Παλαιότερα οι άνθρωποι και ιδιαίτερα οι νέοι ήθελαν να κερδίσουν όλο τον κόσμο. Ξεκινούσαν από μία κριτική των μεγαλυτέρων, του τρόπου οργάνωσης της ζωής και της κοινωνίας και κατέθεταν τα δικά τους όνειρα. Οι περισσότεροι εμπνέονταν από ιδεολογίες, από τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής που αυτός κατέθετε και η κύρια στάση τους εμφορούνταν από ένα «αντί-», από μία επαναστατική αντίθεση σε κάθε κατεστημένη αξία. Το να κερδηθεί ο κόσμος σήμαινε να αλλάξει, αν όχι για όλους, τουλάχιστον για αρκετούς. Η αποδοχή άλλωστε από τους πολλούς έμοιαζε αναγκαία προϋπόθεση για την πλειοψηφία των ανθρώπων, είτε αυτοί λειτουργούσαν συντηρητικά είτε προοδευτικά. Η εποχή μας, έχοντας αποδομήσει τα πάντα και έχοντας προσδώσει στους θεσμούς ένα χαρακτήρα αναγκαίου κακού έχει καταφέρει να στρέψει τους ανθρώπους και ιδιαιτέρως τους νέους μόνο προς τον εαυτό τους. Τους έκανε να γυρίσουν στην οδό της επιβίωσης, της αναζήτησης της ηδονής σε προσωπικό επίπεδο, τους έκλεισε μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών, των κινητών τηλεφώνων, της τηλεόρασης. Και είναι χαρακτηριστικό πλέον ότι το να κερδίσει κάποιος τον κόσμον όλο συνεπάγεται να έχει την άνεση για τον εαυτό του να περνά καλά. Κερδίζω δεν σημαίνει αλλάζω, αλλά περνώ καλά, με αδιαφορία αν αυτό περιορίζεται στον εαυτό μου και το περιβάλλον μου μόνο και δεν επεκτείνεται και στον κόσμο.
Ο Χριστός, όταν μιλά για τον δρόμο που καλείται ο χριστιανός να ακολουθήσει, ζητά την αυταπάρνηση και την άρση του σταυρού και την ίδια στιγμή θέτει το ερώτημα: «τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;» (Μάρκ. 8, 36). Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά χάσει την ψυχή του; Και όπου ψυχή, ο Χριστός υπονοεί το νόημα της ίδιας της ζωής του ανθρώπου, το οποίο πηγάζει από την σχέση του καθενός με τον Θεό. Ο Χριστός δεν υπονοεί ότι το να κερδίσει κάποιος όλο τον κόσμο είναι κατ’ ανάγκην μάταιο. Δεν αρνείται την αλλαγή του κόσμου ή τον αγώνα του ανθρώπου να προχωρήσει στη ζωή του, να διαμορφώσει ένα άλλο πλαίσιο στο οποίο και ο ίδιος θέλει να κινείται, αλλά και ο κόσμος θα μπορούσε να γίνει καλύτερος μέσω αυτού. Ο Χριστός αρνείται την παράδοση της ψυχής μας, της ζωής μας ολόκληρης στο όραμα της εξουσίας επάνω στον κόσμο, στο όραμα του «αντί-», το οποίο απομακρύνει τον άνθρωπο από την σχέση με το Θεό και το νόημά της. Γιατί αυτό είναι το τίμημα της εξουσίας ή του αγώνα του να κερδίσει ο άνθρωπος τον κόσμο. Να χάσει την ψυχή του, να σκληρύνει τον εαυτό του, να αφήσει κατά μέρος όχι μόνο τα συναισθήματά του, αλλά και την ευαισθησία έναντι του κάθε ανθρώπου. Όχι μόνο έναντι αυτών που υποφέρουν, αδικούνται, δυσκολεύονται, αλλά και έναντι εκείνων που χαρακτηρίζονται και είναι «κακοί», παραδομένοι στην απληστία της εξουσίας, στα πάθη, στην αδικία και την εκμετάλλευση. Για τους ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο η όποια αλλαγή συνεπάγεται την αλλαγή εξουσίας. Να φύγουν οι «κακοί» και να έρθουν οι «καλοί». Για το Χριστό το πρόβλημα δεν είναι η αλλαγή στην εξουσία, κάθε μορφής, πολιτική, ιδεολογική, κοινωνική, διαπροσωπική, αλλά η αλλαγή νοοτροπίας, η ζωή που θα εμφορείται από την πίστη σ’ Εκείνο, από την αγάπη προς όλους, ακόμη και τους εχθρούς, από την άρση του σταυρού του καθενός και την ακολούθηση του Χριστού στην οδό της Βασιλείας.
