Οι Ορθόδοξοι χριστιανοί είχαν και έχουν πάντα ένα δυνατό όπλο το οποίο τους βοηθά σε κάθε βήμα τους. Χρησιμοποιώντας αυτό το όπλο οι χριστιανοί μας συνεχίζουν να εφαρμόζουν καθημερινά στη ζωή τους τα λόγια του Χριστού μας και των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας. Δεν πρόκειται για ένα συνηθισμένο όπλο το οποίο αφαιρεί ζωές ή καταστρέφει την ανθρώπινη ύπαρξη.
Πρόκειται για ένα όπλο το οποίο ανακαινίζει την ανθρώπινη ύπαρξη, δίνει δύναμη στην καθημερινότητά μας και έχει θετικά αποτελέσματα για όσους το επικαλούνται και όσους δέχονται τις ευεργεσίες του. Αυτό το όπλο είναι η ΠΡΟΣΕΥΧΗ. «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε» λέγει ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ενώ ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει: «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε».
Προσεύχεται η Εκκλησία μας, οι Μοναχοί και οι Μοναχές μας στα Μοναστήρια με τα κομβοσκοίνια, οι Ιερείς μας και ο πιστός Λαός διαρκώς ανά πάσα ώρα. Προσευχόμαστε στις δύσκολες στιγμές μας, σε όλες τις καθημερινές εορτές προς τους εορτάζοντας Αγίους, προσευχόμαστε τα Ψυχοσάββατα που έχουν οριστεί από την Εκκλησία μας, προσεύχεται η Εκκλησία από την αρχή της ημέρας, στον Όρθρο, στην Θ. Λειτουργία, στις Ώρες, στον Εσπερινό, στο Απόδειπνο, στο Μεσονυκτικό. Προσεύχεται όλες τις ημέρες. Κάθε ημέρα της εβδομάδος είναι αφιερωμένη στην ιερά μνήμη Αγίου ή κάποιου σημαντικού για την σωτηρία μας γεγονότος της Θείας Οικονομίας: η Δευτέρα στους Αγίους Αγγέλους, η Τρίτη στον Τίμιο Πρόδρομο, η Τετάρτη στην ανάμνηση της προδοσίας του Κυρίου ημών από τον Ιούδα, η Πέμπτη στους Αγίους Αποστόλους, η Παρασκευή είναι ημέρα μνήμης της σταυρώσεως του Χριστού μας. Το Σάββατο η Εκκλησία μας προσεύχεται υπέρ μακαρίας μνήμης και αιωνίου αναπαύσεως των κεκοιμημένων. Τέλος, η Κυριακή είναι αφιερωμένη στην ανάσταση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Προσεύχεται η Εκκλησία μας, οι Μοναχοί και οι Μοναχές μας στα Μοναστήρια με τα κομβοσκοίνια, οι Ιερείς μας και ο πιστός Λαός διαρκώς ανά πάσα ώρα. Προσευχόμαστε στις δύσκολες στιγμές μας, σε όλες τις καθημερινές εορτές προς τους εορτάζοντας Αγίους, προσευχόμαστε τα Ψυχοσάββατα που έχουν οριστεί από την Εκκλησία μας, προσεύχεται η Εκκλησία από την αρχή της ημέρας, στον Όρθρο, στην Θ. Λειτουργία, στις Ώρες, στον Εσπερινό, στο Απόδειπνο, στο Μεσονυκτικό. Προσεύχεται όλες τις ημέρες. Κάθε ημέρα της εβδομάδος είναι αφιερωμένη στην ιερά μνήμη Αγίου ή κάποιου σημαντικού για την σωτηρία μας γεγονότος της Θείας Οικονομίας: η Δευτέρα στους Αγίους Αγγέλους, η Τρίτη στον Τίμιο Πρόδρομο, η Τετάρτη στην ανάμνηση της προδοσίας του Κυρίου ημών από τον Ιούδα, η Πέμπτη στους Αγίους Αποστόλους, η Παρασκευή είναι ημέρα μνήμης της σταυρώσεως του Χριστού μας. Το Σάββατο η Εκκλησία μας προσεύχεται υπέρ μακαρίας μνήμης και αιωνίου αναπαύσεως των κεκοιμημένων. Τέλος, η Κυριακή είναι αφιερωμένη στην ανάσταση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Η προσευχή λοιπόν είναι συνεχής για ολόκληρο το σώμα της Εκκλησίας μας, σε κάθε ημέρα και ώρα, σε όποιο χώρο και αν βρισκόμαστε. Καλό είναι να σταθούμε λίγο περισσότερο σε μία ιδιαίτερη ημέρα προσευχής, την ημέρα του Ψυχοσάββατου που όλοι μας προσευχόμαστε για τους δικούς μας ανθρώπους που έχουν φύγει για τον ουρανό.
