Η πασίγνωστη παραβολή των δέκα λεπρών παρουσιάζεται στη σημερινή Ευαγγελική διήγηση, αδελφοί μου. Επρόκειτο για ανθρώπους που η τραγική ασθένεια τούς καθιστούσε ακάθαρτους και μιαρούς, γι’ αυτό και δοκίμαζαν την αποστροφή
των συνανθρώπων τους και βίωναν την απόλυτη μοναξιά και απομόνωση. Ο Χριστός, όμως, δε στάθηκε απέναντί τους. Στάθηκε δίπλα τους. Άκουσε τις ικετήριες κραυγές τους, σπλαχνίστηκε το δράμα τους και τούς απάλλαξε από την οδύνη τους. Η συνέχεια, όμως, είναι απρόβλεπτη. Από τους δέκα, μόνον ο ένας νιώθει την ανάγκη να σπεύσει και να ευχαριστήσει τον σωτήρα του. Μόνον ο ένας, τελικά, καταφέρνει ν’ απαλλαγεί όχι απλά από την λέπρα του σώματος, αλλά και από την λέπρα της ψυχής. Σ’ αυτόν ο Κύριος απευθύνει ένα αποκαλυπτικό λόγο: «Πήγαινε. Η πίστη σου σε έσωσε»1.
Ο Χριστός συνδέει άμεσα την σωματική ίαση με την πίστη στη δύναμη του Θεού. Από μια πρώτη ματιά η σχέση των δύο αυτών μεγεθών είναι δυσερμήνευτη. Ερμηνεύεται, όμως, αν συνειδητοποιήσουμε τη σχέση της αμαρτίας με την ασθένεια. Ο άνθρωπος είναι οντότητα ψυχοσωματική. Αυτό σημαίνει ότι η υγεία ή η ασθένεια της ψυχής επηρεάζει άμεσα και καταλυτικά την κατάσταση του σώματος και το αντίθετο. Η αμαρτία, που συνιστά ασθένεια της ψυχής, «είναι ανταρσία εναντίον της ίδιας της φύσεώς μας και επομένως, η διαστροφή της φύσεώς μας. Είναι η εωσφορική αποθέωση της φύσεώς μας ή ο εγκλεισμός μας σε μια απαγιασμένη φύση, που δε μπορεί πια να γεννά παρά πάθη και ασθένειες και θάνατο»2.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σαφώς ομολογεί ότι η αμαρτία οδηγεί και στην ασθένεια, ψυχική και σωματική: «Οι περισσότερες από τις σωματικές αρρώστιες προέρχονται από αμαρτίες της ψυχής. Γιατί, αν η σπουδαιότερη αρρώστια, ο ίδιος ο θάνατος, έχει τη ρίζα του και την αιτία του στην αμαρτία, πολύ περισσότερο έχουν την ίδια αιτία τα περισσότερα νοσήματα»3. Ο πόνος, λοιπόν, και η ασθένεια «είναι συμπτώματα της μεταπτωτικής πορείας του ανθρώπου, άμεσα συνδεδεμένα με την φιλαυτία και τη φιληδονία. Η μεταπτωτική φύση του ανθρώπου, από τη στιγμή που είναι παραδομένη όχι στην ηδονή της θέας και κοινωνίας με τον Θεό, αλλά στη φιληδονία, δηλ. στην ικανοποίηση των εμπαθών επιθυμιών, είναι αναπόφευκτο ότι θα αντιμετωπίσει την οδύνη…»4
Έχοντας, λοιπόν, ως δεδομένη πίστη της Εκκλησίας μας την σχέση αμαρτίας και ασθένειας, μπορούμε να εξηγήσουμε και να ερμηνεύσουμε την σύνδεση πίστης και υγείας, που αποκάλυψε ο Κύριος, στον λεπρό της παραβολής. Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε Αγιογραφικές και Πατερικές απόψεις που υπογραμμίζουν αυτή την σύνδεση. Το εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι ανάλογες απόψεις εκφράζουν σοβαροί επιστήμονες και έγκριτες επιστημονικές έρευνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που αποκαλύπτουν ότι «η προσευχή βοηθά τους ανθρώπους να έχουν καλύτερη υγεία. Ασθενείς που προσεύχονται έχουν καλύτερη πορεία και έκβαση στην υγεία τους, λιγότερο στρες, ισχυρότερο ανοσιοβιλογικό σύστημα. Ακόμα και αν προσεύχεται κάποιος άλλος για εκείνους το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Η πνευματικότητα στον άνθρωπο αποδεικνύεται – χωρίς να εξηγείται με επιστημονικά δεδομένα – ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία»5
