Χωρίς τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή, χωρίς σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, με μοναδικά εργαλεία τα χέρια τους, δύο Χανιώτες συνεχίζουν να κατασκευάζουν καμπάνες με τον παραδοσιακό τρόπο. Στην περιοχή της Όασης Αγιάς του δήμου Χανίων, διατηρούν το μοναδικό παραδοσιακό χυτήριο καμπανών
που λειτουργεί στην Ελλάδα.
«Η δουλειά μας είναι 100% χειρονακτική, όπως ακριβώς έφτιαχναν τις καμπάνες οι παππούδες μας το 1908» λέει ο Γιώργος Παυλουδάκης, ο οποίος μαστορεύει από μικρό παιδί στο χυτήριο καμπανών, όπου εργαζόταν ο πατέρας του από το 1952. Ανάμεσα στα μέταλλα, τα καζάνια και τα καλούπια, διδάχτηκε μαζί με τον αδερφό του μια τέχνη που διατηρήθηκε στο πέρασμα των χρόνων, χάρη στο μεράκι και την αγάπη του για την κατασκευή της αυθεντικής παραδοσιακής καμπάνας.
Το χυτήριο καμπανών άρχισε να λειτουργεί το 1908. Στα χρόνια που μεσολάβησαν το μόνο που άλλαξε είναι οι ιδιοκτήτες. Όλα τα άλλα διατηρήθηκαν, καθιστώντας το καμπανοχυτήριο μοναδικό, όχι λόγω παλαιότητας αλλά λόγω των παραδοσιακών μέσων που διαθέτει. Μόλις πέντε χυτήρια καμπάνας λειτουργούν στην Ελλάδα και εκτός από αυτό της οικογένειας Παυλουδάκη, στην Αγιά Χανίων, όλα τα άλλα είναι προσαρμοσμένα στη σύγχρονη τεχνολογία και ο χαρακτήρας τους είναι καθαρά εμπορικός.
Η παραδοσιακή, όμως, κατασκευή είναι μια διαδικασία που θυμίζει ιεροτελεστία. Αρχικά δημιουργείται το καλούπι, το οποίο για να στεγνώσει θα χρειαστούν δεκαπέντε ημέρες. Στη συνέχεια προστίθεται ο γραφίτης. Όπως εξηγεί ο κ. Παυλουδάκης «παίρνουμε το μοντέλο, το τυπώνουμε μέσα στα καλούπια με άμμο και αφού τυπωθεί και στεγνώσει γράφουμε εσωτερικά και κάνουμε τις φιγούρες πάνω στην καμπάνα με γραφίτη και κάποια άλλα υλικά. Ακολουθεί η θέρμανση της καμπάνας, για να στεγνώσει εντελώς και να φύγει η υγρασία από μέσα της, και έπειτα είμαστε έτοιμοι για το χυτήριο. Αφού τυπωθεί, κλειστεί και φύγει η υγρασία, βράζουμε το μέταλλο και το ρίχνουμε στην καμπάνα. Πρέπει να μείνει μια μέρα μέσα στον τύπο και μετά ανοίγεται».
Η αναλογία των μετάλλων και το πάχος της καθορίζουν τον ήχο της καμπάνας, που μπορεί να είναι δυνατός, με ήχους και μελωδίες. Αυτό που διαφοροποιεί μια παραδοσιακή από μια σύγχρονης κατασκευής καμπάνα, είναι αφ' ενός τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και οι λεπτομέρειες της πρώτης και αφ' εταίρου ο χρόνος που απαιτείται για την κατασκευή της.
Καμπάνες από το χυτήριο των Χανίων, βρίσκονται σήμερα σε δεκάδες ορθόδοξους ναούς της Ρωσίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και άλλων χωρών του εξωτερικού.
που λειτουργεί στην Ελλάδα.
«Η δουλειά μας είναι 100% χειρονακτική, όπως ακριβώς έφτιαχναν τις καμπάνες οι παππούδες μας το 1908» λέει ο Γιώργος Παυλουδάκης, ο οποίος μαστορεύει από μικρό παιδί στο χυτήριο καμπανών, όπου εργαζόταν ο πατέρας του από το 1952. Ανάμεσα στα μέταλλα, τα καζάνια και τα καλούπια, διδάχτηκε μαζί με τον αδερφό του μια τέχνη που διατηρήθηκε στο πέρασμα των χρόνων, χάρη στο μεράκι και την αγάπη του για την κατασκευή της αυθεντικής παραδοσιακής καμπάνας.
Το χυτήριο καμπανών άρχισε να λειτουργεί το 1908. Στα χρόνια που μεσολάβησαν το μόνο που άλλαξε είναι οι ιδιοκτήτες. Όλα τα άλλα διατηρήθηκαν, καθιστώντας το καμπανοχυτήριο μοναδικό, όχι λόγω παλαιότητας αλλά λόγω των παραδοσιακών μέσων που διαθέτει. Μόλις πέντε χυτήρια καμπάνας λειτουργούν στην Ελλάδα και εκτός από αυτό της οικογένειας Παυλουδάκη, στην Αγιά Χανίων, όλα τα άλλα είναι προσαρμοσμένα στη σύγχρονη τεχνολογία και ο χαρακτήρας τους είναι καθαρά εμπορικός.
Η παραδοσιακή, όμως, κατασκευή είναι μια διαδικασία που θυμίζει ιεροτελεστία. Αρχικά δημιουργείται το καλούπι, το οποίο για να στεγνώσει θα χρειαστούν δεκαπέντε ημέρες. Στη συνέχεια προστίθεται ο γραφίτης. Όπως εξηγεί ο κ. Παυλουδάκης «παίρνουμε το μοντέλο, το τυπώνουμε μέσα στα καλούπια με άμμο και αφού τυπωθεί και στεγνώσει γράφουμε εσωτερικά και κάνουμε τις φιγούρες πάνω στην καμπάνα με γραφίτη και κάποια άλλα υλικά. Ακολουθεί η θέρμανση της καμπάνας, για να στεγνώσει εντελώς και να φύγει η υγρασία από μέσα της, και έπειτα είμαστε έτοιμοι για το χυτήριο. Αφού τυπωθεί, κλειστεί και φύγει η υγρασία, βράζουμε το μέταλλο και το ρίχνουμε στην καμπάνα. Πρέπει να μείνει μια μέρα μέσα στον τύπο και μετά ανοίγεται».
Η αναλογία των μετάλλων και το πάχος της καθορίζουν τον ήχο της καμπάνας, που μπορεί να είναι δυνατός, με ήχους και μελωδίες. Αυτό που διαφοροποιεί μια παραδοσιακή από μια σύγχρονης κατασκευής καμπάνα, είναι αφ' ενός τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και οι λεπτομέρειες της πρώτης και αφ' εταίρου ο χρόνος που απαιτείται για την κατασκευή της.
Καμπάνες από το χυτήριο των Χανίων, βρίσκονται σήμερα σε δεκάδες ορθόδοξους ναούς της Ρωσίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και άλλων χωρών του εξωτερικού.
πηγή: i-reportergr.com