Χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων ενώ εισηγήσεις έγιναν α) από τον ιερολογιώτατο Διάκονο π. Αθανάσιο Βουδούρη που κατάγεται από την Φυτιά και διακονεί στην Κύπρο, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Φιλάρετος Κωνσταμονίτης. Ένας αγιορείτης ηγούμενος από τη Φυτιά Ημαθίας» και β) ο πανοσιολογιώτατος αρχιμ. Πορφύριος Προδρομίτης, ηγούμενος της ιεράς μονής Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Βεροίας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Πατήρ Φιλάρετος (Μάστορας) ένας ακόμη Ημαθιώτης όσιος».
Την εκδήλωση παρουσίασε με επιτυχία ο οσιολογιώατος μοναχός Παντελεήμων Προδρομίτης.
Ο χαιρετισμός του σεβασμιωτάτου: «Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας ὀργανώνει κατά τόν τρέχοντα Ἰούνιο τά ΙΘ´ Παύλεια πρός τιμήν τοῦ ἱδρυτοῦ της ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Παύλου ὑπό τόν γενικό τίτλο «Ἐξουσία καί διακονία κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο».
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, περισσότερο ἴσως ἀπό τόν ἄνθρωπο κάθε ἄλλης ἐποχῆς, ἐπιλέγει μεταξύ ἐξουσίας καί διακονίας τήν πρώτη, καί θεωρεῖ ἀδιανότητο καί ἐνδεχομένως ταπεινωτικό, ὅταν κατέχει τήν ἐξουσία, νά ἀσκήσει ἀντ᾽ αὐτῆς τή διακονία. Ἄν ὅμως αὐτό ἰσχύει γιά τούς συνηθισμένους ἀνθρώπους, δέν ἰσχύει γιά τούς ἁγίους, δέν ἰσχύει γιά ὅλα ἐκεῖνα τά πιστά τέκνα τῆς Ἐκκλησίας πού ἀκολουθοῦν στή ζωή τους μέ ἀποφασιστικότητα τό παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ καί τό παράδειγμα τῶν ἁγίων· γιά ὅλους ἐκείνους τούς ζηλωτές τῶν πατρικῶν παραδόσεων πού ἔχουν ὡς στόχο καί σκοπό τῆς ζωῆς τους ἀπό ὅποια θέση καί ἄν βρίσκονται τή διακονία, καθώς αὐτή εἶναι ἔκφραση ἀγάπης, εἶναι μίμηση τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἀσφαλής ὁδός σωτηρίας.
Ἕνα ἀπό αὐτά τά πιστά τέκνα τῆς Ἐκκλησίας μας, μία ἁγία ψυχή πού ἔζησε στόν αἰῶνα μας καί ἀνῆλθε τήν οὐρανοδρόμο κλίμακα μέ τήν ἄσκηση καί τήν προσευχή, μέ τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη, ἕνα Γέροντα πού μετέτρεψε τή διακονία σέ διαρκές βίωμα τῆς ζωῆς του ὄχι ἀπό ἀνάγκη ἀλλά ἀπό ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, μνημονεύουμε καί τιμοῦμε σήμερα. Πρόκειται, βεβαίως, γιά τόν μακαριστό Γέροντα Φιλάρετο Κωνσταμονίτη, τόν εὐκλεῆ γόνο τῆς Φυτειᾶς, στόν ὁποῖο θελήσαμε νά ἀφιερώσουμε τήν Ἑσπερίδα αὐτή πού πραγματοποιεῖται ἐδῶ στή γενέτειρά του, μέ ἀφορμή τή συμπλήρωση 50 ἐτῶν ἀπό τήν ὁσιακή κοίμησή του.
Καί ἀποτελεῖ ὄντως εὐλογημένη συγκυρία αὐτή ἡ ἐπέτειος γιατί ὁ μακαριστός Γέροντας Φιλάρετος ἀποτελοῦσε τήν προσωποποίηση τοῦ ἀνθρώπου πού ζεῖ γιά νά διακονεῖ τούς ἄλλους, πού ζεῖ γιά νά προσφέρει στούς ἀδελφούς του χωρίς νά ὑπολογίζει τόν προσωπικό του κόπο καί τόν προσωπικό του χρόνο.
Δέν εἶναι ἄλλωστε τυχαῖο ὁ τίτλος πού ἐπέλεξε γιά ἕνα ἀπό τά κεφάλαια τῆς βιογραφίας τοῦ μακαριστοῦ Γέροντα ὁ συγγραφέας της, ἀρχιμανδρίτης Ἰωαννίκιος, στή σειρά «Σύγχρονες ἁγιορείτικες μορφές» καί στό ὁποῖο περιγράφει μία ἀπό τίς μακροχρονιότερες περιόδους τῆς ζωῆς του, αὐτή τῆς ἡγουμενίας του στή Μονή Κωνσταμονίτου. Καί τόν ἐπιλέγει ἀπό τά λόγια τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ, δείχνοντας ὅτι αὐτόν ἀκριβῶς τόν δρόμο καί τόν τρόπο ἐπέλεξε στή ζωή του ὁ Γέρων Φιλάρετος.
