Tρίτη 5 Ιουνίου, 7:30 μ.μ. στην Aίθουσα Λόγου της Στοάς του Βιβλίου Πεσμαζόγλου 5 & Σταδίου.
Ο συγγραφέας απομυθοποιεί τους σύγχρονους «δούρειους ίππους» του ασιατικού μυστικισμού και της γιόγκα και αναδεικνύει την ασφαλή οδό για αυτογνωσία και αλήθεια:.
Το πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού, μέσα από το φως της Ορθόδοξης πίστης και των πατέρων της Εκκλησίας.
Στην εκδήλωση θα γίνεται μετάφραση από τα αγγλικά
Ο Κλάους Κένεθ γεννήθηκε στην Τσεχοσλοβακία το 1945. Την παιδική του ηλικία σημάδεψαν η βία και η γονεϊκή εγκατάλειψη.
Στα εφηβικά του χρόνια εξωθείται σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, απότοκο των οποίων είναι οι συχνές καταδίκες και φυλακίσεις του. Τριγυρνά με εφηβικές συμμορίες σε όλη τη Γερμανία και ζει έντονη νυχτερινή ζωή παίζοντας μουσική σε κακόφημα κλάμπ.
Στα μετεφηβικά του χρόνια βυθίζεται στον κόσμο των ναρκωτικών. Περιπλανιέται σ’ ολόκληρο τον ανατολικό κόσμο. Γνωρίζει τον Ισλαμισμό, τον Ινδουϊσμό και τον Βουδισμό, και θητεύει για χρόνια στις τάξεις τους. Μην μπορώντας να βρει λύση στα προσωπικά του αδιέξοδα ρίχνεται στις καταχρήσεις... Στη συνέχεια, καταφεύγει στον λατινοαμερικάνικο αποκρυφισμό και τη μαγεία.
Μετά από μιά σειρά γεγονότων μεταστρέφεται σιγά-σιγά στον Χριστιανισμό και γνωρίζει τον γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ, ο οποίος γίνεται πνευματικός του πατέρας και σημαδεύει την μετέπειτα πορεία του.
Το 1986 βαπτίζεται Ορθόδοξος στη Γενεύη. Με την προτροπή του πνευματικού του περιοδεύει σε όλη την Ευρώπη μιλώντας για την Ορθοδοξία και αφηγείται την προσωπική του πορεία σε συνέδρια, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές.
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ:
Έχω μια συμβουλή προς όλους τους προσκυνητές που τραβούν λάθος δρόμο παραπαίοντας στο σφαλερό μονοπάτι του ασιατικού μυστικισμού και του διαλογισμού, ακόμη κι αν τούτο περιορίζεται σε μια απλή βόλτα μέχρι τα αντίστοιχα ράφια περί εσωτερισμού στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς τους: Όποιος από αυτούς έχει αντικρίσει κι αναγνωρίσει την προσωπική του αδυναμία, την αποτυχία, τη λέρα και την υστέρηση, αυτός είναι έτοιμος να άρει τον Σταυρό του Ιησού, για να απελευθερωθεί από την αμαρτία του, την προδοσία εις βάρος της αγάπης του Θεού. Είναι μια απόφαση που πηγάζει από βαθιά ανάγκη και κατ’ ουσίαν στρέφεται προς αυτήν. Ένα τέτοιο εξαγνιστικό αυτο-μίσος οδηγεί τον άνθρωπο διά της επίγνωσης της πραγματικής του κατάστασης, διά της μετανοίας και της μεταστροφής απευθείας στη συγχωρητική και αγαπητική αγκαλιά του Ιησού. Ο δρόμος προς τα κάτω παραδόξως είναι ο δρόμος προς τα πάνω. Δεν είναι βολικός κι άνετος, όχι, αλλά είναι η μεγαλύτερη περιπέτεια που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος, ιδιαίτερα μάλιστα με την προοπτική της νίκης και την πεποίθηση της αιωνίου ζωής.
Μια σειρά παράγοντες –εκμοντερνισμένοι λόγιοι θεολόγοι, ιερωμένοι χωρίς συναισθήματα αγάπης, κατάχρηση εξουσίας από πολλούς κληρικούς, ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές και εξελίξεις, το Χόλιγουντ ως παράγοντας επηρεασμού με σαφείς ιουδαϊκο-βουδιστικούς προσανατολισμούς, φτηνιάρικη τηλεόραση, δεισιδαιμονία, καθαρός εγωισμός και πολλά ακόμη– είναι υπεύθυνοι που αναρίθμητοι άνθρωποι στην αναζήτηση της αλήθειας γυρεύουν να σβήσουν τη δίψα τους για το μυστήριο της πίστεως και της απελευθέρωσης από την αμαρτία σε ξένες προς τον πολιτισμό μας θρησκείες ή στα μονοπάτια του εσωτερισμού. Εκεί όμως κινδυνεύουν να απολέσουν την ψυχή τους.
