Ἀνέγνωσα τό ἀνακοινωθέν τοῦ Τμήματος τοῦ ὁποίου προεδρεύετε καί το ὁποῖο ἀναφέρεται στήν ἐξαίρεση τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Ѳεολογίας ἀπό το μηχανογραφικό Δελτίον ὑποψηφίων γιά τήν Τριτοβάθμια Ἐκπαίδευση, στό ὁποῖο διαφαίνεται καί ἡ ἐνδεχόμενη κατάργηση τοῦ Τμήματος, καί αἰσθάνθηκα ἔκπληξη καί λύπη, ὡς Ἐπίσκοπος, θεολόγος, ἐπίτιμος Διδάκτωρ τοῦ Τμήματός σας και πολίτης αὐτῆς τῆς χώρας γιά δύο βασικούς λόγους:...
Πρῶτον, γνωρίζω πολλούς ἀπό τούς ἀκαδημαϊκούς Καθηγητές τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν καί τοῦ Τμήματός σας καί ἐκτιμῶ τήν μεγάλη προσφορά τους στήν ἀνάπτυξη τῆς θεολογικῆς ἐπιστήμης, ἀλλά καί τήν καλλιέργεια τῆς Παιδείας τοῦ τόπου μας. Ἐσεῖς οἱ Καθηγητές δέν καλλιεργεῖτε μόνον τά θεολογικά γράμματα στίς Πανεπιστημιακές αἴθουσες καί στά ἐρευνητικά σας σπουδαστήρια, ἀλλά μέ τίς διαλέξεις, τίς εἰσηγήσεις καί τόν γραπτό και προφορικό λόγο σας προσφέρετε ἀνεκτίμητες ὑπηρεσίες στούς ἀνθρώπους τῆς κοινωνίας καί τούς βοηθᾶτε νά ζοῦν καί νά συμπεριφέρωνται μέ ἦθος, ἀξιοπρέπεια, σοβαρότητα καί σεβασμό στούς κοινωνικούς θεσμούς καί να δείχνουν ἀγάπη στούς συνανθρώπους. Οἱ γνώσεις σας γύρω ἀπό τά κοινωνικά θέματα καί τά ρεύματα πού ἐπικρατοῦν στήν σύγχρονη ἐποχή διοχετεύονται στην κοινωνία μέ πολλές θετικές συνέπειες. Πολλές φορές ἄκουσα ἐσᾶς προσωπικά νά ὁμιλῆτε καί θαύμασα τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἐπεξεργάζεσθε τά θέματα, τις γνώσεις σας καί τήν ρεαλιστική ἀντιμετώπιση τῶν συγχρόνων προβλημάτων. Το ἴδιο συμβαίνει καί μέ ἄλλους συναδέλφους σας, ἀνάλογα μέ τήν εἰδικότητά τους.
Οἱ Θεολογικές Σχολές τῆς Πατρίδος μας, καί τοῦ Τμήματός σας, λειτουργοῦν, ἐκτός τῶν ἄλλων, οἱονεί ὡς κοινωνικά παρατηρητήρια, καί προσφέρουν λύσεις γιά διέξοδο ἀπό τίς ποικιλώνυμες κρίσεις. Δέν ἀνευρίσκεται εὔκολα ἡ διαφθορά καί πολλά ἄλλα γιά τά ὁποῖα γίνεται ἐσχάτως λόγος στά ΜΜΕ, σε ἀνθρώπους πού ἐμπνέονται ἀπό τίς διαχρονικές ἀξίες τῆς Παραδόσεώς μας, τις ὁποῖες ἐσεῖς καλλιεργεῖτε καί διδάσκετε. Ἡ «κοινωνική θεολογία» μόνον εὐεργετικό ρόλο παίζει στήν κοινωνία καί ἐξισορροπεῖ δημιουργικά ὅλες τις ἀντίρροπες καταστάσεις. Ὁ Max Weber στό περίφημο βιβλίο του «Ἡ προτεσταντική ἠθική καί τό πνεῦμα τοῦ Καπιταλισμοῦ» ἔχει ἀποδείξει τήν σύνδεση τῆς προτεσταντικῆς ἠθικῆς μέ τίς καπιταλιστικές ἰδέες, πράγμα τό ὁποῖο δεν παρατηρεῖται στήν ὀρθόδοξη θεολογία, ὅπως καί ἐσεῖς τήν καλλιεργεῖτε.
