“Κοίτα ο Χριστός κρατάει τσιγάρο!”

Γράφει ο Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ«Με φόντο τις πολυκατοικίες της Αθήνας τελείται μια σύγχρονη σταύρωση. Μόνο που ο Ιησούς μπαίνει στην σημερινή εποχή... με τσιγάρο στο χέρι». Σύμφωνα με δημοσίευμα της Εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», Τρίτη 9 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο της έκθεσης: «Ο χρόνος. Οι άνθρωποι. Οι ιστορίες τους» στο Μουσείο Μπενάκη και δίπλα σε Βυζαντινές Εικόνες της Παναγίας θα προβάλλεται βίντεο με το παραπάνω θεματολόγιο. «Προκλητικό; Ενδεχομένως. Αλλά όχι και βλάσφημο», δηλώνει ο καλλιτέχνης και εμπνευστής της έκθεσης. «Σέβομαι την ιερότητα του χώρου και θεωρώ τα έργα ως συμβατά με το κύρος του μουσείου», υποστηρίζει ο επιμελητής της έκθεσης.
Πολύς ο λόγος και πάλι για το αν υπάρχουν όρια και ηθική στην τέχνη. Μιλάμε για πολιτισμό. Ζούμε σε μια χώρα που κάποτε τον γέννησε και σήμερα φαίνεται πως παλεύει να μαζέψει τα κομμάτια της: οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, ηθικά, ανθρώπινα. Διερωτώμαι: άραγε υπάρχουν όρια στην τέχνη; Το άρθρο 16 παράγραφος 1 του Ελληνικού Συντάγματος, ανταπάντησε συνομιλητής μου, κατοχυρώνει την ελευθερία της τέχνης και συνέχισε «τον νομοθέτη δεν τον ενδιαφέρει ο ορισμός της τέχνης αλλά η σύνθετη έννοια της ελευθερίας της τέχνης». Σκέφτομαι: η συνταγματική αυτή διάταξη θεσμοθετεί και την ασυδοσία της τέχνης; Και αν όντως δεν υπάρχουν όρια στην τέχνη, όπως πολλοί ισχυρίζονται, μήπως θα πρέπει να τεθούν όρια στην προβολή της, όταν αυτή προσβάλλει, θίγει, υποτιμά, και ευτελίζει πιστεύω, αξίες και ιδανικά;
Γιατί εάν ισχύει αυτό που είπε ο μεγάλος Αντρέι Ταρκόφσκι, ότι δηλ. η αληθινή τέχνη όχι μόνο εκφράζει, αλλά και επιβεβαιώνει ό,τι καλό υπάρχει στον άνθρωπο: αγάπη, ελπίδα, ομορφιά, τότε τι είδους τέχνη είναι αυτή που ασελγεί στην ιστορία και τον πολιτισμό;
«Αν πραγματικά μια τέχνη πρέπει να ονομαστεί ανήθικη, για τον ανήθικο ρόλο που παίζει στην πνευματική και τη συναισθηματική ζωή των μαζών, είναι η τέχνη η αντιδραστική. Αυτή δηλ. που ψεύδεται, παραπλανά και συσκοτίζει τις μάζες, σε τρόπο, που να χάνουμε την αίσθηση του πραγματικού, του αληθινού, του προοδευτικού και της λευτεριάς» θα πει ο Κώστας Βάρναλης.
Δεν ξέρω αν έχει δίκιο ή όχι, αυτό όμως που μπορώ να ισχυριστώ είναι ότι τέτοιες πράξεις μιλούν περισσότερο για την χρεοκοπία της τέχνης και όχι για την ελευθερία της. Και μαζί με την τέχνη, τολμώ να πω, και πολλών άλλων πραγμάτων.
Λησμονούμε μάλλον πως ελευθερία θα πει ευθύνη γι’ αυτό ίσως και πολλοί άνθρωποι την φοβούνται. Κλείνω τον προβληματισμό μου με τους λόγους ενός σοφού της αρχαιότητας: «Η πόλη στην οποία μπορεί ο καθένας να βρίζει και να κάνει ό,τι θέλει, είναι καταδικασμένη, αν και καλά είχε ξεκινήσει, να καταπέσει κάποτε στον όλεθρο» (Σοφοκλής).

www.haniotika-nea.gr