Σήμερα οι περισσότεροι από τους ανθρώπους σκέφτονται πως τα καταφέρνουν αρκετά καλά και δίχως τον Χριστό, μια και έχασαν το ενδιαφέρον τους στο ζήτημα της ζωής μετά θάνατον και της κολάσεως. Ο Θεός είχε προειδοποιήσει ήδη τον παλαιό Ισραήλ από αλλότριους θεούς που θα οδηγούσαν σε εκφυλισμό κι αποδόμηση του ήθους και της ηθικής: Ειδωλολατρία, ανθρωποθυσίες, ερωτικές διαστροφές (πώς μπορούν αλήθεια οι Δυτικοί χριστιανοί να ανέχονται την παρουσία ομοφυλόφιλων παστόρων, λεσβιών γυναικών επισκόπων και άλλων επίορκων που ξεκάθαρα αντιβαίνουν στον λόγο του Θεού; Αναμφίβολα αυτή η κατάσταση θα φέρει κάποιο μεγάλο κακό), λατρεία του μαμωνά, μαγείες και μελλοντολογίες, πρακτικές πνευματισμού... Ο παλαιός Ισραήλ βίωσε στην Παλαιά Διαθήκη την καταστροφή. Μια αντίστοιχη με τότε Βαβυλώνια αιχμαλωσία στις ημέρες μας θα ήταν, για παράδειγμα, υποταγή σε ισλαμική κυριαρχία. Κι όμως, ο Θεός είχε προειδοποιήσει. Σήμερα ο μεταμοντέρνος πολιτισμός βρίσκεται στο ίδιο σημείο, μόνο που κανείς πλέον δεν εκστομίζει προειδοποιήσεις και κανείς δεν θέλει να τις ακούει. Οι άνθρωποι ψηφίζουν διεφθαρμένους πολιτικούς, λατρεύουν και, ναι, θεοποιούν διεστραμμένους και ομοφυλόφιλους καλλιτέχνες και πολιτικά πρόσωπα, έχουν πάθει εξάρτηση από την τηλεόραση και κυρίως από τα πλέον χείριστα live-shows, ενώ αφήνουν την καρδιά και την ψυχή τους –όπως παλαιότερα στον Βαάλ– έτσι και τώρα στις ξένες θεότητες της γιόγκα και των παρομοίων. Ο συγκρητισμός σε πλήρη άνθηση. Ο ένας πειρασμός μετά τον άλλον. Τα Σόδομα και Γόμορρα έγιναν Σαν Φρανσίσκο με την παγκόσμια ομοφυλοφιλική επίδειξη. Η εποχή κι οι εξελίξεις τρέχουν με γιγάντια βήματα και κάποια μέρα οι αποστάτες θα καταλήξουν στην τρομερή διαπίστωση πως έκαναν λάθος. Η στιγμή δεν θα μπορούσε να είναι πιο αποφασιστική και κρίσιμη: Αιώνια ζωή ή αιώνιος θάνατος. Καθήκον του κάθε χριστιανού είναι να επισημαίνει το δίλημμα αυτό στον κόσμο με κάθε δυνατή σαφήνεια και να κατευθύνει προς Εκείνον μέσα από το κήρυγμα και την ομολογία, μέσα από τον διάλογο, μα πρωτίστως δια του παραδείγματός του. Ένας χριστιανός είναι και παραμένει πάντοτε ένας ιεραπόστολος της αγάπης.
Μόνο όταν μάθουμε να ελέγχουμε και να αγρυπνούμε πάνω στους λογισμούς μας που συχνά πετούν ανεξέλεγκτα εδώ κι εκεί σαν άλλο σμήνος κουνουπιών, και στρέφουμε πλέον ολόκληρη την προσοχή μας (εν προσευχή) στην παρουσία του Ιησού, Τον κρατάμε έτσι γερά μέσα στην καρδιά μας και Τον αγαπάμε, μόνο τότε θα είναι η προσευχή μας γνήσια. Τότε η κραυγή μας προς τον Θεό, δια της επικλήσεως του ονόματός Του, γίνεται ασπίδα ενάντια στις αδυναμίες της σαρκός, ενάντια στις κακές επιθυμίες, τη λαιμαργία, τη χλιδή, την πώρωση με την τηλοψία, την ανεξέλεγκτη οργή, το ευερέθιστον, την ακηδία, τη θλίψη, την ατολμία, την απληστία παντός είδους και όλες τις άλλες καταστροφικές δυνάμεις του σώματος και της ψυχής μας. Οι απογοητεύσεις που κατακλύζουν τους χριστιανούς οφείλονται στο σύνολό τους στο γεγονός ότι η προσήλωσή τους παραμένει εγκεφαλική και δεν προχωράει να φτάσει στην καρδιά, επειδή αποσπώνται εύκολα από το πρώτο άσχετο ερέθισμα, από εξωτερικές εντυπώσεις κι εμπνεύσεις ή από παρεκκλίνοντες λογισμούς. Ο επακόλουθος περισπασμός του νου διακόπτει την προσευχή και την επικοινωνία με το Άγιο Πνεύμα και προτού το καταλάβει ο άνθρωπος βρίσκεται πάλι δέσμιος του κόσμου τούτου και ο εχθρός γυρεύει να τραβήξει το θύμα πίσω από τους θάμνους για να το σκοτώσει, όπως πολύ γραφικά το διατυπώνει ο στάρετς Θεοφάνης στο «Σχολείο της καρδιακής προσευχής». Μόνο αφού πρώτα νεκρώσουμε πραγματικά την καρδιά μας για τα πράγματα του κόσμου τούτου, μπορούμε να προσευχηθούμε γνήσια. Ούτε όμως πάλι θα πρέπει η προσευχή να επαναλαμβάνεται στείρα και μιμητικά σαν παπαγαλία, αλλά αντιθέτως οφείλουμε αναφορικά με τον Θεό –σαν να απευθυνόμασταν σε κάποια σημαίνουσα προσωπικότητα, της οποίας η εύνοια μας συμφέρει και την επιζητούμε– εν πλήρει συνειδήσει της παρουσίας και του μεγέθους Του, της φιλευσπλαχνίας και της δικαιοσύνης Του να διατρίβουμε επίμονα εμπρός Του. «Ζητάτε και θα σας δοθεί» (Ματθ. ζ´, 7).
