Πλήθος πιστών κατέκλυσε τον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό και συμμετείχε με κατάνυξη στη ξεχωριστή Θεία Λειτουργία.
Ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος διετέλεσε πρώτος Επίσκοπος της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ, ήταν εκείνος πού συνέθεσε τον πρώτο τύπο Θείας Λειτουργίας κατά τον πρώτο αιώνα η οποία και φέρει το όνομά του.
Η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, αποτελεί την βάση των άλλων τύπων των Θείων Λειτουργιών που ακολούθως συνετέθησαν από τον Αγ. Βασίλειο και τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο.
Η θεια λειτουργία του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου είναι η πρώτη Αποστολική Θεία Λειτουργία, εξ ης προήλθον αι λειτουργείαι του Μ. Βασιλείου και του Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου.
Επειδή δ' εξακολουθεί αυτή να τελήται εν τη Εκκλησία μέχρι της επικρατήσεως της του Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου και ενιαχού πολύ μετ' αυτήν, ως εν Αντιοχεία , εν Κύπρω , εν Αλεξανδρεία μέχρι του ιβ' αιώνος, ανεπτύσσετο δογματικώς και τελετουργικώς και μετεσχηματιίζετο δια διαφόρων προσθηκών νέων ευχών, χωρίς όμως ν' αποβάλλη τας πρώτας αυτής Αποστολικάς βάσεις.
Τούτο μαρτυρεί αντιβολή αυτής προς την 23ην κατήχησιν του Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, απαγγελθείσαν τω 348 και προς τας ομιλίας του Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου (+ 407).
Ο Λατίνος πρεσβύτερος Ιερώνυμος (+420) ζήσας εν Ιεροσολύμοις μνημόνευσε λειτουργικής τινός φράσεως υπαρχούσης εν τη λειτουργία του Αγ. Ιακώβου «sacerdorumquotidieoraconcelebrant, ο μόνος αναμάρτητος, quodidlinguanostradiciturquisolusessinepeccato».Της λειτουργίας του Αγ. Ιακώβου μνεία γίνεται εν τω 32ω κανόνι της Πενθέκτης Συνόδου (691).
Κατά τον ιβ' αιώνα ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Μάρκος γ' (1180-1209), μεταβάς εις Κων/πολιν, εζήτησε να τελέση την συνήθη αυτώ Λειτουργίαν του Αγ. Ιακώβου αλλ' ημποδίσθη διότι είχεν ήδη επικρατήσει η λειτουργία του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Έκτοτε εκράτησε να τελήται εν Ιεροσολύμοις και αλλαχού άπαξ του έτους, κατά την εορτήν του Αγίου Ιακώβου.
Το γεγονός ότι παρά τοις μονοφυσίταις της Συρίας διατηρείται ως θεμελιώδης Λειτουργία, μαρτυρεί ότι, προ πολλού αύτη τελουμένη, παρελήφθη υπ' αυτών καθ' όν χρόνον, μεσούντος του στ΄ αιώνος, εχωρίσθησαν από της ορθοδόξου εκκλησίας.
Κατά τους μεταγενεστέρους χρόνους υπέμνησεν αυτήν παρ' ημίν πρώτος ο εν Ιεροσολύμοις εκπαιδευθείς Ζακύνθου Διονύσιος Λάτας (+1894), τελέσας αυτήν εν τω εν Αθήναις Ναώ της Αγίας Ειρήνης, τη 1η Δεκεμβρίου 1886, επί ταις εορταίς της ενηλικιώσεως του Διαδόχου Κωνσταντίνου, παρούσης εν τω Ναώ και της Βασιλίσσης Όλγας. Εξέδωκε δε αυτήν τύποις εκ λίαν μεταγενεστέρων κειμένων, εις τας υπαρχούσας εν αυτοίς προσθέσας ιδίας προσθήκας, ούτω δ' αλλοιώσας το κείμενον της αρχαιοπρεπούς ταύτης Λειτουργίας.
Σώζεται συριακή μετάφρασις της Λειτουργίας του Αγ. Ιακώβου εν κώδικι του η΄ αιώνος, εκδοθείσα υπό A.Rucker (1923) το δε αρχαιότερον Ελληνικόν κείμενον αυτής σώζεται εν κώδικι της Βιβλιοθήκης Μεσσήνης της Σικελίας του ι΄ αιωνος. Όμοια προς αυτό αντίγραφα σώζονται εν κώδικι 476 της Βιβλιοθήκης Παρισίων, εν κώδικι 1039 της Βιβλιοθήκης Σινά, ως και εν κώδικι της Βιβλιοθήκης της Μονής Χιλιανδαρίου εν Αγίω Όρει. Εκ του αντιγράφου τούτου την Λειτουργίαν εδημοσίευσε ο Assemani και ο Swainson.Έτερον αρχαίον κείμενον της Λειτουργίας σώζεται εν κώδικι του ια' αιώνος της Βιβλιοθήκης της εν Καλαβρία πόλεως Rossano , εκδοθέν εν Ρώμη τω 1560 υπό του Morel, είτα του Daniel του Swainson , του A.Petrowskyκαι τελευταίως του Brightman , εξ ομοίου αντιγράφου της Βιβλιοθήκης Παρισίων υπ' αριθμ. 2509. Ο κώδιξ του Rossanoπροέρχεται εξ Αντιοχείας , ενώ ο της Μεσσήνης μάλλον εξ Ιεροσολύμων .Σώζονται δε και μεταγενέστεροι κώδικες εις διαφόρους βιβλιοθήκας. Ο υπ' αριθ. 321 Ιεροσολυμικός κώδιξ ανάγεται εις τον ις΄ αιώνα.
Εκ δυνάμεως εις δύναμιν πορευόμενοι,
και πάσαν την εν τω Ναώ Σου πληρώσαντες Θείαν Λειτουργίαν
Και νύν δεόμεθά Σου, Κύριε ο Θεός ημών,
τελείας φιλανθρωπίας αξίωσον ημάς
ορθοτόμησον ημών την οδόν,
ρίζωσον ημάς εν τω φόβο Σου,
πάντας Ελέησον, και της επουρανίου Σου Βασιλείας
αξίους ανάδειξον εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών,
μεθ' Ου Σοι πρέπει δόξα, τιμή, κράτος,
άμα τω Παναγίω Πνεύματι,
νύν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Αμήν.