Αυτό που οι εχθροί ή οι αδιάφοροι προς την πίστη δεν θέλησαν ποτέ να καταλάβουν είναι ότι αν ο κόσμος γίνει πιο χριστιανικός, αυτό θα συνεπάγεται την ίδια στιγμή και την αλλαγή στην ποιότητα της ζωής, των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, αλλά και στον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι θεσμοί, ο πολιτισμός, η κοινωνία, η εξουσία κάθε μορφής. Το «αντί-» είναι εύκολο, γιατί στοχοποιεί, μεταθέτει το πρόβλημα εκτός της ύπαρξής μας και κάνει τον κόσμο ένα έπαθλο για την ευτυχία, την καταξίωση, την δόξα, την ηδονή, ακόμη κι αν αυτό κρύβεται από το πέπλο της αλλαγής του προς το καλύτερο. Μπορεί και να έρθει κάποτε αυτή η αλλαγή. Όμως προϋποθέτει άπλετο χρόνο και βάθος αυτού και την ίδια στιγμή δάκρυα για πολλούς και πόνο, χωρίς όμως να συνδυάζεται με εκείνη την εσωτερική αλλαγή που θα καταξιώσει την ύπαρξη αληθινά και θα δώσει στη ζωή νόημα. Αυτή έρχεται μόνο όταν ο άνθρωπος επιλέγει την σχέση με το Θεό ως αυτή που του δίνει αληθινό νόημα στη ζωή, γιατί του προσφέρει την οδό του σταυρού, την οδό δηλαδή της ελευθερίας από τα πάθη και την ίδια στιγμή την οδό της γνήσιας αγάπης για τον καθέναν.
Σήμερα οι άνθρωποι μετατρέψαμε την δίψα του να κερδίσουμε όλο τον κόσμο στην επιθυμία να κερδίσουμε τον δικό μας κόσμο, τα δικά μας δικαιώματα. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε ότι το νόημα της ζωής περνά μέσα από την σχέση με το Θεό και ότι αυτή η σχέση είναι σταυρός. Και ελάχιστα προβληματιζόμαστε για την αιωνιότητα. Αρκούμαστε στα αυτής της ζωής. Το τρίπτυχο που προτείνει ο Χριστός μας δείχνει πώς μπορούμε να κερδίσουμε αληθινά τον κόσμο, αφού αλλάξουμε τον εαυτό μας μέσα από την σχέση μας μαζί Του. Αν αρνηθούμε τον εαυτό μας, ότι είμαστε οι αυθεντίες που κατέχουμε την γνώση και τον τρόπο για τα πάντα, αν αναγνωρίσουμε την εμπαθή μας κατάσταση και το έλλειμμα αγάπης που μας διακατέχει, αν σηκώσουμε τον σταυρό μας, που εμπεριέχει και τον αγώνα για αλλαγή του κόσμου, όχι όμως για να τον εξουσιάσουμε, αλλά για να καταδείξουμε μία άλλη νοοτροπία, αυτή της πρόταξης της σχέσης με το Χριστό ως του όντως νοήματος, αν Τον ακολουθήσουμε στην οδό της Εκκλησίας, την οδό του μοιράσματος, της ταπείνωσης, της συγχώρεσης αλλά και την ίδια στιγμή στην οδό της διακήρυξης της αλήθειας που από μόνη της έρχεται στη θέση του οποιουδήποτε «αντί-», ακόμη και με βαρύ τίμημα, τότε όχι μόνο δεν θα ζημιωθούμε ως προς την ψυχή μας, αλλά θα την βρούμε. Ακόμη κι αν τη χάνουμε στην καθημερινότητα της ζωής και στον τρόπο του πολιτισμού. Γιατί Εκείνος θα αναπληρώνει ό,τι μας λείπει. Και για όλους, ιδιαιτέρως για τους νεώτερους, αυτή είναι η μεγαλύτερη και ωραιότερη επανάσταση που μπορεί να γίνει. Του Σταυρού και της Ανάστασης.
Ο Χριστός, όταν μιλά για τον δρόμο που καλείται ο χριστιανός να ακολουθήσει, ζητά την αυταπάρνηση και την άρση του σταυρού και την ίδια στιγμή θέτει το ερώτημα: «τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;» (Μάρκ. 8, 36). Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά χάσει την ψυχή του; Και όπου ψυχή, ο Χριστός υπονοεί το νόημα της ίδιας της ζωής του ανθρώπου, το οποίο πηγάζει από την σχέση του καθενός με τον Θεό. Ο Χριστός δεν υπονοεί ότι το να κερδίσει κάποιος όλο τον κόσμο είναι κατ’ ανάγκην μάταιο. Δεν αρνείται την αλλαγή του κόσμου ή τον αγώνα του ανθρώπου να προχωρήσει στη ζωή του, να διαμορφώσει ένα άλλο πλαίσιο στο οποίο και ο ίδιος θέλει να κινείται, αλλά και ο κόσμος θα μπορούσε να γίνει καλύτερος μέσω αυτού. Ο Χριστός αρνείται την παράδοση της ψυχής μας, της ζωής μας ολόκληρης στο όραμα της εξουσίας επάνω στον κόσμο, στο όραμα του «αντί-», το οποίο απομακρύνει τον άνθρωπο από την σχέση με το Θεό και το νόημά της. Γιατί αυτό είναι το τίμημα της εξουσίας ή του αγώνα του να κερδίσει ο άνθρωπος τον κόσμο. Να χάσει την ψυχή του, να σκληρύνει τον εαυτό του, να αφήσει κατά μέρος όχι μόνο τα συναισθήματά του, αλλά και την ευαισθησία έναντι του κάθε ανθρώπου. Όχι μόνο έναντι αυτών που υποφέρουν, αδικούνται, δυσκολεύονται, αλλά και έναντι εκείνων που χαρακτηρίζονται και είναι «κακοί», παραδομένοι στην απληστία της εξουσίας, στα πάθη, στην αδικία και την εκμετάλλευση. Για τους ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο η όποια αλλαγή συνεπάγεται την αλλαγή εξουσίας. Να φύγουν οι «κακοί» και να έρθουν οι «καλοί». Για το Χριστό το πρόβλημα δεν είναι η αλλαγή στην εξουσία, κάθε μορφής, πολιτική, ιδεολογική, κοινωνική, διαπροσωπική, αλλά η αλλαγή νοοτροπίας, η ζωή που θα εμφορείται από την πίστη σ’ Εκείνο, από την αγάπη προς όλους, ακόμη και τους εχθρούς, από την άρση του σταυρού του καθενός και την ακολούθηση του Χριστού στην οδό της Βασιλείας.
