Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το Τριήμερο Ιερατικό Σεμινάριο Ποιμαντικής της Οικογένειας της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, το οποίο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Ιγνατίου. Κατά την 3η και τελευταία ημέρα πρώτος ομιλητής ήταν ο Αρχιμ. Βαρνάβας Γιάγκου, Εφημέριος του Ι. Ν. Παναγίας Λαοδηγήτριας Θεσσαλονίκης, ο οποίος μίλησε με θέμα «Ποιμαντική αντιμετώπιση σύγχρονων προβλημάτων που αφορούν στην οικογενειακή συγκρότηση». Ο ομιλητής επικεντρώθηκε στα ζητήματα της συμβίωσης και της τεκνογονίας πριν τον γάμο και του θρησκευτικού γάμου μετά τον πολιτικό και μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Μια γενική παρατήρηση είναι ότι ο σημερινός εκκλησιαστικός βίος γίνεται εξωπραγματικός και περιφρονεί την πραγματικότητα του κόσμου. Η Εκκλησία κρατάει μια στάση αμυντική και ταυτόχρονα εχθρική. Τα ζητήματα της συμβίωσης και του πολιτικού γάμου τα έχει τακτοποιήσει με μια λέξη, «πορνεία»! Δείχνει να μην την απασχολούν οι άνθρωποι, ούτε ο τρόπος σύνδεσής της μαζί τους. Η σωτηρία έχει εννοηθεί ως ηθική καθαρότητα και όχι ως σχέση. Είναι εξαιρετικά απάνθρωπο, χωρίς να έχουμε διάθεση να γνωρίσουμε τον άνθρωπο, να βάζουμε ταμπέλες και να κάνουμε αφορισμούς, σαν να έχουμε εμείς το προνόμιο να κατατάσσουμε τους ανθρώπους σε παράδεισο και κόλαση. Χωρίς πόνο και με κάποια δόση σαδισμού ορίζουμε τις έννοιες της αμαρτίας και τους αμαρτωλούς. Πορνεία είναι οτιδήποτε παρεμβαίνει στη σχέση μου με τον Θεό και την υποκαθιστά και με κάνει ανίκανο να αγαπήσω τον άνθρωπο. Πορνεία μπορεί να γίνει και αρετή μου, το συμφέρον μου, το έργο μου, η Ορθοδοξία μου, τα χρήματά μου, οι ιδέες μου…
… Η συμβίωση πριν τον γάμο, όπως και ο πολιτικός γάμος δείχνουν περιφρόνηση για το Μυστήριο. Η προσπάθεια, όμως, της σημερινής εκκλησιαστικής πράξης να ελέγχει τον κόσμο γι’ αυτή του την επιλογή είναι υποκριτική, γιατί πρώτη η Εκκλησία το προσβάλλει. Όχι μόνο γιατί έχει εκπέσει το Μυστήριο ως μια ευκαιρία πελατειακής σχέσης με τους ανθρώπους, αλλά και επειδή δεν αποκαθιστά τη θεολογική διάσταση του Μυστηρίου. Περισσότερο φαίνεται σα μια μαγική πράξη που νομιμοποιεί τη σχέση. Συνηθίσαμε να κατηγορούμε τον κόσμιο και τους θεσμούς για την «αποχριστιανοποίηση» της κοινωνίας και για το αντι-εκκλησιαστικό φρόνημα, αλλά ποτέ δεν αναγνωρίζουμε την ευθύνη μας για την παραχάραξη της πνευματικής διάστασης της Εκκλησίας και των Μυστηρίων της. Είναι πιο βολικό να βλέπουμε το πρόβλημα στον απέναντι, τον οποίο χαρακτηρίζουμε εχθρό για να απενοχοποιηθούμε. Για ποιο λόγο θα θέλει κανείς να τελέσει το Μυστήριο του γάμου εκτός από λόγους κοινωνικούς, παραδοσιακούς; Τί θα τον εμπνεύσει; Ποιο θα είναι το κίνητρο; Η τιμωρία; Η απειλή; τα επιτίμια; Χρειάζεται να πεισθεί…»
Δεύτερος ομιλητής ήταν ο Πρωτ. Αντώνιος Καλλιγέρης, Δ/ντής του Γραφείου Νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ο οποίος μίλησε με θέμα «Τεκνογονία και συζυγικές σχέσεις». Ο ομιλητής ανέπτυξε τους λόγους του αυξανόμενου ρυθμού διάλυσης της οικογένειας και της υπογεννητικότητας, οι οποίοι είναι ο ατομικισμός, η λογική της αγοράς, η ρευστότητα των κοινωνικών δεδομένων, η ανάπτυξη των τεχνολογιών, οι ραγδαίες μεταβολές στο χώρο των εργασιακών σχέσεων και η κρίση, που είναι, τελικά, κρίση του ανθρώπου.