«Ὁ ἡγούμενος ὡς ὁ διακονῶν …» αὐτός εἶναι ὁ τίτλος πού δέν τόν ἀφήνει ἀτεκμηρίωτο. «Ὡς ἡγούμενος», γράφει, «ἔκανε τίς πιό εὐτελεῖς ἐργασίες … Τόν συναντοῦσες τόν γέροντα, ἄλλοτε νά ζυμώνη ὁ ἴδιος πρόσφορα, ἄλλοτε στό φοῦρνο, ἄλλοτε στό ραφεῖο … Ὁ ἅγιος καθηγούμενος δέν φοβόταν μήπως ῾λερώση’ τά χέρια του μέ κατώτερα τῆς ποιμαντικῆς ἔργα. Μᾶλλον γνώριζε νά ἐξαγιάζη μέ τά ταπεινά ἔργα τά χέρια του τά μυρωμένα ἀπό τήν ταπείνωση καί τούς κόπους καί νά τά προσφέρη στήν ὑπηρεσία τῆς θείας καί ἱερᾶς Μυσταγωγίας. Τό ἀξίωμα τῆς ἡγουμενίας ἦταν ἀδύνατον νά μεταβάλλη τόν ζυμωμένο μέ τήν ταπείνωση καί τήν ἁπλότητα χαρακτήρα τοῦ παπα-Φιλάρετου».
Ἔτσι τόν περιγράφει ὁ βιογράφος ἀκολουθῶντας τίς μαρτυρίες τῶν πατέρων τῆς μονῆς καί ἄλλων Ἁγιορειτῶν πού τόν γνώρισαν καί τόν ἔζησαν ἀπό κοντά, καί δικαιώνοντας ἔτσι τά λόγια τοῦ Χριστοῦ πού εἶχε κάνει σύνθημα τῆς ζωῆς του ὁ μακαριστός Γέροντας Φιλάρετος, ἀπό τήν πρώτη στιγμή πού ἔφθασε στό Ἅγιο Ὄρος, παρακινημένος ἀπό τήν προτροπή τοῦ μεγαλομάρτυρος ἁγίου Δημητρίου, τόν ὁποῖο πῆγε νά προσκυνήσει στόν τάφο του κατά τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς του καί ἡμέρα τῆς παραδόσεως τῆς Θεσσαλονίκης στόν ἑλληνικό στρατό, στίς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1912.
Τό ἴδιο ἐκεῖνο βράδυ ἐμφανίσθηκε στόν ὕπνο του ὁ μεγαλομάρτυς ἅγιος, ὁ ἁγνός καί παρθένος, καί τοῦ ὑπέδειξε τήν ὁδό τῆς ἀγγελικῆς ζωῆς τῶν μοναχῶν στόν οὐρανογείτονα ἀλλά καί γείτονα τῆς Θεσσαλονίκης Ἄθωνα. Ὁ Γέροντας Φιλάρετος εἶχε μόλις ἐπιστρέψει ἀπό τήν Ἀμερική καί ὁ ἅγιος Δημήτριος τόν παρότρυνε: «Μήν πηγαίνης στό χωριό σου. Φῦγε γιά τό Ἅγιον Ὄρος, νά γίνης μοναχός».
Καί ὁ νεαρός Ἀντώνιος, ὅπως ἦταν τό βαπτιστικό ὄνομα τοῦ Γέροντα, ὑπάκουσε στήν οὐράνια αὐτή προτροπή καί ἀπό τότε δέν ἔπαυσε νά ὑπακούει ποτέ, σέ ὅλη του τή ζωή. Καλλιέργησε τήν ὑπακοή μαζί μέ τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη, μαζί μέ τήν προσευχή καί τή διαρκῆ λειτουργική ζωή. Γιατί διακονία χωρίς ταπείνωση δέν εἶναι ἐφικτή· ἄν ὁ ἄνθρωπος νομίζει πώς εἶναι σπουδαῖος καί σημαντικός καί μεγάλος καί ἀνώτερος ἀπό τούς ἄλλους γύρω του εἶναι ἀδύνατο νά θελήσει νά γίνει αὐτός ὑπηρέτης τους· νά γίνει αὐτός πού θά σκύψει σάν τόν Χριστό νά τούς πλύνει τά πόδια· νά γίνει αὐτός πού σάν τόν καλό Σαμαρείτη θά σταματήσει τό ταξίδι του καί θά κατεβεῖ ἀπό τό ὑποζύγιό του γιά νά ἀνεβάσει σ᾽ αὐτό τόν «ἐμπεσόντα εἰς τούς ληστάς» καί τραυματισμένο Ἰσραηλίτη· νά γίνει αὐτός θυσία γιά τούς ἄλλους, νά σταυρωθεῖ γιά τή δική τους ἀνάσταση.