Η νέα Ευρώπη, η αταξική και άθρησκη –στην οποία απαγορεύτηκαν ακόμη και οι χριστουγεννιάτικες σοκολάτες με τη μορφή του Αϊ-Βασίλη, επειδή έφεραν πάνω τους ένα σταυρό που θα μπορούσε να σοκάρει τους μουσουλμάνους– από κοινού με τη νέα μόδα της εικονικής πραγματικότητας και με ηλεκτρονικά παιχνίδια που εξυμνούν τη βία, όλα αυτά προσκαλούν τους μαθητές να ταυτιστούν με τον πρωταγωνιστή του εκάστοτε παιχνιδιού. Όσο πιο πλούσια και φαντασμαγορική η προσφορά, τόσο πιο φτωχή η πραγματική ζωή· ύπαρξη αντί για ζωή, όπως έχω προαναφέρει. Οι σταυροί κατήντησαν τετριμμένος συρμός κατά τις επιταγές της μόδας και κρέμονται σε ημίγυμνα στήθη γνωστών ειδώλων και κατ’ ευφημισμόν προτύπων, όπως η Lady Gaga ή η βλάσφημη τραγουδίστρια Μαντόννα, η οποία μάλιστα έχει να επιδείξει ένα ευρύ φαν κλαμπ σε όλο τον κόσμο, πράγμα που ακριβώς σημαίνει μεταμοντερνισμός: Το να στρέφεσαι ωραία και καλά πάντα κατά ’κει που πνέει ο άνεμος, το να καταργείς τα ταμπού, το να ενστερνίζεσαι υποκριτικά τις αλήθειες των άλλων και όλο αυτό να το πλασάρεις με μπόλικο γκλάμουρ και διαφήμιση.
Όποιος διαγράφει τον Θεό, ακρωτηριάζει ταυτόχρονα και την αγωγή του παιδιού του και βάζει φραγμό στην ανάπτυξή του. Ένα κενό γεννιέται τότε μέσα στον νέο και στη συνέχεια αυτός αναζητάει τη «διδαχή» σε αιρέσεις ή σε μουσικά συγκροτήματα, ακόμη και σε συμμορίες: Αν οι γονείς αμελήσουν να μεταδώσουν στα παιδιά τους τη χριστιανική τους πίστη, τότε εκείνα εκπίπτουν στην κατάσταση που ενυπάρχει βαθιά μέσα στον καθένα μας από την πτώση του Αδάμ και εξής: Ο άνθρωπος γίνεται ασεβής, εγωιστής, ισχυρογνώμων και βίαιος προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του. Αγαπάμε όποιον μας κολακεύει και μισούμε όποιον μας κρίνει. Από εκεί η απόσταση για την έμπρακτη βία, ακόμη και για τον φόνο με δράστες παιδιά, είναι μόλις ένα βήμα. Ιδιαίτερα εις βάρος του κλήρου γνωστοποιούνται καθημερινά πολλές βιαιοπραγίες, καθώς και ληστείες εκκλησιών (το έτος 2000 μόνο στην Αγγλία περίπου 1300 ιερείς έπεσαν θύματα βίας, ενώ δεκάδες ήταν καθημερινά κι οι ιεροσυλίες εις βάρος εκκλησιών και έντονη η γενικότερη επιθετικότητα εις βάρος του κλήρου και των ναών). Οι καινούργιοι μας θεοί και τα είδωλα είναι αστέρες του κινηματογράφου, μουσικοί της ροκ, ποδοσφαιριστές, αθλητές του χόκεϋ, τεννίστες ή μποξέρ. Οι «νέες μας εκκλησίες» είναι τα στάδια ή τα κουλουάρ των δρομέων ταχύτητας. Αφορμή εορτασμού αποτελούν οι μεγάλες επιδείξεις μόδας, ενώ οι τελετουργίες έχουν αντικατασταθεί από μετάλλια, παράσημα και τίτλους.
Η νέα, σύγχρονη εικονομαχία των τελευταίων ετών που κατάφερε να εκδιώξει την εικόνα του Χριστού και τον σταυρό από τα σχολεία, καταδίκασε με συνοπτικές διαδικασίες και πάμπολλες καμπάνες ναών με δικαστική απόφαση στη σιωπή. Οι σύγχρονοι άπιστοι και ειδωλολάτρες δεν θέλουν να ενοχλούνται στον ύπνο τους, ενώ οι μουσουλμάνοι νεοφερμένοι γείτονές τους φωνάζουν για ισότητα με αξίωση σε μιναρέδες. Τι σημασία λοιπόν έχει τώρα πια η εντολή «δεν θα υπάρχουν για σένα άλλοι θεοί εκτός από μένα» (Εξ. κ´, 3);
Η γιόγκα υποτίθεται ότι αποσκοπεί στο να βοηθήσει τον άνθρωπο να ξαναβρεί τη θεϊκότητα μέσα του, να απελευθερωθεί από βάσανα και κάθε είδους δεσμά, δηλαδή ακριβώς να επιτύχει τη μόκσα ή αλλιώς, κατά κυριολεξία, «να γίνει θεός» μέσω της αποδέσμευσής του από την ψευδαίσθηση της ζωής που έχει υιοθετήσει. Η γιόγκα αποτελεί την πλέον διαδεδομένη πτυχή της θρησκείας του Ινδουισμού που στη Δύση μάλιστα εσφαλμένα εκλαμβάνεται ως κάτι αποκλειστικά σωματικό. Η γιόγκα ιδωμένη ως μορφή γυμναστικής δείχνει την άγνοια της πραγματικής της ουσίας. Η γιόγκα είναι πάντοτε και σε κάθε περίπτωση πνευματική θρησκευτική πράξη με στόχο την ένωση με το Βράχμαν. Υποτίθεται πως βοηθά στην απελευθέρωση από την ενοχή που έχει συσσωρευθεί στον άνθρωπο προκειμένου αυτός να (δια)σπάσει τον τροχό των αναγεννήσεών του, το αρνητικό του κάρμα. Ο διαλογισμός