Σε Ιταλική εφημερίδα φιλοξενήθηκε, προ ετών, η άποψη κορυφαίων ιατρών – επιστημόνων, σύμφωνα με την οποία «πέρασε η εποχή που η ιατρική ζητούσε από την θρησκεία βοήθεια για την προέλευση των ασθενειών. Ήρθε η εποχή που η ιατρική ζητά από τη θρησκεία βοήθεια για την ίαση των ασθενειών»6. Την ίδια άποψη εκφράζει Αμερικανός διάσημος καθηγητής Ιατρικής, ο οποίος ομολογεί: «πολλοί γιατροί αρχίζουν να πιστεύουν πως η πίστη μπορεί να έχει βαθιά επιρροή στην υγεία και στην καλή διάθεση ενός ατόμου, την οποία θεωρούν αναπόσπαστο τμήμα του παραδοσιακού τρόπου θεραπείας, καθώς, με την πάροδο των χρόνων όλο και περισσότεροι γιατροί γίνονται μάρτυρες γρήγορης ανάρρωσης ασθενών, η οποία δε μπορεί να εξηγηθεί μόνο με ιατρικές μεθόδους»7
Να καλλιεργήσουμε την πίστη μας, αδελφοί. Μην την αφήσουμε να πελαγοδρομεί στην άβυσσο της αμφιβολίας και του ορθολογισμού. Είναι όπλο ιερό και άγιο που ο Θεός μάς χάρισε. Είναι το μέσο για να διατηρήσουμε σε ισορροπία και την ψυχική και την σωματική μας υγεία. ΑΜΗΝ!
Αρχιμ. Ε.Ο.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ
των συνανθρώπων τους και βίωναν την απόλυτη μοναξιά και απομόνωση. Ο Χριστός, όμως, δε στάθηκε απέναντί τους. Στάθηκε δίπλα τους. Άκουσε τις ικετήριες κραυγές τους, σπλαχνίστηκε το δράμα τους και τούς απάλλαξε από την οδύνη τους. Η συνέχεια, όμως, είναι απρόβλεπτη. Από τους δέκα, μόνον ο ένας νιώθει την ανάγκη να σπεύσει και να ευχαριστήσει τον σωτήρα του. Μόνον ο ένας, τελικά, καταφέρνει ν’ απαλλαγεί όχι απλά από την λέπρα του σώματος, αλλά και από την λέπρα της ψυχής. Σ’ αυτόν ο Κύριος απευθύνει ένα αποκαλυπτικό λόγο: «Πήγαινε. Η πίστη σου σε έσωσε»1.
Ο Χριστός συνδέει άμεσα την σωματική ίαση με την πίστη στη δύναμη του Θεού. Από μια πρώτη ματιά η σχέση των δύο αυτών μεγεθών είναι δυσερμήνευτη. Ερμηνεύεται, όμως, αν συνειδητοποιήσουμε τη σχέση της αμαρτίας με την ασθένεια. Ο άνθρωπος είναι οντότητα ψυχοσωματική. Αυτό σημαίνει ότι η υγεία ή η ασθένεια της ψυχής επηρεάζει άμεσα και καταλυτικά την κατάσταση του σώματος και το αντίθετο. Η αμαρτία, που συνιστά ασθένεια της ψυχής, «είναι ανταρσία εναντίον της ίδιας της φύσεώς μας και επομένως, η διαστροφή της φύσεώς μας. Είναι η εωσφορική αποθέωση της φύσεώς μας ή ο εγκλεισμός μας σε μια απαγιασμένη φύση, που δε μπορεί πια να γεννά παρά πάθη και ασθένειες και θάνατο»2.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σαφώς ομολογεί ότι η αμαρτία οδηγεί και στην ασθένεια, ψυχική και σωματική: «Οι περισσότερες από τις σωματικές αρρώστιες προέρχονται από αμαρτίες της ψυχής. Γιατί, αν η σπουδαιότερη αρρώστια, ο ίδιος ο θάνατος, έχει τη ρίζα του και την αιτία του στην αμαρτία, πολύ περισσότερο έχουν την ίδια αιτία τα περισσότερα νοσήματα»3. Ο πόνος, λοιπόν, και η ασθένεια «είναι συμπτώματα της μεταπτωτικής πορείας του ανθρώπου, άμεσα συνδεδεμένα με την φιλαυτία και τη φιληδονία. Η μεταπτωτική φύση του ανθρώπου, από τη στιγμή που είναι παραδομένη όχι στην ηδονή της θέας και κοινωνίας με τον Θεό, αλλά στη φιληδονία, δηλ. στην ικανοποίηση των εμπαθών επιθυμιών, είναι αναπόφευκτο ότι θα αντιμετωπίσει την οδύνη…»4