Ως προς την τεκνογονία σημείωσε ότι «κατά την Πατερική γραμματεία δεν αποβλέπει στη βιολογική διδαχή, αλλά στην πνευματική γονιμότητα… Η τεκνογονία ποτέ δεν ήταν κύριος σκοπός του γάμου, αλλά ούτε και την αγνόησε. Ο κύριος σκοπός του γάμου είναι η πνευματική τελείωση του ανθρώπου. Η πραγματική τεκνογονία, κατά τον Άγιο Θεοφύλακτο Βουλγαρίας, είναι “να τεκνογονήσωμεν τω Θεώ πράξεις αγαθές”».
Ως προς την ποιμαντική αντιμετώπιση του ζητήματος παρατήρησε: «Το πρόβλημα που έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε είναι διπλό, από τη μια να διδάξουμε στους Χριστιανούς το Μυστήριο του γάμου, διότι στην πράξη δεν το ζουν. Αντιλαμβάνονται ακροθιγώς όψεις του και είναι προσανατολισμένοι στην εξώτατη στοιβάδα της επιφάνειας μιας κοινωνικού χαρακτήρα τελετουργικής νομιμοποίησης της γυναίκας ως νύφης και πιθανής μητέρας, όταν δεν έχει φροντίσει να το αποδείξει πριν σε ένα κοινωνικό περίγυρο με μεσαιωνικές, σαφέστατα, αντιλήψεις. Ο δεύτερος άξονας είναι να διδάξουμε στους Χριστιανούς ότι η τεκνογονία είναι μια μυστηριακή λειτουργία εντός της αγαπητικής λειτουργίας του γάμου. Μέχρι σήμερα έχουμε αναλωθεί σε νομικού ή ηθικιστικού χαρακτήρα προσεγγίσεις, επιβάλλοντας απαγορεύσεις οι οποίες είναι ακατανόητες. Οι οποίες στην πράξη μετέτρεψαν το γάμο από Μυστήριο σε νομικό πλαίσιο ασφαλούς λειτουργίας της σεξουαλικής πράξης, τη συζυγική συνάφεια σε συζυγικό καθήκον, το οποίο εκπληρώνεται σε συγκεκριμένα πλαίσια και την τεκνογονία σε κοινωνική ή δημογραφική υποχρέωση…»
Τρίτος ομιλητής ήταν ο Πρωτ. Βασίλειος Θερμός, Παιδοψυχολόγος, ο οποίος μίλησε με θέμα «Ο ποιμένας μπροστά σε ειδικές μορφές οικογενειών». Ο ομιλητής ως τέτοιες οικογένειες περιέγραψε τις διαζευγμένες – μονογονεϊκές, εκείνες που αντιμετωπίζουν ένα χρόνιο νόσημα, τις άτεκνες και τις οικογένειες σε πένθος. Σημείωσε ότι οι ανωτέρω προβληματικές καταστάσεις οδηγούν σε βλάβη της οικογενειακής ακεραιότητας που αντανακλά και επιδρά στο επίπεδο της προσωπικής ακεραιότητας. «Τα προβλήματα των ανθρώπων που ζουν σε τέτοιες οικογένειες δεν προέρχονται από τις πρακτικές δυσκολίες που δημιουργούν όλα αυτά, αλλά από τις περιπλοκές που γεννά μια τέτοια οικογένεια στην αίσθησή τους γύρω από το ποιοι είναι και ποιοι θα είναι στο μέλλον. Με άλλα λόγια, ελλείμματα στη σύνθεση της οικογένειας και στην ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων καταλήγουν να γίνονται ελλείμματα του ψυχισμού»
Ακολούθως ο π. Βασίλειος επικέντρωσε στην ποιμαντική αντιμετώπιση των οικογενειών αυτών και επεσήμανε: «Ο κληρικός φυσικά θα χρειαστεί να φροντίσει για την τροφή του φτωχού, για τα έξοδα της εγχείρησης του αρρώστου, για την στήριξη του ορφανού, για την παρηγοριά του απελπισμένου κ.ο.κ. Πάνω απ’ όλα, όμως, αποτελεί απόστολο της χάριτος και κήρυκα της Βασιλείας του Θεού, ο Οποίος είναι ήδη ανάμεσά μας και δηλώνει “Ιδού καινά ποιώ πάντα”… Συνεπώς, η κύρια και βασική ποιμαντική πρόκληση για τις οικογένειες με ειδικά προβλήματα έχει τρία σκέλη: «α) να εντοπιστεί το είδος και ο βαθμός της βλάβης στην ψυχική ακεραιότητα της προσωπικότητας…, β) να διερευνηθεί η ετοιμότητα και η ικανότητα της προσωπικότητας να οδηγηθεί σε αναμόρφωση της εν λόγω βλάβης και των συνεπειών της και γ) να υποδειχθεί και να στηριχθεί στην πράξη η διαδικασία αναμόρφωσης μέσω της εκκλησιαστικής ζωής…». Ολοκληρώνοντας τόνισε ότι για να επιτευχθεί η ποιμαντική αυτή προσέγγιση πρέπει «ο πνευματικός και ποιμένας να αντιμετωπίσει τη δική του διασαλευθείσα ακεραιότητα. Η προσωπική εμπειρία γίνεται μέσο καλής ή κακής διαποίμανσης…»
