"Για την δημιουργικότητα ως πρόταση υπέρβασης της κρίσης αξιών του πολιτισμού μας"

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν τα μαθήματα του Ελεύθερου Πανεπιστημίου της Ιεράς Μητροπόλεως για το έτος 2013 -2014 το βράδυ της Τετάρτης 14 Μαΐου 2014. Τα μαθήματα διεξήχθησαν με την συνεργασία της Ενώσεως Χριστιανών Επιστημόνων Ν. Κερκύρας στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως και είχαν φέτος ως γενικό θέμα: Η επιστήμη και η ορθόδοξη θεολογία και παράδοση».

Τελευταίος ομιλητής ήταν ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Βασίλης Καραποστόλης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η δημιουργικότητα ως πρόταση υπέρβασης της κρίσης αξιών του πολιτισμού μας», με την συμμετοχή πολλών ακροατών και την διεξαγωγή ενός ενδιαφέροντος διαλόγου.

Ο ομιλητής επεσήμανε ότι η κρίση σήμερα μας οδήγησε σε ένα κλείσιμο σον εαυτό μας, στην αίσθηση του αυτοπεριορισμού και στην συμμόρφωσή μας στην καθεστηκυία πραγματικότητα. Όμως ο άνθρωπος έχει κληθεί στο να ανοίγεται, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη ζωή του, να βρίσκει τον εαυτό του με γνώμονα τη δημιουργικότητα. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να μπορεί να κατευθύνει τη συνείδησή του προς έναν υγιή προσανατολισμό και την ίδια στιγμή να αναλαμβάνει δεσμεύσεις για να επιτύχει στόχους, που απαιτούν εργατικότητα και προσήλωση. Για να γίνει αυτό ο άνθρωπος χρειάζεται πρότυπα.

Τα παλαιότερα πρότυπα, ενώ είχαν υγιή στοιχεία μέσα τους, αντιμετωπίζονταν με μία υπερβολή. Ειδικότερα, τα εγκώμια τα οποία χαρακτήριζαν τους ήρωες του παρελθόντος γεννούσαν μια υπερφυσική αίσθηση γι' αυτούς και μοιραία οδηγούσαν αυτούς που τα άκουγαν σε αδιαφορία, καθώς ήταν αδύνατον να τους φτάσουν. Για τον ομιλητή χρειάζεται νέα προσέγγιση. Δεν είναι ο σκοπός μας να περιγράφουμε την τελική κατάσταση που έζησαν τα πρότυπα, αλλά τα διλήμματα που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Πώς οδηγήθηκαν στον ηρωισμό και την ξεχωριστή ζωή; Ποιες εσωτερικές συγκρούσεις πέρασαν και πώς τις υπερνίκησαν; Αυτή η θεώρηση στην ουσία δείχνει την ανθρώπινη, την προσιτή διάσταση των προτύπων και αποτελεί πρόκληση για δημιουργική μίμησή τους. Αυτό θα γίνει μέσα από την επιμονή στις λεπτομέρειες της ζωής τους και με έναν εσωτερικό διάλογο που θα καταδείξει την συνέχεια την οποία καλούμαστε να βιώσουμε. Τα πρότυπα έχουν σάρκα και οστά. Επομένως χρειάζεται σπουδή στη ζωή τους, για να μπορέσουμε να τα προσεγγίσουμε αληθινά.

Κατόπιν ο ομιλητής εστίασε το ενδιαφέρον του στην έννοια της δημιουργικότητας, η οποία δεν μπορεί να βρίσκεται χωρίς άμεση σχέση με τα νόημα της ζωής μας, την στοχοθεσία μας. Χρειάζεται να υπερβούμε την απροσεξία και την προχειρότητα, που είναι ασθένειες του καιρού μας. Να καταβάλουμε μόχθο εκούσιο βάσει σχεδίου. Σπουδαίος είναι εδώ ο ρόλος της οικογένειας. Οι γονείς αποφεύγουν να δείξουν στα παιδιά ότι κουράζονται για την επιτυχία στη ζωή. Συνήθως απομονώνονται και δεν θέλουν να καταστήσουν τα παιδιά μετόχους της χαράς για την εργασία και την δημιουργικότητα την οποία βιώνουν, με αποτέλεσμα τα παιδιά να αισθάνονται ότι τα χρήματα έρχονται άκοπα.