Γιατί ονομάζεται Ψυχοσάββατο και τι σημαίνει αυτή η ονομασία; Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω αποκαλείται «Σάββατο των Ψυχών» ή Ψυχοσάββατο. Είναι το πρώτο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους (το δεύτερο είναι το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής). Ο λόγος που η Εκκλησία μας καθιέρωσε τα Ψυχοσάββατα, παρ' ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν άγνωστοι, σε ακαθόριστο χρόνο, σε τόπους άγνωστους, στην θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς, ή όπου αλλού, και μερικοί λόγω πτώχειας ή διαφόρων άλλων λόγων δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων Μνημοσύνων, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι εθέσπισαν το Μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των απ' αιώνος ευσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών». Ιδιαιτέρως δε επειδή η Κυριακή της Απόκρεω είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού και οι κεκοιμημένοι μας ακόμη δεν εκρίθηκαν, τους μνημονεύουμε σήμερα και επικαλούμενοι το άπειρο έλεος του Θεού, Τον παρακαλούμε δια του Μνημοσύνου το οποίο τελούμε να τους χαρίζει την αιώνιο ζωή. Συγχρόνως δε ενθυμούμεθα κι εμείς το βέβαιον του θανάτου και «διεγειρόμεθα προς μετάνοιαν...».
H Εκκλησία μας διδάσκει ότι ο θάνατος είναι ένα καθολικό γεγονός και ίσταται με δέος στο άκουσμα αυτού. Στεκόμαστε πάντες με συγκίνηση εμπρός στους τάφους των νεκρών μας, των νεκρών που είναι θαμμένοι στα κοιμητήρια των Χωριών και των Πόλεών μας. Ξέρουμε καλά ότι η Εκκλησία μας αποτελείται από δύο μέρη που συνιστούν ένα σώμα, την Στρατευομένη και την Θριαμβεύουσα. Στρατευομένη Εκκλησία είμαστε όλοι εμείς οι ζώντες και Θριαμβεύουσα όλοι οι κεκοιμημένοι αδελφοί μας, από του Αδάμ μέχρι και της σήμερον. Αυτούς λοιπόν τους κεκοιμημένους, οι οποίοι με διαφόρους τρόπους απήλθαν από τον κόσμο τούτο, μνημονεύει σήμερα η Εκκλησία μας την ημέρα του Ψυχοσάββατου και για αυτούς εμείς προσευχόμεθα αναξίως αυτήν την ημέρα. Τον κάθε άνθρωπο ο Θεός τον κάλεσε κοντά Του με ξεχωριστό τρόπο, και μόνον Αυτός γνωρίζει τους βαθύτερους λόγους προς σωτηρία εκάστου, νέο ή γέροντα, άντρα ή γυναίκα, ασθενή ή υγιή, απρόοπτα και αναπάντεχα ή με φυσιολογικό θάνατο. Όλα αυτά μας κάνουν να αισθανόμαστε την ανάγκη για προσευχή υπέρ των κεκοιμημένων και ιδίως για εκείνους τους οποίους ελησμόνησαν ακόμη και οι ίδιοι οι συγγενείς τους και δεν τελούν για αυτούς Μνημόσυνα.
Όμως και εμείς οι ζώντες, με την προσευχή για τους κεκοιμημένους, προετοιμαζόμαστε για την ημέρα εκείνη την φοβερά, την ημέρα του θανάτου μας. Είναι αυτή η ημέρα μοναδική ευκαιρία να κατανοήσουμε το πιό απλό, δηλαδή ότι όσοι γεννήθηκαν πέθαναν, όσοι ζουν θα πεθάνουν και όσοι θα γεννηθούν και αυτοί θα πεθάνουν. Την μνήμη λοιπόν του θανάτου υπενθυμίζει σήμερα η Εκκλησία μας σ' εκείνους που παρευρίσκονται στην Ακολουθία του Ψυχοσάββατου.
Στην Ιερά Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας με πρωτοπόρο τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ.κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ, τους Ιερείς μας και τους ευσεβείς χριστιανούς μας βρεθήκαμε στους Ιερούς Ναούς και τα κοιμητήριά μας, με μόνο μέλημα την προσευχή για τους νεκρούς μας. Όλοι την ημέρα αυτή προστρέξαμε με τα κόλλυβα από νωρίς στους Ναούς μας. Ανάβοντας ένα κεράκι και προσφέροντας θυμίαμα στα μνήματα των προσφιλών μας κεκοιμημένων, ένα λουλούδι στο μνήμα τους, ομολογία της αγάπης μας προς αυτούς και δείγμα προσευχητικής επικοινωνίας μαζί τους. Τελειώνοντας ευχηθήκαμε να αναπαύσει ο Θεός «εν σκηναίς δικαίων» όλους τους προαπελθόντας αδελφούς μας, κι εμάς να μας αξιώσει τέλους χριστιανικού και ειρηνικού. Πρέπει πάντα να κρατάμε ζωντανό τον πνευματικό μας αγώνα ώστε να είμαστε έτοιμοι για το ταξίδι μας στην αιωνιότητα, να έχουμε συγχωρέσει και συγχωρηθεί, να έχουμε εξομολογηθεί και κοινωνήσει του Αχράντου Σώματος και του Τιμίου Αίματος του Χριστού, ώστε σύμφωνα με την ωραία ευχή της Εκκλησίας μας τα τέλη της ζωής μας να είναι «Χριστιανά, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά» και να έχουμε «καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Xριστού». Aμήν.
εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Τριπόλεως - του π.Ιωάννη Σουρλίγγα / amen.gr