είναι μια μορφή γιόγκα. Ας το εξετάσουμε διεξοδικότερα, μια και στη Δύση έχει εν τω μεταξύ καταντήσει να εξυπηρετεί τα πάντα και τους πάντες: γιόγκα για φοιτητές, για υποψήφιες μητέρες, για διοικητικά στελέχη και διευθυντές, για την απόκτηση υγείας και ευεξίας, για αδύναμους μαθητές ή και για να γίνει κανείς καλύτερος χριστιανός (!), όπως τουλάχιστον διατείνονται σε κάμποσες ρωμαιοκαθολικές εκκλησίες· κοντολογίς, η γιόγκα είναι απάντηση σε όλα τα προβλήματα της ζωής. Πρόκειται πράγματι για μια επιχείρηση πολλών δισεκατομμυρίων, αφού σήμερα τίποτα δεν γίνεται χωρίς γιόγκα· και οι μπίζνες αυγατίζουν κι απογειώνονται ολοένα και πιο πολύ, διότι βεβαίως ποιος δεν θέλει να απαλλαγεί από πράγματα και καταστάσεις στρεσογόνες, ποιος δεν γυρεύει μια ήσυχη «όαση» μέσα σε έναν κόσμο ανήσυχο, πολύβουο, που έχει απολέσει την πίστη στην Εκκλησία και μαζί με αυτή και την πίστη στον Ιησού Χριστό; Το ότι ακριβώς τούτο είναι ο λόγος για τη χαμένη ειρήνη, αυτό προφανώς δεν το έχει παρατηρήσει σχεδόν κανείς. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι γυρίζουν την πλάτη τους στη θρησκεία μας και στρέφονται προς τη γιόγκα που τάχα δεν είναι θρησκεία, όπως επιμελώς τονίζεται, αλλά απαλλαγμένη από θεσμούς κι οργάνωση, εξατομικευμένη και δίχως κανόνες κι εντολές, δίχως φιλοσοφία, από τα πανάρχαια χρόνια του Ινδουισμού επιδιώκει τάχα να συνενώσει το πνεύμα με το σώμα μέσω της αυτοσυγκέντρωσης, της ενατένισης και του διαλογισμού. Και πράγματι, σε καμία άλλη εποχή δεν στράφηκαν κι αφοσιώθηκαν οι μάζες στη γιόγκα με μεγαλύτερο δόσιμο από όσο στη δική μας, του μεταχριστιανικού πολιτισμού! Ούτε πάλι δεν ξοδευόταν τόσο πολύ χρήμα, όσο σήμερα, προκειμένου τάχα να αποκατασταθεί η χαμένη ισορροπία και να επιτευχθεί η μείωση του στρες με τις διάφορες μορφές γιόγκα: Αστάνγκα για ενδυνάμωση (power yoga), Ιγιενγκάρ (ασκήσεις εδάφους και τεντώματος), Κουνταλίνι (διαλογισμός, αναπνοή, στάσεις), Γίνιγιογκα (κίνηση και αναπνοή), καθώς και ειδικές γιόγκα για παιδιά, για γυναίκες (αυτές αποτελούν το 89% των συμμετεχόντων!), για τα μάτια, την πλάτη, την εμμηνόπαυση, επίσης γιόγκα στο νερό (Aqua yoga) ή ακόμη και «doga», δηλαδή γιόγκα για τον σκύλο (!) και ποιος ξέρει τι άλλο. Πάντως, παρά τις όποιες επιστημονικές μετρήσεις και εξετάσεις, ποτέ δεν στάθηκε δυνατόν να αποδειχθεί με βεβαιότητα πως το καρδιαγγειακό σύστημα, οι αρθρώσεις ή ακόμη και οι νοητικές λειτουργίες και ικανότητες βελτιώθηκαν πραγματικά μέσω της γιόγκα. Αλλά ακόμη και οι φόβοι ή το στρες στο τέλος τέλος μονάχα μετατίθενται, δεν αίρονται. Ως μόνο θετικό στην όλη υπόθεση θα μπορούσε να θεωρηθεί η αθλητική πτυχή του πράγματος, η οποία ωστόσο εξαγοράζεται σε σύγκριση με μια τρεχάλα στο δάσος ή μια επίσκεψη στο σινεμά πάρα πολύ ακριβά. Όταν όμως μας την πλασάρουν ποπ σταρς, όπως η Μαντόνα, και αστέρες του κινηματογράφου σαν την Τζούλια Ρόμπερτς, πώς εμείς θα τολμήσουμε να την αμφισβητήσουμε, που τόσο πολύ μας αρέσει να ταυτιζόμαστε μαζί τους;
«Από κανέναν άλλο δεν μπορεί να προέλθει η σωτηρία ούτε υπάρχει άλλο πρόσωπο κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους με το οποίο να μπορούμε να σωθούμε» (Πράξ. δ΄, 12). «...κανείς δεν πηγαίνει στον Πατέρα παρά μόνο αν περάσει από μένα» (Ιωάν. ιδ΄, 6). Ποτέ και πουθενά δεν έχει διακηρυχθεί ότι ο ιστορικά βεβαιωμένος ιδρυτής της οποιασδήποτε θρησκείας είναι ο ένας και μοναδικός Θεός: Ακόμη κι αν αυτή η αποκλειστική αξίωση του Ιησού στέκει στον λαιμό των περισσοτέρων από τους συγχρόνους μας ως μισαλλόδοξη, μη συγκαταβατική και απαράδεκτη, «... κήρυγμα προσβλητικό για τους Ιουδαίους κι ανόητο για τους εθνικούς» (Α΄ Κορ. α΄, 23), δεν παύει ωστόσο να είναι απαρασάλευτα αληθινή. Για την ανθρωπότητα που υποφέρει και πονά, υπάρχει μία μονάχα βοήθεια: Ο Ιησούς Χριστός, που δύναται τα πάντα. Μόνο ένα δεν μπορεί, κι αυτό είναι να μπει στην καρδιά σου, όταν εσύ δεν το θέλεις.