Αὐτός ἦταν ὁ Γέροντας Φιλάρετος, ὁ ἄνθρωπος τῆς ταπεινώσεως καί τῆς ἀγάπης, πού δέν φρόντιζε μόνο νά ἀναπαύει καί νά προσφέρει στούς γύρω του ὅταν ἦταν ὑποτακτικός καί εἶχε τά δύσκολα διακονήματα τοῦ κελλάρη καί στή συνέχεια τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ, ἀλλά καί ὅταν στή συνέχεια ἔγινε ἐφημέριος τῆς Μονῆς καί ἡγούμενος. Αὐτός ἦταν παρών πάντοτε καί παντοῦ γιά νά ἐξυπηρετήσει καί νά διακονήσει τούς πάντες σέ τέτοιο μάλιστα σημεῖο πού ὅσοι δέν τόν γνώριζαν δέν ἀναγνώριζαν στό πρόσωπό του τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς. Διακονοῦσε τούς πάντες καί παρά τό βάρος τῆς ἡλικίας καί τῶν εὐθυνῶν, γιατί ἡ διακονία, ἡ προσφορά, τοῦ ἐλάφρυνε αὐτό τό βάρος, γιατί ἡ διακονία ἦταν γιά τόν Γέροντα σάν τήν προσευχή, σάν τή θεία Λειτουργία πού τόν ἀποσποῦσε ἀπό τά γήινα καί τόν ἀνέβαζε στά οὐράνια, ὥστε ὁρισμένες φορές νά ἐξομολογεῖται στό τέλος μιᾶς κοπιώδους ἀγρυπνίας, ὄχι γιά νά ὑπερηφανευθεῖ ἀλλά γιά νά ἐκφράσει τή διάθεση τῆς ψυχῆς του καί τήν ἀγάπη του γιά τόν Θεό καί τή ἀκοίμητη λατρεία του: «θά μποροῦσα νά ἀρχίσω ἄλλη μία ἀγρυπνία τώρα».
Αὐτόν τόν ἄνθρωπο τῆς διακονίας, αὐτό τόν μοναχό τῆς πλήρους ὑπακοῆς καί ταπεινώσεως, αὐτόν τόν οὐράνιο ἄνθρωπο μνημονεύουμε σήμερα, «ἀναθεωροῦντες τήν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς» του ἐδῶ στήν ἐπίγεια πατρίδα του, τήν ὁποία ἔστω καί ἐάν ἐγκατέλειψε νεαρός, εἶναι βέβαιο ὅτι θά τήν εἶχε πάντοτε στίς προσευχές του. Τόν μνημονεύουμε γιά νά τιμήσουμε τήν ὁσιακή βιοτή του καί νά τήν προβάλλουμε ὡς παράδειγμα ἀρετῆς, ἁγιότητος καί διακονίας πρός τόν συνάνθρωπο σέ μιά ἐποχή πού ἔχουμε ἀνάγκη νά ἐμπνευσθοῦμε καί νά ἐνισχυθοῦμε στόν προσωπικό μας ἀγώνα ἀπό σεβάσμιες μορφές πού «ἠγωνίσαντο τόν καλόν ἀγῶνα» σάν αὐτή τοῦ Γέροντος Φιλαρέτου.
Στοιχεῖα ἀπό τή ζωή καί τήν πνευματική διαδρομή του θά μᾶς παρουσιάσουν ἀπόψε οἱ δύο ὁμιλητές μας, ὁ πανοσιολογιώτατος καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας, ὁ ὁποῖος ἀπό χρόνια προβάλλει μέ ἄρθρα καί ὁμιλίες του τή σεπτή μορφή τοῦ Γέροντα Φιλαρέτου, τόν ὁποῖο ἰδιαιτέρως εὐλαβεῖται, καί ὁ ἱερολογιώτατος διάκονος π. Ἀθανάσιο Βουδούρη, γόνος τῆς γενετείρας τοῦ μακαριστοῦ Γέροντα, τῆς Φυτειᾶς.
Τούς εὐχαριστῶ θερμά καί τούς δύο πού μέ τίς εἰσηγήσεις τους συμβάλλουν στήν προβολή τῆς ὁσιακῆς προσωπικότητος τοῦ Γέροντος Φιλαρέτου, ἡ ζωή τοῦ ὁποίου ἀποτελεῖ παράδειγμα διακονίας γιά ὅλους μας, ἰδιαιτέρως σέ μία ἐποχή ἐγωιστική καί ἐξουσιαστική ὅπως ἡ δική μας, καί σᾶς καλωσορίζω ὅλους στήν Ἑσπερίδα αὐτή μνήμης καί σεβασμοῦ πρός τόν μακαριστό Γέροντα Φιλάρετο τόν Κωνσταμονίτη».