Αυτό που οι εχθροί ή οι αδιάφοροι προς την πίστη δεν θέλησαν ποτέ να καταλάβουν είναι ότι αν ο κόσμος γίνει πιο χριστιανικός, αυτό θα συνεπάγεται την ίδια στιγμή και την αλλαγή στην ποιότητα της ζωής, των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, αλλά και στον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι θεσμοί, ο πολιτισμός, η κοινωνία, η εξουσία κάθε μορφής. Το «αντί-» είναι εύκολο, γιατί στοχοποιεί, μεταθέτει το πρόβλημα εκτός της ύπαρξής μας και κάνει τον κόσμο ένα έπαθλο για την ευτυχία, την καταξίωση, την δόξα, την ηδονή, ακόμη κι αν αυτό κρύβεται από το πέπλο της αλλαγής του προς το καλύτερο. Μπορεί και να έρθει κάποτε αυτή η αλλαγή. Όμως προϋποθέτει άπλετο χρόνο και βάθος αυτού και την ίδια στιγμή δάκρυα για πολλούς και πόνο, χωρίς όμως να συνδυάζεται με εκείνη την εσωτερική αλλαγή που θα καταξιώσει την ύπαρξη αληθινά και θα δώσει στη ζωή νόημα. Αυτή έρχεται μόνο όταν ο άνθρωπος επιλέγει την σχέση με το Θεό ως αυτή που του δίνει αληθινό νόημα στη ζωή, γιατί του προσφέρει την οδό του σταυρού, την οδό δηλαδή της ελευθερίας από τα πάθη και την ίδια στιγμή την οδό της γνήσιας αγάπης για τον καθέναν.
Σήμερα οι άνθρωποι μετατρέψαμε την δίψα του να κερδίσουμε όλο τον κόσμο στην επιθυμία να κερδίσουμε τον δικό μας κόσμο, τα δικά μας δικαιώματα. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε ότι το νόημα της ζωής περνά μέσα από την σχέση με το Θεό και ότι αυτή η σχέση είναι σταυρός. Και ελάχιστα προβληματιζόμαστε για την αιωνιότητα. Αρκούμαστε στα αυτής της ζωής. Το τρίπτυχο που προτείνει ο Χριστός μας δείχνει πώς μπορούμε να κερδίσουμε αληθινά τον κόσμο, αφού αλλάξουμε τον εαυτό μας μέσα από την σχέση μας μαζί Του. Αν αρνηθούμε τον εαυτό μας, ότι είμαστε οι αυθεντίες που κατέχουμε την γνώση και τον τρόπο για τα πάντα, αν αναγνωρίσουμε την εμπαθή μας κατάσταση και το έλλειμμα αγάπης που μας διακατέχει, αν σηκώσουμε τον σταυρό μας, που εμπεριέχει και τον αγώνα για αλλαγή του κόσμου, όχι όμως για να τον εξουσιάσουμε, αλλά για να καταδείξουμε μία άλλη νοοτροπία, αυτή της πρόταξης της σχέσης με το Χριστό ως του όντως νοήματος, αν Τον ακολουθήσουμε στην οδό της Εκκλησίας, την οδό του μοιράσματος, της ταπείνωσης, της συγχώρεσης αλλά και την ίδια στιγμή στην οδό της διακήρυξης της αλήθειας που από μόνη της έρχεται στη θέση του οποιουδήποτε «αντί-», ακόμη και με βαρύ τίμημα, τότε όχι μόνο δεν θα ζημιωθούμε ως προς την ψυχή μας, αλλά θα την βρούμε. Ακόμη κι αν τη χάνουμε στην καθημερινότητα της ζωής και στον τρόπο του πολιτισμού. Γιατί Εκείνος θα αναπληρώνει ό,τι μας λείπει. Και για όλους, ιδιαιτέρως για τους νεώτερους, αυτή είναι η μεγαλύτερη και ωραιότερη επανάσταση που μπορεί να γίνει. Του Σταυρού και της Ανάστασης.