Ο Κλάους Κένεθ γεννήθηκε στην Τσεχοσλοβακία το 1945. Την παιδική του ηλικία σημάδεψαν η βία και η γονεϊκή εγκατάλειψη.
Στα εφηβικά του χρόνια εξωθείται σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, απότοκο των οποίων είναι οι συχνές καταδίκες και φυλακίσεις του. Τριγυρνά με εφηβικές συμμορίες σε όλη τη Γερμανία και ζει έντονη νυχτερινή ζωή παίζοντας μουσική σε κακόφημα κλάμπ.
Στα μετεφηβικά του χρόνια βυθίζεται στον κόσμο των ναρκωτικών. Περιπλανιέται σ’ ολόκληρο τον ανατολικό κόσμο. Γνωρίζει τον Ισλαμισμό, τον Ινδουϊσμό και τον Βουδισμό, και θητεύει για χρόνια στις τάξεις τους. Μην μπορώντας να βρει λύση στα προσωπικά του αδιέξοδα ρίχνεται στις καταχρήσεις... Στη συνέχεια, καταφεύγει στον λατινοαμερικάνικο αποκρυφισμό και τη μαγεία.
Μετά από μιά σειρά γεγονότων μεταστρέφεται σιγά-σιγά στον Χριστιανισμό και γνωρίζει τον γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ, ο οποίος γίνεται πνευματικός του πατέρας και σημαδεύει την μετέπειτα πορεία του.
Το 1986 βαπτίζεται Ορθόδοξος στη Γενεύη. Με την προτροπή του πνευματικού του περιοδεύει σε όλη την Ευρώπη μιλώντας για την Ορθοδοξία και αφηγείται την προσωπική του πορεία σε συνέδρια, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές.
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ:
Έχω μια συμβουλή προς όλους τους προσκυνητές που τραβούν λάθος δρόμο παραπαίοντας στο σφαλερό μονοπάτι του ασιατικού μυστικισμού και του διαλογισμού, ακόμη κι αν τούτο περιορίζεται σε μια απλή βόλτα μέχρι τα αντίστοιχα ράφια περί εσωτερισμού στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς τους: Όποιος από αυτούς έχει αντικρίσει κι αναγνωρίσει την προσωπική του αδυναμία, την αποτυχία, τη λέρα και την υστέρηση, αυτός είναι έτοιμος να άρει τον Σταυρό του Ιησού, για να απελευθερωθεί από την αμαρτία του, την προδοσία εις βάρος της αγάπης του Θεού. Είναι μια απόφαση που πηγάζει από βαθιά ανάγκη και κατ’ ουσίαν στρέφεται προς αυτήν. Ένα τέτοιο εξαγνιστικό αυτο-μίσος οδηγεί τον άνθρωπο διά της επίγνωσης της πραγματικής του κατάστασης, διά της μετανοίας και της μεταστροφής απευθείας στη συγχωρητική και αγαπητική αγκαλιά του Ιησού. Ο δρόμος προς τα κάτω παραδόξως είναι ο δρόμος προς τα πάνω. Δεν είναι βολικός κι άνετος, όχι, αλλά είναι η μεγαλύτερη περιπέτεια που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος, ιδιαίτερα μάλιστα με την προοπτική της νίκης και την πεποίθηση της αιωνίου ζωής.
Μια σειρά παράγοντες –εκμοντερνισμένοι λόγιοι θεολόγοι, ιερωμένοι χωρίς συναισθήματα αγάπης, κατάχρηση εξουσίας από πολλούς κληρικούς, ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές και εξελίξεις, το Χόλιγουντ ως παράγοντας επηρεασμού με σαφείς ιουδαϊκο-βουδιστικούς προσανατολισμούς, φτηνιάρικη τηλεόραση, δεισιδαιμονία, καθαρός εγωισμός και πολλά ακόμη– είναι υπεύθυνοι που αναρίθμητοι άνθρωποι στην αναζήτηση της αλήθειας γυρεύουν να σβήσουν τη δίψα τους για το μυστήριο της πίστεως και της απελευθέρωσης από την αμαρτία σε ξένες προς τον πολιτισμό μας θρησκείες ή στα μονοπάτια του εσωτερισμού. Εκεί όμως κινδυνεύουν να απολέσουν την ψυχή τους.
