Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2012

Έργο σωτηρίας για το καθολικό της Μονής Δαφνίου

Η Μονή Δαφνίου, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, υπέστη εκτεταμένες και σοβαρότατες ζημιές σε όλα τα κτίσματα και τον οχυρωμένο περίβολο από το μεγάλο σεισμό του 1999. Το έδαφος έχει κοπεί στα δύο και χάσκει μια ρωγμή 20 εκατοστών. Τριγύρω εκατοντάδες σκόρπιες ψηφίδες από γυαλί ή μάρμαρο. Μια ματιά πιο ψηλά - εκεί που βρίσκονταν πριν από τον τελευταίο σεισμό - αποδεικνύει το μέγεθος της καταστροφής. Οι τοίχοι δε του καθολικού της Μονής Δαφνίου «άνοιξαν σαν τριαντάφυλλο», όπως λένε χαρακτηριστικά η υπεύθυνη της μελέτης αποκατάστασης, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μελετών Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων, Νίκη Μιλτιάδου και ο επί τιμή τμηματάρχης Βυζαντινών Μελετών της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών Μνημείων Νίκος Δεληνικόλας.

Την επομένη κιόλας οι αρμόδιες υπηρεσίες έπιασαν δουλειά καθώς είχαν μπροστά τους ένα μνημείο που είχε ήδη πληγωθεί βαριά από τον σεισμό του 1981, αλλά δεν είχε δεχθεί φροντίδα. Και αν την πρώτη περίοδο προχώρησαν σε άμεσα μέτρα για την αντιστήριξη και την υποστύλωση του μνημείου, τώρα πλέον βρίσκονται στην τελική ευθεία ώστε να «δέσουν» το καθολικό, που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, με ειδικούς μεταλλικούς συνδέσμους και μια επιπλέον στεφάνη στον τρούλο, ώστε να μην καταρρεύσει σε επόμενο σεισμό.

Παράλληλα γίνεται προσπάθεια να συντηρηθούν όχι μόνο οι ευγενικές, αλλά και με έντονη δραματικότητα μορφές των ψηφιδωτών - που θυμίζουν τις ιδανικές φιγούρες των αρχαίων ελληνικών επιτυμβίων - αλλά και να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν περισσότερο από μελλοντικές επιθέσεις του Εγκέλαδου, σύμφωνα με τη μελέτη που εγκρίθηκε μετ` επαίνων από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και υπογράφουν, εκτός από τους Νίκη Μιλτιάδου και Νίκο Δεληνικόλα, οι καθηγητές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Ελισάβετ Βιντζηλαίου και Χαράλαμπος Μουζάκης μαζί με νεότερους συνεργάτες.

«Δεν μπορούμε να επαναφέρουμε το μνημείο στην αρχική του κατάσταση. Μπορούμε όμως να το παραδώσουμε στην κατάσταση που ήταν πριν από το 1981, χωρίς να αποκλείουμε βλάβες σε μελλοντικούς σεισμούς», εξηγούν οι μελετητές, που έχουν εγκαταστήσει πλήρες σύστημα παρακολούθησης του μνημείου και έχουν δει πώς έχουν αντιδράσει οι ως τώρα επεμβάσεις σε μικρότερης κλίμακες σεισμικές δονήσεις.

Το έργο, που είναι σε εξέλιξη, έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, με προϋπολογισμό 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Θα είναι διαθέσιμο για το κοινό μέσα στο 2015. Το νέο πρόσωπο της Μονής Δαφνίου, ωστόσο, δεν θα δουν από τη θέση που έχουν εδώ και δέκα αιώνες - κάτω από τα μικρά τόξα στήριξης του τρούλου - οκτώ ψηφιδωτοί άγιοι, οι Στέφανος, Ρουφίνος, Λαυρέντιος, Εύπλος, Ελπιδοφόρος, Ανεμπόδιστος, Ευγένιος και Αυξέντιος, σε χρυσό φόντο. Τα σώματα των αγίων έχουν αποτοιχιστεί λόγω των εργασιών ήδη από το 2000, καθώς βρίσκονταν σε κομβικά σημεία όπου έπρεπε να τοποθετηθούν σκαλωσιές. Και τώρα θα απομακρυνθούν από το μνημείο και τα πόδια τους, καθώς οι επιστήμονες θεωρούν πως τα συγκεκριμένα τόξα είναι εκείνα που θα χτυπηθούν πρώτα και σκληρότερα σε έναν πιθανό σεισμό, γεγονός που θα αποβεί μοιραίο για τα συγκεκριμένα ψηφιδωτά.

Πρόταση που προκάλεσε έντονη συζήτηση για την ορθότητά της, αλλά τελικά πήρε κατά πλειοψηφία το πράσινο φως από τα μέλη του ΚΑΣ. Όσο για το μέλλον των ψηφιδωτών, παραμένει άγνωστο προς το παρόν, αλλά εκτιμάται πως μελλοντικά θα εκτεθούν - δεν αποκλείεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
ΠΡΟΝΑΟΣ
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...