Το κυριότερο σύμβολο στον ελληνικό μύθο, είναι ο άνθρωπος. Γιατί όλος ο ελληνικός πολιτισμός είναι ανθρωποκεντρικός. Και αυτό ξεκινάει από το γόνιμο χώμα του μύθου. Δίχως τον μύθο, δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει ένας ανάλογος, τέτοιος πολιτισμός.
Συνεχίστηκε την Τρίτη 13 Οκτωβρίου, η σειρά διαλέξεων που πραγματοποιεί ο Εικαστικός και Συγγραφέας κ. Βαγγέλης Παππάς, με γενικό τίτλο «Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα», στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», και θα ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο του 2021, καλύπτοντας όλη την χρονική περίοδο της επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Βασικά στοιχεία της δεύτερης αυτής διάλεξης, ήταν οι ιστορικοί, πολιτικοί και ηρωικοί μύθοι, η ερμηνεία των μύθων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: από τον Όμηρο έως τους τραγικούς ποιητές, κι από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τους Επικούρειους και τους Στωικούς φιλοσόφους μέχρι την Αναγέννηση κι τέλος, η ψυχαναλυτική ερμηνεία των ελληνικών μύθων κατά τον 20ο αιώνα.
Μιλώντας για αποσυμβολισμό, ο κ. Παππάς διευκρίνισε καταρχήν μία λέξη – κλειδί για την ανάλυση του, τη λέξη σύμβολο.
Είναι λοιπόν ένα αντικείμενο, έμψυχο ον ή αισθητό σημείο, που λόγω της μορφής ή της φύσης του, συνδέεται συνειρμικά με μια αφηρημένη έννοια, ιδέα, ιδιότητα, κατάσταση, και με το οποίο παριστάνουμε αυτήν την έννοια.
Η σημαία, είναι το σύμβολο της πατρίδας μας, ο Σταυρός είναι το ιερό σύμβολο του χριστιανισμού, το περιστέρι είναι το σύμβολο της ειρήνης.
Άλλοτε είναι ένα πρόσωπο που ενσαρκώνει μια ιδέα, όπως για παράδειγμα το όνομα του Ιούδα, που θεωρείται σύμβολο της προδοσίας.
Ακόμη, οι λέξεις είναι γλωσσικά σύμβολα. Όπως το Σύμβολο της Πίστεως, που στα δώδεκα άρθρα του, διατυπώνονται τα βασικά δόγματα της χριστιανικής θρησκείας.
Όμως, στην αρχαιότητα, τόνισε ο κ. Παππάς, το σύμβολο σημαίνει τεκμήριο, σημάδι αναγνώρισης. Το σύμβολο είναι προϊόν ανάμνησης της μακραίωνης εξέλιξης, μια αναπαράσταση του παγκόσμιου αρχέτυπου.
Η μυθολογία είναι ένα είδος κλειδιού, με το οποίο μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε το μυστήριο της ζωής.
Το κυριότερο σύμβολο στον ελληνικό μύθο, είναι ο άνθρωπος. Γιατί όλος ο ελληνικός πολιτισμός είναι ανθρωποκεντρικός. Και αυτό ξεκινάει από το γόνιμο χώμα του μύθου. Δίχως τον μύθο, δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει ένας ανάλογος, τέτοιος πολιτισμός.
Ο άνθρωπος – ήρωας – αναζητητής, είναι το σημαντικό, κυριότερο και πυρηνικό σύμβολο της ελληνικής μυθολογίας. Είναι αυτός, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τα φαινόμενα της καθημερινότητας, τα ξεπερνάει.
Αρχίζει και αναλογίζεται, ότι την πραγματική διάσταση της ύπαρξης, θα την βρει μέσα στα ανεξερεύνητα βάθη της ψυχής του. Έτσι, έρχεται εκεί μέσα, πρόσωπο με πρόσωπο, με την θεότητα, δηλαδή την πνευματική του υπόσταση.
Είναι παγκόσμιος, ο ήρωας με τα χίλια πρόσωπα, παρατήρησε ο κ. Παππάς. Δεν φοβάται την περιπέτεια και τις δυσκολίες και ανταποκρίνεται θετικά στο κάλεσμα της μοίρας.
Βυθισμένος στα ανεξερεύνητα βάθη της ψυχής του, αρχίζει και ανακαλύπτει ξεχασμένες δυνάμεις, οι οποίες όμως, δεν είναι μόνο δικές του δυνάμεις, αλλά μας αφορούν όλους και είναι διαθέσιμες για την πνευματική μας μεταμόρφωση.
Ο ήρωας περνάει σιγά – σιγά σε ένα διαφορετικό επίπεδο ύπαρξης, γεμάτο εμπόδια και περιπέτειες. Και μπαίνει σέ έναν άγνωστο κόσμο, γεμάτο από παράξενες δυνάμεις, που άλλοτε τον βοηθούν και άλλοτε νομίζει ότι τον απειλούν.
Τότε είναι που φτάνει στο ναδίρ του μυθολογικού του κύκλου και δημιουργεί ένα μεγάλο κατόρθωμα. Κερδίζει την αποθέωση και αφήνει την σφραγίδα του, στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου.
Αυτό είναι το αρχέτυπο του παγκόσμιου ήρωα. Κι αυτός, είναι ο καθένας από εμάς, τόνισε ο κ. Παππάς.
Ο μύθος φτιάχτηκε για να απευθύνεται αιωνίως στον καθένα. Για να του αποκαλύψει ότι στην πραγματικότητα ο καθένας και η καθεμιά είναι ο ήρωας, ο Ηρακλής, ο Θησέας, ο Οδυσσέας.
Ο αποσυμβολισμός του μύθου μας φανερώνει, πως οι ιστορίες αυτές είναι αθάνατες και παγκόσμιες, γιατί μας αφορούν. Και δεν είναι αυτό που δείχνουν επιφανειακά, αλλά είναι αυτό που κρύβουν σε δεύτερη ανάγνωση.
Και προς τούτο, χρησιμοποίησε παραδείγματα, αξιοποιώντας τρεις από τους άθλους του Ηρακλή, για να καταδείξει αυτές τις αλήθειες.