Σήμερα οι περισσότεροι από τους ανθρώπους σκέφτονται πως τα καταφέρνουν αρκετά καλά και δίχως τον Χριστό, μια και έχασαν το ενδιαφέρον τους στο ζήτημα της ζωής μετά θάνατον και της κολάσεως. Ο Θεός είχε προειδοποιήσει ήδη τον παλαιό Ισραήλ από αλλότριους θεούς που θα οδηγούσαν σε εκφυλισμό κι αποδόμηση του ήθους και της ηθικής: Ειδωλολατρία, ανθρωποθυσίες, ερωτικές διαστροφές (πώς μπορούν αλήθεια οι Δυτικοί χριστιανοί να ανέχονται την παρουσία ομοφυλόφιλων παστόρων, λεσβιών γυναικών επισκόπων και άλλων επίορκων που ξεκάθαρα αντιβαίνουν στον λόγο του Θεού; Αναμφίβολα αυτή η κατάσταση θα φέρει κάποιο μεγάλο κακό), λατρεία του μαμωνά, μαγείες και μελλοντολογίες, πρακτικές πνευματισμού... Ο παλαιός Ισραήλ βίωσε στην Παλαιά Διαθήκη την καταστροφή. Μια αντίστοιχη με τότε Βαβυλώνια αιχμαλωσία στις ημέρες μας θα ήταν, για παράδειγμα, υποταγή σε ισλαμική κυριαρχία. Κι όμως, ο Θεός είχε προειδοποιήσει. Σήμερα ο μεταμοντέρνος πολιτισμός βρίσκεται στο ίδιο σημείο, μόνο που κανείς πλέον δεν εκστομίζει προειδοποιήσεις και κανείς δεν θέλει να τις ακούει. Οι άνθρωποι ψηφίζουν διεφθαρμένους πολιτικούς, λατρεύουν και, ναι, θεοποιούν διεστραμμένους και ομοφυλόφιλους καλλιτέχνες και πολιτικά πρόσωπα, έχουν πάθει εξάρτηση από την τηλεόραση και κυρίως από τα πλέον χείριστα live-shows, ενώ αφήνουν την καρδιά και την ψυχή τους –όπως παλαιότερα στον Βαάλ– έτσι και τώρα στις ξένες θεότητες της γιόγκα και των παρομοίων. Ο συγκρητισμός σε πλήρη άνθηση. Ο ένας πειρασμός μετά τον άλλον. Τα Σόδομα και Γόμορρα έγιναν Σαν Φρανσίσκο με την παγκόσμια ομοφυλοφιλική επίδειξη. Η εποχή κι οι εξελίξεις τρέχουν με γιγάντια βήματα και κάποια μέρα οι αποστάτες θα καταλήξουν στην τρομερή διαπίστωση πως έκαναν λάθος. Η στιγμή δεν θα μπορούσε να είναι πιο αποφασιστική και κρίσιμη: Αιώνια ζωή ή αιώνιος θάνατος. Καθήκον του κάθε χριστιανού είναι να επισημαίνει το δίλημμα αυτό στον κόσμο με κάθε δυνατή σαφήνεια και να κατευθύνει προς Εκείνον μέσα από το κήρυγμα και την ομολογία, μέσα από τον διάλογο, μα πρωτίστως δια του παραδείγματός του. Ένας χριστιανός είναι και παραμένει πάντοτε ένας ιεραπόστολος της αγάπης.
Μόνο όταν μάθουμε να ελέγχουμε και να αγρυπνούμε πάνω στους λογισμούς μας που συχνά πετούν ανεξέλεγκτα εδώ κι εκεί σαν άλλο σμήνος κουνουπιών, και στρέφουμε πλέον ολόκληρη την προσοχή μας (εν προσευχή) στην παρουσία του Ιησού, Τον κρατάμε έτσι γερά μέσα στην καρδιά μας και Τον αγαπάμε, μόνο τότε θα είναι η προσευχή μας γνήσια. Τότε η κραυγή μας προς τον Θεό, δια της επικλήσεως του ονόματός Του, γίνεται ασπίδα ενάντια στις αδυναμίες της σαρκός, ενάντια στις κακές επιθυμίες, τη λαιμαργία, τη χλιδή, την πώρωση με την τηλοψία, την ανεξέλεγκτη οργή, το ευερέθιστον, την ακηδία, τη θλίψη, την ατολμία, την απληστία παντός είδους και όλες τις άλλες καταστροφικές δυνάμεις του σώματος και της ψυχής μας. Οι απογοητεύσεις που κατακλύζουν τους χριστιανούς οφείλονται στο σύνολό τους στο γεγονός ότι η προσήλωσή τους παραμένει εγκεφαλική και δεν προχωράει να φτάσει στην καρδιά, επειδή αποσπώνται εύκολα από το πρώτο άσχετο ερέθισμα, από εξωτερικές εντυπώσεις κι εμπνεύσεις ή από παρεκκλίνοντες λογισμούς. Ο επακόλουθος περισπασμός του νου διακόπτει την προσευχή και την επικοινωνία με το Άγιο Πνεύμα και προτού το καταλάβει ο άνθρωπος βρίσκεται πάλι δέσμιος του κόσμου τούτου και ο εχθρός γυρεύει να τραβήξει το θύμα πίσω από τους θάμνους για να το σκοτώσει, όπως πολύ γραφικά το διατυπώνει ο στάρετς Θεοφάνης στο «Σχολείο της καρδιακής προσευχής». Μόνο αφού πρώτα νεκρώσουμε πραγματικά την καρδιά μας για τα πράγματα του κόσμου τούτου, μπορούμε να προσευχηθούμε γνήσια. Ούτε όμως πάλι θα πρέπει η προσευχή να επαναλαμβάνεται στείρα και μιμητικά σαν παπαγαλία, αλλά αντιθέτως οφείλουμε αναφορικά με τον Θεό –σαν να απευθυνόμασταν σε κάποια σημαίνουσα προσωπικότητα, της οποίας η εύνοια μας συμφέρει και την επιζητούμε– εν πλήρει συνειδήσει της παρουσίας και του μεγέθους Του, της φιλευσπλαχνίας και της δικαιοσύνης Του να διατρίβουμε επίμονα εμπρός Του. «Ζητάτε και θα σας δοθεί» (Ματθ. ζ´, 7).
