Ο Μακάριος μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών

Η μορφή του Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄ και οι αγώνες του για ελευθερία και επιβίωση του κυπριακού λαού, ενέπνευσαν πολλούς καλλιτέχνες (έντεχνους, ναϊφ και ερασιτέχνες), οι οποίοι με τα έργα τους θέλησαν να τιμήσουν και να εκφράσουν την αγάπη τους στον πνευματικό και πολιτικό ηγέτη, μορφοποιώντας ταυτόχρονα την προσωπική τους συνάντηση με το κορυφαίο αυτό ιστορικό πρόσωπο και γενικότερα με την ιστορία της Κύπρου. Στην έκθεση «Ο Μακάριος μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών» παρουσιάζονται τα έργα με θέμα τον Μακάριο, που ανήκουν στη Συλλογή του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ . Η έκθεση αυτή μας δίνει την ευκαιρία να δούμε πώς διάφοροι καλλιτέχνες είδαν το θέμα τους και το εξέφρασαν με βάση τον προσωπικό, ιδιαίτερο ψυχισμό τους και τη στυλιστική τους γραφή. Στην προσέγγιση της θεματικής αυτής έκθεσης, ο θεατής θα πρέπει να λάβει υπόψη του ότι στη μετουσίωση σε τέχνη συγκεκριμένων ιστορικών στιγμών με τις οποίες ο καλλιτέχνης έχει μια άμεση βιωματική σχέση ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος μιας εξωτερικής μόνο συνάντησης με το θέμα. Όμως, παρόλο που σε κάποια από τα έργα, που εκτίθενται υπερισχύουν τα περιγραφικά ανεκδοτολογικά στοιχεία και κάποια άλλα των οποίων οι δημιουργοί είναι ερασιτέχνες και δεν διακρίνονται για την καλλιτεχνική τους αξία, τα έργα αυτά αποτελούν ιστορικά ντοκουμέντα και ειλικρινείς καταθέσεις ψυχής. Στην έκθεση υπερτερούν σε ποσότητα οι προσωπογραφίες του Εθνάρχη Μακαρίου, οι οποίες ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες εικαστικής έκφρασης: ζωγραφική, γλυπτική, ψηφιδωτό, χαρακτική, ανάγλυφο και κέντημα. Στις προσωπογραφίες ο Μακάριος αποδίδεται είτε μετωπικά, είτε από τα πλάγια. Στη μετωπική απεικόνιση προβάλλεται περισσότερο ο άνθρωπος των έργων, το στήριγμα του λαού, ο καθοδηγητής, ο ηγέτης πάνω στον οποίο ο λαός εναποθέτει τις ελπίδες του. Αντίθετα, με την πλάγια στάση, αποδίδονται κάποιες άλλες ιδιότητες του Μακαρίου: του οραματιστή, του ανθρώπου που ατενίζει με διορατικότητα και αισιοδοξία το μέλλον, αυτού που δίνει πνευματική διάσταση και αξίες στη ζωή. Στις συνθέσεις με κύριο πρόσωπο τον Μακάριο, υπερισχύουν τα συμβολικά στοιχεία. Ο Μακάριος παρουσιάζεται ως σύμβολο ενότητας, ως ελευθερωτής, ως οδηγός, ως εμπνευστής, ως εμψυχωτής, ως σύμβολο αγώνα. Ο Μακάριος αγάπησε το λαό του και αγωνίστηκε για την κατάφαση της ελευθερίας του και για την επιβίωσή του. Αγωνίστηκε ακόμη για την πνευματική και πολιτιστική άνοδο του λαού του. Οι εργάτες των γραμμάτων και των τεχνών βρήκαν στο πρόσωπό του έναν ένθερμο υποστηρικτή. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που η προσωπικότητα και το έργο του ενέπνευσαν πολλούς από αυτούς.

Επιμέλεια έκθεσης: Δρ. Ιωάννης Ηλιάδης, Κείμενo: Δρ. Ελένη Νικήτα

churchofcyprus.org.cy