποῦ δημιούργησε τό κῦμα τοῦ φιλελληνισμοῦ . Πολλοί ἐπώνυμοι καί ἀνώνυμοι Εὐρωπαῖοι ἔνοιωσαν συμπάθεια καί ἀγάπη γιά τούς Ἕλληνες , πού λίγοι καί μέ ἐλάχιστα μέσα τά ἔβαλαν μέ τήν πανίσχυρη Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία . Κι’ αὐτό , παρά τήν λυσσώδη ἀντίδραση τοῦ μισέλληνα Μέττερνιχ καί τῆς λεγομένης « Ἱερᾶς Συμμαχίας » ( ἀνίερης στήν πραγματικότητα ) , πού ἤθελαν τήν Ἑλλάδα μέσα στόν τάφο , ὅπου τήν εἶχε καταδικάσει ὁ Τοῦρκος τύραννος.
Ἔτσι , ἄρχισαν ν’ ἀκούγωνται στήν Εὐρώπη κάποιες φωνές γιά τό Ἑλληνικό Ζήτημα καί νά ἔρχεται κάποια βοήθεια πρός τό ἀγωνιζόμενο Ἔθνος , μέ ἀποκορύφωμα τήν Ναυμαχία τοῦ Ναυαρίνου , ὅπου ὁ στόλος τῶν Ρώσων , τῶν Ἄγγλων καί τῶν Γάλλων κατενίκησε τόν στόλο τοῦ Ἰμπραήμ , μέ ἀποτέλεσμα νά φύγῃ καί νά μή ξαναρθῇ ποτέ.
- Δ -
Βέβαια , οἱ ἐπαναστατημένοι Ἕλληνες δέν ἦσαν ἄγγελοι . Εἶχαν τά ἐλαττώματα τῆς Ἑλληνικῆς Φυλῆς , ὅπως αὐτά διαγράφονται μέσα στίς σελίδες τῆς ἱστορίας τοῦ Ἔθνους : Ξεσυνέρειες , ζήλειες , δύστροποι χαρακτῆρες , κακίες καί μίση καί φιλοδοξίες , ἔφθασαν στό σημεῖο νά φυλακίσουν τόν Κολοκοτρώνη , νά δολοφονήσουν τόν Ὀδυσσέα Ἀνδροῦτσο , νά μοιράζουν…διπλώματα « στρατηγῶν » , γιά νά μειώσουν τόν Μάρκο Μπότσαρη… Ὅμως , ὁ Κολοκοτρώνης καί ὁ Μπότσαρης , γιά ν’ ἀρκεσθοῦμε σ’ αὐτούς , ἔδωσαν παράδειγμα ἀνώτερης συμπεριφορᾶς , χωρίς ψευτοφιλότιμα καί ἀντεκδικήσεις . Κι’ αὐτοί , ἀκριβῶς , οἱ λίγοι σχετικῶς , ἔδωσαν τό στίγμα τῆς Ἐπαναστάσεως , ὅτι ἦταν ὄχι ἀγώνας ταξικός , ἀλλά ἐθνικός , ἀγώνας ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος , δόξα τῆς Ἑλλάδος.
- Ε -
Γιορτάζουμε , λοιπόν , καί φέτος τήν διπλή γιορτή , τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί τῆς Ἐθνικῆς μας Παλιγγενεσίας . Οἱ καιροί , βεβαίως , ἐξακολουθοῦν νά εἶναι δύσκολοι . Ὅμως , πρέπει νά παραδεχθοῦμε ὅτι στά 1821 οἱ Ἕλληνες εἶχαν ἀσυγκρίτως περισσότερες δυσκολίες ἀπ’ ὅσες ἔχουμε ἐμεῖς , οἱ σημερινοί ἀπόγονοί τους . Ἄς μήν ἀπογοητευώμαστε , λοιπόν , καί ἄς μήν ἀπελπιζώμαστε . Οἱ καλοί καιροί θά ξανάρθουν . Μόνο τήν Πίστη πρός τόν Χριστό καί τήν ἀγάπη μας πρός τήν Ἑλλάδα νά κρατήσουμε γερά . Καί νά προσευχώμαστε γιά τήν Βόρειο Ἤπειρο καί γιά τήν Κύπρο μας , ὅπου ὁ ἐκεῖ Ἑλληνισμός συνεχίζει νά ἔχῃ τίς δυσκολίες καί τά προβλήματά του.
Χαιρετίζω μέ πατρική ἀγάπη τά μαθητικά , τά φοιτητικά , τά ἐργαζόμενα καί τά στρατευμένα Ἑλληνόπουλα . Ὁ Χριστός νά τά φωτίζῃ καί νά τά καθοδηγῇ . Σέ ὅλους σας , ἀγαπητοί ἀδελφοί , εὔχομαι χρόνια πολλά , ἅγια , εὐλογημένα καί ἀγωνιστικά .
Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