Τέλος, ο ομιλητής επεσήμανε μία μεγάλη πνευματική ασθένεια της εποχής μας που είναι η καταστροφικότητα, η οποία εκφράζεται είτε με το μουτζούρωμα και την συκοφάντηση των έργων των άλλων δια της μνησικακίας, είτε με την αποσιώπηση των θετικών που οι άλλοι πράττουν. Η μνησικακία έχει οδηγήσει σε ένα γενικότερο κλίμα δυσπιστίας προς οτιδήποτε γίνεται, οποιαδήποτε προσπάθεια αναλαμβάνεται για να βγει η κοινωνία μας από την κρίση, με αποτέλεσμα να διοχετεύεται στην κοινωνία ένα αίσθημα μιζέριας και παραίτησης.

Μεράκι χρειάζεται, μόχθος και δημιουργικότητα που θα οδηγήσει από την αταξία στην εκπλήρωση ενός σκοπού και όχι να αγόμεθα και να φερόμεθα από τις περιστάσεις και τις συνθήκες. Εμείς και οι προσπάθειές μας πρέπει να είναι ο δρόμος προς το μέλλον και όχι η ανησυχία γι' αυτό. Για να γίνει όμως πράξη αυτή η θέαση, χρειάζεται ελευθερία και υγιής πατριωτισμός. Ελευθερία σημαίνει επίγνωση ότι θα υπάρξει αντίσταση σε όποιο έργο γνήσιο κάνουμε και πατριωτισμός σημαίνει έγνοια για τον τόπο μας και αγάπη γι' αυτόν. Αυτή η αγάπη χρειάζεται να μιμηθεί τους παλαιούς εθνικούς ευεργέτες, να γεννηθεί από πολιτικούς που θα εργάζονται με συνέπεια και υπευθυνότητα για την πατρίδα και όχι τυχοδιωκτικά, ενώ είναι καλό να συνδεθεί με την αλληλεγγύη για όσους δυσκολεύονται.

Αυτός είναι και ο ρόλος της Εκκλησίας. Να κινητοποιήσει ανθρώπους που αισθάνονται την ανάγκη να ανακαλύψουν τον πλησίον τους, ακόμη και με το πρόσωπο του πένητος. Και να μιλήσει γλώσσα κατανοητή στους νεώτερους, γλώσσα συμμετοχής, γλώσσα υπέρβασης της ανταμοιβής.

Στον διάλογο που επακολούθησε ο καθηγητής κ. Καραποστόλης, μεταξύ άλλων, επεσήμανε την κρίση της παιδείας, όπως αυτή αποτυπώνεται στα αναγνωστικά του Δημοτικού. Το φθινόπωρο, είπε χαρακτηριστικά, περιγράφεται σήμερα ως το τέλος των διακοπών. Παλαιότερα ήταν η ευκαιρία για να γίνουν εργασίες, που είχαν σχέση με τη γη, το σχολείο, το ξεκίνημα του ανθρώπου να δημιουργήσει. Ο πολιτισμός μας γίνεται ένας πολιτισμός φυγής και όχι δημιουργικότητας. Ένας τρόπος όπου όλα θα μας δίδονται έτοιμα και όχι ένα ταξίδι ανακάλυψης των δεξιοτήτων και της χαράς για τον κόπο μας.

Σε άλλο ερώτημα σχετικά με τους νέους που μεταναστεύουν για να βρούνε εργασία ο ομιλητής τόνισε ότι αυτό πρέπει να είναι η έσχατη λύση, αλλά και αν δεν γίνεται αλλιώς, πρέπει να μην απαξιώνουν την πατρίδα, αλλά να την αγαπούνε και να κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να βοηθήσουν αυτούς που μένουν πίσω. Χρειαζόμαστε ένα αίσθημα συλλογικότητας που θα υπερβεί τον ατομοκεντρισμό, τόνισε ο ομιλητής.

Σε μήνυμά του ο Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος τόνισε την ικανοποίηση του για το αγκάλιασμα της προσπάθειας της τοπικής Εκκλησίας και την χαρά του για τον γόνιμο διάλογο μεταξύ επιστήμης και ορθόδοξης θεολογίας και παράδοσης που καλλιεργήθηκε φέτος, ευχαριστώντας όλους όσους βοήθησαν στην επιτυχία των εκδηλώσεων.