Σεβ. Μητροπολίτου Σύρου κ. Δωροθέου
Καθώς, επί δεκαετίες, είχαμε ταυτισθεί με την ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και την αυταπάτη της μόνιμης ευημερίας, η επέλαση των παρόντων δύσκολων καιρών ανέτρεψε βίαια και απότομα τις βεβαιότητες και τις σταθερές της ζωής μας και κλόνισε την αίσθηση της ασφάλειας και της διαρκούς ευημερίας, μέσα στην οποία εγκλωβισμένοι ζούσαμε τη φενάκη μιας αληθινά νιτσεϊκής παντοδυναμίας.
Από τη μια μέρα στην άλλη, όλα άλλαξαν! Η ανασφάλεια, το άγχος και ο φόβος μιας επερχόμενης απώλειας, η αβεβαιότητα για η αγωνία για το αύριο, μας δημιουργούν ένα μεγάλο υπαρξιακό κενό, που μεταφράζεται σε παθητικότητα, απελπισία και μειωμένη αίσθηση ελέγχου της ζωής, ενώ εκδηλώνεται συχνά με τάσεις και πράξεις αυτοκαταστροφής.
Αισθανόμαστε ότι η ζωή έχει χάσει το νόημα, το περιεχόμενο, το σκοπό και την ομορφιά της, και γι' αυτό πολλοί, σε ανησυχητικό βαθμό πολλοί συνέλληνες, επιλέγουν συνειδητά την άρνησή της και καταφεύγουν στην αυτοκτονία, μια ενέργεια, η οποία έρχεται σε πλήρη αντίθεση όχι μόνο με το νόμο του Θεού, αλλά και με το νόμο της φύσης, το ένστικτο της επιβίωσης...
Δεν είναι, μάλιστα, λίγοι και εκείνοι, που, αντί να προσεύχονται γι' αυτούς τους ανθρώπους, όπως πράττει η Εκκλησία, θεωρούν το φαινόμενο των αυτοκτονιών “παράπλευρη απώλεια” της οικονομικής συγκυρίας, δικαιολογημένη, αν όχι και “αξιομίμητη” έμπρακτη διαμαρτυρία για την επικρατούσα αδιέξοδη, προς το παρόν, κατάσταση και τους, πραγματικούς ή όχι, υπευθύνους γι' αυτήν, ενώ κάνουν αναλύσεις και καταγράφουν στατιστικές, ενίοτε δε ηρωοποιούν τους κατά την άποψή τους “ιδανικούς αυτόχειρες”!
Άλλη μια απόδειξη ότι η παρούσα κρίση δεν είναι το αποτέλεσμα, αλλά η αιτία μιας πολύχρονης αλλοτρίωσης, που επήλθε στον ψυχισμό και τη νοοτροπία των Ελλήνων, οι οποίοι, μαγεμένοι από την Κίρκη της υλικής ευδαιμονίας, ταύτισαν το “έχειν” με το “είναι”.
Αφού επί χρόνια αφυδατώσαμε τις ψυχές μας από κάθε ιδανικό, αφού συστηματικά πριονίσαμε το κλαδί που μας συνέδεε με το ζωοπάροχο δέντρο της ελληνορθόδοξης παράδοσής μας, αφού δυσφημίσαμε κάθε αξία και απορρίψαμε κάθε τι το πνευματικό, η ζωή μας έχασε το αληθινό της νόημα και διαστράφηκε ο σκοπός της ύπαρξής μας.
Υπάρχουμε μόνο αν έχουμε και αξίζει να υπάρχουμε μόνο αν αποκτούμε...
Από τη στιγμή, λοιπόν, που δεν “έχουμε” ή δεν μπορούμε να αποκτήσουμε περισσότερα, ή χάνουμε αυτά που έχουμε, γιατί να υπάρχουμε;
Έτσι, η αυτοκτονία φαντάζει σαν φυσιολογική αντίδραση, αν όχι και σαν πράξη αξιοπρέπειας ενός ανθρώπου, ο οποίος προτιμά να πεθάνει παρά να στερηθεί, όχι τα αναγκαία, αλλά-φευ-τα περιττά!
Άλλη μια απόδειξη της επελθούσης ανατροπής της κλίμακας των αξιών!
Άλλοτε θυσιάζαμε τη ζωή μας για ιδέες και ιδανικά, για το Θεό, την Πατρίδα και το συνάνθρωπο! Σήμερα, θυσιάζουμε τη ζωή μας για τα χρήματα!
Στη γνωστή απειλή των ληστών “τα λεφτά σου ή τη ζωή σου”, απαντάμε “τη ζωή μου”!
Είναι γεγονός, και κανείς δεν το αμφισβητεί, ότι ζούμε σε καιρούς δυσχείμερους και μέρες χαλεπές, αλλά όχι πρωτόγνωρες και μοναδικές!
Η σύγκριση, μάλιστα, της σημερινής κατάστασης με την περίοδο της Κατοχής είναι συντριπτικά καταλυτική και έντονα αποκαλυπτική!