Δεύτερον, αἰσθάνθηκα λύπη ἐπειδή γνωρίζω τήν προσφορά τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν, Ἀθηνῶν καί Θεσσαλονίκης, καί βεβαίως τοῦ Τμήματός σας, στήν παγκόσμια Ὀρθόδοξη οἰκογένεια, ἀλλά καί τήν Παγκόσμια Πανεπιστημιακή Κοινότητα. Καλοῦμαι πολλάκις νά συμμετάσχω σέ Διεθνῆ Συνέδρια καί νά εἰσηγηθῶ ἀνάλογα θέματα σέ πανεπιστημιακούς και ἐκκλησιαστικούς χώρους ἐκτός Ἑλλάδος, ὅπως στήν Συρία, τόν Λίβανο, την Ρουμανία, τήν Βουλγαρία, τήν Ρωσία, τήν Γεωργία, τήν Κύπρο, τήν Ἀμερική κλπ. Και παντοῦ συναντῶ ἀποφοίτους, μεταπτυχιακούς καί διδάκτορες τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Τμήματός σας, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον γνωρίζουν ἄριστα τήν ἑλληνική γλώσσα καί μέ τόν τρόπο αὐτό εἶναι καλοί μεταφραστές βιβλίων καί ὁμιλητῶν ἀπό τά ἑλληνικά στήν μητρική τους γλώσσα, πού εἶναι ἕνα ἄριστο ἐξαγώγιμο πολιτιστικό προϊόν, ἀλλά διακατέχονται ἀπό μεγάλη ἀγάπη για τήν Ἑλλάδα καί τόν πολιτισμό της. Ὅταν γιά τρία χρόνια σχεδόν ἐπισκεπτόμουν τήν Μπελεμέντειο Θεολογική Σχολή τοῦ Λιβάνου, διεπίστωνα ὅτι κατά βάση ἡ Θεολογική αὐτή Σχολή λειτουργοῦσε μέ τήν ἐπιστημονική βοήθεια τῶν Καθηγητῶν τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν τῆς Ἑλλάδος. Πρόκειται γιά ἀνυπολόγιστη προσφορά στήν Μέση Ἀνατολή σέ φοιτητές καί μεταπτυχιακούς, ἀλλά καί στους θεολόγους καί Κληρικούς τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας. Τό ἴδιο συμβαίνει και στόν χῶρο τῶν Βαλκανίων. Αὐτοί οἱ ἄνθѳρωποι, μέ τόν ἐξοπλισμό πού ἔλαβαν ἀπό τίς Θεολογικές Σχολές, μέ τήν δική σας ἀγάπη καί ἐπιστημονική γνώση, γίνονται οἱ πνευματικοί πρεσβευτές τῆς Ἑλλάδος στίς χῶρες τους.
Ἐπί τέλους πρέπει νά γίνη ἀντιληπτό ὅτι ἐάν ἔχουμε κάτι νά προσφέρουμε ὡς χώρα στήν σημερινή ἐποχή σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο, εἶναι ὁ πολιτισμός μας, τοῦ ὁποίου κέντρο εἶναι ἡ ὀρθόδοξη θεολογία, ὅπως βιώνεται στήν Ἐκκλησία και καλλιεργεῖται στίς Ὀρθόδοξες Θεολογικές Σχολές. Ὅταν μέ μιά ὁμάδα Κληρικῶν ἐπισκεφθήκαμε πρό ἐτῶν τό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο ἀκούσαμε ἀπό ἐπίσημα θεσμικά πρόσωπα ὅτι ἡ Εὐρώπη γνώρισε πολύ καλά τόν καθѳολικισμό και τόν προτεσταντισμό, πού ἔχουν ἀπογοητεύσει πολλούς, γι' αὐτό χρειάζονται σήμερα νά ἀκούσουν τήν φωνή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Γνωρίζω ὅτι μέσα στις Θεολογικές Σχολές τῆς Πατρίδος μας, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, καλλιεργεῖται ἡ σωστή ὀρθόδοξη σκέψη, ἡ ὁποία ἀναδεικνύει θεολόγους πού μποροῦν να μεταδώσουν τό μήνυμα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας –μήνυμα ἀνθρωπιᾶς και νοήματος ζωῆς- ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος καί νά δημιουργήσουν ἑστίες πολιτισμοῦ καί ἀνθρωπισμοῦ.
Ὁ Max Weber ἔχει ὑποστηρίξει ὅτι ὑπάρχουν τριῶν εἰδῶν ἐξουσίες, ἤτοι ἡ γραφειοκρατική ἤ νόμιμη ἐξουσία, ἡ χαρισματική ἐξουσία καί ἡ παραδοσιακή ἐξουσία καί πρέπει νά ὑπάρχη συνεργασία μεταξύ αὐτῶν τῶν τριῶν ἐξουσιῶν. Ὅταν, ὅμως, σέ μιά κοινωνία ἀναπτύσσεται ὑπέρμετρα ἡ γραφειοκρατική ἤ νόμιμη (καί πολιτική) ἐξουσία καί παραγνωρίζονται ἤ ὑποτιμῶνται οἱ ἄλλες βασικές (παραδοσιακή καί χαρισματική) ἐξουσίες, τότε αὐτό συνιστᾶ κρίση κοινωνική, με ἀπρόβλεπτες συνέπειες καί στόν οἰκονομικό τομέα.
Θέλω δέ νά ἐλπίζω ὅτι ἡ ἀξιότιμη Ὑπουργός Παιδείας, διά βίου μάθησης καί Θρησκευμάτων κ. Ἄννα Διαμαντοπούλου, τήν ὁποία ἐκτιμῶ γιά τήν εὐφυΐα της καί τά ποικίλα χαρίσματά της, δέν θά συνδέση τό ὄνομά της μέ τήν κατάργηση τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Εὔχομαι μέ ὅλη μου τήν ψυχή τό θέμα νά λυθῆ πρός τήν θετική κατεύθυνση.
Μέ θερμές εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος
thriskeftika.blogspot.com