Η νέα Ευρώπη, η αταξική και άθρησκη –στην οποία απαγορεύτηκαν ακόμη και οι χριστουγεννιάτικες σοκολάτες με τη μορφή του Αϊ-Βασίλη, επειδή έφεραν πάνω τους ένα σταυρό που θα μπορούσε να σοκάρει τους μουσουλμάνους– από κοινού με τη νέα μόδα της εικονικής πραγματικότητας και με ηλεκτρονικά παιχνίδια που εξυμνούν τη βία, όλα αυτά προσκαλούν τους μαθητές να ταυτιστούν με τον πρωταγωνιστή του εκάστοτε παιχνιδιού. Όσο πιο πλούσια και φαντασμαγορική η προσφορά, τόσο πιο φτωχή η πραγματική ζωή· ύπαρξη αντί για ζωή, όπως έχω προαναφέρει. Οι σταυροί κατήντησαν τετριμμένος συρμός κατά τις επιταγές της μόδας και κρέμονται σε ημίγυμνα στήθη γνωστών ειδώλων και κατ’ ευφημισμόν προτύπων, όπως η Lady Gaga ή η βλάσφημη τραγουδίστρια Μαντόννα, η οποία μάλιστα έχει να επιδείξει ένα ευρύ φαν κλαμπ σε όλο τον κόσμο, πράγμα που ακριβώς σημαίνει μεταμοντερνισμός: Το να στρέφεσαι ωραία και καλά πάντα κατά ’κει που πνέει ο άνεμος, το να καταργείς τα ταμπού, το να ενστερνίζεσαι υποκριτικά τις αλήθειες των άλλων και όλο αυτό να το πλασάρεις με μπόλικο γκλάμουρ και διαφήμιση.
Όποιος διαγράφει τον Θεό, ακρωτηριάζει ταυτόχρονα και την αγωγή του παιδιού του και βάζει φραγμό στην ανάπτυξή του. Ένα κενό γεννιέται τότε μέσα στον νέο και στη συνέχεια αυτός αναζητάει τη «διδαχή» σε αιρέσεις ή σε μουσικά συγκροτήματα, ακόμη και σε συμμορίες: Αν οι γονείς αμελήσουν να μεταδώσουν στα παιδιά τους τη χριστιανική τους πίστη, τότε εκείνα εκπίπτουν στην κατάσταση που ενυπάρχει βαθιά μέσα στον καθένα μας από την πτώση του Αδάμ και εξής: Ο άνθρωπος γίνεται ασεβής, εγωιστής, ισχυρογνώμων και βίαιος προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του. Αγαπάμε όποιον μας κολακεύει και μισούμε όποιον μας κρίνει. Από εκεί η απόσταση για την έμπρακτη βία, ακόμη και για τον φόνο με δράστες παιδιά, είναι μόλις ένα βήμα. Ιδιαίτερα εις βάρος του κλήρου γνωστοποιούνται καθημερινά πολλές βιαιοπραγίες, καθώς και ληστείες εκκλησιών (το έτος 2000 μόνο στην Αγγλία περίπου 1300 ιερείς έπεσαν θύματα βίας, ενώ δεκάδες ήταν καθημερινά κι οι ιεροσυλίες εις βάρος εκκλησιών και έντονη η γενικότερη επιθετικότητα εις βάρος του κλήρου και των ναών). Οι καινούργιοι μας θεοί και τα είδωλα είναι αστέρες του κινηματογράφου, μουσικοί της ροκ, ποδοσφαιριστές, αθλητές του χόκεϋ, τεννίστες ή μποξέρ. Οι «νέες μας εκκλησίες» είναι τα στάδια ή τα κουλουάρ των δρομέων ταχύτητας. Αφορμή εορτασμού αποτελούν οι μεγάλες επιδείξεις μόδας, ενώ οι τελετουργίες έχουν αντικατασταθεί από μετάλλια, παράσημα και τίτλους.
Η νέα, σύγχρονη εικονομαχία των τελευταίων ετών που κατάφερε να εκδιώξει την εικόνα του Χριστού και τον σταυρό από τα σχολεία, καταδίκασε με συνοπτικές διαδικασίες και πάμπολλες καμπάνες ναών με δικαστική απόφαση στη σιωπή. Οι σύγχρονοι άπιστοι και ειδωλολάτρες δεν θέλουν να ενοχλούνται στον ύπνο τους, ενώ οι μουσουλμάνοι νεοφερμένοι γείτονές τους φωνάζουν για ισότητα με αξίωση σε μιναρέδες. Τι σημασία λοιπόν έχει τώρα πια η εντολή «δεν θα υπάρχουν για σένα άλλοι θεοί εκτός από μένα» (Εξ. κ´, 3);
Η γιόγκα υποτίθεται ότι αποσκοπεί στο να βοηθήσει τον άνθρωπο να ξαναβρεί τη θεϊκότητα μέσα του, να απελευθερωθεί από βάσανα και κάθε είδους δεσμά, δηλαδή ακριβώς να επιτύχει τη μόκσα ή αλλιώς, κατά κυριολεξία, «να γίνει θεός» μέσω της αποδέσμευσής του από την ψευδαίσθηση της ζωής που έχει υιοθετήσει. Η γιόγκα αποτελεί την πλέον διαδεδομένη πτυχή της θρησκείας του Ινδουισμού που στη Δύση μάλιστα εσφαλμένα εκλαμβάνεται ως κάτι αποκλειστικά σωματικό. Η γιόγκα ιδωμένη ως μορφή γυμναστικής δείχνει την άγνοια της πραγματικής της ουσίας. Η γιόγκα είναι πάντοτε και σε κάθε περίπτωση πνευματική θρησκευτική πράξη με στόχο την ένωση με το Βράχμαν. Υποτίθεται πως βοηθά στην απελευθέρωση από την ενοχή που έχει συσσωρευθεί στον άνθρωπο προκειμένου αυτός να (δια)σπάσει τον τροχό των αναγεννήσεών του, το αρνητικό του κάρμα. Ο διαλογισμός