Οι τότε Έλληνες δεν αυτοκτονούσαν ούτε επειδή δεν είχαν να φάνε, ούτε επειδή πέθαιναν κυριολεκτικά τα παιδιά τους από την πείνα, ούτε επειδή ζούσαν καθημερινά τη βία και το θάνατο και την καταπίεση του κατακτητή!
Αντίθετα, όλα αυτά τα δεινά χαλύβδωναν την αποφασιστικότητά τους, ενίσχυαν την αγωνιστικότητά τους και γιγάντωναν τη θέλησή τους να αγωνιστούν και να θυσιαστούν για ένα καλύτερο μέλλον, καλύτερο ποιοτικά, όχι ποσοτικά!
Η αδυναμία να πληρώσουμε τα χρέη μας και η στέρηση λίγων ή πολλών από τις θεωρούμενες απαραίτητες, αλλά στην ουσία περιττές, ανέσεις μας, μπορεί να είναι λόγος για απελπισία, κατάθλιψη, απομόνωση, γκρίνια, απαισιοδοξία, αλλά δεν μπορεί να είναι λόγος αυτοκτονίας!
Αν πρέπει κάτι να “σκοτώσουμε” και να αρνηθούμε είναι το σύστημα αξιών, βάσει του οποίου αξιολογούσαμε μέχρι σήμερα τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας!
Να μιμηθούμε τη σωτηριώδη μετάνοια του Πέτρου, όχι την άσκοπη μεταμέλεια του Ιούδα, ο οποίος “μεταμεληθείς απήγξατο”....
Κι' αν αισθανόμαστε “γυμνοί” από υλικά αγαθά και ανέσεις, αν μας πνίγουν τα χρέη και οι υποχρεώσεις, ας στρέψουμε το βλέμμα μας προς το Χριστό!
Πάνω στο Σταυρό δεν έχει απολύτως τίποτε! Ακόμη και ο ιματισμός του γίνεται αντικείμενο κληρώσεως των ρωμαίων στρατιωτών. Κι όμως τη στιγμή ακριβώς αυτή αποκαλύπτεται το «είναι» στην πιο σημαντική του εκδήλωση, στην προσφορά της θυσίας και της αγάπης.
Ίσως, έφτασε και για τον καθένα μας η προσωπική του ώρα, να χάσουμε τα περιττά και να κερδίσουμε τα αναγκαία, να χάσουμε τα πράγματα και να κερδίσουμε τους ανθρώπους, να χάσουμε τον κόσμο και να κερδίσουμε την ψυχή μας,
Να ζήσουμε, με λίγα λόγια, γνήσια και αληθινά!
† Ο ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β΄
(Περιοδικό «ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ», τεύχος 46, Αύγουστος 2012)
Από τη μια μέρα στην άλλη, όλα άλλαξαν! Η ανασφάλεια, το άγχος και ο φόβος μιας επερχόμενης απώλειας, η αβεβαιότητα για η αγωνία για το αύριο, μας δημιουργούν ένα μεγάλο υπαρξιακό κενό, που μεταφράζεται σε παθητικότητα, απελπισία και μειωμένη αίσθηση ελέγχου της ζωής, ενώ εκδηλώνεται συχνά με τάσεις και πράξεις αυτοκαταστροφής.
Αισθανόμαστε ότι η ζωή έχει χάσει το νόημα, το περιεχόμενο, το σκοπό και την ομορφιά της, και γι' αυτό πολλοί, σε ανησυχητικό βαθμό πολλοί συνέλληνες, επιλέγουν συνειδητά την άρνησή της και καταφεύγουν στην αυτοκτονία, μια ενέργεια, η οποία έρχεται σε πλήρη αντίθεση όχι μόνο με το νόμο του Θεού, αλλά και με το νόμο της φύσης, το ένστικτο της επιβίωσης...
Δεν είναι, μάλιστα, λίγοι και εκείνοι, που, αντί να προσεύχονται γι' αυτούς τους ανθρώπους, όπως πράττει η Εκκλησία, θεωρούν το φαινόμενο των αυτοκτονιών “παράπλευρη απώλεια” της οικονομικής συγκυρίας, δικαιολογημένη, αν όχι και “αξιομίμητη” έμπρακτη διαμαρτυρία για την επικρατούσα αδιέξοδη, προς το παρόν, κατάσταση και τους, πραγματικούς ή όχι, υπευθύνους γι' αυτήν, ενώ κάνουν αναλύσεις και καταγράφουν στατιστικές, ενίοτε δε ηρωοποιούν τους κατά την άποψή τους “ιδανικούς αυτόχειρες”!
Άλλη μια απόδειξη ότι η παρούσα κρίση δεν είναι το αποτέλεσμα, αλλά η αιτία μιας πολύχρονης αλλοτρίωσης, που επήλθε στον ψυχισμό και τη νοοτροπία των Ελλήνων, οι οποίοι, μαγεμένοι από την Κίρκη της υλικής ευδαιμονίας, ταύτισαν το “έχειν” με το “είναι”.