Έχοντας, λοιπόν, ως δεδομένη πίστη της Εκκλησίας μας την σχέση αμαρτίας και ασθένειας, μπορούμε να εξηγήσουμε και να ερμηνεύσουμε την σύνδεση πίστης και υγείας, που αποκάλυψε ο Κύριος, στον λεπρό της παραβολής. Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε Αγιογραφικές και Πατερικές απόψεις που υπογραμμίζουν αυτή την σύνδεση. Το εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι ανάλογες απόψεις εκφράζουν σοβαροί επιστήμονες και έγκριτες επιστημονικές έρευνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που αποκαλύπτουν ότι «η προσευχή βοηθά τους ανθρώπους να έχουν καλύτερη υγεία. Ασθενείς που προσεύχονται έχουν καλύτερη πορεία και έκβαση στην υγεία τους, λιγότερο στρες, ισχυρότερο ανοσιοβιλογικό σύστημα. Ακόμα και αν προσεύχεται κάποιος άλλος για εκείνους το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Η πνευματικότητα στον άνθρωπο αποδεικνύεται – χωρίς να εξηγείται με επιστημονικά δεδομένα – ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία»5
Σε Ιταλική εφημερίδα φιλοξενήθηκε, προ ετών, η άποψη κορυφαίων ιατρών – επιστημόνων, σύμφωνα με την οποία «πέρασε η εποχή που η ιατρική ζητούσε από την θρησκεία βοήθεια για την προέλευση των ασθενειών. Ήρθε η εποχή που η ιατρική ζητά από τη θρησκεία βοήθεια για την ίαση των ασθενειών»6. Την ίδια άποψη εκφράζει Αμερικανός διάσημος καθηγητής Ιατρικής, ο οποίος ομολογεί: «πολλοί γιατροί αρχίζουν να πιστεύουν πως η πίστη μπορεί να έχει βαθιά επιρροή στην υγεία και στην καλή διάθεση ενός ατόμου, την οποία θεωρούν αναπόσπαστο τμήμα του παραδοσιακού τρόπου θεραπείας, καθώς, με την πάροδο των χρόνων όλο και περισσότεροι γιατροί γίνονται μάρτυρες γρήγορης ανάρρωσης ασθενών, η οποία δε μπορεί να εξηγηθεί μόνο με ιατρικές μεθόδους»7
Να καλλιεργήσουμε την πίστη μας, αδελφοί. Μην την αφήσουμε να πελαγοδρομεί στην άβυσσο της αμφιβολίας και του ορθολογισμού. Είναι όπλο ιερό και άγιο που ο Θεός μάς χάρισε. Είναι το μέσο για να διατηρήσουμε σε ισορροπία και την ψυχική και την σωματική μας υγεία. ΑΜΗΝ!
Αρχιμ. Ε.Ο.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ
1.Λουκ. 17,19
2.π. Μιχαήλ Καρδαμάκης (+), «Κεφάλαια κατανυκτικά», σελ. 52
3.Ε.Π.Ε. 10, 222
4.Νεκτάριος, Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών & Διαποντίων Νήσων, «Ίδε υγιής γέγονας», σελ. 9
5.«Απογευματινή της Κυριακής», 25-26/3/2006
6.Αρχιμ. Συμεών Βενετσιάνος, «Η πίστη ως καθοριστικός παράγοντας της ψυχικής και σωματικής υγείας», Πειραϊκή Εκκλησία», Απρίλιος 1999
7.βλ. προηγούμενο άρθρο
2.π. Μιχαήλ Καρδαμάκης (+), «Κεφάλαια κατανυκτικά», σελ. 52
3.Ε.Π.Ε. 10, 222
4.Νεκτάριος, Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών & Διαποντίων Νήσων, «Ίδε υγιής γέγονας», σελ. 9
5.«Απογευματινή της Κυριακής», 25-26/3/2006
6.Αρχιμ. Συμεών Βενετσιάνος, «Η πίστη ως καθοριστικός παράγοντας της ψυχικής και σωματικής υγείας», Πειραϊκή Εκκλησία», Απρίλιος 1999
7.βλ. προηγούμενο άρθρο
imd.gr