είναι μια μορφή γιόγκα. Ας το εξετάσουμε διεξοδικότερα, μια και στη Δύση έχει εν τω μεταξύ καταντήσει να εξυπηρετεί τα πάντα και τους πάντες: γιόγκα για φοιτητές, για υποψήφιες μητέρες, για διοικητικά στελέχη και διευθυντές, για την απόκτηση υγείας και ευεξίας, για αδύναμους μαθητές ή και για να γίνει κανείς καλύτερος χριστιανός (!), όπως τουλάχιστον διατείνονται σε κάμποσες ρωμαιοκαθολικές εκκλησίες· κοντολογίς, η γιόγκα είναι απάντηση σε όλα τα προβλήματα της ζωής. Πρόκειται πράγματι για μια επιχείρηση πολλών δισεκατομμυρίων, αφού σήμερα τίποτα δεν γίνεται χωρίς γιόγκα· και οι μπίζνες αυγατίζουν κι απογειώνονται ολοένα και πιο πολύ, διότι βεβαίως ποιος δεν θέλει να απαλλαγεί από πράγματα και καταστάσεις στρεσογόνες, ποιος δεν γυρεύει μια ήσυχη «όαση» μέσα σε έναν κόσμο ανήσυχο, πολύβουο, που έχει απολέσει την πίστη στην Εκκλησία και μαζί με αυτή και την πίστη στον Ιησού Χριστό; Το ότι ακριβώς τούτο είναι ο λόγος για τη χαμένη ειρήνη, αυτό προφανώς δεν το έχει παρατηρήσει σχεδόν κανείς. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι γυρίζουν την πλάτη τους στη θρησκεία μας και στρέφονται προς τη γιόγκα που τάχα δεν είναι θρησκεία, όπως επιμελώς τονίζεται, αλλά απαλλαγμένη από θεσμούς κι οργάνωση, εξατομικευμένη και δίχως κανόνες κι εντολές, δίχως φιλοσοφία, από τα πανάρχαια χρόνια του Ινδουισμού επιδιώκει τάχα να συνενώσει το πνεύμα με το σώμα μέσω της αυτοσυγκέντρωσης, της ενατένισης και του διαλογισμού. Και πράγματι, σε καμία άλλη εποχή δεν στράφηκαν κι αφοσιώθηκαν οι μάζες στη γιόγκα με μεγαλύτερο δόσιμο από όσο στη δική μας, του μεταχριστιανικού πολιτισμού! Ούτε πάλι δεν ξοδευόταν τόσο πολύ χρήμα, όσο σήμερα, προκειμένου τάχα να αποκατασταθεί η χαμένη ισορροπία και να επιτευχθεί η μείωση του στρες με τις διάφορες μορφές γιόγκα: Αστάνγκα για ενδυνάμωση (power yoga), Ιγιενγκάρ (ασκήσεις εδάφους και τεντώματος), Κουνταλίνι (διαλογισμός, αναπνοή, στάσεις), Γίνιγιογκα (κίνηση και αναπνοή), καθώς και ειδικές γιόγκα για παιδιά, για γυναίκες (αυτές αποτελούν το 89% των συμμετεχόντων!), για τα μάτια, την πλάτη, την εμμηνόπαυση, επίσης γιόγκα στο νερό (Aqua yoga) ή ακόμη και «doga», δηλαδή γιόγκα για τον σκύλο (!) και ποιος ξέρει τι άλλο. Πάντως, παρά τις όποιες επιστημονικές μετρήσεις και εξετάσεις, ποτέ δεν στάθηκε δυνατόν να αποδειχθεί με βεβαιότητα πως το καρδιαγγειακό σύστημα, οι αρθρώσεις ή ακόμη και οι νοητικές λειτουργίες και ικανότητες βελτιώθηκαν πραγματικά μέσω της γιόγκα. Αλλά ακόμη και οι φόβοι ή το στρες στο τέλος τέλος μονάχα μετατίθενται, δεν αίρονται. Ως μόνο θετικό στην όλη υπόθεση θα μπορούσε να θεωρηθεί η αθλητική πτυχή του πράγματος, η οποία ωστόσο εξαγοράζεται σε σύγκριση με μια τρεχάλα στο δάσος ή μια επίσκεψη στο σινεμά πάρα πολύ ακριβά. Όταν όμως μας την πλασάρουν ποπ σταρς, όπως η Μαντόνα, και αστέρες του κινηματογράφου σαν την Τζούλια Ρόμπερτς, πώς εμείς θα τολμήσουμε να την αμφισβητήσουμε, που τόσο πολύ μας αρέσει να ταυτιζόμαστε μαζί τους;
«Από κανέναν άλλο δεν μπορεί να προέλθει η σωτηρία ούτε υπάρχει άλλο πρόσωπο κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους με το οποίο να μπορούμε να σωθούμε» (Πράξ. δ΄, 12). «...κανείς δεν πηγαίνει στον Πατέρα παρά μόνο αν περάσει από μένα» (Ιωάν. ιδ΄, 6). Ποτέ και πουθενά δεν έχει διακηρυχθεί ότι ο ιστορικά βεβαιωμένος ιδρυτής της οποιασδήποτε θρησκείας είναι ο ένας και μοναδικός Θεός: Ακόμη κι αν αυτή η αποκλειστική αξίωση του Ιησού στέκει στον λαιμό των περισσοτέρων από τους συγχρόνους μας ως μισαλλόδοξη, μη συγκαταβατική και απαράδεκτη, «... κήρυγμα προσβλητικό για τους Ιουδαίους κι ανόητο για τους εθνικούς» (Α΄ Κορ. α΄, 23), δεν παύει ωστόσο να είναι απαρασάλευτα αληθινή. Για την ανθρωπότητα που υποφέρει και πονά, υπάρχει μία μονάχα βοήθεια: Ο Ιησούς Χριστός, που δύναται τα πάντα. Μόνο ένα δεν μπορεί, κι αυτό είναι να μπει στην καρδιά σου, όταν εσύ δεν το θέλεις.