Τέταρτος και τελευταίος ομιλητής ήταν ο Αρχιμ. Τιμόθεος Άνθης. Πρόεδρος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Μεταναστών, Προσφύγων και Παλιννοστούντων της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο οποίος μίλησε με θέμα «Ποιμαντική οικογένειας Μεταναστών». Ο π. Τιμόθεος ανέλυσε τις έννοιες πρόσφυγας, οικονομικός μετανάστης, λαθρομετανάστης κ.λπ. σύμφωνα με την διεθνή και εγχώρια νομολογία και περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στην πατρίδα μας γύρω από το φλέγον αυτό ζήτημα. Περιέγραψε, ακολούθως, την σκληρότητα των καταστάσεων που βιώνουν οι οικογένειες των μεταναστών απέναντι στις οποίες «δεν είναι παθητικοί δέκτες, αντιθέτως, είναι ενεργητικοί δρώντες που με πείσμα αγωνίζονται να βελτιώσουν τη ζωή τους. Αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και αναπτύσσουν πολλαπλές στρατηγικές αντίστασης τις οποίες μπορεί κανείς να αντιληφθεί μόνο όταν εστιάσει στην ζώσα εμπειρία κάθε μιας οικογένειας. Και αυτό καλείται να κάνει ο κάθε κληρικός, να σκύψει στις οικογένειες των μεταναστών της ενορίας του και να τις στηρίξει στον αγώνα τους, που εν τέλει αποτελεί προσπάθεια ένταξης στην κοινωνία μας»
Στη συνέχεια ο ομιλητής έθεσε τις δύο προτεραιότητες που πρέπει να διακρίνουν την παρέμβαση της Εκκλησίας: «Η πρώτη αφορά στην υπό το φως της Ορθοδόξου Χριστιανικής Διδασκαλίας κριτική αποτίμηση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και στον εντοπισμό τυχόν ανεπαρκειών του προκειμένου να διατυπωθούν τεκμηριωμένες προτάσεις προς τις αρμόδιες αρχές (έργο της Ειδικής Σ.Ε.). Η δεύτερη αφορά στην επιμόρφωση στελεχών δομών και ιδρυμάτων προνοιακού χαρακτήρα που διαθέτει η Εκκλησία, προκειμένου να αποκτήσουν τεχνογνωσία τέτοια που με ασφάλεια να διαχειρίζονται προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες και τα μέλη των οικογενειών τους και, αφετέρου, στην συνεχή αναβάθμιση των υφιστάμενων εξειδικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης μεταναστών και προσφύγων της Εκκλησίας…»
Αναφερόμενος στο μικροεπίπεδο δράσης της ενορίας σημείωσε: «Πρώτον την παροχή τροφής, ειδών πρώτης ανάγκης, φαρμάκων, στην μέριμνα για εύρεση ασφαλούς και αξιοπρεπούς στέγης, καθώς και στην στήριξη για εύρεση εργασίας, με δίκαιη αντιμετώπιση από τον εργοδότη. Δεύτερον, στην συμβουλευτική και ποιμαντική βοήθεια των μεταναστών και τρίτον, στην θετική προβολή της εικόνας των μεταναστών και στην εκφορά λόγου που να βοηθά την αποδοχή των αλλοδαπών, καθώς και την ανάγκη αρμονικής συνύπαρξης των ενοριτών με τους αλλοδαπούς γείτονές τους»
Το Σεμινάριο ολοκληρώθηκε με τις καταληκτήριες σκέψεις του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου, ο οποίος ευχαρίστησε από καρδιάς τους ομιλητές για τον κόπο των εισηγήσεων, του συμμετέχοντες κληρικούς και όσους συνέβαλαν στην επιτυχή διοργάνωση του Σεμιναρίου. Κατέληξε αναγνωρίζοντας ότι «η οικογένεια αποτελεί το κύτταρο της κοινωνίας και παρά τις ασφυκτικές πιέσεις που δέχεται, αντιστέκεται, ζωογονεί και κρατά την Ελλάδα»
Εκ του Γραφείου Τύπου