Αφού επί χρόνια αφυδατώσαμε τις ψυχές μας από κάθε ιδανικό, αφού συστηματικά πριονίσαμε το κλαδί που μας συνέδεε με το ζωοπάροχο δέντρο της ελληνορθόδοξης παράδοσής μας, αφού δυσφημίσαμε κάθε αξία και απορρίψαμε κάθε τι το πνευματικό, η ζωή μας έχασε το αληθινό της νόημα και διαστράφηκε ο σκοπός της ύπαρξής μας.
Υπάρχουμε μόνο αν έχουμε και αξίζει να υπάρχουμε μόνο αν αποκτούμε...
Από τη στιγμή, λοιπόν, που δεν “έχουμε” ή δεν μπορούμε να αποκτήσουμε περισσότερα, ή χάνουμε αυτά που έχουμε, γιατί να υπάρχουμε;
Έτσι, η αυτοκτονία φαντάζει σαν φυσιολογική αντίδραση, αν όχι και σαν πράξη αξιοπρέπειας ενός ανθρώπου, ο οποίος προτιμά να πεθάνει παρά να στερηθεί, όχι τα αναγκαία, αλλά-φευ-τα περιττά!
Άλλη μια απόδειξη της επελθούσης ανατροπής της κλίμακας των αξιών!
Άλλοτε θυσιάζαμε τη ζωή μας για ιδέες και ιδανικά, για το Θεό, την Πατρίδα και το συνάνθρωπο! Σήμερα, θυσιάζουμε τη ζωή μας για τα χρήματα!
Στη γνωστή απειλή των ληστών “τα λεφτά σου ή τη ζωή σου”, απαντάμε “τη ζωή μου”!
Είναι γεγονός, και κανείς δεν το αμφισβητεί, ότι ζούμε σε καιρούς δυσχείμερους και μέρες χαλεπές, αλλά όχι πρωτόγνωρες και μοναδικές!
Η σύγκριση, μάλιστα, της σημερινής κατάστασης με την περίοδο της Κατοχής είναι συντριπτικά καταλυτική και έντονα αποκαλυπτική!
Οι τότε Έλληνες δεν αυτοκτονούσαν ούτε επειδή δεν είχαν να φάνε, ούτε επειδή πέθαιναν κυριολεκτικά τα παιδιά τους από την πείνα, ούτε επειδή ζούσαν καθημερινά τη βία και το θάνατο και την καταπίεση του κατακτητή!
Αντίθετα, όλα αυτά τα δεινά χαλύβδωναν την αποφασιστικότητά τους, ενίσχυαν την αγωνιστικότητά τους και γιγάντωναν τη θέλησή τους να αγωνιστούν και να θυσιαστούν για ένα καλύτερο μέλλον, καλύτερο ποιοτικά, όχι ποσοτικά!
Η αδυναμία να πληρώσουμε τα χρέη μας και η στέρηση λίγων ή πολλών από τις θεωρούμενες απαραίτητες, αλλά στην ουσία περιττές, ανέσεις μας, μπορεί να είναι λόγος για απελπισία, κατάθλιψη, απομόνωση, γκρίνια, απαισιοδοξία, αλλά δεν μπορεί να είναι λόγος αυτοκτονίας!
Αν πρέπει κάτι να “σκοτώσουμε” και να αρνηθούμε είναι το σύστημα αξιών, βάσει του οποίου αξιολογούσαμε μέχρι σήμερα τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας!
Να μιμηθούμε τη σωτηριώδη μετάνοια του Πέτρου, όχι την άσκοπη μεταμέλεια του Ιούδα, ο οποίος “μεταμεληθείς απήγξατο”....
Κι' αν αισθανόμαστε “γυμνοί” από υλικά αγαθά και ανέσεις, αν μας πνίγουν τα χρέη και οι υποχρεώσεις, ας στρέψουμε το βλέμμα μας προς το Χριστό!
Πάνω στο Σταυρό δεν έχει απολύτως τίποτε! Ακόμη και ο ιματισμός του γίνεται αντικείμενο κληρώσεως των ρωμαίων στρατιωτών. Κι όμως τη στιγμή ακριβώς αυτή αποκαλύπτεται το «είναι» στην πιο σημαντική του εκδήλωση, στην προσφορά της θυσίας και της αγάπης.
Ίσως, έφτασε και για τον καθένα μας η προσωπική του ώρα, να χάσουμε τα περιττά και να κερδίσουμε τα αναγκαία, να χάσουμε τα πράγματα και να κερδίσουμε τους ανθρώπους, να χάσουμε τον κόσμο και να κερδίσουμε την ψυχή μας,
Να ζήσουμε, με λίγα λόγια, γνήσια και αληθινά!
† Ο ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β΄
(Περιοδικό «ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ», τεύχος 46, Αύγουστος 2012)